Küresel ölçekte toplam vaka ve ölüm sayılarının yaklaşık dörtte birinin kaydedildiği ABD’de karantina çağrıları artıyor

Trump, Florida eyaletinde uyuşturucu kaçakçılığıyla ilgili bir toplantıya katıldı (Reuters)
Trump, Florida eyaletinde uyuşturucu kaçakçılığıyla ilgili bir toplantıya katıldı (Reuters)
TT

Küresel ölçekte toplam vaka ve ölüm sayılarının yaklaşık dörtte birinin kaydedildiği ABD’de karantina çağrıları artıyor

Trump, Florida eyaletinde uyuşturucu kaçakçılığıyla ilgili bir toplantıya katıldı (Reuters)
Trump, Florida eyaletinde uyuşturucu kaçakçılığıyla ilgili bir toplantıya katıldı (Reuters)

ABD’de yeni tip koronavirüs (Kovid-19) vaka sayısı Perşembe günü 65 bine ulaşarak rekor seviyeye ulaştı. Ölüm sayılarında 6 gün üst üste artış kaydedilirken, son 24 saatte 900 kişi hayatını kaybetti. ABD’nin toplam 50 eyaletinin 41’inde vaka sayılarında rekor artış gözlendi. Önümüzdeki haftalarda bu artışın sürmesi bekleniyor.
ABD Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü Direktörü Dr. Fauci, uyarılarının dozunu artırarak, “Kendimizi diğer ülkelerle kıyasladığımızda, iyi iş çıkardığımızı söyleyebileceğimizi sanmıyorum. Durum bu kadar basit değil” dedi.
Salgınla mücadele kapsamında alınan kısıtlamaların kaldırılmasına ve ABD halkını ‘tehlikeye atılmasına’ tepki gösteren Fauci, ülkenin güneyinde vaka sayılarının artabileceğine dair uzun bir süredir uyarı çanlarını çalıyordu.
AFP’nin haberine göre, ülkede yaşanan durumdan salgının siyasileştirilmesini sorumlu tutan Fauci, “Aramızdaki bölünmeler olmasaydı, daha tutarlı bir yaklaşımımız olurdu” ifadesini kullandı.
Trump, Fauci’nin sözlerine tepki gösterdiği Twitter paylaşımında, “Bizden daha iyi durumda olmayan diğer ülkelere kıyasla bu sayıların kaydedilmesinin sebebi, çok daha büyük ve daha iyi testler yapmamızdan kaynaklanıyor” diye yazdı.
Ancak vaka sayısının test sayısından daha fazla olduğunu gösteren resmi verilere işaret eden uzmanlar, Trump’ın bu ifadesine şüpheyle yaklaşıyorlar.
ABD’de yaklaşık 5 ay önce test imkanının güçlendirilmesine rağmen, söz konusu imkanlar yeni durum karşısında yetersiz kalıyor. 13’ü aşkın eyalet koronavirüs tanı kiti, sağlık ve koruyucu malzemelerin tedariği noktasında sıkıntı çektiğini bildirdi. Birçok eyalet yetkilisine karantina kısıtlamasının yeniden uygulanması hususunda baskı uygulanıyor. Harvard Üniversitesi Küresel Sağlık Enstitüsü araştırmacıları, Florida, Georgia, Arizona, Louisiana ve Güney Carolina eyaletinde karantinanın zorunlu hale getirilmesi gerektiğini, diğer 15 eyaletin ise bu seçeneği gözden geçirmesi gerektiğini belirtiyorlar.
Dr. Fauci, bazı eyaletlerin hızlı normalleşerek kısıtlamaları kaldırdığına işaret ederek, vaka sayısı artan eyaletlerin kısıtlamaları yeniden hayata geçirmeyi ciddi bir şekilde düşünmesi gerektiğini belirtti. Ancak bazı eyalet yetkilileri sıkı karantina kısıtlamalarının ekonomide vahim sonuçlara neden olabileceğinden endişe ediyor.
30'dan fazla eyalet, uyguladıkları testlerde nüfusun yüzde 5'inden fazlasının test sonucunun pozitif çıktığını duyurdu. Böylece ülke genelinde test sonucu pozitif çıkanların oranı yüzde 9'a yükseldi. ABD Federal Acil Durum Yönetim Ajansı'nın Çarşamba günü Güney Carolina eyaletine gönderdiği yazıda test sonucu pozitif çıkanlarının oranını yüzde 2 olarak bildirdi. Kovid-19 salgınından en çok etkilenen New York eyaletinde ise farklı bir durum gözlemlendi. Zira New York’ta pozitif çıkan testlerin oranı yüzde 1 seviyelerinde kaldı.
Resmi istatistiklere göre, küresel ölçekte toplam vaka ve ölüm sayılarının yaklaşık dörtte biri ABD’de kaydedildi. ABD’de ilk 100 gün içinde vaka sayısı 1 milyona ulaştı. Kovid-19 salgını patlak verdiği ilk günden itibaren vaka sayısının 1 milyona ulaşması 99 gün sürdü. Ancak bunun ardından vaka sayısı 43 gün içinde 2 milyona ve yalnızca 28 gün içinde de 3 milyona ulaştı. Uzmanlar bu artışı ‘korkunç’ diye nitelendirdi. Mayıs ayında ABD’de günde yaklaşık 2 bin vaka tespit ediliyordu. Ancak bu hafta içinde günlük vaka sayısı 60 bine yükseldi. ABD’de toplam vaka sayısı 3 milyonu aşarken, virüs kaynaklı can kaybı 133 bini geçti. ABD’de normalleşme sürecine girişle birlikte mağaza ve iş yerlerinin açılması ve tedbirlerin yumuşatılması sonrasında vaka sayılarının en çok artış kaydettiği eyaletlerin başında Florida, Teksas, Arizona ve Kaliforniya geliyor.
Florida ve Kaliforniya ise bu durumdan özellikle etkilenen iki eyalet olarak öne çıkıyor. Kaliforniya Valisi Gavin Newsom, artan vaka sayıları nedeniyle hastane ve laboratuvar sıkıntısı çektiklerini belirterek, sağlık malzemelerinin tedariki noktasında uyardı. Sağlık Bakanlığı, Florida eyaletindeki yeni vaka sayısını 244 bin olarak duyurdu. Ancak bu rakamlara rağmen Başkan Donald Trump, uyuşturucuyla mücadele operasyonlarını görüşmek amacıyla Florida’nın güneyindeki ABD Güney Komutanlığı’nı ziyaret etti.
ABC News ve Ipsos Araştırma Şirketi’nin ortak yürüttüğü anket sonuçlarına göre, ABD vatandaşlarının yüzde 33’ü Başkan Trump’ın Kovid-19 ile mücadele performansına destek verirken, yüzde 60’ı ise bu performanstan memnun olmadıklarını belirtti.

Amerika kıtasında durum!
Brezilya, ABD’den sonra günlük vaka artışlarının en yüksek olduğu ülke konumunda. Amerika kıtasında salgının yayılması sürüyor. Nitekim virüs bu bölgedeki bazı ülkelerin liderlerine bulaştı. Bolivya Devlet Başkanı ve Venezuela’nın Ulusal Meclis Başkanı’na Kovid-19 teşhisi konuldu. Akabinde Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro da virüse yakalandığını duyurdu. Brezilya’da Kovid-19 kaynaklı can kaybı 69 bini geçerken, vaka sayısı 1,75 milyona ulaştı. 65 yaşındaki Bolsonaro, Brezilya’da ilk vaka tespitinden sonraki süreçte düzenlenen toplantılarda tedbirlere uymadığı için eleştirilerin odağı haline gelmişti.



Dünyada ilk kez bir böcek türüne yasal hak tanındı

Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)
Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)
TT

Dünyada ilk kez bir böcek türüne yasal hak tanındı

Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)
Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)

Dünyada ilk kez bir böcek türüne yasal haklar tanındı. Peru'da yaşayan bir arı grubunu kapsayan gelişme, koruma çalışmalarında önemli bir adıma işaret ediyor.

Amazon Ormanları'nda yaşayan Meliponini arı sınıfı, bal arısı (Apis mellifera) kuzenlerinden farklı olarak iğne taşımaz. 

Peru'nun yerli halkları tarafından Kolomb öncesi dönemden beri yetiştirilen bu arılar, yağmur ormanlarında polen taşıyıcı rolü üstlenerek biyoçeşitliliği ve ekosistemi korumada kilit rol oynuyor. 

Grubun bilinen 500 türünün yaklaşık yarısı Amazon'da yaşıyor ve kakao, kahve ve avokado gibi bitkileri de içeren floranın yüzde 80'inden fazlasının tozlaşmasında rol oynuyor.

Ancak Meliponini arıları iklim krizi, ormansızlaşma, pestisit kullanımı ve  diğer arı türleriyle rekabet yüzünden ciddi bir yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. 

Peru'nun iki belediyesinde kabul edilen yasalar artık bu böceklerin sağlıklı ekosistemlerde yaşama, üreme ve gelişme haklarını garanti altına alıyor.

Bu iğnesiz arıların yasal haklar elde etmesi, kimyasal biyolog Rosa Vásquez Espinoza'nın yerli halklarla birlikte yıllar süren çalışmaları sayesinde mümkün oldu.

Kovid-19 pandemisinde yerli halklar ilaç bulamadıklarında bu arıların balını kullanıyordu. Bir meslektaşının ricası üzerine 2020'de balı inceleyen Espinoza çarpıcı sonuçlarla karşılaştı.

Guardian'a konuşan bilim insanı "Yüzlerce tıbbi molekül gördüm, tedavi potansiyeli taşıdığı bilinen moleküller" diyerek ekliyor: 

 Üstelik çeşitlilik de gerçekten çok fazlaydı. Bu moleküllerin antiinflamatuvar, antiviral, antibakteriyel, antioksidan, hatta kanser önleyici etkileri olduğu biliniyor.

Bu nedenle saha çalışmalarını genişleten araştırmacı, yerli halktan uzmanlarla birlikte ormanın derinlerine keşif gezileri düzenledi. Nesillerdir devam eden geleneksel arıcılık yöntemlerini kaydettiler.

Ancak kısa süre sonra ciddi bir sorun olduğu fark edildi: Arıcılar, eskiden arı kolonilerini yarım saatte bulurken, artık saatler sürüyordu.

Espinoza, "Farklı topluluk üyeleriyle konuşuyorduk ve ilk söyledikleri 'Artık arılarımı göremiyorum' oldu" diye anlatıyor.

Biyoloğun yaptığı çalışmada, endüstriyel çiftliklerden uzak bölgelerdeki arıların bile balında pestisit izlerine rastlandı.

Meliponini arılarının korumaya ihtiyaç duyduğuna karar veren Espinoza ve meslektaşları, ilk olarak bu hayvanların tanınması için çaba gösterdi.

Araştırmaları sayesinde 2024'te, Meliponini arılarını Peru'ya özgü yerli türler olarak resmen tanıyan bir yasa kabul edildi. Peru yasaları yerli türlerin korunmasını gerektirdiği için bu kritik bir adımdı.

Daha sonra bu yıl ekimde Satipo, 22 Aralık Pazartesi de Nauta belediyeleri dünyada bir ilke imza atarak bu böcekleri yasal hak sahibi olarak tanımladı. 

Earth Law Center'ın Latin Amerika direktörü ve kampanyanın parçası olan Constanza Prieto gelişmeyi şöyle değerlendiriyor: 

Bu yönetmelik, doğayla ilişkimizde bir dönüm noktası: Meliponini arılarını görünür kılıyor, onları hak sahibi özneler olarak tanıyor ve ekosistemlerin korunmasında temel rol oynadıklarını onaylıyor.

Hukuk uzmanları yeni yasaların habitat restorasyonunu, daha sıkı pestisit kontrollerini ve genişletilmiş araştırmaları zorunlu kılabileceğini söylüyor.

Düzenlemeyi Peru genelinde uygulamaya koymak için bir imza kampanyası düzenlenirken, Bolivya, Hollanda ve ABD gibi ülkelerdeki koruma grupları da kendi bölgelerindeki arılar için benzer yasal yaklaşımları inceliyor.

Independent Türkçe, Guardian, Interesting Engineering


Trump'la Musk nasıl barıştırıldı?

Elon Musk, Trump'ın seçim kampanyasına verdiği destekle gündem olmuştu (Reuters)
Elon Musk, Trump'ın seçim kampanyasına verdiği destekle gündem olmuştu (Reuters)
TT

Trump'la Musk nasıl barıştırıldı?

Elon Musk, Trump'ın seçim kampanyasına verdiği destekle gündem olmuştu (Reuters)
Elon Musk, Trump'ın seçim kampanyasına verdiği destekle gündem olmuştu (Reuters)

ABD Başkan Yardımcısı JD Vance'in Donald Trump ve Elon Musk arasında arabuluculuk yaptığı ortaya çıktı.

Dünyanın en zengin kişisi, yeni Donald Trump yönetiminin ilk aylarında Hükümet Verimliliği Bakanlığı'nın (DOGE) başına getirilince manşetlerden düşmemişti. 

Ancak Musk'ın, Trump'ın Büyük Güzel Yasa Tasarısı'nı sert bir dille eleştirmesinin ardından ikili arasındaki ipler haziranda kopmuştu. 

Trump, elektrikli otomobil teşviklerini kestiği için Musk'ın "çıldırdığını" söylemişti. 

Amerika Partisi'ni kuracağını öne süren Musk "Büyük bombayı patlatmanın zamanı geldi" diyerek Trump'ın Jeffrey Epstein dosyasında adının geçtiğini iddia etmişti.

İkili suikastla öldürülen sağcı aktivist Charlie Kirk'ün eylüldeki cenaze töreninde bir araya gelerek buzları eritmişti. 

Washington Post, ABD Başkan Yardımcısı JD Vance'in perde arkasında ikiliyi nasıl yumuşattığını dünkü haberinde işledi. 

41 yaşındaki Cumhuriyetçi'nin ekibiyle birlikte büyük çaba göstererek Amerika Partisi'nin kurulmasını engellediği bildirildi. 

Vance'in bunun için hem Musk'a hem de çevresine baskı yaptığı ifade edildi.

Washington Post, Musk-Trump ilişkisinin yumuşamasıyla birlikte teknoloji milyarderinin 2026'daki ara seçimlerde yarışacak Cumhuriyetçi adaylara bağış yapmaya başladığını belirtti. 

Aylar boyunca uğraşan Vance'in de 2028'de başkan adayı olup Musk'tan destek görmeyi planladığı öne sürüldü. 

Musk'ın kasımda Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman şerefine Beyaz Saray'da verilen akşam yemeğine katıldığı hatırlatıldı. 

Musk-Trump ilişkisinin hâlâ hassas bir dengede durduğu aktarılan haberde Jared Isaacman'ın NASA Direktörlüğü'ne atanmasının önüne engeller çıkarılmasının teknoloji milyarderini kızdırdığı da ifade edildi. 

ABD Başkanı Donald Trump, "geçmişteki bağlantılarını yeniden değerlendirdikten sonra" adaylığını haziranda geri çektiği milyarder iş insanı Isaacman'ı, NASA Direktörlüğü görevine yeniden aday gösterdiğini kasımda açıklamıştı.

Musk'ın iyi ilişkilere sahip olduğu bilinen Isaacman, önceki haftalarda resmen bu göreve getirilmişti. 

Isaacman, 2021 ve 2024'te Musk'ın SpaceX roketleriyle uzaya çıkmıştı.

Independent Türkçe, Washington Post, Daily Beast, Gizmodo


ABD, Venezuela topraklarını vursa da Maduro dans ediyor

Maduro, başkent Karakas'taki bir etkinlikte Bobby McFerrin'in meşhur Don't Worry Be Happy şarkısının sözlerine eşlik ederek "Endişelenme, mutlu ol" dedi (AP)
Maduro, başkent Karakas'taki bir etkinlikte Bobby McFerrin'in meşhur Don't Worry Be Happy şarkısının sözlerine eşlik ederek "Endişelenme, mutlu ol" dedi (AP)
TT

ABD, Venezuela topraklarını vursa da Maduro dans ediyor

Maduro, başkent Karakas'taki bir etkinlikte Bobby McFerrin'in meşhur Don't Worry Be Happy şarkısının sözlerine eşlik ederek "Endişelenme, mutlu ol" dedi (AP)
Maduro, başkent Karakas'taki bir etkinlikte Bobby McFerrin'in meşhur Don't Worry Be Happy şarkısının sözlerine eşlik ederek "Endişelenme, mutlu ol" dedi (AP)

ABD tehdidi altındaki Nicolás Maduro denizdeki ablukanın ardından ülkesinin topraklarına saldırı düzenlenmesine rağmen görevden ayrılacağına dair herhangi bir sinyal vermiyor.

Donald Trump, Venezuela liderinin zamanının dolduğunu öne sürerken 63 yaşındaki siyasetçi son haftalarda katıldığı etkinliklerde dans ederken görülüyor. 

Wall Street Journal (WSJ), ABD'nin askeri yığınağı ve petrol gemilerine uygulanan ablukayla karşı karşıya olan Maduro'nun kendine güvenini hem ülkesine hem de dünyaya göstermeye çalıştığını bildiriyor. 

Amerikan gazetesi, ekonominin büyük ölçüde devlet kontrolüne alındığı Venezuela'da Maduro'nun ihaleleri yandaşlarına vererek kendi konumunu güçlendirdiğini iddia ediyor. 

13 yılı aşkın süredir iktidarda olan lider, ülkeden kaçacağı iddialarına rağmen mitinglerde "Bizi devrim yolunda asla çıkaramayacaklar. Sonsuza kadar zafer!" diyor. 

Geçmişte ABD adına Venezuela'yla pek çok müzakere yapan eski diplomat Thomas A. Shannon Jr., 14 yıllık iktidarın ardından 2013'te ölen Hugo Chávez'in ülkeyi devrime ve anti emperyalizme inandırdığını söylüyor:

Chavezciler ne kadar yoz, zalim ve suçlu olursa olsun Latin Amerika'da onlardan başka anti emperyalist solcu kaldığına inanmıyor. Bu pozisyonlarından vazgeçmek istediklerini sanmıyorum.

Önceki haftalarda Nobel Barış Ödülü'nü almak için gizli bir operasyonla Venezuela'dan Norveç'e giden María Corina Machado ise Oslo'da yaptığı konuşmada "Müzakereyle ya da değil Maduro iktidardan düşecek" dedi. 

Geçmişte Chávez'e danışmanlık yapan Amerikalı avukat Eva Golinger, Maduro için şu yorumu yaptı:

Trump'ın Kim Jong-un'u övdüğünü, eski El Kaide liderini Beyaz Saray'a çağırdığını görünce 'Neden onunla müzakere edemeyim ki?' diye düşünüyor. Kanımca ülkeyi terk edeceğine orada ölmeyi tercih eder.

Diğer yandan Donald Trump, Venezuela'nın topraklarına ilk kez saldırı düzenlediklerini duyurdu. 

Cuma günü yaptığı açıklamada saldırının geçen hafta düzenlendiği dışında pek bir bilgi vermeyen ABD Başkanı teknelere uyuşturucu yüklenen bir limanı vurduklarını dün söyledi. 

CNN de kaynaklarına dayandırdığı haberde saldırıda drone kullanıldığını bildirdi. 

Karakas yönetimi hâlâ konuya dair sessizliğini koruyor. 

İnsan hakları ihlalleri ve siyasi mahkumlara işkenceyle suçlanan Maduro yönetimi, kendi doğal kaynaklarına göz diken ABD'nin bu iddiaları kullandığını savunuyor. 

ABD, Karakas yönetiminin kartellerle işbirliği yaptığını da iddia ediyor. Venezuela ise Washington'ın ülkede darbe planladığını öne sürüyor. 

ABD eylülden beri Karayipler ve Pasifik Okyanusu'ndaki teknelere uyuşturucu ticaretiyle mücadele iddiasıyla saldırılar düzenliyor.

En az 105 kişinin öldürüldüğü operasyonlar, yargısız infaz eleştirilerinin hedefi oluyor. 

"Uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele" gerekçesiyle Güney Mızrağı Operasyonu'nu geçen ay başlattığını duyuran ABD'nin Venezuela'ya askeri hareket düzenlemesi ihtimali haftalardır dünya gündeminde.

Amerikan ordusu, dünyanın en büyük uçak gemisi USS Gerald R. Ford'un da aralarında bulunduğu çok sayıda savaş gemisiyle birlikte 15 bin askerini bölgeye sevk etti.

Trump, iki hafta önce Venezuela limanlarında yaptırıma tabi tankerlere "tam abluka" uygulanması talimatını verdi.

Washington, geçen ay yabancı terör örgütü olarak ilan ettiği Güneşler Karteli'nin (Cartel de los Soles) liderinin Maduro olduğunu savunuyor. 

Beyaz Saray, Maduro'nun tutuklanması veya mahkum edilmesine ilişkin bilgi sağlanması karşılığında verilecek ödülü iki katına çıkararak 50 milyon dolara yükselttiğini 8 Ağustos'ta duyurmuştu.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, CNN, Reuters