Sudan’da 30 yıl önce idam edilen ordu yetkililerine ait toplu mezarlar bulundu

İktidarı döneminde ordu yetkililerini idam eden Ömer el-Beşir, 1989 yılındaki darbeyi düzenlemekle yargılanıyor. 
(Reuters)
İktidarı döneminde ordu yetkililerini idam eden Ömer el-Beşir, 1989 yılındaki darbeyi düzenlemekle yargılanıyor. (Reuters)
TT

Sudan’da 30 yıl önce idam edilen ordu yetkililerine ait toplu mezarlar bulundu

İktidarı döneminde ordu yetkililerini idam eden Ömer el-Beşir, 1989 yılındaki darbeyi düzenlemekle yargılanıyor. 
(Reuters)
İktidarı döneminde ordu yetkililerini idam eden Ömer el-Beşir, 1989 yılındaki darbeyi düzenlemekle yargılanıyor. (Reuters)

Sudan Başsavcılığı, eski Devlet Başkanı Ömer el Beşir'e karşı 1990'da başarısız bir darbe girişiminde bulunduktan sonra idam edilen ordu yetkililerine ait olduğu düşünülen bir toplu mezar bulunduğunu duyurdu. Söz konusu dönemde rejim, ordu yetkililerinin cenazelerini ailelerinden ve yakınlarından gizledi. Kaynaklar, idam edilen 8 ordu yetkilisinin cesetlerinin, iade-i itibarlarının sağlanması ve "şehit" olarak kabul edilmelerinden bir ay sonra, teknik ekiplerin çalışmaları sonucu çıkarıldığını belirtti. Nisan 1990'da "Özgür Subaylar" adlı gizli bir örgütle bağlantılı bir dizi Sudan silahlı kuvvetleri personeli, Ömer el-Beşir'i devirmek, demokrasiyi yeniden getirmek, güney sorununu çözmek ve orduyu yeni temeller üzerinde yeniden kurmak için darbe girişimi başlatmıştı.
Sudan Başsavcılığı tarafından yayınlanan açıklamada ilk kanıtlara göre toplu mezarların, Ömer el-Beşir tarafından subayların acımasızca öldürüldükten sonra gömüldüğü mezarlar olabileceği bildirildi.
Başarısız darbe girişiminden kısa bir süre sonra darbeye önderlik eden ordu yetkilileri kısa süren bir askeri mahkemenin ardından alınan karar gereği Ramazan Bayramı öncesinde idam edildiler. Hızlı bir şekilde infazı gerçekleştirilen  ordu yetkililerinin davası "Ramazan Subayları"nın infazı olarak biliniyor.
Savcılıktan yapılan açıklamada, farklı alanlardan 23 uzmandan oluşan bir ekibin üç hafta süren çabalarının ardından acımasızca öldürülen subayların kalıntılarının yer aldığı toplu mezarı bulmayı başardıkları, soruşturma komitesinin 7 ceset  bulduğu ve geri kalanını ortaya çıkarmak için cuma günü aramaya devam ettiği ifade edildi.
Sudan ordusu 18 Mayıs’ta toplu bir mezar bulduğunu açıklamış, bunun Beşir rejimi tarafından idam edilen 28 subayın  mezarlığı olabileceğini bildirmişti.
Başsavcılık, işlemler tamamlanana kadar bölgeye yaklaşılmasını önlemek için Sudan ordusu ve Hızlı Destek Kuvvetleri’nden oluşan askerlerin bölgeye gönderilerek mezarlığın yerini sıkı bir şekilde koruma altına aldığını ifade etti.
Sudan Başsavcılığı, adli tıp ve cezai delil departmanları ile kaza mahalli bölümüne, mezarların açılması ile ilgili olarak tüm önlemleri alma talimatı verdi.
28 subayın aileleri yaklaşık 30 yıldır çocuklarının mezar yerlerinin açıklanmasına yönelik eylemler düzenlediler. Bu nedenle Beşir yönetimi tarafından birçok tehdide maruz kaldılar.
Sudan ordusu,Yüksek Komite Başkanı ve Egemenlik Konseyi Başkanı General Abdulfettah el-Burhan tarafından yayınlanan bir karar ile katliamın kurbanlarının iade-i itibarlarını sağlanarak "şehit ilan edildiler.
Kararda, "Ramazan Subayları”na "silahlı kuvvetlerin şehitleri" olarak muamele edilmesi, mali haklarının infazlarından bu yana geçen süre hesaplanarak verilmesi ve emekli aylıklarının savaşlarda şehit edilen meslektaşlarıyla aynı şekilde uygulanması şart koşuldu.
Sudan Başsavcılığı Kasım 2019'da olayları, gömülme yerlerini ve maruz kaldıkları ihlalleri belirlemek için 28 memurun öldürülmesine yönelik bir soruşturma komitesi oluşturmuştu.
Şarku’l Avsat’ın bir süre önce Başsavcı Tagelsir el Hebr'den aktardığı açıklamaya göre komite 30'dan fazla kişinin ifadelerini aldı. Soruşturmaları cezai sorumluluğu belirleme aşamasına ulaştı ve sonuçlanmasına az bir zaman kaldı.
Komite, Haziran 1990 darbesinin ana aktörlerden biri olan Ömer el-Beşir'i ve yardımcısını, söz konusu subayları tasfiye etme suçuyla soruşturdu. Ancak iki isim de sessiz kaldı ve soruşturma komitesiyle iş birliği yapmayı reddetti.
Beşir ve 34 siyasal İslamcı yardımcısı ile seçilmiş demokratik hükümeti deviren askeri cunta liderleri geçen hafta başlayan ve 11 Ağustos'ta devam etmesi beklenen “30 Haziran darbe planı”ndan dolayı yargılanıyor.
Beşir ve yardımcıları kendilerini idam cezasına götürecek bir dizi duruşmayı bekliyorlar. Ayrıca Sudan hükümetinden kendisini ve dört yardımcısını iade etmesini talep eden Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından soykırım, savaş suçları, etnik ayrılıkçılık ve insanlığa karşı işlenen suçlarla yargılanmayı beklemeye devam ediyorlar.



Tunus’ta adaletsizliğe karşı ve özgürlükler talebiyle protesto yürüyüşleri düzenlendi

Tunus’ta daha fazla özgürlük ve sosyal adalet talebiyle düzenlenen protesto gösterilerinden bir kare (Reuters)
Tunus’ta daha fazla özgürlük ve sosyal adalet talebiyle düzenlenen protesto gösterilerinden bir kare (Reuters)
TT

Tunus’ta adaletsizliğe karşı ve özgürlükler talebiyle protesto yürüyüşleri düzenlendi

Tunus’ta daha fazla özgürlük ve sosyal adalet talebiyle düzenlenen protesto gösterilerinden bir kare (Reuters)
Tunus’ta daha fazla özgürlük ve sosyal adalet talebiyle düzenlenen protesto gösterilerinden bir kare (Reuters)

Tunus’ta çoğunluğu gençlerden oluşan protestocular, sivil toplum örgütleri, aktivistler ve bağımsız siyasetçiler dün, ‘adaletsizliğe karşı’ ve özgürlük talepleriyle bir yürüyüşe katıldı. Yürüyüş, İnsan Hakları Meydanı’ndan başlayarak başkentin merkezindeki 5. Muhammed Caddesi’ni geçerek devam etti.

Protesto yürüyüşü, Tunus’un güneyindeki Gabes'te çevre kirliliğine karşı geniş kapsamlı protestoların, sektörel grevlerin ve ‘devlet güvenliğine karşı komplo kurmak’ suçlamasıyla hapiste tutulan politikacılar için uzaktan yapılan duruşmalara tepki olarak düzenlendi.

Bu durum, gazetecilerin yargılanması, sivil toplum kuruluşlarının ve basın kuruluşlarının faaliyetlerinin dondurulmasına ilişkin mahkeme kararları, vergi denetim kampanyası ve siyasi partilerin faaliyetlerinde önemli bir düşüşün yaşandığı bir dönemde ortaya çıktı.

Protesto yürüyüşü organizatörlerinden oluşan komisyonun sözcüsü gazetecilere yaptığı açıklamada, “Amacımız safları birleştirmek. Bildiğiniz gibi, bugün iklim zorlu. Adaletsizliği durdurmayı ve ülkenin uçuruma sürüklenmesini önlemeyi amaçlıyoruz” ifadelerini kullandı.

Protestolar sırasında göstericiler “Özgürlük, özgürlük, polis devleti bitti” ve “İş, özgürlük, ulusal onur” sloganları attılar. Göstericiler ayrıca üzerinde ‘Sadece adaletsizlik ve tehditleri bilen bir başkan! Halkın ve halkın isteklerinden uzaklaşan yolun nereye gidiyor?’ yazan büyük bir pankart açtılar.

Muhalefet kanadından Ulusal Kurtuluş Cephesi lideri Riyad Şuaybi, Alman Basın Ajansı DPA’ya yaptığı açıklamada, “Ulusal sahnede yaşanan çok yönlü siyasi, sosyal ve çevresel gelişmeler çerçevesinde, bu yürüyüş, beş yıldan fazla bir süredir durmuş olan demokrasi ve kalkınma sürecinin yeniden başlatılması hedefine ilişkin gerçek bir ulusal konsensüsü ifade ediyor” dedi.

Bu hareket, sokakta yetkililer ile Tunus'un en büyük sendikası olan Tunus Genel İşçi Sendikası (UGTT) da dahil olmak üzere çeşitli parti ve örgütlerden muhalefet kanadındaki gruplar arasındaki gerginliğin bir göstergesi olarak görülüyor.

Paris'te yaşayan Tunuslu muhalif siyasetçi ve Fransa'daki Tunuslular Demokratik Derneği Başkanı Tarık Tukabri, “Siyasi partilerin genel sekreterlerinin çoğu bugün hapiste. Siyasi görüşleri ne olursa olsun, kamu özgürlüklerini savunmak ve onların serbest bırakılmasını talep etmek önemli” ifadelerini kullandı. Tukabri, “Siyasi ve demokratik hayata dönmemiz, partilerin ve sivil toplumun rolünü yeniden tesis etmemiz ve uzaktan yargılamalara son vermemiz gerekiyor” diye ekledi.

2019 yılında iktidara gelen Cumhurbaşkanı Kays Said, muhaliflerini devleti içeriden parçalamaya çalışmakla, yabancı güçlerle bağlantıları olmakla ve devlet kurumlarında yaygın şekilde yolsuzluğa neden olmakla suçluyor.

Öte yandan Adalet Bakanı Leyla Ceffal, ifade özgürlüğüne karşı davalar veya kovuşturmalar ya da hapishanelerde muhaliflere işkence uygulandığı iddialarını reddediyor. Ancak Tunus İnsan Hakları Birliği ve Tunus Gazeteciler Sendikası gibi insan hakları örgütleri, kamusal özgürlüklerde ciddi bir gerileme olduğuna işaret ederken hapishanelerde tutuklu bulunan politikacıların sağlık durumunun kötüleştiğini vurguluyor.

Yetkililer, özgürlük kısıtlamalarını kaldırmak, kamu hizmetlerini ve yaşam koşullarını iyileştirmek ve artan fiyatlarla mücadele etmek konusunda çifte baskı altında bulunuyor.

Tukabri, yaptığı açıklamada ayrıca “Bu boşluk bir an önce kapatılmalı ve vatandaşların sağlık, çevre kirliliği, barınma ve diğer alanlardaki gerçek sorunlarına çözüm bulmaya özen gösterilmeli” diye vurguladı.


Sudan’da çatışmalar Kuzey Eyaleti’ne sıçradı

Sudan Ordusu Komutanı Abdulfettah el-Burhan (AFP)
Sudan Ordusu Komutanı Abdulfettah el-Burhan (AFP)
TT

Sudan’da çatışmalar Kuzey Eyaleti’ne sıçradı

Sudan Ordusu Komutanı Abdulfettah el-Burhan (AFP)
Sudan Ordusu Komutanı Abdulfettah el-Burhan (AFP)

Sudan’da Kordofan'ın kuzey bölgelerinde, özellikle stratejik öneme sahip Babnusa şehrinde şiddetli çatışmalar devam ederken çatışmalar Kuzey Eyaleti’ne de sıçradı. Kuzey Eyaleti’nin yönetim şehri Dongola, Sudan ordusu ile ‘Evlad Kamari’ adıyla bilinen yerel milisler arasında patlak veren ilk çatışmaya tanık oldu. Bu olay, yerel halk arasında terör ve korku dalgasına yol açarken, çok sayıda milis öldürüldü ve liderleri ağır yaralı halde hastaneye kaldırıldı.

Öte yandan Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), ABD Başkanı Donald Trump'ın Sudan'daki savaşı sona erdirme isteğini memnuniyetle karşıladı. Cumartesi günü, BAE Devlet Başkanı Diplomasi Danışmanı Enver Karkaş, ‘Sudan’daki kanlı iç savaşın acilen sona erdirilmesi ve acil ateşkes’ çağrısında bulundu.

Karkaş, sosyal medya platformu X hesabından yaptığı açıklamada, Sudan'ın birliğine vurgu yaparken Müslüman Kardeşler'in (İhvan-ı Müslimin) etkisinin geri dönüşünün ciddi endişe kaynağı olduğunu söyledi. Karkaş, Sudan’da çatışan her iki tarafta da ihlallere karışanların hesap vermesi gerektiğinin altını çizdi.


Irak’ta Koordinasyon Çerçevesi “başbakanın görevlerini” belirledi

KDP lideri Mesud Barzani ile Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki dün Erbil'de bir araya geldi
KDP lideri Mesud Barzani ile Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki dün Erbil'de bir araya geldi
TT

Irak’ta Koordinasyon Çerçevesi “başbakanın görevlerini” belirledi

KDP lideri Mesud Barzani ile Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki dün Erbil'de bir araya geldi
KDP lideri Mesud Barzani ile Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki dün Erbil'de bir araya geldi

Irak’ta Şii siyasi güçlerin ittifakı olan Koordinasyon Çerçevesi’nin başbakanlık için potansiyel adaylara ön koşullar getirmeyi kabul ettiği bildirildi.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Koordinasyon Çerçevesi, Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki’ye cumhurbaşkanlığı, başbakanlık ve meclis başkanlığı (üç başkanlık) makamlarına atanacak isimlerle ilgili müzakereleri yürütmek üzere ‘tam yetki’ verdi.

Kaynaklara göre başbakanlık adayı Sünni ve Kürt güçler tarafından kabul edilebilir olacak ve ne Washington’ın ne de Tahran'ın hassasiyetlerini tetikleyecek. Bu da onu uzlaşı adayı haline getirecek.

Kaynaklar, adayın kimliğinin, yürütme kararlarının parlamentoda çoğunluğu elinde bulunduran Şii güçlerde kalmasını sağlayan önceden belirlenmiş bir siyasi programı uyguladığı sürece Koordinasyon Çerçevesi için ‘artık bir önem teşkil etmediğini’ belirttiler.

Kaynaklar ayrıca Koordinasyon Çerçevesi komisyonunun, adaylardan Şii partilerle nüfuz mücadelesine girmemelerini ve mali kriz ile artan kamu borcunu çözmek için çalışmasını istediğini aktardı.