Cezayir, Libya'daki girişiminin kasıtlı olarak engellendiğinden belirtiyor

Cezayir yetkililer, Libya krizine çözüm olarak yerel kabileleri işin içine katma politikasına teşvik ediyor (AFP)
Cezayir yetkililer, Libya krizine çözüm olarak yerel kabileleri işin içine katma politikasına teşvik ediyor (AFP)
TT

Cezayir, Libya'daki girişiminin kasıtlı olarak engellendiğinden belirtiyor

Cezayir yetkililer, Libya krizine çözüm olarak yerel kabileleri işin içine katma politikasına teşvik ediyor (AFP)
Cezayir yetkililer, Libya krizine çözüm olarak yerel kabileleri işin içine katma politikasına teşvik ediyor (AFP)

Atıf Kadadre
Berlin Konferansı çıktılarını baltaladığını ifade ettiği bazı tarafların ‘Libya'ya silah ve paralı asker göndermesini’ eleştiren Cezayir, komşusu Libya’daki çatışmanın tarafları arasında yürüttüğü arabuluculuğu engelleyici yönde baskı hissettiğini açıkladı.
Cezayir diplomasisi, kendi topraklarında Libyalı taraflar arasında düzenlediği doğrudan diyalog çabalarına ‘engellendiğini belirtiyor. Bu nedenle Dışişleri Bakanlığı, tarafların Cezayir’in bu meseledeki arabuluculuğu ve rolünden memnun olduklarını beyan etmelerine rağmen son anlarda ‘geri adım atmalarına’ öfkelendiğini artık gizlemiyor.
Şarku’l Avsat’ın Indepndent Arabia’dan aktardığı habere göre, Cezayir Dışişleri Bakanı Sabri Bukadum, geçen hafta, Libya dosyasında uluslararası düzeyde attığı adımları sıklaştırdı. Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun ve Fransız mevkidaşı Emmanuel Macron arasında beş hafta içerisinde gerçekleştirilen üç telefon görüşmesinin bir kısmı ise Libya dosyasına ayrıldı.
Bukadum ‘Libya'ya silah temini ve paralı asker gönderilmesinden şikayet ederken, Tebbun ise Macron ile “bölgedeki ana aktörler olarak iki ülke arasındaki koordinasyon ve istişareyi, aynı zamanda Libya ve Sahel'de hüküm süren krizlere yönelik siyasi çözümler geliştirmeyi amaçlayan bir dizi girişimin başlatılması” üzerine konuştu. Cezayir’deki çevreler, siyasi çözüm ne zaman çok yakın gözükse Libyalılar arasında bir başka mesafe ve tırmanışın patlak verdiğini söylüyor.

Bukadum tarafından uyarılar
“Vekalet savaşının Libya’yı Somali’ye dönüştüreceğinden” korktuğunu söyleyen Bukadum, iki tarafa da eşit mesafede duran Cezayir’in Libya'daki her türlü dış müdahaleyi reddettiğini yineledi. Aynı zamanda, “Silah ve paralı asker tedariğ bir kenara bırakılıp siyasi çözüm önerisinde bulunulsaydı, Libya krizine çözüm sağlanacaktı” ifadelerinde bulundu.
Nitekim Cezayir, Libyalı kabilelerin de dahil olacağı anlaşmalı bir anayasa çağrısında bulunuyor.

Cezayir ve Mısır’ın girişimi
Siyaset bilimi ve uluslararası ilişkiler profesörü Nureddin Şarşali, Independent Arabia’ya verdiği demeçte, şu ifadeleri kullandı:
“Cezayir, bir arabuluculuk girişimi ile bir diğeri arasında birçok gelişmenin yaşanması konusundaki endişe ve öfkesini artık gizlemiyor. Barış tasarısı yönündeki eğilimine rağmen Mısır’ın girişimini birkaç gün önce soğukkanlılıkla ele alan Cezayir, Türk tarafının herhangi bir tarafa danışmadan saha projelerinde ilerlemesinden rahatsız oluyor. Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) ile Türkiye arasında bilhassa denizcilik alanındaki anlaşmaların hız kazanması, Libya kabilelerinin ve denklemdeki ikinci tarafın öfkesini uyandırıyor. Cezayir ise diyalog için bir tarih ayarlamaya çalışırken bu öfke ile karşı karşıya kalıyor. Nitekim bir tarafın egemenlik konularında tek başına hareket ettiği anlaşılıyor.”  

Somalileştirilmiş bir Libya
Libya krizine çözüm olarak en son Tunus ve Fransa da dahil olmak üzere birçok ülkenin karşı çıktığını ifade ettiği yerel kabileleri işin içine katma politikası, bir süredir Cezayirli yetkililerin gündeminde. Cezayir'in Libya kabileleri ve çöl grupları üzerine bahsi, uluslararası bir askeri çatışma durumunda çöl alanlarının terörist grupların kalelerine dönüşmesine karşılık bu kabile ve grupları bir set haline getirmeyi amaçlıyor.
Cezayir, Libya dosyasındaki rolünü tekrar kazandığından beri, doğu komşusunda beklenen gelişmeleri nitelemek hususunda ‘kırmızı çizgiler’ çizdi. Cezayirli yetkililer, Libya’daki durumun ‘Suriye modeline’ kayabileceği konusunda uyarıda bulunmuş, Libya’nın başka bir Somali’ye dönüştürülmesini kırmızı çizgi olarak nitelemişti. Bugün ise Dışişleri Bakanı Bukadum, “Cezayir diplomasisi, Libya taraflarını erken bir tarihte bir araya getiren siyasi bir çözüm bulmak için perde arkasında sessizce çalışmaya devam ediyor” ifadelerinde bulundu.

Sahne arkası
‘Sahne arkasından’ bahseden Cezayir, diplomatik çabalarını hızlandırarak başta Fransa olmak üzere yeni aktörlerle istişarelere kapı açtı. Bukadum ise İtalya Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio’nin davetine icabet ederek bu bağlamda 9 Temmuz Perşembe günü İtalya ziyaretinde bulundu. Öncesinde de Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) Libya hakkındaki video konferans toplantısına katıldı.
Cezayir, BMGK üyelerini “Libya'nın birliği, egemenliği ve toprak bütünlüğünü garanti edecek bir çözüm bulma çabaların yoğunlaştırılması yönünde, ilgili tüm bölgesel ve uluslararası taraflara” baskı yapmaya çağırdı. Bununla birlikte, Cezayir'in “Libyalı tüm taraflar tarafından kabul edilmesine, uluslararası meşruiyete ve Berlin konferansının çıktılarına binaen Libya'daki kardeşlerini halkın iradesine tam saygı ile krize siyasi bir çözüm bulma yolunda diyaloğa çağırmasına rağmen” girişimlerinin geciktirildiğini bildirdi.



Yardım adı altında katliam mı yapılıyor? GHF kapatılsın çağrısı

Çelik tellerle örülü yardım dağıtım noktaları İsrail ordusunun denetiminde (AFP)
Çelik tellerle örülü yardım dağıtım noktaları İsrail ordusunun denetiminde (AFP)
TT

Yardım adı altında katliam mı yapılıyor? GHF kapatılsın çağrısı

Çelik tellerle örülü yardım dağıtım noktaları İsrail ordusunun denetiminde (AFP)
Çelik tellerle örülü yardım dağıtım noktaları İsrail ordusunun denetiminde (AFP)

130'dan fazla yardım ve sivil toplum kuruluşu (STK), faaliyetleri kaosa yol açan ABD ve İsrail destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı'nın (GHF) kapatılması için çağrı yaptı.

Oxfam, Save the Children ve Af Örgütü'nün de aralarında bulunduğu kuruluşların bugün yayımladığı ortak açıklamada, GHF'nin faaliyetlerini başlattığı 27 Mayıs'tan bu yana 500'den fazla Filistinlinin yardım bölgelerinde öldürüldüğüne dikkat çekiliyor.

Kuruluşlar, sivillere yönelik saldırılarda çoğunlukla çocukların öldürüldüğünü vurgulayarak, GHF'nin insani yardım çalışmalarının tüm normlarını ihlal ettiğini belirtiyor:

Gazze'deki Filistinliler imkansız bir seçimle karşı karşıya: Ya açlıktan ölecekler ya da ailelerini doyurmak için çaresizce yiyeceğe ulaşmaya çalışırken vurulacaklar.

İsrail askerlerinin erzak dağıtım bölgelerindeki Filistinli sivillere "rutin olarak" ateş açtığı, Washington ve Tel Aviv destekli vakfın Gazze'deki durumu daha da kötüleştirdiği ve faaliyetlerinin sonlandırılması gerektiği ifade ediliyor.

Filistinli yetkililer, Netzarim ve Refah bölgelerindeki GHF'ye ait erzak dağıtım noktalarının "insani yardım" kisvesi altındaki ölüm tuzaklarına dönüştüğünü ve İsrail'in sivilleri kasıtlı olarak hedef aldığını savunuyor. İsrail ordusuysa iddiaları reddederek kurallara uymayan kişilere "uyarı ateşi" açıldığını öne sürüyor.

İsrail gazetesi Haaretz'in cuma günkü haberinde, kimliklerinin gizli tutulmasını isteyen İsrailli askerler, erzak dağıtım noktalarında Filistinlilere ateş açma talimatı aldıklarını söylemişti. Askerler, Filistinlilerin orduya ait mevzilerden uzak tutulması için böyle bir emir verildiğini ancak "gereksiz yere ölümcül güç kullanmaktan endişe duyduklarını" belirtmişti.

İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) ise iddiaları yalanlayarak "dağıtım merkezlerindekiler de dahil hiçbir sivile kasten ateş etme emri verilmediğini" savunmuştu. Başbakan Binyamin Netanyahu da gazeteyi orduya karşı dezenformasyonla suçlamıştı.

Diğer yandan İsrail ordusu, erzak dağıtım noktalarında Filistinlilerin öldürülmesine dair soruşturma başlatıldığını da duyurmuştu. Ordudan dün yapılan açıklamada, GHF'nin yardım merkezlerine giden yollara yön ve uyarı levhaları yerleştirileceğini, sahalara erişimin iyileştirileceğini bildirmişti.

Independent Türkçe, BBC, Haaretz