Matrix dünyasında makineler ilk simülasyonu tam olarak ne zaman oluşturdu?

Kısa süre önce yeni Matrix filminin çekimlerinin başladığına yönelik gelişmeler paylaşılmıştı (Warner Bros)
Kısa süre önce yeni Matrix filminin çekimlerinin başladığına yönelik gelişmeler paylaşılmıştı (Warner Bros)
TT

Matrix dünyasında makineler ilk simülasyonu tam olarak ne zaman oluşturdu?

Kısa süre önce yeni Matrix filminin çekimlerinin başladığına yönelik gelişmeler paylaşılmıştı (Warner Bros)
Kısa süre önce yeni Matrix filminin çekimlerinin başladığına yönelik gelişmeler paylaşılmıştı (Warner Bros)

Matrix, Neo’nun dünyasının insanlığı tahakküm altına almak isteyen makineler tarafından oluşturulan ilk simülasyon olmadığını açıkladı. Peki The Matrix mitolojisinde makineler simüle edilmiş ilk gerçekliği ne zaman yarattı?
Wachowski kardeşlerin tuhaf dünyasında, uzak gelecekte makinelerin yarışı insanlığı tahtından ediyor ve dijital bir dünya yaratıyor. Bu dünyada organik yaşam formları enerji kaynakları olarak kullanılıyor.
Matrix olarak bilinen bu evrenden doğru bir yardımla kurtulmak mümkün ve aynı zamanda daha önce kurtulmuş olanlarla evrene yeniden girmek de olanaklı.
Neo gibiler Matrix’in gerçekliğini bir çeşit teknolojik berrak rüya şeklinde değiştirebiliyor. Ancak Matrix, Makinelerin dünyaya hakimiyetinde anahtar olsa da hileyi ilk sorulduğunda anlamamışlardı.
Matrix Reloaded’da Neo, Mimar ile tanışır ve Mimar, Keanu Reeves’in canlandırdığı karakteri mevcut durumda meydana gelen her şeyin uzun zaman önce gerçekleştiğine dair bilgilendirir.
Screen Rant'in haberine göre Makineler ilk olarak insanların yaşaması için bir cennet simülasyonu yaratmıştı. İlkinin reddedilmesinin ardından metal efendiler korkunç bir distopya denedi ve insanlar onu da reddetti.
Kahin (The Oracle) sayesinde Matrix’in üçüncü versiyonu inşa edildi. Matrix’in bu versiyonunda içeride sıkışıp kalanlara bilinçaltında ayrılma seçeneği sunuluyor. Bu da programa ve film üçlemesinde görülen dünya ve Matrix’in üçüncü versiyonu arasına bir denge getiriyor. Programın çeşitli döngüleri tekrar tekrar meydana geliyor.
Ancak ne yazık ki Mimar, Makinelerin ilk ütopik Matrix'i ne zaman oluşturduğuna dair herhangi bir ipucu vermiyor.
İlk Matrix’in oluşturulmasına yönelik anahtar tarihin 2199 ya da ona yakın bir zamanda olduğu anlaşılıyor. İlk filmde Morpheus dijital kişiliğinin bunun 1999’da olduğuna inandığını ancak asıl tarihin 2199’a yakın olduğunu açıklıyor. Zion halkı bunu yine de tam olarak bilmiyor.

Mimar daha sonra Morpheus’un yanıldığını, çünkü insanlarının Matrix’in zaten 6. kez başlatıldığına dair hiçbir fikirlerinin olmadığını söylemişti. 
Bununla birlikte Morpheus’un 2199’dan bahsetmesinin iyi bir nedeni olabilir. Bu muhtemelen insanlığın düştüğü yıldı.
İnsanlar ve Makineler'in savaşına dair hikaye insanlığın makineler üzerinde hala kontrol sahibi olduğu 21. yüzyılın ortasında başlıyor ve BI-66ER olayı anlatılıyor. BI-66ER farkında olmadan türler arası savaşın kıvılcımını ateşliyor. Bu olay 21. yüzyılın sonuyla 22. yüzyılın başında gerçekleşiyor.
Tahminler de burada devreye giriyor. Makine Savaşı uzun bir savaştı ancak kesin bir zaman aralığı vermek hayli zor. Zion halkının 2199 yılına inanmaya şartlandırıldığı düşünüldüğünde insanlığın 60 yıllık savaşın ardından 2199’da teslim olduğu düşünülebilir.
Makineler zafer kazanmadan önce yeni kölelerini alternatif bir güç kaynağına henüz dönüştürmemişken, muhtemelen ilk Matrix’i düşmanları teslim olur olmaz başlatmayı planlıyordu. Bu da ilk simülasyonun 2199’da inşa edildiği anlamına geliyor.
Eğer Makine Savaşı 60 yıldan daha kısa sürdüyse, ilk Matrix’in oluşumu ona göre geri çekilebilir.
The Matrix’teki pek çok başka mesele gibi bu da yoruma açık. Konu kesin tarihlere geldiğinde film üçlemesi fazlasıyla bulanık. Ancak yine de 2199 tahiri en mantıklı tahmin gibi görünüyor. 



Çığır açıcı araştırma: Balinalar ve yunuslar birbirleriyle sürekli oyun oynuyor

Şişe burunlu yunuslar, güney gerçek balinasıyla birlikte yüzüyor (Jaimen Hudson/scimex.org)
Şişe burunlu yunuslar, güney gerçek balinasıyla birlikte yüzüyor (Jaimen Hudson/scimex.org)
TT

Çığır açıcı araştırma: Balinalar ve yunuslar birbirleriyle sürekli oyun oynuyor

Şişe burunlu yunuslar, güney gerçek balinasıyla birlikte yüzüyor (Jaimen Hudson/scimex.org)
Şişe burunlu yunuslar, güney gerçek balinasıyla birlikte yüzüyor (Jaimen Hudson/scimex.org)

Araştırmacılar okyanuslardaki balina ve yunuslar arasındaki düzinelerce eğlenceli etkileşimi belgeleyerek deniz memelilerinin daha önce bilinmeyen bir davranış biçimini gözler önüne serdi.

Hakemli dergi Discover Animals'ta yayımlanan araştırmada, balinalar ve yunuslar arasındaki oyuncu davranışları daha iyi anlamak için halk, turizm acenteleri ve bilim insanları tarafından çekilen yüzlerce video ve görüntü incelendi.

Avustralyalı araştırmacılar toplamda dünya çapında 17 farklı yerde gerçekleşen, 199 ayrı ve bağımsız etkileşime katılan 19 balina ve yunus türünü analiz etti.

Etkileşimlerin 4'te birinin karşılıklı oyun olarak tanımlanabileceğini buldular. Araştırmanın yazarlarından Olaf Meynecke, "Özellikle kambur balinaları içeren olayların üçte birinde, yunuslara yönelik davranışlarının olumlu göründüğünü tespit ettik" diyor.

Kambur balinalar bir o yana bir bu yana dönüyor, karınlarını gösteriyor ve kur yapma veya arkadaşlık kurmayla ilişkili diğer davranışlar sergiliyordu.

Araştırmacılar gözlemlenen her etkileşimde yer, tarih ve saat, türler ve ilgili hayvanların sayısı, yaş grubu ve yunusların balinaların vücudunun ana bölümlerine göre konumlarını kaydetti.

Balina türlerinin yunusların davranışlarına farklı tepkiler verdiğini buldular.

Belgelenen etkileşimlerde 6 türden 425 dişsiz balina vardı. Etkileşimlerin yüzde 68'ini kambur balinalar, yüzde 16'sını gri balinalar ve yüzde 7'sini oluklu balinalar oluşturuyordu.

Çalışmada, gözlemlenen 1570 yunusun yüzde 51'inin şişe burunlu yunus, yüzde 17'sinin bayağı yunus ve yüzde 15'inin Pasifik beyaz yanlı yunusu olduğu belirtiliyor.

Araştırmacılar, yunuslar bazen balinaları rahatsız edip sinirlerini bozduğu için balinaların tepkilerini ve yanıtlarını da belgeledi.

Dr. Meynecke, "Balinalar da başları ve gagalarıyla yunuslara doğru stratejik bir şekilde yavaşça hareket etti" diyor. 

Gözlemlenen etkileşimlerin büyük çoğunluğunda kaçınma davranışı görülmedi.

Araştırmacılar balina ve yunusların etkileşiminde genellikle yunusların, balinaların gagası yakınında yüzerek, teknelerin pruvasının yarattığı dalgaları kullanıp ilerlemelerine benzer şekilde davrandığını gözlemledi. Bu, yunusların tek taraflı bir oyun oynadığını gösteriyor olabilir.

Ayrıca iki videodaki şişe burunlu yunusların, kambur balinaları sadece yüzeyde değil, okyanus tabanına kadar takip ettiği ve orada da dokunma ve sosyal oyun gibi davranışlar sergileyerek yakın mesafede etkileşime girmeyi sürdürdüğü görüldü.

Dr. Meynecke şu ifadeleri kullanıyor: 

Sosyal oyun işbirliğine dayalı ve karşılıklı olsa da sadece bir tarafın durumu oyun olarak algıladığı tek taraflı oyun veya etkileşim de var. Bu durum beslenme sırasında yunusların balinaları kızdırması veya rahatsız etmesi gibi örneklerde görülüyor.

Araştırmacılar bulguların, deniz ekosistemlerinin karmaşık sosyal yapıları ve türler arası etkileşimler üzerine yapılacak gelecekteki çalışmalara temel oluşturmasını umuyor.

Independent Türkçe