İran’da üçüncü bir patlamaya dair endişe hâkim

İran’da geçen ayın sonlarında bombalanan Natanz Nükleer Tesisi (Reuters)
İran’da geçen ayın sonlarında bombalanan Natanz Nükleer Tesisi (Reuters)
TT

İran’da üçüncü bir patlamaya dair endişe hâkim

İran’da geçen ayın sonlarında bombalanan Natanz Nükleer Tesisi (Reuters)
İran’da geçen ayın sonlarında bombalanan Natanz Nükleer Tesisi (Reuters)

Dün sabah erken saatlerde Tahran’ın batısında büyük bir patlama sesinin duyulması sonrasında belirsizlik ve endişe hâkim hale geldi. Yerel medyanın sosyal medyadaki görgü tanıklarından bildirdiğine göre, Kudüs veya Germdere ilçesinde ve Tahran’daki Şehriyar ilçesinde birden fazla patlama sesi duyuldu. Tanıklar, patlamalardan birinin son derece yüksek sesli olduğu ve elektriklerin kesilmesine sebebiyet verdiğini de ekledi. İran Radyo Televizyon Kurumu (IRIB) ise patlamanın hangi sebeple meydana geldiği veya herhangi bir can kaybı yaşanıp yaşanmadığı hakkında bilgi vermedi.
İran’ın yarı resmi haber ajansına göre, Kudüs Kaymakamı Leyla Vasıki ise 5 dakika süreyle elektriğin kesildiğini, ancak herhangi bir patlamanın yaşanmadığını öne sürdü. Nitekim, söz konusu olayın Kudüs ilçesinde veya Tahran'ın batısındaki başka bir bölgede gerçekleşip gerçekleşmediği ortaya çıkmadı. Bölge sakinleri, Reuters’a verdikleri demeçte, herhangi bir patlama sesi duymadıklarını söyledi.
Natanz Nükleer Tesisi’nde meydana gelen patlama sonrasında, Perçin Askeri Üssü'ne 24 km uzaklıktaki Hocir platosunda bulunan ve balistik füzeler için kullanılan sıvı ve katı yakıt üreten Hemat Fabrikası’nda patlama meydana gelmişti. Aynı zamanda Tahran'ın kuzeyindeki bir tıbbi tesiste yetkililerin daha sonradan gaz kaçağı sebebiyle gerçekleştiğini söylediği bir patlama gerçekleşmişti.
Patlamalardan İsrail ve ABD'nin sorumlu tutulmasına cevap veren İsrailli yetkililer, İran'da birden fazla bombalı saldırıya değinmiş, İranlı yetkililerin talimatları incelememesi sebebiyle gerçekleşen iş hataları ve ihmallere işaret etmişti. Savunma Bakanı ve alternatif Başbakan Benny Gantz ise, “İran'da gerçekleşen her olay bizimle ilgili olacak değil” ifadelerini kullanmıştı.
New York Times’ın Tel Aviv muhabirinin de katkıda bulunduğu bir haberinde, İsrail'in bu patlamaların en azından bir kısmından sorumlu olduğu, Natanz’daki tesise havadan büyük bir bomba atıldığını öne sürülmüştü. Aynı zamanda Ortadoğulu bir yetkili (Tel Aviv’deki bir kaynağa göre İsrailli bir yetkili) ise, İsrail’in bu sürecin arkasında olduğunu bildirmişti. Ardından da İran, İsrail’e yönelik tehditte bulunmuştu. İsrail kaynakları, bu konudaki suçlama ve tehditleri çok ciddiye aldıklarını, ancak İsrail kuvvetlerinin ekstra hazırlığa kalkışmayacaklarını ifade etti.
Dün Tel Aviv’de, İsrail’in İran'la mücadeleye hazırlanmak için ABD’den alacağı yeni akaryakıt nakliye uçağının İsrail Hava Kuvvetleri'ne varış zamanını hızlandırmasını talep ettiğine dair haberler yayınlandı. İsrail kanalı Channel 12, Boeing KC-46 yakıt ikmal uçaklarının önümüzdeki 4 yıl içerisinde İsrail’e ulaşması gerektiği, İsrail’in ise bunu 2 yıla düşürmek istediğini nakletti. Haberde, bu talebin İran ile savaşa hazırlık çerçevesinde geldiği de belirtildi.
Tel Aviv’de, ABD yönetiminin İsrail’e jet savaş uçaklarına özel 990 milyon litre yakıt satışını onayladığı bildirildi. 3 milyar dolar değerindeki ücretin ise ABD yardımları parasıyla ödeneceği belirtildi.
Diğer yandan, İsrail güvenlik liderleri İsrail’in uzaya fırlattığı Ofek 16 isimli yeni uydunun temel görevinin Tahran'ın nükleer faaliyetlerini izlemek ve bu faaliyetleri geliştirmesini engellemek olduğunu açıklamış; Gantz ise Ofek 16’yı “İsrail’in İran’ı uzaydan gözetleyen gözleri” şeklinde nitelemişti.
Üst düzey bir Yahudi din adamı Shmuel Eliyahu ise İran’ın başına ne geliyorsa İsrail’e yönelik düşmanca tavrından geldiğini, bunların ilahi öfkenin bir ifadesi olduğunu öne sürdü. Eliyahu, dün yaptığı ve Farsçaya da çevrilen dini konuşmada İran’a seslenerek “Kendinizi bizim işlerimizle oyalamayın. Bu kurcalamalar size ne katacak” ifadelerinde bulundu.



İsrail İran'a saldırdı ... Tahran yanıt veriyor

İsrail İran'a saldırdı ... Tahran yanıt veriyor
TT

İsrail İran'a saldırdı ... Tahran yanıt veriyor

İsrail İran'a saldırdı ... Tahran yanıt veriyor

İsrail Savunma Bakanı Israel Katz  bugün (Cuma) yaptığı açıklamada, ABD Başkanı Donald Trump'ın İran'ın nükleer tesislerine yönelik yakın bir İsrail askeri saldırısı uyarısında bulunmasından kısa bir süre sonra İsrail ordusunun İran'a karşı “önleyici bir saldırı” başlattığını duyurdu.

Buna karşılık İran silahlı kuvvetleri İsrail'e karşılık vermede “sınır tanımayacaklarını” vurguladı.

Silahlı Kuvvetler Genelkurmay Başkanlığı'ndan yapılan açıklamada şöyle denildi: “Kudüs'ü işgal eden rejim tüm kırmızı çizgileri aştığına göre ... Bu suça karşılık vermenin sınırı olmayacaktır.”

Şu ana kadar yaşanan gelişmelerden bazıları...

  • Yükselen Aslan Operasyonu: Cuma günü şafak vakti İsrail, Natanz'daki Ahmedi Ruşen uranyum zenginleştirme kompleksi de dahil olmak üzere İran'daki çok sayıda nükleer ve askeri tesisin yanı sıra birçoğu suikasta kurban giden üst düzey askeri komutanların evlerine “kesin ve önleyici” saldırılar düzenledi.
  • Hedef alınan İranlı liderler: Devrim Muhafızları Komutanı Hüseyin Selami, Silahlı Kuvvetler Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri ve Ortak Operasyonlar Dairesi Komutanı General Gulam Ali Raşid öldürüldü.
  • Nükleer bilim adamlarına yönelik suikastlar: Saldırılarda başta Muhammed Mehdi Tahrani ve Feridun Abbasi olmak üzere altı nükleer bilim adamı öldürüldü.
  • İran'ın tepkisi: Tahran Tel Aviv'e doğru çok sayıda füze ile karşılık verdi.

*İran Devrim Muhafızları: Füze saldırımızda ülkemizi vurmak için kullanılan İsrail askeri merkezlerini ve hava üslerini hedef aldık.

*Washington'un İran füzelerine karşı İsrail'e yardım ettiğini söyleyen ABD'li bir yetkili: “ABD'nin İsrail'i hedef alan füzelerin düşürülmesine yardımcı olduğunu teyit ediyorum” dedi.

*İsrail medyasında yer alan haberlere göre acil servisler İran'ın füze saldırısında ikisi ağır olmak üzere 40 kişinin yaralandı.

*CNN'e konuşan İsrailli yetkili şu ifadeleri kullandı: "Bakanlar Kurulu şu anda İran'ın füze saldırısına verilecek yanıtı görüşmek üzere toplanıyor."

*İsrail Savunma Bakanlığı İran'a ait onlarca hava savunma sistemi hedefinin imha edildiğini duyurdu.

*İsrail ordusu , gerekli olduğu sürece operasyonlara devam etmeye hazır olduğunu açıkladı.

*İsrail ordusu, Hemedan ve Tebriz de dahil olmak üzere İran Hava Kuvvetleri'ne ait askeri üslere saldırdığını ve imha ettiğini açıkladı.

*Trump, Washington'un bölgesel güvenlik ve istikrarın korunması amacıyla krizin çözümüne yönelik çabalara katılmaya hazır olduğunu teyit etti.

*Suudi Arabistan Nükleer Düzenleme Kurumu: Krallığın çevresi herhangi bir radyolojik sonuca karşı güvenlidir.

*Katar Emiri Trump ile telefonda görüşerek gerilimin azaltılması ve diplomatik çözümlere ulaşılması gerektiğini vurguladı.

*İran hava sahası Cumartesi gününe kadar kapalı kalacak.

*İran Televizyonu: Hava savunma sistemleri ilk kez iki İsrail F-35 savaş uçağını düşürdü.

*İran'a yönelik daha fazla saldırıda bulunma sözü veren Netanyahu yaptığı konuşmada şu ifadeleri kullandı: “Son 24 saat içinde üst düzey askeri komutanları, önde gelen nükleer bilim adamlarını, rejimin en önemli uranyum zenginleştirme tesislerini ve balistik füze cephaneliğinin büyük bir bölümünü ortadan kaldırdık. Daha fazlası gelecek... Rejim kendisine ne yapıldığını ya da ne yapılacağını bilmiyor. Hiç bu kadar savunmasız olmamıştı."

*İsrail ordusu: İran İsrail'e en az 100 roket fırlattı, bunların çoğu engellendi ya da hedefe ulaşmadı

*ABD Enerji Bakanı: Ortadoğu'daki mevcut durumun küresel enerji kaynakları üzerindeki olası etkilerini izlemek üzere Ulusal Güvenlik Konseyi ile yakın işbirliği içerisinde çalışıyoruz.

*İran , Fordo ve İsfahan tesislerinde sınırlı hasar olduğunu doğruladı.

*UAEA Genel Direktörü Rafael Grossi Güvenlik Konseyi'ni bilgilendirdi:

*Nükleer tesislerin güvenliğini teyit etmek üzere İranlı yetkililerle temas halindeyiz.

*İran, Natanz uranyum zenginleştirme tesisinin İsrail saldırılarının ilk dalgası sırasında hedef alındığını doğruladı.

*İranlı yetkililer bize Fordo ve İsfahan'daki iki nükleer tesisin saldırıya uğradığını bildirdi.

*İran'ın yüzde 60'a kadar zenginleştirilmiş uranyum ürettiği bir yer üstü tesisi imha edildi.

*Natanz'daki yeraltı zenginleştirme tesislerine yönelik bir saldırı olduğuna dair herhangi bir belirti yok ancak güç kaynağına yönelik saldırı santrifüjlere zarar vermiş olabilir.

*Sebepleri ya da koşulları ne olursa olsun nükleer tesisler asla saldırıya uğramamalıdır.

*İsrail Savunma Bakan, "İran, İsrail'deki sivil yerleşim yerlerine roket atarak kırmızı çizgileri aşmıştır. İran rejimi ağır bir bedel ödeyecektir" dedi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı, "İran rejimi her zamankinden daha zayıftır ve bu İran halkının rejime karşı durması için bir fırsattır. Netanyahu'dan İran halkına: Ben ve İsrail halkı sizinle birlikteyiz. İran'ın balistik füze cephaneliğinin büyük bir bölümünü imha ettik. İsrail, İran'a karşı tarihin en büyük askeri operasyonlarından birini başlattı. İranlıları baskıcı ve şeytani rejime karşı birleşmeye çağırıyorum."

*Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve ABD Başkanı Ortadoğu'da güvenlik, barış ve istikrarın sağlanması için birlikte çalışmaya devam etmenin önemine vurgu yaptılar.

*Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve ABD Başkanı itidal, gerilimi azaltma ve tüm anlaşmazlıkların diplomatik yollarla çözülmesinin önemini ele aldı.

*Suudi Arabistan Veliaht Prensi, İranlı hacıların tüm ihtiyaçlarının karşılanması ve anavatanlarına ve ailelerine güvenli bir şekilde dönmeleri için koşullar hazır olana kadar kendilerine tüm hizmetlerin sağlanması talimatı verdi.

*İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, İsrail'in askeri ve nükleer tesislere yönelik büyük saldırısının ardından ülkesinin itidal çağrılarını reddettiğini vurguladı.

*İsrail itfaiyesi İran'dan atılan roketin ardından binada mahsur kalanları kurtardı.

*İsrail itfaiyesi İran'ın füze saldırısının yol açtığı büyük olaylara müdahale ettiğini duyurdu

*İran devlet televizyonu: İsrail'e dördüncü roket dalgası fırlatıldı

*İsrail ordu sözcüsü İran medyasında yer alan bir savaş uçağının düşürüldüğü ve pilotun yakalandığı haberlerini yalanladı