Sahel ve Libya krizleri Cezayir’e göçü arttırabilir

Son yıllarda Cezayir’de bir köprünün altında yaşayan Afrikalılar (Radio Algerie sitesi)
Son yıllarda Cezayir’de bir köprünün altında yaşayan Afrikalılar (Radio Algerie sitesi)
TT

Sahel ve Libya krizleri Cezayir’e göçü arttırabilir

Son yıllarda Cezayir’de bir köprünün altında yaşayan Afrikalılar (Radio Algerie sitesi)
Son yıllarda Cezayir’de bir köprünün altında yaşayan Afrikalılar (Radio Algerie sitesi)

Ali Yahi
Sahel bölgesindeki ve Libya’daki gerginlikler, Cezayir’e yönelik büyük bir göç dalgasını hızlandırabilir.
Cezayir Savunma Bakanlığı’nın açıklamaları, özellikle de güney olmak üzere sınırın ötesine geçmeye çalışan Afrikalıların tutuklanmasını göz ardı etmedi. Afrikalı mülteci sahneleri, koronavirüs salgınının bir sonucu olarak, dünyadaki diğer ülkelerin de tanık olduğu sağlık koşullarına rağmen Cezayir sokaklarına geri döndü. Durum, Afrikalıların Cezayir’e doğru yeni bir göç dalgasının başladığını gösterdi.

Yoğun ve beklenen bir yer değiştirmenin başlangıcı
Ülkelerine sınır dışı edilmelerinin ardından Cezayir’deki sayılarının azalması sonrasında Afrikalı kafileler, yoksulluk, savaşlar, terörizm, yaşam koşullarının kötüleşmesi ve kalkınma eksikliğinden kaçarak Cezayir’e yönelmeye başladı. Bu çerçevede haber kanallarında ve gazetelerde, Cezayir ordusunun Mali ve Nijer sınırında çok sayıda Afrikalıyı gözaltına aldığı haberleri yayınlanmaya başladı.
Mali’nin tanık olduğu gerginlik, Sahel bölgesinde terör saldırılarının tırmanması ve Libya’daki koşulların kötüleşmesi çerçevesinde Cezayir, büyük bir yer değiştirme tehdidiyle karşı karşıya. Söz konusu tehdidinin yanı sıra ülke, her düzeylerde ciddi bir sağlık kriziyle boğuşuyor.
Cezayir İçişleri Bakanı Kemal Belcud, Afrikalı göçmenlerin akışının, özellikle de güvenlik ve insani boyut hususunda ülkesinin endişelerini artırdığını söyledi. Belcud, geçen hafta bazı Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin içişleri bakanlarıyla yaptığı görüşmede, bölgedeki yansımalarıyla mücadele etmek için kalkınma ve güvenlik faktörleri arasındaki ilişki göz önüne alınarak, yasadışı göç akışını ‘işbirliğine ve dayanışmaya dayalı dengeli bir bakış açısı uyarınca’ daha iyi şekilde kontrol etmek için, Cezayir’in farklı ortaklarıyla işbirliğini güçlendirmeye hazır olduğunu vurguladı.

Ekonomik yük ve güvenlik endişesi
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığına göre hukukçu Ahmed Muhubi, Cezayir’in sağlık düzeyinde tanık olduğu koşulların, Afrikalı vatandaşların göçleri hususunda dikkati olma çağrısı yaptığını belirtti. Muhubi, “Koronavirüse karşı önleyici tedbirlere uymaları hususunda eğitilme gerekliliğiyle birlikte mültecilere sığınak tahsis edilmesi ve onların periyodik tıbbi muayenelere tabi tutulması gerekiyor” dedi. Kampların, sığınma merkezlerinin, yemekhane ve sağlık kliniği gibi yaşamsal mekanizmaların açılması gerektiğine dikkati çeken yetkili, mültecilerin daha önce olduğu gibi sokaklarda ve kentsel alanlarda toplanmalarının önüne geçilmesi gerektiğini vurguladı.
Ahmed Muhubi, “Güney sınırında Cezayir, ülkenin karşısına ek ekonomik yükler koyarak, yer değiştirme dalgasının yol açacağı güvenliğin bozulmasına karşı dikkatli. İnsani faaliyetler ve uluslararası kuruluşlarla bağlantılı olması dolayısıyla, mültecilerle ilgilenmek oldukça zordur. Cezayir’de daha önce de bu gibi durumlar yaşandı” dedi. Aynı şekilde Birleşmiş Milletler (BM) de Cezayirli yetkililere, insan haklarının ihlali olması dolayısıyla, Afrikalı göçmenlerin sınır dışı edilme faaliyetlerini derhal durdurma çağrısı yaptı.
Muhubi ayrıca, Irak ve Suriye gibi eski gerginlik odaklarından dağılan teröristler, silahlı ve paralı askerler için bir sığınak haline dönüşen komşu ülkelerin yaşadığı koşullar ışığında güvenlik sorununun, Cezayir’i Afrikalı mülteci akışına dair endişelendirdiğini vurguladı.

Eylem mekanizması
Komşular ve kardeşlerle dayanışma geleneklerine göre Cezayir, özgürlüklerini kısıtlamadan ve onurlarına zarar vermeden Afrikalı yerinden edilmişler için yeni bir mekanizma oluşturdu. İçişleri, Dışişleri, Savunma ve Dayanışma bakanlıkları ile koordineli olarak geliştirilen eylem planı, yerinden edilmişlerin gerçek sayısını takip etmeye ve onlara yardım sağlama yollarını belirlemeye odaklanıyor.
Cezayir hükümeti, Afrikalıların 2018 yılında yerinden edildiği dönem sırasında söz konusu mültecilerin, devletin güvenliğini ve istikrarını tehdit ettiğini vurgulamıştı.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times