Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun: İkinci dönem cumhurbaşkanlığı adaylığım koşullara bağlı

Cezayir Cumhurbaşkanı Abbulmecid Tebbun, iktidarda kalmayı planlamadığını, ikinci dönem adaylığını düşünmek için diğer koşulların yerine getirilmesi gerektiğine dikkati çekti.

Tebbun, Nisan 2019’un başlarında sokak hareketliliği ve ordu liderliği baskısı altında istifa eden Abdulaziz Buteflika yerine, beş yıllık bir cumhurbaşkanlığı dönemi için 12 Aralık’ta Cezayir Cumhurbaşkanı olarak seçildi.

Tebbun, 13 Temmuz’da Fransa merkezli L'Opinion gazetesine yaptığı açıklamada, “Klasik plana karşıyım ve siyasi parti kurmama sözü verdim. Ancak başkanlık programımı uygulayabilmek için halk tabanına ihtiyacım var. Prensip olarak bir dönemliğine seçildim ve bu dönemin sonunda toplumsal ve ekonomik sorunların kısmen çözüldüğü barışçıl koşullara ulaşmayı umuyorum. Geçiş süreci adsız. Yeniden adaylığı düşünebilmem için diğer koşullar sağlanmalıdır” ifadelerini kullandı.

Cumhurbaşkanı Tebbun, daha fazla sakinlik tedbirinin alınacağını ve halk hareketi tutuklularının serbest bırakılacağını söylerken, muhalefetin ve sivil toplumun önemine de dikkati çekti. Ancak Cumhurbaşkanı, muhalefetin hakaret ve ayaklanmayla olmaması gerektiğini vurguladı. Abbulmecid Tebbun, cumhurbaşkanının yetkilerini tanımlayan ve uzlaşıya dayalı kalıcı bir anayasa sağlamayı istediklerini belirterek, yeni anayasanın ‘cumhurbaşkanının rolünü sınırlandırarak ve parlamentonun yürütme organı üzerindeki denetim rolünü güçlendirerek’ geçmiş sapmalara son vereceğini kaydetti.

Öte yandan emekli bir general ve Cezayir Savunma Bakanlığı’nda eski bir yetkili, 13 Temmuz’da, aleyhindeki ‘suçlamaları’ protesto etmek için hapishanesinde açlık grevi başlattı. Yetkili, masum olduğunu savunurken, kendisine de aynı suçlamayla karşı karşıya kalan birçok siyasi aktivist gibi davranılmasını istedi.

Savunma Bakanlığı eski genel müdürü Ali Gadiri’nin avukatı Halid Burayu, Şarku’l Avsat’a yaptığı eski tarihli bir açıklamada, müvekkilinin ‘sesini üst düzey makamlara duyurmak için’ açlık savaşına girmek zorunda kaldığını belirtmiş ve aleyhindeki ‘ordunun moralini zayıflatma’ suçlaması karşısında masum olduğunu ifade etmişti. Aynı şekilde geçici bir tahliye durumundan faydalanmak için gerekli tüm koşullara sahip olduğunu belirten Burayu, ancak Cezayir Yargı Konseyi’ndeki suçlama odasının, bu konudaki taleplerini 3 kez reddettiğini vurgulamıştı. 65 yaşındaki Gadiri, Haziran 2019’dan bu yana tutuklu yargılanıyor ve tutukluluk nedenini tam olarak bilmiyor. Avukatları, geçen yılın sonlarında ölen Genelkurmay Başkanı Ahmed Kayid Salih’in ‘özel mecliste kendisine saldırdığı’ suçlamasıyla, tutuklandığını belirtiyor. Savcılık ise Gadiri hakkında, ‘ihanet ve yabancı güçlerin çıkarına casusluk yapma’ ve ‘ordunun moralini zayıflatma’ suçlamasında bulundu. Gadiri’nin avukatlarından biri, “İlk suçlama, 18 Nisan 2019 tarihinde yapılması planlanan ve daha sonra iptal edilen cumhurbaşkanlığı seçimlerinin arifesinde Cezayir’de çalışan batılı diplomatlarla olan toplantılarıyla ilgili” dedi.

Avukat, toplantıda Cezayir’deki yabancı yatırımlar, düşen petrol fiyatları ve düşük üretim sonrasında ülkenin karşı karşıya kaldığı finansal sorunlar hakkında Gadiri’nin bir açıklama yaptığına dikkati çekti. Gadiri’nin, eski Cumhurbaşkanı Buteflika’nın beşinci dönem adaylığına tanık olan seçimlere aday olması da dikkat çekici. Kayid Salih, Buteflika’ya olan siyasi sadakati dolayısıyla Gadiri’nin adaylığına şiddetle karşı çıkmıştı. Ancak sokakların ayaklanması ve Buteflika’nın istifası sonrasında tavrı tersine döndü. Ayaklanmalar 2 Nisan 2019 tarihinde patlak vermiş, Buteflika da aynı gün istifa etmişti.

 Avukat Halid Burayu, suçlama odasının 10 Nisan’da Gadiri’yi ‘vatana ihanet ve casusluk’ ile suçladığına dikkati çekti.

Avukat, “Sayın Gadiri, tutukluluk nedeninin seçim savaşında koşmakta ısrar etmesi olduğuna inanırken, iktidardaki bazı yetkililer bunu şiddetle reddediyorlar. Bağlı olduğu askeri kuruluşa karşı çıkması akıllıca mı? Savunma Bakanlığı’ndaki üst düzey bir subayın ve eski bir yetkilinin askeri personelin moralini bozmaya çalışması mantıklı mı? Bunlar akıllıca değil. Onu suçlayan taraf da bunu kanıtlayamaz. Mahkemenin bu suçlarla yargıladığı ve Gadiri ile aynı suçlamalara maruz kalan birçok kişinin aksine suçlama odası, konuyu ceza mahkemesine sunmaya karar verdi” değerlendirmesinde bulundu.

Gadiri, 4 Nisan 2019 tarihinde Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, askeri kuruluşun, sokakların Buteflika iktidarının devamlılığını reddetmesi karşısındaki tavrına övgüde bulunmuştu. Bu çerçevede Ali Gadiri, “Devlet ve düzen karıştırılmamalıdır. Devlet, halk ulusal ordusu da dahil kuruluşlara sahiptir. Ordu bir milis değildir ve ulusun, halkın ve devletin hizmetindedir. Bunu iltifat için söylemiyorum, bu bir gerçek. Eğer ordu olmasaydı, Buteflika’nın çevresindekiler istediklerini yapabilirdi, beşinci bir döneme gidip belki de sonsuza kadar iktidarda kalabilirlerdi” ifadelerini kullandı.

5 Temmuz’daki bağımsızlık kutlamaları münasebetiyle ordu, yerel bir gazetede yayınladığı ve ‘Buteflika’ya destekten vazgeçilmesi’ çağrısı yaptığı bir makale dolayısıyla Kayed Salih tarafından hapsedilen ve yaklaşık 1 yıldır cezaevinde bulunan General Hüseyin bin Hadid’i tahliye etti. Mevcut Genelkurmay Başkanı Korgeneral Said Şangariha, Bin Hadid aleyhindeki suçlamaları iptal etti.