Apollo 11 görevindeki gizli rekabet: Ay'a ilk kez kim ayak basacaktı?

Apollo 11 görevinin astronotları Neil Armstrong, Mike Collins ve Buzz Aldrin (NASA)
Apollo 11 görevinin astronotları Neil Armstrong, Mike Collins ve Buzz Aldrin (NASA)
TT

Apollo 11 görevindeki gizli rekabet: Ay'a ilk kez kim ayak basacaktı?

Apollo 11 görevinin astronotları Neil Armstrong, Mike Collins ve Buzz Aldrin (NASA)
Apollo 11 görevinin astronotları Neil Armstrong, Mike Collins ve Buzz Aldrin (NASA)

Astronot Neil Armstrong 20 Temmuz 1969'da Ay’a ilk kez ayak bastığında, gezegendeki neredeyse en ünlü kişiydi. Armstrong’tan 19 dakika sonra da diğer astronot Buzz Aldrin, Ay’a ayak basan ikinci kişi olmuştu.
Armstrong, Aldrin ve onları Ay yüzeyine götüren pilot Michael Collins, Dünya’ya kahraman olarak dönmüştü. Üç astronot onuruna düzenenlenen resmi törende 6 milyondan fazla kişi New York ve Şikago sokaklarını doldurmuştu.
Ancak The Mirror’ın haberine göre Shoot For The Moon kitabının yazarı Jim Donovan, görevin merkezinde kalp kırıklığı ve kıskançlık yattığını öne sürdü. Çünkü Aldrin, Ay’a ayak basan ilk insan olmayı umutsuzca arzuluyordu.
Astronotun hem kendisi hem de babası Edwin Aldrin Snr, bu arzunun gerçeğe dönüşmesi için perde arkasında kampanya yürütüyordu.
Snr, "İniş denemeleri sırasında diğer Apollo mürettebatı aralarında konuşur, şakalaşırdı. Ancak Armstrong ve Aldrin birbiriyle çok az konuşurdu. Hatta simülasyon gözetmenleri uykuya daldıklarını düşünürdü" dedi.
Donovan’a göre görevden önceki şubat ayında bir NASA yetkilisinin Ay yüzeyindeki ilk adımı Aldrin’in atacağını iddia ettiği söylendi.
Ancak bundan 9 gün sonra Apollo programının yöneticisi Sam Phillips, “Böyle bir karar alınmadığını” ifade etti.
Bunun ardından Aldrin, görev planlarının tamamının gösterilmesi için çaba sarf etti. Böylelikle Ay yüzeyine ilk kez kimin ayak basacağını öğrenebilecekti.
Independent Türkçe'de yer alan habere göre, Aldrin’in gerçeği öğrendikten sonra lobicilik faaliyetine başladığını ileri süren Donovan hikayenin kalanını şöyle aktardı:
"Daha sonra Aldrin’e ilk adımın Neil’in atması gerektiği çünkü onun daha kıdemli olduğu söylendi. Aldrin bunun ardından kararın onu tatmin ettiğini, yalnızca belirsizlik yüzünden tedirgin olduğunu iddia edecekti."
Böylece karar, NASA’nın basın konferansında resmen açıklandı. Donovan’a göre Aldrin kamusal alanda kararı destekler göründü ama eşi Joan, astronotun aslında kendini harap ettiğini düşündü.



Bilim insanları Güneş'i karartmaya hazırlanıyor

Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)
Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)
TT

Bilim insanları Güneş'i karartmaya hazırlanıyor

Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)
Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)

Rebecca Whittaker 

Britanyalı bilim insanları, hükümetin 50 milyon sterlinlik (yaklaşık 2,5 milyar TL) bir fonla desteklediği program kapsamında küresel ısınmayla mücadelede güneş ışığını engelleme tekniklerini deneyebilir.

Birkaç hafta içinde onaylanacak jeomühendislik projesinde bilim insanları, ışığı yansıtan parçacık bulutlarını atmosfere fırlatmak veya deniz suyu spreyleri kullanarak bulutları daha parlak hale getirmek gibi teknikleri inceleyebilir.

Başka bir yöntemse, ısıyı hapseden bir battaniye görevi gören doğal sirüs bulutlarını inceltmeyi içeriyor.

Projenin başarılı olması halinde Dünya yüzeyine daha az güneş ışığı ulaşacak ve böylece yeryüzü geçici olarak soğuyacak.

Bu, gezegeni soğutmanın nispeten ucuz bir yolu olarak düşünülse de yöntemi eleştirenler, hava örüntülerinde felaketlere yol açabileceği ve hatta yağmurları, gıda üretiminde hayati önem taşıyan bölgelerden başka yerlere kaydırabileceği uyarısında bulunuyor.

Diğer bilim insanlarıysa jeomühendisliğin, iklim değişikliğinin temel nedeni olan fosil yakıtların kullanımını durdurma çabalarını azaltabileceğini söylüyor.

Proje, ARIA diye bilinen İleri Araştırma ve Buluş Ajansı tarafından finanse ediliyor.

Birleşik Krallık hükümeti tartışmalı deneye 50 milyon sterlin ayırdı ancak gelecek 4 yıl boyunca kullanmak üzere, vergi mükelleflerinin parasından verilen toplam miktar 800 milyon sterlin (yaklaşık 41 milyar TL).

Jeomühendislik projesini yöneten ARIA Program Direktörü Profesör Mark Symes "Karbonsuzlaşma hayati önem taşıyor ancak mevcut gidişatımız, sıcaklık kaynaklı çok sayıda iklim devrilme noktasını tetikleme riski taşıyor" diyor.

Bu program, iklim felaketini önlemek için gereken zaman diliminde Dünya'yı güvenli ve sorumlu bir şekilde nasıl soğutabileceğimiz (veya soğutup soğutmamamız gerektiği) konusunda kritik ve cevapsız soruları araştıracak.

ARIA'nın geçen yıl yayımladığı bir belgede Symes bu tür devrilme noktalarına örnek vermişti. Bunlar arasında Arktik kış deniz buzlarının erimesi, Amazon yağmur ormanlarının yok olması ve bunun sonucunda ekosistem kaybı, karadaki büyük buz örtülerinin çökmesi ve bunun küresel deniz seviyesinin kayda değer derecede yükselmesine yol açması yer alıyordu.

Symes, çözümün fosil yakıtların yakılmasının durdurulması ve sera gazlarındaki fazlalıkların ortadan kaldırılması olduğunu ancak bunun, devrilme noktalarının başlangıcını önleyecek kadar hızlı gerçekleşmeyebileceğini söylüyor.

Bunun yerine bu projenin "karbonsuzlaşma için zaman kazanmamıza" katkı sağlayacağını umuyor.

Profesör Symes, projede zehirli maddeler kullanılmayacağını, açık hava deneyleri öncesinde çevresel etki değerlendirmesi yayımlanacağını ve bölgedeki topluluklara danışılacağını ifade ediyor.

Projelerin detaylarının gelecek haftalarda yayımlanması bekleniyor.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news