Cezayirli sanatçı Abdurrahman Yamuni, Kovid-19 nedeniyle hayatını kaybetti

Cezayirli sanatçı Abdurrahman Yamuni (Twitter hesabı)
Cezayirli sanatçı Abdurrahman Yamuni (Twitter hesabı)
TT

Cezayirli sanatçı Abdurrahman Yamuni, Kovid-19 nedeniyle hayatını kaybetti

Cezayirli sanatçı Abdurrahman Yamuni (Twitter hesabı)
Cezayirli sanatçı Abdurrahman Yamuni (Twitter hesabı)

Cezayir’in halk türkülerinin önemli simalarından Abdurrahman Yamuni (Ebu Accac es-Sağir) yeni tip koronavirüs (Kovid-19) nedeniyle hayatını kaybetti.
Cezayir haber ajansı APS’nin Sağlık ve Nüfus Müdürlüğü’nden aktardığına göre, Kovid-19 teşhisi konulan ve 2 haftadır evde tedavi gören 57 yaşındaki Yamuni önceki gün yaşamını yitirdi.
Halk müziği cemiyeti Nesim el-Hidab’ın başkanlığını yürüten Yamuni, ‘Teyyarat Geceleri’ isimli halk şarkıları festivalinin iki dönem organizatörlüğünü üstlendi. Bu festivallere halk türkülerinin önemli isimlerinden Abdulkadir Şau, Mehdi Tammaş ve Nureddin bin Atiyye katılmıştı.
Cezayir Kültür Müdürlüğü, Yamuni’nin vefat haberini, ‘sanat camiası halk türkülerinin ve sanatın önemli mihenk taşlarından olan Yamuni’yi kaybetti’ şeklinde duyurdu.
Halk türkülerine olan ilgisi çocukluk dönemlerinde başlayan Yamuni, Teyyarat vilayetindeki Ebu Abdelli Ebu Abdelli Caddesi’nde oturan mahalle arkadaşlarıyla birlikte müzik grubu kurdu. Bu grubun içerisinde Muhammed Rıza Yahya ve Herval Abd kardeşler ve daha birçok kişi yer aldı.



İncir ağacının karbondioksiti taşa çevirdiği ortaya çıktı

İncir ağaçları atmosferdeki karbondioksiti yakalayıp tutma açısından umut vaat ediyor (Unsplash)
İncir ağaçları atmosferdeki karbondioksiti yakalayıp tutma açısından umut vaat ediyor (Unsplash)
TT

İncir ağacının karbondioksiti taşa çevirdiği ortaya çıktı

İncir ağaçları atmosferdeki karbondioksiti yakalayıp tutma açısından umut vaat ediyor (Unsplash)
İncir ağaçları atmosferdeki karbondioksiti yakalayıp tutma açısından umut vaat ediyor (Unsplash)

Bilim insanları bazı incir ağacı türlerinin yüksek miktarda karbondioksiti taşa çevirebildiğini buldu.

Bütün ağaçlar havadaki karbondioksiti toplayarak bunu selülöz gibi bitkiyi meydana getiren yapılara dönüştürür. Bazı ağaçlarsa CO2'yi kalsiyum oksalat adı verilen kristal bir bileşiğe çevirir. Bu bileşik daha sonra kireçtaşı ve tebeşir gibi taşların ana bileşeni olan kalsiyum karbonata dönüştürülebilir.

Kalsiyum karbonattaki inorganik karbon toprakta organik karbona kıyasla çok daha uzun süre kalabildiğinden daha etkili bir CO2 tutma yöntemi sunuyor.

Zürih Üniversitesi'nden Dr. Mike Rowley liderliğindeki bir araştırma ekibi bazı incir ağaçlarının da karbondioksitten şaşırtıcı seviyelerde kalsiyum karbonat üretebildiğini keşfetti. 

Araştırmacılar Kenya'nın Samburu bölgesine özgü üç incir ağacı türünü belirledikten sonra kalsiyum karbonatın ağaçtan ne kadar uzakta oluştuğunu inceledi. Ayrıca bu süreçte rol alan mikrobiyal toplulukları da tespit ettiler. 

Bilim insanları senkrotron analizi yoluyla kalsiyum karbonatın hem ağaç gövdelerinin dış kısmında hem de ağacın derinlerinde oluştuğunu buldu.

Çalışmanın bulgularını Prag'da düzenlenen Goldschmidt Konferansı'nda yarın sunması beklenen Dr. Rowley "Beni gerçekten şaşırtan ve hâlâ şaşırdığım şey, kalsiyum karbonatın ağaç yapılarının beklediğimden çok daha derinlerine inmesiydi" diyerek ekliyor: 

Bunun ağaç yapısındaki çatlaklarda gerçekleşen yüzeysel bir süreç olmasını bekliyordum.

Çalışmanın bulguları ağaç öldükten çok sonra bile karbonun toprakta kalacağına ve böylece meyveleri için dikilen incir ağaçlarının ekstradan iklim faydaları sağlayabileceğine işaret ediyor.

Dr. Rowley, "Ağaçların büyük bir kısmı toprak üstünde kalsiyum karbonata dönüşüyor" diyor: 

Ayrıca toprağın beklenmedik yerlerinde kök yapılarının yüksek konsantrasyonlarda kalsiyum karbonata dönüştüğünü görüyoruz.

İnceledikleri ağaçlar arasında en büyük etkiyi Ficus wakefieldii türünün yarattığını saptayan ekip, ağacın su ihtiyacını ve meyve verimini ölçmeyi ve farklı koşullar altında ne kadar CO2 tutulabileceğini araştırmayı planlıyor.

Bu ağaçların yaygınlaşması, iklim krizinin arkasındaki en önemli nedenlerden biri olan karbondioksitin atmosferden uzaklaştırılmasına büyük katkı sağlayabilir.

Independent Türkçe, Phys.org, New Scientist, Goldschmidt Konferansı