Iraklılar Krallık dönemine olan özlemlerini dile getirdi

Irak'ın durumu monarşi döneminde mi yoksa cumhuriyet sisteminde mi daha iyiydi? 14 Temmuz 1958 darbesinin yıldönümü üzerine bir Irak tartışması. (AFP)
Irak'ın durumu monarşi döneminde mi yoksa cumhuriyet sisteminde mi daha iyiydi? 14 Temmuz 1958 darbesinin yıldönümü üzerine bir Irak tartışması. (AFP)
TT

Iraklılar Krallık dönemine olan özlemlerini dile getirdi

Irak'ın durumu monarşi döneminde mi yoksa cumhuriyet sisteminde mi daha iyiydi? 14 Temmuz 1958 darbesinin yıldönümü üzerine bir Irak tartışması. (AFP)
Irak'ın durumu monarşi döneminde mi yoksa cumhuriyet sisteminde mi daha iyiydi? 14 Temmuz 1958 darbesinin yıldönümü üzerine bir Irak tartışması. (AFP)

Irak’ta 1958'de Abdülkerim Kasım liderliğinde gizli bir askeri grup olan Hür Subaylar tarafından gerçekleşen 14 Temmuz Devrimi’nin dün 62. yıldönümüydü. O günün sabahında gerçekleşen askeri darbe, Irak'taki koşulları daha iyi bir duruma mı getirdi? Yoksa Haşimi kraliyet ailesine karşı işlenen bir katliam suçu olarak mı kaldı?
Günümüzde monarşi ve cumhuriyet sistemi konusunda hangisinin Irak için daha iyi olduğu tartışması yaşansa da, bu yeni bir durum değil. Altmışlı yıllardan itibaren başlayan tartışmalar, Nasıriye dalgası ve daha sonra kendi tanımlarıyla sömürgecilik ve emperyalizme karşı hedefleri ve sloganları ile bölgeye hakim olan Baas döneminde kademeli olarak ilerledi. Buna karşılık, feodal beyler, büyük aristokrat ve burjuva aileler ve Irak'taki orta sınıfı temsil eden monarşiyi savunan bir azınlık söz konusuydu. Baas Partisi’nin 1968'de Irak'ta iktidara gelmesi ve 1970'lerin başından beri Saddam Hüseyin fenomeninin ortaya çıkmasıyla eski monarşiye, sömürgeciliğe ve emperyalizme karşı sloganlara devam edildi. 80’li yıllar, araştırma merkezleri, gizli dergiler, politikacılar ve Irak'taki üst düzey düşünürler tarafından yönetilen "14 Temmuz Devrimi" döneminin entelektüel ve politik incelemelerine tanıklık etti.
Saddam'ın 2003'te devrilmesinden sonra Kraliyet Sarayı katliamı sırasında küçük bir çocuk olan kraliyet ailesinin hayatta kalan son üyesi Şerif Ali bin Hüseyin muhalif bir isim olarak öne çıktı. Şerif Ali, o sırada Iraklıların monarşiye dönmeyi mi yoksa cumhuriyet sisteminde mi kalmayı tercih ettikleri konusunda referandum yapmaya çalıştı. Ancak Baas’ın devrilmesinden sonra Irak parlamentosunda bir milletvekilinin desteğine bile ulaşamadı
Şuan ki durum, Iraklılar arasında sosyal medyada gerçekleşen tartışma yüzdesine göre farklı görünüyor. O dönemin destekçilerine göre Irak'ta güvenlik ve istikrarın söz konusu olduğu ve büyük projeler başlatılan kraliyet dönemi için açık bir destek ve Iraklılar arasında Abdülkerim Kasım konusunda da net bir ayrım yaşandı. Bazıları onu kraliyet ailesinin öldürülmesinden sorumlu tutarken bazıları ise 60 yıldan uzun bir süre önce gerçekleşen Irak’taki darbeye ilişkin "zühtü ve dürüstlüğü" nedeniyle hatasının olmadığını düşünmek için yeterli olacağını savundu.
Iraklılar dün Twitter’da "Kara Temmuz Darbesi" etiketiyle paylaşımlarda bulundu. Buna karşılık "Ulusun Lideri Abdülkerim Kasım" etiketi de hızla yayıldı.



Filistinliler yardım kuyruğunda katlediliyor: Kıyamet günü gibi

GHF'nin erzak noktalarında yaşanan saldırılar dünya gündeminden düşmüyor (AFP)
GHF'nin erzak noktalarında yaşanan saldırılar dünya gündeminden düşmüyor (AFP)
TT

Filistinliler yardım kuyruğunda katlediliyor: Kıyamet günü gibi

GHF'nin erzak noktalarında yaşanan saldırılar dünya gündeminden düşmüyor (AFP)
GHF'nin erzak noktalarında yaşanan saldırılar dünya gündeminden düşmüyor (AFP)

Gazze'deki sağlık çalışanları, ABD ve İsrail destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı'nın (GHF) erzak dağıtım noktalarında her gün Filistinlilerin öldürüldüğünü anlatıyor.

Han Yunus’taki Nasser Hastanesi’nden Dr. Muhammed Sakr, haftalardır yüzlerce kişinin acile getirildiğini belirterek şunları söylüyor: 

Görüntüler gerçekten şok edici, kıyamet gününün dehşetini andırıyor. Bazen yarım saat içinde 100 ila 150 arasında, ağır yaralanmalardan ölümlere kadar çeşitli vakalar geliyor. Bu yaralanma ve ölümlerin yaklaşık yüzde 95'i ‘Amerikan gıda dağıtım merkezleri’ olarak adlandırılan erzak noktalarından geliyor.

Gazze Sağlık Bakanlığı’nın paylaştığı verilere göre, GHF’nin faaliyetlerini başlattığı 27 Mayıs’tan 2 Temmuz’a kadar en az 640 kişi erzak dağıtım merkezlerine giderken öldürüldü. 4 bin 500’den fazla kişinin de yaralandığı aktarılıyor. 

Guardian’a konuşan doktor, GHF’nin yarattığı kaosun halihazırda çökmenin eşiğindeki sağlık sistemine daha fazla yük bindirdiğini belirtiyor: 

Zaten her yatakta bir hasta var ve bu ek vakalar bize inanılmaz bir yük getiriyor. Hastaları acil servisin zemininde tedavi etmek zorunda kalıyoruz. Yaralanmaların çoğu göğüs ve kafaya ateşli silahla yapılan saldırılarla oluşmuş. Bazı hastalar bacakları ve kolları ampute edilmiş halde geliyor.

Uluslararası Kızılhaç Komitesi’nden yapılan açıklamada da doktorların büyük bir yük altında ve çok zor koşullarda çalıştığı ifade ediliyor. Özellikle yaralı sayısında ciddi artış olduğuna dikkat çekiliyor: 

Bir aydan biraz fazla bir sürede tedavi edilen hasta sayısı, önceki yıl boyunca meydana gelen tüm kazalarda tedavi edilen toplam hasta sayısını aştı. Yaralılar arasında bebekler, gençler, yaşlılar ve anneler var. Yaralıların çoğunu genç erkekler ve çocuklar oluşturuyor. Birçok kişi sadece aileleri için yiyecek veya yardım almaya çalıştıklarını söylüyor.

Komitenin Refah’taki hastanesinde çalışan sağlık görevlilerinden Haytam Hasan, günde 30 ya da 40 kişinin ameliyathaneye alındığını belirtiyor.

İsrail ordusu, 7 Ekim 2023’ten beri sürdürdüğü saldırılarda Gazze’deki 36 hastanenin neredeyse yarısını kullanılmaz hale getirdi. Kalan hastanelerse çok düşük kapasitede çalışıyor. Bunlara ek olarak Gazze Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre İsrail, savaşın başından bu yana en az 1580 doktoru ve sağlık görevlisini öldürdü.

Filistinli yetkililer, Netzarim ve Refah bölgelerindeki GHF'ye ait erzak dağıtım noktalarının "insani yardım" kisvesi altındaki ölüm tuzaklarına dönüştüğünü ve İsrail'in sivilleri kasıtlı olarak hedef aldığını savunuyor. İsrail ordusuysa iddiaları reddederek kurallara uymayan kişilere "uyarı ateşi" açıldığını öne sürüyor.

Diğer yandan İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, pazartesi günü yaptığı açıklamada, orduya Gazze'nin güneyindeki Refah şehrinde "insani yardım kenti" kurulması talimatını verdiğini duyurmuştu. Gazze'deki tüm sivillerin kademeli olarak bu bölgeye toplanması, daha sonra da başka ülkelere sürülmesi hedefleniyor.

ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'yi "Ortadoğu'nun Rivierasına" çevirme planı da tepki çekmişti. Trump, Filistinlilerin çevre ülkelere yerleştirilmesiyle bölgenin kontrolünün ABD'ye geçmesini ve Gazze'nin turizm merkezine dönüştürülmesini önermişti. 

Reuters’ın görüştüğü Gazzeliler, ABD ve İsrail’in sürgün planını kabul etmeyeceklerini söylüyor. Filistinli Mansur Ebu Hayer, şu ifadeleri kullanıyor: 

Burası bizim toprağımız. Kime bırakacağız, nereye gideceğiz?

Independent Türkçe, Guardian, Times of Israel, Reuters