Kızıldeniz ve Aden Körfezi’ni çevreleyen Arap ve Afrika Devletleri Konseyi, Kızıldeniz’i tehdit eden çevresel felakete karşı gerekli tedbirlerin alınması çağrısında bulundu

Fotoğraf (AP)
Fotoğraf (AP)
TT

Kızıldeniz ve Aden Körfezi’ni çevreleyen Arap ve Afrika Devletleri Konseyi, Kızıldeniz’i tehdit eden çevresel felakete karşı gerekli tedbirlerin alınması çağrısında bulundu

Fotoğraf (AP)
Fotoğraf (AP)

Kızıldeniz ve Aden Körfezi’ni çevreleyen Arap ve Afrika Devletleri Konseyi, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne (BMGK) FSO Safer adlı Yemen petrol tankerinin batma ve suya bir milyon varilden fazla ham petrol sızdırma tehlikesi karşısında Kızıldeniz’de oluşabilecek olası bir felaketin önüne geçmek için kesin tedbirler alma çağrısında bulundu.
Konsey’in Genel Sekreteri Dr. Ziyad Ebu Gurara konuya ilişkin yaptığı açıklamada “Komisyon önümüzdeki çarşamba günü petrol tankeri (Safer) konusunun görüşüleceği toplantıya büyük bir önem gösteriyor. Bu görüşme sonucunda elde edilecek sonuçların ve alınacak kararların, tankerin sızdırma yapması veya Hudeyde kıyılarında batması halinde muhtemel bir felaketin insani, çevresel ve ekonomik boyutlarda eşi görülmemiş bir hasar verecek” ifadelerini kullandı.
Gurara yaptığı basın açıklamasında sözlerini şöyle sürdürdü:
“Uluslararası toplumun, tankerde bulunan bir milyon varilden fazla petrolün Kızıldeniz’e sızması halinde küresel çaptaki olası çevresel zararın boyutunun farkında olmasını umuyoruz. Böyle bir olay Kızıldeniz’den başka bir yerde bulunmayan deniz türlerinin neslinin tükenmesine yol açabilir. Bu da diğer ekonomik, sosyal ve çevresel etkilerin yanı sıra doğal yaşam alanı mirasının ve bir bütün olarak dünyanın önemli genetik zenginliğinin büyük bir parçasını sonsuza dek kaybetmek demek.”
Kızıldeniz ve Aden Körfezi’ni çevreleyen Arap ve Afrika Devletleri Konseyi’nin raporuna göre Kızıldeniz’de bulunan balıklar arasındaki endemik türlerin oranı yaklaşık yüzde 14,7’dir. Bu da Kızıldeniz’i Pasifik Okyanusu’nun en güneydoğusunda bulunan Hawaii Adaları ve Paskalya Adası’nın yanında endemik balık türlerinin sayısı açısından dünyanın en zengin üç bölgesine dahil ediyor. Buna ek olarak Kızıldeniz balık aileleri arasında endemik türlerin oranı hatırı sayılır bir biçimde yüksek.
Gurara iklim değişikliğinin olası etkileri sonucunda dünya çapındaki mercan resiflerinin neslinin tükenme ihtimali karşısında tek ümidin Kızıldeniz’deki mercan resiflerinin olduğuna dikkati çekerek “Birçok bilim adamı ve araştırmacı, çevresel koşullar göz önüne alındığında Kızıldeniz’deki mercan resiflerinin, hava sıcaklıklarının yüksek seviyelere ulaşması halinde iklim değişikliğinin olası etkilerine karşı dayanabileceği konusunda hemfikir. Bu yüzden Kızıldeniz’deki mercan resifleri, dünyadaki zarar gören diğer denizlerdeki mercan resiflerinin eski haline dönmesinin ve tekrar ortaya çıkmasının tek kaynağı olabilir. Bu yüzden Kızıldeniz’deki mercan resiflerinin kaybolması ve zarar görmesi dünya denizlerinin geri kalanındaki hayatın eski haline getirilme fırsatının yok olması anlamına geliyor” değerlendirmesinde bulundu.
Ebu Gurara BMGK’ya, söz konusu felaketi önlemek için BM uzmanlarına tankerin sistemlerinin gerekli teknik değerlendirmesini ve bakımını yapmaları için kolaylık sağlamak da dahil olmak üzere kesin kararlar alınması ve gelecekte bu tür felaketlerin tekrar olmayacağından emin olarak tankerin tamamen güvenli bir şekilde boşaltılmasıyla meselenin çözüme kavuşturulması çağrısında bulundu.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times