Irak’taki sağlık çalışanları koronavirüs ve geciken maaşlar sebebiyle yorgun

Reuters arşiv
Reuters arşiv
TT

Irak’taki sağlık çalışanları koronavirüs ve geciken maaşlar sebebiyle yorgun

Reuters arşiv
Reuters arşiv

Irak’taki Kovid-19 salgınıyla ilgili çıkan haberler hükümet yetkililerine ve benzer şekilde halka yönelik uyarı mahiyetinde. Zira söz konusu haberlerde yaklaşık dört haftadan bu yana artış gösteren vakalar ve vefat sayılarını durdurmak veya azaltmak için herhangi bir önlem almaması halinde yaşanacak “kötümser senaryolar” konusunda uyarılar yapılıyor.
Ölümcül virüse ilişkin endişeleri artıran ve meseleleri daha da karmaşık hale getiren durum ise “beyaz ordunun” saflarında oldukça fazla zayiat verilmesine neden olan yetersiz koşullar ve ödeme tarihinin üzerinde iki hafta geçmiş olmasına rağmen halen yatırılmayan, ertelenen maaşlar olarak ön plana çıkıyor. Bağdat’taki Kerh semti Sağlık Genel Müdürü Casim el-Haccami dün yaptığı açıklamada, sağlık personelinin maaş ödemelerindeki gecikmeyi eleştirdi ve Bağdat’ın Kerh semtindeki 870’den fazla sağlık çalışanının koronavirüsten etkilendiği bilgisini verdi.
Haccami yaptığı kısa açıklamada, “Beyaz ordunun askerleri yorgun. Önümüzde salı günü resmi tatil olacağını not ederek maaşlarının gelecek haftaya kadar ertelenebileceğini düşünüyorlar. Düne kadar (Pazar) yatırılmayan maaşlarının bir an önce ödenmesini istiyorlar!” dedi. Haccami’nin sözünü ettiği maaşlar haziran ayına aitti.
 “İyiliğin karşılığı bu mu olacaktı?” diye soran Haccami sadece Kerh Sağlık Müdürlüğü’nde koronavirüsten etkilenen 870’ten fazla sağlık çalışanının bazılarının yaşamını yitirdiğini, bir kısmının ise virüsü ailelerine bulaştırdıklarını ve bazı aile fertlerinin de bu sebeple öldüğünü söyledi.
Sağlık kaynakları, sağlık personeli arasındaki vaka sayısının üç bini aştığı görüşünde.
Diğer yandan, Irak Sağlık Bakanlığı Pazar günü, koronavirüs salgınıyla mücadele kapsamında Macaristan tarafından gönderilen 15 ton koruyucu tıbbi malzeme ve bir ambulans yüklü uçağın ülkeye vardığını duyurdu. Sağlık Bakanlığı Medya Ofisi tarafından yapılan açıklamada “Macaristan yönetimi ve Macaristan’daki Irak kökenli bazı tüccarların desteğiyle hazırlanan yardım uçağı tam teşekküllü bir ambulansın yanı sıra tıbbi ve koruyucu malzemelerden oluşan malzemeleri taşıdığı ve malzemelerin koronavirüs salgınına karşı verilen mücadelede kullanılacağı” ifade edildi.
Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Hazım el-Cemili “bu desteğin Sağlık Bakanlığı’nın Irak içindeki ve haricindeki tüm taraflarla kurduğu iletişim ile sağlık alanında koronavirüs salgınına karşı iş birliği prensibini aktif hale getirme çabaları çerçevesinde geldiğini” söyledi.
Bağdat’taki Macaristan Büyükelçisi de “söz konusu malzemelerin iki ülke arasında, sağlık alanındaki iş birliği çerçevesinde Macaristan Cumhuriyeti’nden Irak’a bir hediye olduğunu, yardım miktarının yaklaşık 30 ton olarak tahmin edildiğini ve salgına karşı mücadele bağlamında önümüzdeki iki gün içinde başka takviyelerin de yapılacağını” kaydetti.
Irak Sağlık Bakanlığı dün ülkede 2 bin 312 yeni vaka kaydedildiğini ve vaka sayısının 77 bin 506’ya yükseldiğini duyurdu. Şu ana kadar 44 bin 724 kişinin sağlığına kavuştuğu, 3 bin 150 kişinin ise yaşamını yitirdiği bilgisini verdi.
Diğer yandan, Irak Genel Kurmay Başkanlığı’ndan dün yapılan açıklamada, piyade tümen komutanının koronavirüs sebebiyle öldüğü duyuruldu. Açıklamada, “Genelkurmay Başkanlığı, Allah’ın kader ve kazasına iman eden kalp ile koronavirüs sebebiyle yaşamını yitiren cesur ve sadık komutanlarından Piyade Tümen Komutanı Tümgeneral Murad Kerim Süleyman er-Rebii’yi ebediyete uğurlamıştır” ifadelerine yer verildi. Genelkurmay Başkanlığı tarafından yapılan açıklamada ayrıca merhum General Murad Kerim’in askeri hizmeti sırasındaki kahramanlığına ve insani yönüne övgüde bulunuldu.



Netanyahu ‘ateşkes’ müzakerelerine rağmen neden İsrail ordusundan Gazze'yi işgal planı yapmasını istiyor?

Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
TT

Netanyahu ‘ateşkes’ müzakerelerine rağmen neden İsrail ordusundan Gazze'yi işgal planı yapmasını istiyor?

Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)

Hamas Hareketi ve İsrail’den müzakereciler Katar’ın başkenti Doha'da Gazze'de ateşkes konusunda dolaylı müzakerelere başlamaya hazırlanırken, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ordusundan Gazze'yi işgal etmek için bir plan hazırlamasını istedi.

Netanyahu'nun adamları, cumartesi akşamı savaşı yönetmek için yapılan güvenlik toplantılarında yaşananları sızdırdılar. Toplantıda şiddetli tartışmalar, bağırışmalar ve masaya vurmalar yaşandığını söylediler. Ayrıca Başbakan’ın Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir'e Gazze'yi işgal etmek için bir plan hazırlamasını ve ateşkesin ilan edilmesi muhtemel görünen Washington ziyaretinden döndükten sonra kendisine sunması talimatı verdiğini aktardılar.

İsrailli analistler bu sızıntının amacına ilişkin farklı görüşlere sahipler. Bazıları, bunun sadece ‘Hamas liderliğine Doha turunda önerileri kabul etmesi için son anda baskı yapmayı amaçladığını’ bazıları ise Netanyahu'nun ‘hükümetin kendisine Gazze'yi işgal etmesi ve Filistinlilere karşı şiddetli operasyonlarının dozunu artırması için baskı uyguladığını sızdıran ordu kademesine öfkesini göstermeyi amaçladığını’ söylediler.

Üçüncü bir analist grubu ise bu gidişatın ‘hükümetin ateşkesi reddetme tutumunun gerçeğini’ yansıttığı görüşündeydi.

Birden fazla sebep

Ancak tüm bu nedenlerin bir araya gelmesi Netanyahu'nun Zamir'den taleplerinin arkasında yatan neden gibi görünüyor. Netanyahu, Hamas'a baskı uygulayarak kalıcı ateşkes şartından vazgeçmesinin yanı sıra (Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’in temsil ettiği) Dini Siyonizm akımının hükümetten çekilmemesi için işgal ve sürgün tehdidini masada tutmak ve böylece sağcı tabanını memnun etmek istiyor.

Jfkfjf
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, Kudüs'ün eski kentinde dolaşıyor (Arşiv - Reuters)

Son olarak Netanyahu, ordunun kendini savunma konumunda kalmasını istiyor ve başarısızlıkla suçlanmaktan korkuyor. Ayrıca, ABD Başkanı Donald Trump’a da Netanyahu’nun kendisi gibi ‘sadece güç yoluyla barış istediği’ mesajını veriyor.

Toplantıda neler oldu?

Toplantı, ateşkes anlaşmasına varılamaması durumunda askeri planların görüşülmesi üzerineydi. İsrail merkezli televizyon kanalı Kanal 12'nin haberine göre toplantı, İsrail ordusunun ‘Gideon'un Arabaları Operasyonu’nun hedeflerine ulaşmaya yaklaştığını açıklamasının ardından, ‘savaşın, rehineleri kurtarma ve Hamas'ı hezimete uğratma hedeflerini gerçekleştirmek amacıyla siyasi düzeyde sunacağı çeşitli olasılıkların ve planların ortaya çıkmasının ardından gerçekleşti.

Kanal 12, toplantıda Başbakan Netanyahu ile Genelkurmay Başkanı Zamir arasında sert bir tartışma yaşandığını, bakanlar Ben Gvir ve Smotrich'in ise başbakanı desteklediğini bildirdi.

Ben Gvir ve Smotrich'in Genelkurmay Başkanı'nı siyasi düzeydeki tavsiyeleri uygulamamakla suçladığını aktaran Kanal 12, Genelkurmay Başkanı'nın ise “Gazze'de oyalanacak zaman yok... Sözlerinize dikkat edin. Savaşlarda askerler ölüyor” şeklinde yanıt verdiğini kaydetti.

Toplantı sırasında Netanyahu'nun sesini yükselterek masaya yumruğunu vurduğunu ve Gazze halkı için geniş çaplı bir tahliye planı hazırlanarak onların Gazze'nin güneyine yerleştirilmesini talep ettiğini iddia eden Kanal 12’ye göre Netanyahu, “Taviz vermeyeceğim. Hamas hiçbir koşulda Gazze'de kalmayacak” dedi.

Kanal 12 ayrıca Genelkurmay Başkanı Zamir’in İsrail'in Gazze halkı üzerinde kontrolünü sürdürmesine karşı çıktığını ve kontrolün kaybedileceği konusunda uyardığını bildirdi.

İsrail Genelkurmay Başkanı toplantıda, “Askeri yönetim mi istiyorsunuz? İki milyon aç ve aşağılanmış insanı kim yönetecek?” diye sordu. Bunun üzerine Netanyahu yüksek sesle “Ordu ve İsrail Devleti” yanıtını verdi ve ardından “Askeri yönetim istemiyorum, ancak Hamas'ı hiçbir şekilde kabul etmeyeceğim” diye ekledi.

Zamir, Netanyahu'nun sözlerine “Bunu konuşmalıyız, bu konuda anlaşamadık. Aç ve öfkeli insanları kontrol etmek, kontrolün kaybedilmesine ve ordunun saldırıya uğramasına yol açabilir” diye yanıt verdi. Zamir ayrıca, bu planın İsrail ekonomisi ve toplumu üzerinde muazzam etkileri olacağını ve düzenli ve yedek kuvvetlerin konuşlandırılması açısından büyük kaynaklar gerektireceğini belirtti.

Netanyahu, toplantı sırasında Zamir'den, ABD Başkanı Donald Trump ile Gazze ve İran konusunda görüşmeler yapmak üzere Washington'a gittikten sonra geri dönene kadar Gazze Şeridi için tahliye planı hazırlamasını istedi. Netanyahu, hafta sonuna kadar Washington'da kalacak.

Zafer pozu arayışı

İsrail ordusu Gazze'deki operasyonlarını korkunç bir şekilde yoğunlaştırdı. Çünkü savaşı güçlü bir zafer pozuyla bitirmek istiyor.

Şimdiye kadar onun Lübnan, Suriye ve İran cephelerinde ‘başarılı’, ancak Gazze cephesinde ‘başarısız’ olduğu yönünde bir tablo ortaya çıktı. Savaşın Hamas'a ağır darbeler indirilmeden sona ermesini hayal edemeyen İsrail ordusu, Gazze'de şimdiye kadar elde ettiği başarıların hükümet tarafından siyasi kazanca dönüştürülmesi için yeterli olduğuna inanıyor.

Netanyahu’nun öfkesinin sebebi de tam olarak bu eğilim. Çünkü bu durum topu kendi sahasına atıyor. Oysa sorumluluğu başkalarına yükleme konusunda gerçek bir usta olan Netanyahu 7 Ekim 2023’ten bu yana görevden aldığı çoğu komutan ve güvenlik yetkilisiyle de aynısını yapmıştı.

Hem Netanyahu hem de Zamir, Hamas'ın İsrail askerlerinin hayatına kasteden operasyonlarını sürdürmesinden dolayı bir miktar hayal kırıklığı yaşıyor. Halbuki Hamas büyük suikastlara uğramış, kalesi olan Gazze ile halkı katliama ve yıkıma maruz kalmıştı.

Kcjfj
Gazze'de yaralanan bir İsrail askerini taşıyan İsrail Hava Kuvvetleri askerleri, Ocak 2024 (AFP)

Ancak Genelkurmay Başkanı Zamir, Gazze'deki başarısızlıkları diğer cephelerdeki kazanımlarla telafi etmenin mümkün olduğunu düşünüyor. Savaşı bu aşamada sona erdirmeyi tercih eden Zamir, “Gazze'de kalmak bir kumar ve dünyanın en güçlü orduları bile işgalci örgütlerle savaşamaz” diyor.

Bununla birlikte Zamir, farklı bir görüşe sahip olsa bile siyasi liderliğin emirlerine uymaya hazır olduğunu söyledi.

Sızıntılar öfkeye neden oldu

Ancak sorun şu ki, Netanyahu'nun hükümetteki arkadaşları, sadece Ben-Gvir ve Smotrich değil, Likud Partisi’nden milletvekilleri ve bakanlar da Netanyahu'nun açıklamalarıyla yetinmiyor ve bunları Beyaz Saray'da olacakları örtbas etme girişimi olarak görüyorlar.

Bu yüzden pazar günü Zamir ve Netanyahu'yu eşit şekilde eleştiren açıklamalarda bulunan Smotrich, “Kabinet’ten sızdırılan bilgiler, devletin güvenliğini tehdit eden kabul edilemez bir durumdur ve buna bir son verilmeli” ifadelerini kullandı.

Jgjfj
Netanyahu ve Smotrich Kabinet toplantılarından birinde (Reuters)

İsrail Maliye Bakanı Smotrich, eleştşirilerini şöyle sürdürdü:

“Gerçek şu ki tüm cephelerdeki büyük başarılara rağmen, insani yardımların Hamas'a ulaşmasını engellemek konusunda Genelkurmay Başkanı görevini yerine getirmiyor ve siyasi liderliği Hamas'a yardım ulaştırmaya zorluyor. Bu yardımlar savaş sırasında düşmanın lojistik tedarikine dönüşüyor. Tüm saygımla, eleştirilerim aynı zamanda savaşın sürdüğü aylar boyunca siyasi düzeyde alınan kararları uygulamaya koyamayan ve ordunun üst düzey komutanlarına dayatamayan Başbakan’a da yöneliktir. Bu kararlar, Hamas'ı ortadan kaldırmak ve rehineleri geri almaktı.”