Irak hükümeti elektrik kriziyle mücadele ediyor

Irak’ın başkenti Bağdat’ta bulunan Seyyid Sultan Ali mahallesinde rastgele uzatılan elektrik kabloları (AFP)

Irak’ın bazı bölgelerinde 50 derecenin üzerine çıkan hava sıcaklıklarıyla birlikte elektrik krizi de yeniden baş gösterdi. Hem hükümet hem de vatandaş geçen yıl yaz aylarında olduğu gibi kriz nedeniyle sıkıntı çekiyor. Ülkenin bazı bölgelerinde günde 10 saate varan elektrik kesintileri yaşanıyor.
Irak Başbakanı Mustafa el-Kazimi, mevcut hükümetin önceki hükümetlerden devraldığı elektrik sorununa karşı krizin şiddetini azaltmak için attığı adımlarla elektrik tedarikini mümkün olan en üst seviyede tutmaya çalışıyor.
Kazimi, önceki gün Elektrik ve Petrol Bakanları ile yaptığı toplantıda halihazırda yaşanan elektrik krizinin çözümü için Alman elektronik devi Siemens ile yapılan anlaşma başta olmak üzere bütün elektrik projelerini hayata geçirme talimatını verdi.
Başbakanlık Ofisi’nden yapılan açıklamaya göre Kazimi, “Elektrik ajandası mevcut hükümetin mücadele ettiği en önemli sorunlardan biridir. Daha önceki dönemlerde bu sektöre milyar dolarlar harcandı. Bu harcamalar modern bir elektrik şebekesinin inşası için yeterliydi. Fakat yolsuzluk, israf ve kötü yönetim Irak’taki elektrik enerji krizini çözümsüz bırakarak, vatandaşların yaz aylarında artan sıkıntılarının sürmesine neden oldu” ifadelerini kullandı.
Kazimi, dolaylı yoldan eleştiriler yönelttiği bir önceki hükümetin Elektrik Bakanı’nı ‘elektrik onarımı için hiçbir proje hayata geçirmemekle’ suçlayarak, bu durumun özellikle koronavirüs etkilerinin sonucu olarak dünya genelinde petrol fiyatlarının düşmesi nedeniyle ülkenin içinde bulunduğu ekonomik koşulların gölgesinde elektrik krizinin derinleşmesine neden olduğunu belirtti.
Kazimi, elektrik problemini, üretim sektörlerinin geliştirilmesiyle ilgili planları hayata geçirme, elektrik alanında kalkınmanın önündeki engellere odaklanma ve hayati öneme sahip bu sektördeki yolsuzluk deliklerini kapatarak çözmede kararlı olduklarını vurguladı.
Açıklamaya göre Kazimi, hükümetin elektrik hizmetinin verilmesiyle ilgili uygulamaya başladığı acil çözümler kapsamında ‘Petrol Bakanlığı’na özel jeneratör sahiplerine ücretsiz yakıt sağlanması ve buna karşılık olarak abonelik fiyatlarını düşürme ve elektrik hizmet verme saatlerini artırma’ talimatını verdi.
Irak’ta elektrik kesintileri daha önce birçok kez ülkenin güney ve orta kentlerinde öfkeli protestoların başlamasına neden oldu. Halihazırda evlere düşük voltajlı elektrik verilmesine rağmen protestoların halen başlamamasına gerekçe olarak yeni tip koronavirüs (Kovid-19) gösteriliyor. Geçtiğimiz günlerde başkent Bağdat ve güneydeki kentlerde bazı gösteriler gerçekleşse de etkisi sınırlı kaldı.
Irak’ta yaşanan elektrik krizi 17 yıldır birbirini takip eden hükümetleri vatandaş karşısında zor durumda bıraktı. Vatandaşlar bu krizin birinci dereceden sorumlusu olarak elektrik sektöründe idari yolsuzlukla suçladıkları yetkilileri gösteriyorlar. Başbakan Kazimi’nin hükümeti de bugün aynı sorunla karşı karşıya.
Elektrik Bakanlığı’nın Temmuz ve önceki aylarda 17 bin megavatlık üretim çıtasını aştıklarını sürekli tekrarlamasına rağmen Iraklı vatandaşların sıkıntıları halen devam ediyor. Elektrik sektörünün altyapısı her yıl artan talebi karşılamakta yetersiz kalıyor.
Elektrik Bakanlığı Sözcüsü Ahmed Musa, önceki gün yaptığı açıklamada, “Açıkçası, talepteki artışa ve artan elektrik tüketimine ayak uyduramayız. Başlıca malzemeleri satın alabilmek için mali ödeneğe ihtiyacımız var” dedi.
Musa, “2003’ten bu yana Elektrik Bakanlığı’na ayrılan toplam bütçe, yayılan söylentilerde olduğu gibi 400 milyar dolar değil, 60 milyar doları bile aşmıyor. Bakanlık, 2017-2018 döneminde (DEAŞ’tan) kurtarılan bölgelerde 12 milyar dolar zarara uğradı” ifadesini kullandı.
Irak Meclisi Enerji Komisyonu üyesi Sadık es-Suleyti, özel jeneratörleri bulunan vatandaşlara iki ay boyunca ücretsiz yakıt verilmesi kararının elektrik kesintilerinin telafi edilmesine katkı sağlayacağını söyledi.
Alman Haber Ajansı DPA’ya konuşan Suleyti, “Bakanlar Kurulu, izni olması şartıyla özel jeneratör sahiplerine iki ay süreyle ücretsiz yakıt sağlanmasına karar verdi. Bütün jeneratör sahipleri yakıtı ücretsiz bir şekilde teslim alacaklar. Bu karar, jeneratörlere özel olarak düşük fiyatlandırma yoluyla vatandaşa destek olacak. Ülkenin, vatandaşları etkileyen ekonomik koşullardan geçmesi nedeniyle jeneratörlere yönelik özel fiyatlandırma yeniden gözden geçirilecek. Özel jeneratörlere ücretsiz yakıt sağlanması, hükümetin vatandaş üzerindeki ekonomik baskıyı hafifletme amacıyla aldığı kararlardan biri” dedi.