Tunus Cumhurbaşkanı hükümeti kurma görevini bağımsız bir isme vererek parlamento bloklarını şaşırttı

Tunus Cumhurbaşkanı hükümeti kurma görevini bağımsız bir isme vererek parlamento bloklarını şaşırttı
TT

Tunus Cumhurbaşkanı hükümeti kurma görevini bağımsız bir isme vererek parlamento bloklarını şaşırttı

Tunus Cumhurbaşkanı hükümeti kurma görevini bağımsız bir isme vererek parlamento bloklarını şaşırttı

Hammadi Mimari
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, bir sonraki hükümeti kurma görevini, bağımsız bir isme vererek siyasi partileri ve parlamento bloklarını şaşırttı.
Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamada Kays Said'in, Başbakan İlyas el-Fahdah’ın hakkındaki yolsuzluk iddiaları nedeniyle istifa etmesinin ardından Anayasa’nın 98’inci bölümü uyarınca istifa eden hükümetin İçişleri Bakanı Hişam el-Meşişi’yi yeni hükümeti kurmakla görevlendirdiği duyuruldu.
Meşişi’nin hükümeti kurmakla görevlendirilmesi, kendisini bu görev için aday göstermeyen siyasi partiler ve bloklar için şaşırtıcı bir gelişme olsa da Tunus Anayasası, Cumhurbaşkanı'nın siyasi parti ve parlamento bloklarının sunduğu adaylardan birini seçme zorunluluğu getirmiyor.

Hişam el-Meşişi kimdir?
Hişam el-Meşişi, siyasi partilerin ve parlamento bloklarının aday gösterdiği isimler arasında yer almıyordu. Onun yerine söz konusu partiler ve bloklar, Fadıl Abdulkafi ve Hayyam et-Turki ve Hakim bin Hamude gibi öne çıkan isimler etrafında buluştu.
1974 doğumlu olan Meşişi,baş danışmanlığını yaptığı ve yasal işler sorumlusu olduğu Cumhurbaşkanı'na yakın bir isim olarak kabul ediliyor. İstifa eden Fahfah hükümetinde İçişleri Bakanlığı yapan Meşişi, iyasal bilimler ve hukuk alanında doktora çalışması yaptı. Tunus Ulusal İdare Okulu'nda yüksek lisans eğitimini tamamlayan Meşişi, ayrıca Fransa’daki Strazburg Ulusal İdare Okulu'nda kamu yönetimi üzerine yüksek lisans yaptı.
Kadın ve aile, Ulaşım, Sağlık ve Sosyal Çalışma gibi çeşitli bakanlıklarda üst düzey görevlerde bulundu. Halk Sağlığı ve Çevre Kontrolü Ajansı genel müdürlüğünü yapan Meşişi, ayrıca Ulusal Yolsuzlukla Mücadele Komisyonu'nda denetçi olarak çalıştı.

Hükümetin kurulması için bir ay süre
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre, hükümeti kurma görevi verilen Meşişi’nin hükümetini kurmak ve parlamentoya sunmak için önünde bir aylık anayasal bir süre var. Bununla birlikte genel oturum sırasında resmi olarak başbakan olabilmesi için en az 109 milletvekilinin güvenoyunu alması gerekiyor.
Cumhurbaşkanı Said, parti çevrelerinin dışından gelen Meşişi’yi hükümeti kurmakla görevlendirilmesinin arka planında, devletin başında kendisinin olduğu ve partilerin içinde boğuldukları çatışmaların ahlaki değerlerini yitirmelerine neden olduğu mesajı bulunuyor. Said’in bu yüzden hükümeti kurmaya aday olarak sunulan isimler dışında bir isime bu görevi verdiği düşünülüyor.

Cumhurbaşkanı’nın kararının etkileri
Eski Tunus Cumhurbaşkanı Muhammed Munsif el-Merzuki döneminde Cumhurbaşkanlığı resmi sözcüsü görevini yürüten Tunus Üniversitesi'nde modern tarih profesörü olan Adnan Manser, Facebook hesabından konuya ilişkin yaptığı değerlendirmede, “Cumhurbaşkanı’nın kararının tam açıklaması, yönetimi kendi çevresinden, siyasi geçmişi olmayan ve seçtiği her yolda yürümeye hazır olan sadık insanlardan oluşturuyor. Bu en azından demokrasi için hiç iyi değil. Bu görevlendirme ile Cumhurbaşkanı ‘seçim sonuçları fiilen geçersiz’ mesajı veriyor” ifadelerini kullandı.

Yeni hükümet parlamentonun onayını alır mı?
Cumhurbaşkanı, partilerden ve bloklardan tamamen bağımsız bir hükümetin önünü açıyor, fakat bu hükümet parlamentonun güvenoyunu nasıl alacak?
Siyasi partiler, parlamentonun dağılmasını ve erken seçimlerin yapılmasını istemekten kaçınmak için bu hükümetin güvenoyu alması için en az maliyetli siyasi seçeneği seçecekler ve nesnel olarak oy kullanacaklar.
Öte yandan parlamento ülkedeki siyasi krizi derinleştiren mücadeleler yaşandı. Siyasi partiler, Nahda Hareketi’nin kurulacak herhangi bir yeni hükümettin dışında tutulması çağrısında bulundular. Buna karşın Nahda Hareketi, ülkenin ekonomik, sosyal ve güvenlik açısından zor bir süreçten geçtiği bir dönemde hükümetin kurulmasını hızlandırmak için tüm partilerle işbirliği yapmaya hazır olduğunu ifade ederek söz konusu çağrıyı kınadı.
Parlamentoda en çok sandalyeye sahip olan siyasi partilerin hükümetle ilgili resmi pozisyonunun netleşmesi beklenirken Tunuslular da siyasi ve partizan çatışmalarının belirsizlik kattığı gelecek dönemde siyasi istikrar ve net bir vizyon oluşmasını bekliyorlar.



Esed rejimi döneminde kaybolan mahkûmların çocuklarıyla ilgili davada hayır kuruluşlarının başkanları tutuklandı

Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
TT

Esed rejimi döneminde kaybolan mahkûmların çocuklarıyla ilgili davada hayır kuruluşlarının başkanları tutuklandı

Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)

Suriye Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ile koordinasyon halinde, Nada el-Gabra, Lema es-Savaf, Rana el-Baba ve devrik rejim döneminde gözaltına alınan ve kaybolan muhaliflerin kayıp çocuklarıyla ilgili dosyada yer alan diğer sanıkların tutuklandığını duyurdu. Kayıp Çocuklar Komitesi Sözcüsü, sanıklara yönelik tutuklama emrinin, çocukların aileleri ve yakınlarının kişisel iddiaları ve açılan davalar üzerine Şam Savcılığı tarafından çıkarıldığını bildirdi.

Kayıp Çocuklar Komitesi Sözcüsü Samir el-Kirbi Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Şam'daki Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi'ni yöneten Nada el-Gabra ve Lema es-Savaf ile Şam'daki el-Mubarrah Yetim Sponsorluk Derneği'ni yöneten Rana Muvaffak el-Baba'nın, ‘Şam Cumhuriyet Savcılığı tarafından çıkarılan bir tutuklama emrine göre, kaybolan çocukların dosyasının saklanmasına karışan diğer sanıklarla birlikte tutuklandığını’ belirtti.

El-Kirbi bu önlemin, önceki dönemlerde mahkûmların çocuklarının kaybolmasıyla ilgili davalara karıştıkları yönündeki suçlamaların arka planında geldiğini söyledi. El-Kirbi, “Resmi ve sivil makamların yanı sıra konuyla ilgili herhangi bir bilgiye sahip olan herkesi, bu çocukların akıbetini aydınlatmak ve haklarını güvence altına almak için soruşturma komitesiyle iş birliği yapmaya çağırıyoruz” dedi.

Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, çocukların dosyasıyla ilgili bir dizi kişi tutuklandı ve bu kişiler, ‘çocukların akıbetiyle ilgili olası suiistimal ve ihlallere karıştıklarından şüphelenildiği için resmi soruşturma altına alındı.’ Söz konusu adımlar, Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı’nın 2025 tarihli ve 1806 sayılı kararı uyarınca, bu dosyayı araştırmak ve çocukların akıbetini takip etmek üzere özel bir komite oluşturulmasını takiben atıldı.

3 bin 700 çocuk yetimhanelere yerleştirildi

İnsan hakları örgütleri ve medya raporları, eski rejime muhalif mahkûmların Şam'daki yetimhanelere veya çocuk esirgeme kurumlarına yönlendirilen 3 bin 700 çocuğu olduğunu gösteriyor. Esed'in devrilmesi ve kaçışından sonra yayınlanan gizli Suriye istihbarat belgelerine göre, yaklaşık 400 çocuk tutukluluk yılları boyunca muhaliflerin ailelerinden ayrılarak Şam'daki Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi, Daru’r Rahme Yetimhanesi ve Çocuk Köyleri de dahil olmak üzere dört yetimhaneye yerleştirildi.

 Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi (SANA)

Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi (SANA)

Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi bir televizyon röportajında, eski rejimin yıkılmasından önce 2015-2024 yılları arasında 27 çocuğun kendisiyle birlikte yetimhanede kaldığını ve güvenlik güçlerinin bu çocukları gizli notlarla şube mahzenlerinden yetimhaneye gönderdiğini itiraf etti. Güvenlik güçleri bu çocukları gizli emirlerle yetimhaneye gönderiyor, isimlerini değiştiriyor ve Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı'ndan yazılı onay almadıkça kimsenin onları ziyaret etmesine izin vermiyordu.

Esma Esed yetimlerle ilgilenmek üzere Şam kırsalındaki SOS Çocuk Köyleri’ni ziyaret etti. (SANA)Esma Esed yetimlerle ilgilenmek üzere Şam kırsalındaki SOS Çocuk Köyleri’ni ziyaret etti. (SANA)

Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi Müdürü Meys Acib bir televizyon kanalında yayınlanan açıklamalarında, kompleksin geçmişte özel durumları olan çocukları kabul ettiğini ve devrik Devlet Başkanı’nın eşi Esma Esed'in bu çocukların dosyalarını bizzat takip ettiğini itiraf etti. Öte yandan SOS Çocuk Köyleri yetkilileri de 2014-2018 yılları arasında resmî belge ve kayıtları olmayan 139 çocuğu kabul ettiğini ve bunların çoğunu Esed'in yetkililerine iade ettiğini ve o dönemde bakanlıktan bu tür vakaların gönderilmemesini istediğini kabul etti.

Samir el-Kirbi, çocukların akıbetinin belirlenmesi ve halen hayatta olup olmadıkları ya da toplu mezarlara gömülüp gömülmedikleri konusunda, bu çocuklar için özel toplu mezarların varlığının söz konusu olmadığını vurguladı. El-Kirbi, “Bugüne kadar yaptığımız dikkatli araştırma ve incelemeler sonucunda çocuklar için toplu mezarların varlığına rastlamadık, ancak bu çocukların yetimhanelere ve çocuk derneklerine yönlendirildiğini kanıtlayan belge ve kanıtlara sahibiz. Kayıp Çocuklar Komitesi, gerçeği ortaya çıkarmak ve çocukların ailelerine ve yakınlarına adalet sağlamak amacıyla bu dosyaları ilgili bakanlıklarla paylaşıyor” ifadelerini kullandı.

 Suriye İnsan Hakları Ağı’nın (SNHR) Suriye'de Çocuklara Yönelik İhlallere İlişkin 13’üncü Yıllık Raporu, Kasım 2024Suriye İnsan Hakları Ağı’nın (SNHR) Suriye'de Çocuklara Yönelik İhlallere İlişkin 13’üncü Yıllık Raporu, Kasım 2024

Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR), Mart 2011'den bu yana Suriye'de Esed rejimi tarafından en az 23 bin çocuğun öldürüldüğünü, bunlardan 190'ının işkence altında hayatını kaybettiğini ve 5 bin 200 çocuğun da zorla kaybedildiğini belgeledi.

Sosyal İşler ve Çalışma Bakanı Hind Kabavat tarafından kurulan Kayıp Çocuklar Komitesi'nde Adalet, İçişleri ve Vakıflar bakanlıklarından birer temsilci ile devrik rejim döneminde kaybolan kişiler ve mahkûmlar konusunda çalışan sivil derneklerin başkanları yer alıyor.