Cezayir ve İtalya’dan Libya’da ‘silah ambargosu’ vurgusu

Cezayir ve İtalya Dışişleri Bakanları, 9 Temmuz’da Roma’da bir araya geldi (EPA)
Cezayir ve İtalya Dışişleri Bakanları, 9 Temmuz’da Roma’da bir araya geldi (EPA)
TT

Cezayir ve İtalya’dan Libya’da ‘silah ambargosu’ vurgusu

Cezayir ve İtalya Dışişleri Bakanları, 9 Temmuz’da Roma’da bir araya geldi (EPA)
Cezayir ve İtalya Dışişleri Bakanları, 9 Temmuz’da Roma’da bir araya geldi (EPA)

Cezayir Dışişleri Bakanı Sabri Bukadum ve İtalyan mevkidaşı Luigi Di Maio, 9 Temmuz’da ilgili Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararlarına uygun olarak, Libya’ya uygulanan silah ambargosuna sıkı bir şekilde saygı gösterilmesi çağrısı yaparken, siyasi bir çözüm sürecine girmek için ana koşulların sağlanmasına etkin bir şekilde katkıda bulunmak amacıyla çeşitli taraflarla iletişim kurulması gerektiğini belirtti.
Cezayir Dışişleri Bakanlığı’nın bildirisine göre iki taraf, Libya’daki koşulları, komşu ülkelerin güvenliğine korkunç etkileri ve durumu bu etkiler çerçevesinde ele alma yollarını görüştü.
İki bakan arasında Roma’daki görüşmelerde, ‘derhal bir ateşkes anlaşmasına varmak için çalışmaların hızlandırılması, Libya halkının meşru taleplerini ve özgür seçeneklerini yerine getirmek için Libya diyaloğunun yeniden başlaması’ gerekliliğine ilişkin görüş birliğine ulaşıldı. 
Aynı kaynağa göre iki taraf arasındaki görüşmelerde, ikili işbirliği takvimine ve özellikle de Cezayir'de yapılacak üst düzey Cezayir- İtalya toplantısının yaklaşan oturumuna ve İtalya Cumhurbaşkanının daha sonra Cezayir’e gerçekleştirmesi beklenen ziyarete dikkat çekildi.
İki taraf da ekonomik ortaklığa ve gelecek vaat eden ufuklara değinirken, sahildeki koşullar ve bölgedeki kalkınma çabalarını desteklemek için güvenlik ve istikrarın sağlamlaşmasını sağlayacak şekilde koordinasyonu artırma yolları’ üzerine görüş alışverişinde bulundu.
Bu çerçevede Cezayir Parlamentosu Başkanı Süleyman Şinnin, ülkesinin Libya krizine yönelik tavrını koruduğunu ve Cezayir’in tüm Libyalı taraflara aynı mesafede bulunduğunu ifade etti.
Şinnin, 9 Temmuz’da parlamento oturumunun sonunda yaptığı konuşmada, “Koşulların şu an olduğundan daha fazla kötüleşmemesi için Libya’da acil bir siyasi çözüme ihtiyaç var” dedi. Yetkili, ‘sömürgeci lobinin, özgürlere hakaret konusunda utanç verici tavırlarını devam ettirme eylemlerini’ de kınadı. Süleyman Şinnin, Cezayir’in ‘yeni bir cumhuriyet inşa etme projesini, yolsuzluk ve zulümle mücadele etmek için gereken direnci’ yaşadığını ifade etti.
Cezayirli yetkili, “Bir sonraki anayasa; kimlik unsurlarını reddetmeden kişiselleştirme, koşullar ve karşılıklardan uzak olacak” dedi. Parlamentosu Başkanı, ‘siyasi reform sürecinin bozulmasına karşın Cumhurbaşkanının salgını bahane göstermemesi’ dolaysıyla da kendisinden övgüyle söz ederken, Cumhurbaşkanının anayasada değişiklik çağrısından sorumlu olduğunu ve değerlendirilmek üzere ön taslağı sunulduğunu belirtti.



Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
TT

Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)

Sudan'ın batısında bulunan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki sivillerin durumu, gıda, su ve tıbbi tedaviye erişimin giderek zorlaşmasıyla daha da kötüleşiyor. Açlık ve devam eden çatışmalar, Nisan 2024'ten bu yana şehirde mahsur kalan on binlerce insanın kaderini tehdit ediyor. Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) her geçen gün kötüleşen insani durumun ortasında, gıda maddelerinin şehre girdiği tüm geçitleri ve yolları kapatıyor; temel gıda maddeleri ve yakıt tedarik etme girişimlerini engelliyor.

El-Faşir'deki kaynaklar, HDK’nin her gün pazarları ve hayati tesisleri ağır topçu ateşine tutması nedeniyle büyük marketlerin kapılarını kapatmasının ardından sivillerin büyük zorluklarla gıda temin ettiğini söyledi. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, “Siviller, mısır unu, şeker, yağ ve sabun gibi temel gıda maddelerini satın almak için meskûn mahallelerdeki küçük marketlere güveniyor” dedi.

Devam eden kuşatmanın bir sonucu olarak, bölge sakinlerinin alım gücü azaldı ve yüksek fiyatlar nedeniyle az miktarda yiyecek bile alamaz hale geldiler.

Bir bölge sakini, banka yoluyla ödeme yapıldığında fiyatların iki katına çıktığını, nakit ödeme yapıldığında ise fiyatların düştüğünü ve çok sayıda bölge sakininin yüksek fiyatlar nedeniyle el-Faşir'den kaçtığını belirtti. Birçok sebze ve meyve türü bir yılı aşkın süredir şehrin pazarlarında bulunmuyor.

Gıda kaçakçılığı

Bazı kent sakinlerine göre, el-Faşir'e mal ve eşya sokmanın tek yolu eşek ve deve gibi hayvanları kullanarak kaçakçılık yapmak, ancak bu da riskli. Çünkü HDK militanları tarafından durduruluyorlar ve çoğu zaman mallara el konuluyor.

VFGHY
Sudanlılar savaştan kaçmak için Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’in eteklerinde bulunan Ebu Şuk Mülteci Kampı’na sığınıyor. (AP)

Şehir sakinlerinin çoğunluğu, günde darı unu ve mısırdan yapılan tek bir ana öğünle yetiniyor ve ellerinde başka bir şey olmayabiliyor.

Geleneksel yeraltı kuyularından yeterli miktarda içme suyu temin edilse de, bir varilin fiyatının 8 bin Sudan cüneyhini aşması vatandaşların sıkıntılarını artırıyor.

Günde bir öğün ücretsiz yemek sağlayan aşevlerine bağımlı hale gelen ailelerin sayısı her geçen gün artıyor; bazen bu yemekler ihtiyaç sahibi ailelerin sayısına yetmiyor. El-Faşir'deki bazı vatandaşlar, kuşatma altında bulunan kentteki insani durumun özellikle çocuklar, kadınlar ve yaşlılar için ciddi bir zorluk derecesine ulaştığını, yetersiz beslenme nedeniyle zayıf vücutlarının bunu kanıtladığını bildirdi.

Yerlerinden edilen insanlar HDK ve müttefikleri tarafından öldürmeye varan ciddi ihlallere maruz kaldıkları için el-Faşir'den kaçmak da güvenli değil. Bölge sakinleri, kuşatmanın devam etmesi ve el-Faşir'e insani erişimin açılmaması halinde, sonbahar mevsimine girilmesi ve vatandaşların tarım yapamaması nedeniyle durumun daha da kötüleşeceğinden korkuyor.

Saha durumu

El-Faşir'deki geniş alanlar, son birkaç gün içinde siviller arasında onlarca ölüm ve yaralanmaya neden olan, bazıları konutları hedef alan yoğun topçu bombardımanına ve insansız hava aracı (İHA) saldırılarına tanık oluyor.

Yerel kaynaklar, ordunun geçtiğimiz aylarda HDK tarafından el-Faşir'e düzenlenen onlarca saldırıyı püskürtmeyi başardığını bildirdi. El-Faşir sakinleri, Birleşmiş Milletler (BM) ve yardım kuruluşlarının insani yardımın ihtiyaç sahibi sivillere ulaşmasına izin vermesi için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmasını bekliyor.

Yerel bir gönüllü grubu olan el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, çatışmaların ortasında kalan on binlerce masum insanın çektiği acılara son vermek için orduyu şehir üzerindeki kuşatmayı kaldırmaya çağırıyor.

CDFG
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri mensupları (Arşiv - Telegram)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan kısa bir süre önce BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in talebi üzerine kentte bir hafta süreyle insani ateşkes yapılmasını kabul etti, ancak HDK bu konuda kendileriyle herhangi bir temas kurulmadığını belirtti.

HDK'ye göre el-Faşir kentinde şu anda siviller bulunmuyor; kentte bulunanlar ordu ve müttefik silahlı gruplara mensup savaşçılar.

Geçtiğimiz haziran ayında BM Güvenlik Konseyi, bir yıldan uzun bir süredir HDK tarafından kuşatma altında tutulan ve ordunun geniş ve yoğun nüfuslu Darfur bölgesindeki son kalesi olan el-Faşir üzerindeki kuşatmanın kaldırılması için bir karar almıştı.