Mısır, Nahda ihtilafını çözmek için ‘alternatifler’ sundu

Etiyopya’daki Nahda Barajı (DPA)

Nahda (Rönesans) Barajı’nın doldurulması ve işletilmesine ilişkin bir anlaşmayı görüşmek amacıyla, Afrika Birliği’nin (AfB) himayesinde Mısır, Sudan ve Etiyopya temsilcileri ile gözlemciler arasındaki müzakereler 11 Temmuz’da da devam etti. Mısır, geçen cuma akşamı Etiyopya’nın ‘teknik yönlerin çözümünü erteleme’ önerisini reddetti. Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanlığı, Mısır’ın kuraklıklarla mücadele prosedürlerini daha da yakınlaştırma çabaları çerçevesinde alternatifler öne sürdüğünü belirtti. Kahire, Etiyopya’nın anlaşmazlık noktalarına dair uzlaşı sağlamak amacıyla Mısır’ın alternatifleriyle olumlu şekilde ilgileneceğine dair umudunu dile getirdi.
Müzakereler, AfB’ye iki hafta boyunca başkanlık eden Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa’nın girişimiyle Temmuz ayı başlarında başladı. Müzakereler, ABD, Avrupa Birliği (AB) ve Güney Afrika’dan gözlemcilerin, AfB Ofisi ve Komisyonu temsilcilerinin ve AfB ofisinden hukuk uzmanlarının katılımıyla gerçekleşiyor. Yarın (pazartesi) teknik ve hukuki düzeylerde görüşmelere devam edilmesi planlanırken, bugün (pazar) ise üç bakanlık toplantısı gerçekleştirilecek.
Kahire, Nil’in 55,5 milyar metreküp tutarındaki su payının azalmasından korkarken, ‘baraj güvenliği ve uzun süreli kuraklık zamanlarında barajın doldurulma kurallarının tanımlanması da dahil’ bu meselelere ilişkin bir anlaşma imzalanmasını talep ediyor. Addis Abada, Mısır veya Sudan’ın çıkarlarına zarar vermemeyi amaçladığını, barajın ana amacının kalkınma sürecini desteklemek için elektrik üretmek olduğunu savunuyor.
Mısır Su Kaynakları Bakanlığı’na göre geçen cuma günü üç ülkeden teknik ve hukuki ekiplerle toplantılar düzenlendi. Teknik komite toplantısı sırasında Mısır, ‘üç ülke arasındaki teknik anlaşmazlıkları çözme girişimi çerçevesinde’ yıllık çalışma kurallarının ve doldurma faaliyetlerinin yanı sıra uzun süren kuraklıklarla başa çıkma prosedürlerine dair önerilerini sundu.
Bakanlık, “Etiyopya tarafı, mevcut müzakere sürecinde anlaşmazlık noktaları hakkındaki bir kararın ertelenmesini önerdi. Öneriyi, anlaşma maddelerinin uygulanmasını takip etmek için sözleşme kapsamında oluşturulacak teknik komiteye sundu. Bu öneri, Mısır tarafından şekil ve içerik olarak reddedildi” ifadelerini kullandı.
Hukuk komisyonu tartışmaları hususunda ise Bakanlık, “Herhangi bir gelişme olmaksızın, anlaşmazlık noktalarına dair uzlaşı sağlamak için faaliyetler devam ediyor. Etiyopya’nın Mısır’ın önerdiği alternatifleri incelemesi, üçlü bakanlar toplantısında meselenin ele alınması için uzlaşı sağlandı” dedi.
Mısır Su Kaynakları Bakanlığı, Etiyopya’nın söz konusu meselenin teknik ve yasal kısımlarına ilişkin sert tavrını sürdürmesinin, kapsamlı bir çözüme ulaşma şansını azalttığını belirtti.
Öte yandan Bakanlık Sözcüsü Muhammed es-Sebai, “Mısır, Nahda Barajı hususunda hala tavrına bağlıdır. Ancak Etiyopya tarafıyla teknik konulara ilişkin önerilerin formülasyonunu araştırıyor” dedi. Sebai, yaptığı açıklamada “Yarın (pazartesi), üç ülkeden baraj gelişmeleri hakkında AfB’ye bir rapor sunulacak. Etiyopya, bizimle ve Sudan ile uzlaşı sağlamadan barajı doldurma hakkına sahip değil” ifadelerini kullandı.
Öte yandan Sudan Su Kaynakları ve Sulama Bakanlığı, “Birkaç gün önce yapılan toplantılar, üç ülkenin hem teknik hem de yasal açıdan askıda kalan meseleleri çözme önerilerini ele aldı. Uzun kuraklıklar sırasında takip edilebilecek tedavilere ve havzadaki kuraklık seviyesini dikkate alarak baraj gölünü doldurma yöntemine yoğunlaştı” dedi. Sudan Bakanlığı, “Sunulan önerilerle, bazı teknik konularda ilerleme kaydedilmiştir. Hukuki yönlere ilişkin olarak görüşmeler, anlaşmanın yükümlülüğü, anlaşmazlıkların çözüm mekanizması ve bu anlaşmanın Nil Havzası’ndaki eski su anlaşmalarıyla ilişkisi de dahil olmak üzere bir dizi temel konu üzerinde gerçekleşti” ifadelerini kullandı. Bakanlık ayrıca, görüşmelerin dostane bir atmosferde ve şeffaf bir şekilde gerçekleştiğini belirtti.