Fas’ta 5 bin cami yeniden ibadete açtı

Koronavirüs salgını öncesine ait Kazablanka’daki bir caminin fotoğrafı. (Reuters)
Koronavirüs salgını öncesine ait Kazablanka’daki bir caminin fotoğrafı. (Reuters)
TT

Fas’ta 5 bin cami yeniden ibadete açtı

Koronavirüs salgını öncesine ait Kazablanka’daki bir caminin fotoğrafı. (Reuters)
Koronavirüs salgını öncesine ait Kazablanka’daki bir caminin fotoğrafı. (Reuters)

Fas Vakıflar ve İslami İşler Bakanı Ahmed Tevfik salı günü yaptığı açıklamada, ülke genelinde 5 bin caminin yeniden ibadete açıldığı ve söz konusu camilerin bölgelere göre orantılı belirlendiği bilgisini paylaştı.
Bakan Tevfik, “camileri yeniden ibadete açarken bakanlık tarafından ne gibi ihtiyati tedbirlerin alındığı” yönündeki soruya verdiği cevapta, Danışmanlar Kurulu bünyesindeki (parlamentodaki ikinci oda) Birlik ve Eşitlik İçin Bağımsızlık Ekibi tarafından sunulan bir öneriyle, bugün Çarşamba günü öğle namazından itibaren yerel salgın durumu, sağlık izleme koşulları ve her vilayet ve bölgede yeniden açılacak cami sayısı ve dağılımı dikkate alınarak ülke genelindeki tüm camilerde beş vakit namaz kılınması için harekete geçildiğini belirtti. Bütün camilerin kademeli olarak yeniden açılmasının kararlaştırıldığını söyledi.
Bakan Tevfik, bakanlığın camileri kademeli olarak yeniden ibadete açmaya yönelik hazırlıkları kapsamında, ilgili kurumlarla tam bir koordinasyon içinde, düzenleyici, ihtiyati ve önleyici tedbirleri içeren prosedürler benimsediğini, bu prosedürlerin sağlık yetkilileriyle yapılan istişarelerin ardından geldiğini belirtti. Bakan ayrıca ibadetlerin yeniden normal bir şekilde yapılabilmesine yönelik prosedürlerin tüm camilerde uygulanan olağanüstü sağlık tedbirlerine yönelik kısıtlamaların hafifletilmeye başlaması çerçevesinde geldiğini, bu bağlamda cami cemaatinin sağlığını korumak için bir dizi sağlık tedbirleri ve farkındalığı artırıcı önlemlerin alındığını kaydetti.
Hükümet yetkilisi, hazırlanan protokolün esas olarak din görevlileri ve cami cemaati dahil olmak üzere tüm potansiyelin seferber edilmesiyle ilgili bir dizi düzenleyici, ihtiyati ve önleyici tedbirler içerdiğini belirtti. Buna göre, yerel yetkililerle tam bir koordinasyon halinde cami kapıları önünde kontrol birimlerin oluşturulması, bu birimler için gerekli ekipmanların sağlanması, camilerin kapılarına açılacak camilerin listesinin asılması ve listelerin bakanlığın internet sitesinde ilan edilmesi tedbirlerinin alındığını ifade etti.
Bakana göre camilerin yeniden açılmasına yönelik olan bu prosedürler, camilerin yeniden ibadete açılmasına hazırlanması, cami giriş ve çıkışlarında kalabalık ve izdihamın önlenmesi gibi gerekli önlemlerin alınmasını kapsıyor. Bunun yanı sıra cami cemaati arasında güvenli mesafeye riayet edilmesi için namaz kılanlar arasında en az bir buçuk metre mesafe kalacak şekilde yerlerin işaretlenmesi, caminin havalandırılması için kapı ve pencerelerin açılması, klimaların çalıştırılmaması ve sağlık tesislerinin kapalı tutulması gibi tedbirleri içeriyor.
Bakan, benimsenen prosedürler kapsamında ayrıca cami görevlilerinin yaşlılar ve kronik hastalıktan muzdarip olanlara ilişkin duyarlılığı ve farkındalığı artırmak, cami cemaatinin camiye giderken uymaları gereken önlemleri açıklayan bilinçlendirici posterler asmak, bilgilendirici fotoğraf ve video görüntüleri paylaşmak ve cemaatle iletişim kurmak gibi tedbirlerin bulunduğunu kaydetti.
Bakan Tevfik açıklamasında ayrıca camilerde, zaviye ve türbelerde vaaz, nasihat, ilmi sohbet, Kur’an-ı Kerim ezberi ve dersleri gibi dini faaliyetlerin durdurulmasının da kararlaştırıldığını bildirdi.
Vakıflar ve İslam İşleri Bakanlığı önceki hafta salı günü yaptığı açıklamada yapılacak ikinci bir duyuruya kadar Cuma Namazı istisna olmak üzere Krallık’taki camilerin 15 Temmuz tarihinden itibaren kademeli olarak 5 vakit namaz kılınacak şekilde yeniden ibadete açılacağını duyurdu.



Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
TT

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani'nin açıklamaları, yardımcısı Muhsin el-Mendelavi ile yaşadığı tartışmanın ardından siyasi krize yol açarak dün yapılması planlanan oturumun ertelenmesine neden oldu.

El-Meşhedani, ‘Irak'ın kimliği’ olarak tanımladığı şeyin anayasa metninde belirtildiği gibi ‘Arap Birliği'nin kurucu üyesi’ olmakla ilişkilendirilmesini kınamış ve açıklamasında ‘bu kimliğin binlerce yıl öncesine dayandığını’ belirtmişti.

Söz konusu kimliğin bu bağlantıyla nitelendirilmesine ilişkin bir soruya cevaben el-Meşhedani, bu bağlantıyı tamamen uygunsuz bularak ‘saçma’ kelimesini kullandı ve siyasi bir krize yol açtı.

Oturumun ertelenmesine, yapılmaması konusunda ısrar etmesine ve açıklamalarını geri çekmemesine rağmen el-Meşhedani bugün X platformunda “Gerçek bir sınav anında Sünni bloklar başkan etrafında kenetleniyor” diye yazdı ve meclis başkanına destek vermek için parlamento merkezinde toplanan Sünni milletvekillerine atıfta bulundu.

Irak'ın siyasi geleneğine göre meclis başkanlığı Sünni güçlerin elindeyken, Kürtler cumhurbaşkanlığı, Şiiler ise başbakanlık koltuğuna oturuyor.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu, yardımcısıyla patlak veren krizi kontrol altına almak amacıyla Sünni kampı dışından el-Meşhedani'ye desteğini açıklayan ilk siyasi bloklardan biri oldu.

İnşa ve Kalkınma Bloğu Sözcüsü Firas el-Meslemavi yaptığı basın açıklamasında, “Cabbar el-Kenani, Muhammed es-Sayhud, Kazım et-Tuki ve Murtaza es-Saadi'nin de aralarında bulunduğu 5 milletvekilinden oluşan blok liderliği, oturumu etkileyen sözlü tartışmalarla ilgili olarak parlamento içinde yaşananların koşullarını belirlemek üzere Temsilciler Meclisi Başkanlığı ile kapalı bir toplantı gerçekleştirdi” dedi.

El-Meslemavi, “Yaşananlar, meclis başkanlığının toplu olarak sorumlu olduğu bir emsal teşkil ediyor. Çünkü en yüksek yasama otoritesi olan yasama kurumunun başkanlığını ve üyelerini düzenleyen usul kuralları ve Temsilciler Meclisi yasası vardır. Bu nedenle bir blok olarak çözümlerle birlikteyiz ve oturumları düzenlemek ve önemli yasaları geçirmek için uygun yolları destekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Sudani liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu’nun el-Meşhedani ve yardımcılarıyla görüşmesi, parlamentodaki Sünni blokların el-Meşhedani'yi destekleyici bir tutum sergilemek üzere bir araya gelmesinin ardından gerçekleşti.

 Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)

Yanlış anlama

Sünni bir siyasetçiye göre, ‘el-Meşhedani'nin açıklamaları herhangi bir belirsizlik içermiyor, ancak Şii güçlerin yardımcısını bu yöne iten kasıtlı bir iradesi olduğu anlaşılıyor’.

Adının açıklanmaması kaydıyla Şarku'l Avsat'a konuşan Sünni siyasetçi, “El-Meşhedani ile pek çok konuda aynı fikirde olmasam da, Irak'ın kimliği ve anayasal olarak Arap Birliği üyeliğiyle ilişkilendirilmesi konusunda söyledikleri doğru. Hatalı olan Irak anayasasını hazırlayan taraftır” dedi.

Söz konusu tartışma, Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Muhsin el-Mendelavi’nin el-Meşhedani'yi telefonla arayarak “Irak'a hakaret ettin” demesiyle başladı.

Telefon görüşmesiyle yetinmeyen el-Mendelavi tartışmayı sürdürmek üzere el-Meşhedani'nin ofisine gitti ve ‘Irak'ın kimliği’ hakkındaki açıklamalarına itiraz etti. El-Meşhedani ise “Irak, Arap Birliği kurumundan daha büyüktür, 7 bin yıllıktır ve kimliğini onlarca yıllık bir kurumdan alması makul değildir” şeklinde yanıt verdi.

El-Meşhedani'nin Arap Birliği'ne ilişkin açıklamaları, meclis başkanlığı ile ilişkilerde bardağı taşıran son damla gibi görünse de el-Meşhedani televizyonda yaptığı açıklamalarda, Irak'ta önümüzdeki ay gösteriler düzenleneceğini ve bir güvenlik sorunu yaşanması halinde ‘acil durum hükümetine’ gidilebileceğini söylemek gibi başka önemli konuları da gündeme getirdi. ABD'nin Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) ile ilgili olarak tüm siyasi liderlere mesaj gönderdiğini de doğrulayan el-Meşhedani, ABD'nin yaklaşımının Halk Seferberlik Güçleri’ni yapılandırmak değil, güvenlik güçlerine entegre etmek olduğunu belirtti.

‘Boşluğu doldurmak’

Araştırmacı Yahya el-Kubeysi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şöyle dedi: “Devlet içindeki Sünni temsiliyeti sadece bir boşluğu dolduruyor, çünkü bu boşluğu Şii siyasi aktörler yönlendiriyor.”

El-Kubeysi'ye göre bu durum, Federal Yüksek Mahkeme'nin Irak Temsilciler Meclisi eski Başkanı Muhammed el-Halbusi'yi görevinden alma ve parlamentodan ihraç etme kararına kadar uzanıyor.

El-Kubeysi, “Bu karar anayasal ya da yasal bir argümana dayanmıyordu; daha ziyade siyasi bir karardı. Federal Yüksek Mahkeme de bu kararı almak için bir araçtı” ifadelerini kullandı.

Araştırmacı Seyf es-Saadi'ye göre ‘Temsilciler Meclisi'nin krizi 61. madde ve fıkralarında öngörülen yasama sürecinden sapması ve siyasi bloklar ile liderlerinin meclisin genel gidişatını kontrol etmesidir. Tüm sorumluluk meclis başkanlığına atfedilemez; aksine Temsilciler Meclisi Başkanı’nın sorumluluğu milletvekillerinin sorumluluğunu tamamlayıcı niteliktedir. Milletvekillerinin çoğu kendi bloklarının direktiflerini takip etmekte ve başkanlarının kararlarına uymamakta, bu da parlamento içinde tıkanıklığa yol açmaktadır.’

Es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ‘beşinci parlamento döneminin sona erdiğini ve halen yürütme makamının performansını denetleyecek anayasal bir dayanaktan yoksun olduğunu’ ifade etti.