Hamduk’tan sivil valilere: Güvenliği sağlayın ve krizlerle başa çıkın

Sudan'da ilk kez valiler arasına giren iki kadından biri olan Amal İzzeddin (AFP)
Sudan'da ilk kez valiler arasına giren iki kadından biri olan Amal İzzeddin (AFP)
TT

Hamduk’tan sivil valilere: Güvenliği sağlayın ve krizlerle başa çıkın

Sudan'da ilk kez valiler arasına giren iki kadından biri olan Amal İzzeddin (AFP)
Sudan'da ilk kez valiler arasına giren iki kadından biri olan Amal İzzeddin (AFP)

Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk, eski Devlet Başkanı Ömer el-Beşir'in Nisan 2019’da darbeyle devrilmesinden bu yana tüm Sudan bölgelerini yöneten askeri yöneticilerin yerine yeni atanan sivil valilerle dün bir araya geldi. Başbakan Hamduk, yeni valilerle yaptığı görüşmede vatandaşların yaşam standartlarını iyileştirmek için krizlerle başa çıkma ve güvenlik konularını ele alırken, Güvenlik ve Savunma Konseyi, ülkedeki genel güvenlik durumunu görüşmek üzere acil bir toplantı düzenledi.
Güvenlik güçleri, Ulusal Kongre Partisi lideri İbrahim Ahmed Ömer'i geçici hükümetin devrilmesini isteyen bir gösteriye katıldığı gerekçesiyle tutukladı. Ülkedeki bazı vilayetler  yeni valilerin atanmasını reddeden protestolara tanıklık ederken, kadın grupları ise dün Bakanlar Kurulu sonrası, kadınların valilik makamındaki sayıları nedeniyle protesto gösterisi düzenledi.
Başbakan Hamduk, dün yeni valilerle görüşmesi sırasında, Sudan tarihinde valiliklere ilk kez iki kadın atanmasının kadınların çeşitli yönetim organlarına katılımını artırmak için doğru yönde atılmış bir adım olduğunu, ancak ‘kesinlikle yeterli olmadığını’ ifade etti.
Bugün (Pazartesi) 18 bölgenin 18 valisinin Başbakan’ın  huzurunda Geçici Egemenlik Konseyi Başkanı ve Yargı Başkanı önünde yemin etmesi planlanıyor. Hamduk, ilgili tarafların Sudan Federal Yönetim kanunlarını çıkarma yetkisinin sona erdiğini, gelecek dönemde geçici hükümet kurumlarına yetki verileceğini belirtti.
Başbakan, yeni yasanın devrim ruhunu ve devlet konularını içerdiğini vurguladı ve valilerle yaptığı toplantıda, genel olarak eyaletlerin karşı karşıya olduğu temel zorlukları ele aldı. Ülkenin doğusundaki Kasala ve Kızıldeniz eyaletlerindeki vatandaşlar ve kuzeydeki Nil Nehri eyaleti, yeni valileri protesto etmek için ana yolları kapattı ve lastik yaktı. Siviller ile geçiş hükümeti için siyasi referansı oluşturan "Özgürlük ve Değişim Güçleri" koalisyonu arasında imzalanan anayasal belge, Geçiş Konseyi’ne katılmaları için valilere adaylık hakkı veriyor.
Sudanlı yetkililer, bazı yasalarda yapılan değişikliklere karşı düzenlenen bir gösteriye katılımından dolayı Ömer el-Beşir döneminde son Meclis Başkanı İbrahim Ahmed Ömer'i tutukladı. Üst düzeyden kaynaklar, güvenlik güçlerinin Cuma günü yasadışı bir yürüyüşe katılımından ötürü dağıtılan Ulusal Kongre Partisi'nin liderini gözaltına aldığını söyledi. Sudan güvenlik güçleri aynı gösteriye katılan ve  Sudan hükümetine karşı sloganlar atan Arap uyruklu yabancıları da tutukladı ve bu kişiler hakkında soruşturma başlattı.
Ömer el-Beşir’in 11 Nisan 2019'da devrilmesinden sonra yetkililer bir dizi İslamcı lideri tutuklarken, eski meclis başkanına 7 aydan fazla bir süre boyunca ev hapsi verildi. Ancak, partinin dağıtılması ve üyelerinin siyasi eylemde bulunmalarını engelleme kararı sosyal medyada hükümete karşı bir eleştiri dalgasına neden oldu. 
Diğer taraftan bir dizi feminist grup, kadınların hükümette daha fazla temsil edilmesini talep ederek protesto düzenleyerek “Hakkımızın Tamamı” adı altında kampanya başlattı. "Kadına Karşı Baskıya Hayır" Girişimi Başkanı İhsan Fakiri, kadın gruplarının vali pozisyonunu doldurmak için 7 kadını aday gösterdiğini ve adayların başbakana teslim edildiğini, ancak hiçbirinin atanmadığını söyledi. Fakiri, herhangi bir kadın aday göstermeden yurtdışında 12 büyükelçinin atanmasını kınadı.
Ömer el-Beşir döneminde ortaya çıkan Kadına Karşı Baskıya Hayır girişimi, kadın haklarını zayıflatan yasalara karşı çıkması ve kadınlara yönelik ihlalleri ele almasıyla biliniyor.
Kadın gruplarının büyük bir kısmı, Beşir rejimini deviren popüler gösterilere aktif olarak katılmıştı.



İsrail ordusu, Gazze'de bir Hamas liderinin öldürüldüğünü duyurdu

Gazze şehrine düzenlenen İsrail hava saldırısında hedef alınan bir araç (AFP)
Gazze şehrine düzenlenen İsrail hava saldırısında hedef alınan bir araç (AFP)
TT

İsrail ordusu, Gazze'de bir Hamas liderinin öldürüldüğünü duyurdu

Gazze şehrine düzenlenen İsrail hava saldırısında hedef alınan bir araç (AFP)
Gazze şehrine düzenlenen İsrail hava saldırısında hedef alınan bir araç (AFP)

İsrail ordusu, Gazze şehrinde bir Hamas liderini öldürdüğünü duyurdu. Şarku’l Avsat’ın İ24 NEWS’ten aktardığına göre dün Gazze şehrinde bir araca düzenlenen İsrail saldırısında dört kişi hayatını kaybetti. Saldırının Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları'nın Operasyon Komutanı Ala el-Hadidi'yi hedef aldığı belirtildi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisi dün, Hamas’ın Yahudi devletiyle olan kırılgan ateşkes anlaşmasını ihlal ettiğini gerekçe göstererek, İsrail'in Gazze Şeridi'nde beş üst düzey Hamas yetkilisini öldürdüğünü açıkladı.

Netanyahu'nun ofisi tarafından X platformu üzerinden yapılan paylaşımda şu ifadeler yer aldı: “Bugün Hamas, İsrail askerlerine saldırmak için teröristleri İsrail kontrolündeki bölgelere göndererek ateşkes anlaşmasını bir kez daha ihlal etti. Buna karşılık İsrail, beş üst düzey Hamas teröristini ortadan kaldırdı.”


Tunus’ta adaletsizliğe karşı ve özgürlükler talebiyle protesto yürüyüşleri düzenlendi

Tunus’ta daha fazla özgürlük ve sosyal adalet talebiyle düzenlenen protesto gösterilerinden bir kare (Reuters)
Tunus’ta daha fazla özgürlük ve sosyal adalet talebiyle düzenlenen protesto gösterilerinden bir kare (Reuters)
TT

Tunus’ta adaletsizliğe karşı ve özgürlükler talebiyle protesto yürüyüşleri düzenlendi

Tunus’ta daha fazla özgürlük ve sosyal adalet talebiyle düzenlenen protesto gösterilerinden bir kare (Reuters)
Tunus’ta daha fazla özgürlük ve sosyal adalet talebiyle düzenlenen protesto gösterilerinden bir kare (Reuters)

Tunus’ta çoğunluğu gençlerden oluşan protestocular, sivil toplum örgütleri, aktivistler ve bağımsız siyasetçiler dün, ‘adaletsizliğe karşı’ ve özgürlük talepleriyle bir yürüyüşe katıldı. Yürüyüş, İnsan Hakları Meydanı’ndan başlayarak başkentin merkezindeki 5. Muhammed Caddesi’ni geçerek devam etti.

Protesto yürüyüşü, Tunus’un güneyindeki Gabes'te çevre kirliliğine karşı geniş kapsamlı protestoların, sektörel grevlerin ve ‘devlet güvenliğine karşı komplo kurmak’ suçlamasıyla hapiste tutulan politikacılar için uzaktan yapılan duruşmalara tepki olarak düzenlendi.

Bu durum, gazetecilerin yargılanması, sivil toplum kuruluşlarının ve basın kuruluşlarının faaliyetlerinin dondurulmasına ilişkin mahkeme kararları, vergi denetim kampanyası ve siyasi partilerin faaliyetlerinde önemli bir düşüşün yaşandığı bir dönemde ortaya çıktı.

Protesto yürüyüşü organizatörlerinden oluşan komisyonun sözcüsü gazetecilere yaptığı açıklamada, “Amacımız safları birleştirmek. Bildiğiniz gibi, bugün iklim zorlu. Adaletsizliği durdurmayı ve ülkenin uçuruma sürüklenmesini önlemeyi amaçlıyoruz” ifadelerini kullandı.

Protestolar sırasında göstericiler “Özgürlük, özgürlük, polis devleti bitti” ve “İş, özgürlük, ulusal onur” sloganları attılar. Göstericiler ayrıca üzerinde ‘Sadece adaletsizlik ve tehditleri bilen bir başkan! Halkın ve halkın isteklerinden uzaklaşan yolun nereye gidiyor?’ yazan büyük bir pankart açtılar.

Muhalefet kanadından Ulusal Kurtuluş Cephesi lideri Riyad Şuaybi, Alman Basın Ajansı DPA’ya yaptığı açıklamada, “Ulusal sahnede yaşanan çok yönlü siyasi, sosyal ve çevresel gelişmeler çerçevesinde, bu yürüyüş, beş yıldan fazla bir süredir durmuş olan demokrasi ve kalkınma sürecinin yeniden başlatılması hedefine ilişkin gerçek bir ulusal konsensüsü ifade ediyor” dedi.

Bu hareket, sokakta yetkililer ile Tunus'un en büyük sendikası olan Tunus Genel İşçi Sendikası (UGTT) da dahil olmak üzere çeşitli parti ve örgütlerden muhalefet kanadındaki gruplar arasındaki gerginliğin bir göstergesi olarak görülüyor.

Paris'te yaşayan Tunuslu muhalif siyasetçi ve Fransa'daki Tunuslular Demokratik Derneği Başkanı Tarık Tukabri, “Siyasi partilerin genel sekreterlerinin çoğu bugün hapiste. Siyasi görüşleri ne olursa olsun, kamu özgürlüklerini savunmak ve onların serbest bırakılmasını talep etmek önemli” ifadelerini kullandı. Tukabri, “Siyasi ve demokratik hayata dönmemiz, partilerin ve sivil toplumun rolünü yeniden tesis etmemiz ve uzaktan yargılamalara son vermemiz gerekiyor” diye ekledi.

2019 yılında iktidara gelen Cumhurbaşkanı Kays Said, muhaliflerini devleti içeriden parçalamaya çalışmakla, yabancı güçlerle bağlantıları olmakla ve devlet kurumlarında yaygın şekilde yolsuzluğa neden olmakla suçluyor.

Öte yandan Adalet Bakanı Leyla Ceffal, ifade özgürlüğüne karşı davalar veya kovuşturmalar ya da hapishanelerde muhaliflere işkence uygulandığı iddialarını reddediyor. Ancak Tunus İnsan Hakları Birliği ve Tunus Gazeteciler Sendikası gibi insan hakları örgütleri, kamusal özgürlüklerde ciddi bir gerileme olduğuna işaret ederken hapishanelerde tutuklu bulunan politikacıların sağlık durumunun kötüleştiğini vurguluyor.

Yetkililer, özgürlük kısıtlamalarını kaldırmak, kamu hizmetlerini ve yaşam koşullarını iyileştirmek ve artan fiyatlarla mücadele etmek konusunda çifte baskı altında bulunuyor.

Tukabri, yaptığı açıklamada ayrıca “Bu boşluk bir an önce kapatılmalı ve vatandaşların sağlık, çevre kirliliği, barınma ve diğer alanlardaki gerçek sorunlarına çözüm bulmaya özen gösterilmeli” diye vurguladı.


Sudan’da çatışmalar Kuzey Eyaleti’ne sıçradı

Sudan Ordusu Komutanı Abdulfettah el-Burhan (AFP)
Sudan Ordusu Komutanı Abdulfettah el-Burhan (AFP)
TT

Sudan’da çatışmalar Kuzey Eyaleti’ne sıçradı

Sudan Ordusu Komutanı Abdulfettah el-Burhan (AFP)
Sudan Ordusu Komutanı Abdulfettah el-Burhan (AFP)

Sudan’da Kordofan'ın kuzey bölgelerinde, özellikle stratejik öneme sahip Babnusa şehrinde şiddetli çatışmalar devam ederken çatışmalar Kuzey Eyaleti’ne de sıçradı. Kuzey Eyaleti’nin yönetim şehri Dongola, Sudan ordusu ile ‘Evlad Kamari’ adıyla bilinen yerel milisler arasında patlak veren ilk çatışmaya tanık oldu. Bu olay, yerel halk arasında terör ve korku dalgasına yol açarken, çok sayıda milis öldürüldü ve liderleri ağır yaralı halde hastaneye kaldırıldı.

Öte yandan Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), ABD Başkanı Donald Trump'ın Sudan'daki savaşı sona erdirme isteğini memnuniyetle karşıladı. Cumartesi günü, BAE Devlet Başkanı Diplomasi Danışmanı Enver Karkaş, ‘Sudan’daki kanlı iç savaşın acilen sona erdirilmesi ve acil ateşkes’ çağrısında bulundu.

Karkaş, sosyal medya platformu X hesabından yaptığı açıklamada, Sudan'ın birliğine vurgu yaparken Müslüman Kardeşler'in (İhvan-ı Müslimin) etkisinin geri dönüşünün ciddi endişe kaynağı olduğunu söyledi. Karkaş, Sudan’da çatışan her iki tarafta da ihlallere karışanların hesap vermesi gerektiğinin altını çizdi.