DEAŞ’ın ‘yeni taktiği’ Irak’ın güvenliğini tehdit ediyor

DEAŞ’ın kalıntılarının izini süren Irak ordusundan bir grup asker (Irak Savunma Bakanlığı'nın resmi Twitter hesabı)
DEAŞ’ın kalıntılarının izini süren Irak ordusundan bir grup asker (Irak Savunma Bakanlığı'nın resmi Twitter hesabı)
TT

DEAŞ’ın ‘yeni taktiği’ Irak’ın güvenliğini tehdit ediyor

DEAŞ’ın kalıntılarının izini süren Irak ordusundan bir grup asker (Irak Savunma Bakanlığı'nın resmi Twitter hesabı)
DEAŞ’ın kalıntılarının izini süren Irak ordusundan bir grup asker (Irak Savunma Bakanlığı'nın resmi Twitter hesabı)

Irak’ta yaklaşık 10 gün önce bir komutanın başkent Bağdat'ın kuzeyindeki Termiye bölgesinde öldürülmesinin ardından, geçtiğimiz salı günü geç saatlerde Bağdat'ın 170 kilometre batısında bir başka komutan daha öldürüldü.
Irak Silahlı Kuvvetleri tarafından 2014’te Musul’u işgal edip ‘hilafet devleti’ ilan ettikten sonra 2017 yılı sonlarında askeri olarak hezimete uğratılan DAEŞ, iki cinayetin de sorumluluğunu üstlendi. DEAŞ askeri olarak yenilgiye uğratıldıktan sadece birkaç sonra özellikle Irak’ın batısı ve kuzeybatısındaki ‘nüfuz alanlarında’ çeşitli faaliyetlerde bulunmaya devam etti.
Irak Güvenlik Medya Ağı tarafından yapılan açıklamada, öldürülen komutanın Ortak Kuvvetler Genel Komutanlığı mensubu, 7. Piyade Tümeni’nden 29. Tugay Komutanı Tuğgeneral Ahmed el-Lami olduğu belirtildi. Tuğgeneral Lami’nin terörist bir grubu takip ettiği vurgulanan açıklamada, Lami ile birlikte bir üst teğmenin de öldürüldüğü bildirildi.
Bir başka olayda ise Irak hükümetinin yaptığı açıklamaya göre DEAŞ tarafından, orta büyüklükteki ‘Kia’ marka bir binek otomobilinin içine yerleştirilen bombanın patlaması sonucu 5 kişi yaralandı. Açıklamada ayrıca son günlerde göstericiler ve güvenlik güçleri arasında şiddetli çatışmaların yaşandığı Tayaran Meydanı yakınlarında gerçekleşen bir başka patlamada 3 protestocunun öldüğü aktarıldı.
Bombalı araçla düzenlenen saldırı, birkaç ay süren sakin bir dönemin ardından medyana gelirken, bu süre zarfında başkent Bağdat, bombalı araç veya intihar bombacısı gibi herhangi bir patlamaya tanık olmamıştı. Üst düzey komutanların hedef alınması ve yeniden bombalı saldırıların düzenlenmesiyle tüm göstergeler DEAŞ’ın Irak güçleriyle yüzleşmek için yeni bir taktik başlattığına ve her zamanki gibi ülkedeki süregelen siyasi anlaşmazlıklardan yararlandığına işaret etti.
Cumhuriyet Güvenlik ve Siyasi Araştırmalar Merkezi Müdürü ve strateji uzmanı Dr. Mutaz Muhyiddin Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “DEAŞ, bu eylemlerle, 2014 öncesine dönmeyi amaçlayan yeni bir taktik benimseyerek kaybettiklerini telafi etmeye çalışıyor. Bunu da sınır bölgelerinde ve kontrolü altındaki alanlarda, mevcut koşullarını güçlendirerek, kendi kendini finanse edecek kaynaklar edinerek, bünyesine güvenlik güçlerinden yeni unsurlar katarak ve nitelikli eylemlere geçerek yapıyor. DEAŞ, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını sonucu ortaya çıkan sağlık krizinin Irak’taki çıkarlarına hizmet ettiğini düşünüyor. Güvenlik güçlerinin kentlerin açık alanlarından ve eteklerinden şehir içindeki yoğun nüfuslu bölgelere doğru çekilmesi DEAŞ’ın önünü açtı. Bu açığı fark eden DEAŞ, birçok şehir ve köyde saldırılar düzenledi. Son olarak da güvenlik güçlerinin kontrolü altında olduğu bilinen Termiye ve Hit şehirlerinde terör eylemleri gerçekleştirdi” yorumunda bulundu.
Bunun DEAŞ unsurlarının güvenlik birimlerine sızması gibi önemli faktörleri olduğunu vurgulayan Dr. Muhyiddin, örgütün bu kadar yüksek rütbeli askerlere nasıl ulaştığı ve bu komutanları nasıl tasfiye ettiğine dair sorular sorulduğunu, bunun da büyük bir güvenlik zafiyetinin olduğu anlamına geldiğini söyledi. DEAŞ’ın söz konusu subayların üst düzey rütbelere sahip olduklarını, neler yaptıklarını ve nerelere gittiklerini bildiklerini vurgulayan Dr. Muhyiddin, “Bu nedenle ortaya şu soru çıkıyor: Bu tür özel operasyonlar yürüten kişilerin korumaları neredeydi?” şeklinde konuştu.
Güvenlik dosyasına dair yaşanan siyasi çatışmanın ve terör örgütünün faaliyetlerini sınırlamak için etkili önlemler alınmamasının yarattığı tehlikeye dikkati çeken Dr. Muhyiddin, hükümetin siyasi anlaşmazlıklarla uğraşırken güvenlik dosyasını ihmal ettiğini belirterek,       “Bu durum örgüte fayda sağlarken, binek otomobillere patlayıcı koymak gibi yeni bir dönemin başlangıcı oldu. Bu da tehlikeli bir gelişmedir” ifadelerini kullandı.
Dr. Muhyiddin son olarak şunları söyledi:
“Bu durum, DEAŞ’ın mali ve örgütsel imkanlar elde ettikten sonra başkent içindeki alanlara ulaşabildiğini gösteriyor. Bu yüzden de en başta istihbaratı güçlendirmenin önemini vurguluyor.”



Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
TT

Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının “ikinci aşamasının değiştirileceği” yönündeki kısa ve belirsiz açıklaması, bu değişikliğin ne anlama geldiğine ilişkin soruları gündeme taşıdı.

Uzmanlara göre Trump’ın işaret ettiği değişiklik, anlaşmanın uygulanma biçiminde bir revizyon anlamına geliyor. Buna göre, İsrail’in hâlihazırda yüzde 55’ini kontrol ettiği Gazze’den çekilmesi ve Hamas’ın silahsızlandırılmasına geçilmesi yerine, 17. maddenin devreye alınması söz konusu olabilir. Bu madde, barış planının taraflardan biri kabul etmese bile tek taraflı olarak ilerletilmesine imkân tanıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasındaki 17. madde, Hamas’ın öneriyi geciktirmesi veya reddetmesi halinde, “yardımların genişletilmesi dahil, planın belirtilen unsurlarının, İsrail ordusunun terörden arındırılmış olarak uluslararası istikrar gücüne devrettiği bölgelerde uygulanacağını” düzenliyor.

Geçen ekim ayında Hamas ile İsrail arasında imzalanan “barış belgesi” sadece birinci aşamayla ilgili maddeleri içeriyordu. Bu aşama; ilk ateşkes, İsrail güçlerinin geri çekilmesi, esir takası ve insani yardım girişlerinin kolaylaştırılmasını kapsıyor. Ancak savaş sonrası Gazze’nin yönetimine ilişkin “ikinci aşama” konusunda resmî bir mutabakat sağlanmış değil.

Perşembe günü yaptığı açıklamada Trump, planın ikinci aşamasının “çok yakında değiştirileceğini” söyledi. Açıklama, sürecin tıkanması ve sahadaki ilerlemenin sınırlı kalması nedeniyle endişelerin arttığı bir döneme denk geldi; ancak Trump değişikliğin içeriğine dair ayrıntı vermedi.

Görsel kaldırıldı.
Filistinli bir kadın, İsrail'in Han Yunus'ta düzenlediği bir baskın sonucu akrabalarından birinin öldürülmesine tepki gösteriyor (AFP)

Ahram Siyaset ve Strateji Merkezi İsrail Çalışmaları uzmanı Dr. Said Okaşa, (Saeed Okasha) Trump’ın sözünü ettiği değişikliğin büyük olasılıkla 17. maddeye dayanacağını belirtiyor. Okaşa’ya göre bu adım, “eski Gazze” ve “yeni Gazze” ayrımını güçlendirecek bir fiili bölünmeye kapı aralayabilir. Bu yaklaşımı geçen ay ABD’nin bölge özel temsilcisi Steve Witkoff’un da çeşitli görüşmelerde dile getirdiğini hatırlattı.

Okkaşa, anlaşmanın geçen ay Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylandığını anımsatarak, Hamas’ın silahsızlanma sürecine yanıt vermemesi gibi gerekçelerle 17. maddenin yeniden devreye sokulmasının mümkün olduğunu söyledi. Uzman, böyle bir senaryonun Gazze’de “ne savaş ne barış” şeklinde sürecek bir çıkmaz yaratabileceğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Filistinliler, Cebaliye'de yıkılan binaların enkazı arasında sokaklara kurulmuş çadırların yanından geçiyor (AFP)

Filistinli siyaset analisti Dr. Ayman el-Rakkab da, Trump’ın değişiklik açıklamasının içeriğinin belirsizliğine işaret ederek, “İsrail’in bölgede kalma isteğiyle birleştiğinde, Gazze’nin fiilen ikiye bölünmesi ihtimali güçleniyor” değerlendirmesinde bulundu.

Bu belirsizlik sürerken, Axios haber sitesi Trump’ın 25 Aralık’tan önce Gazze’de barış sürecinin ikinci aşamasına geçileceğini açıklamayı planladığını duyurdu. Habere göre Washington, Gazze’de oluşturulacak yeni yönetim yapısı ve uluslararası istikrar gücünün son hazırlıklarını tamamlıyor. ABD Başkanı’nın, bu adımları görüşmek üzere İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ay sonundan önce bir araya gelmesi bekleniyor.

İkinci aşamanın önünde ciddi engellerin olduğunu ifade eden Rakkab: “Barış Konseyi ile teknokrat hükümet henüz kurulmadı. Güvenliği devralacak polis gücü ve uluslararası istikrar kuvveti oluşturulmadı. Bu nedenle somut bir hareketin en erken ocak ayında mümkün olabileceğini düşünüyorum” dedi.

Okaşa, yakın vadede İsrail’in kontrolde tuttuğu bölgeyi yüzde 60 seviyesine çıkarmaya çalışabileceğini, ancak anlaşmanın genel çerçevesinde büyük bir tırmanış beklemediğini belirtti.

Geçtiğimiz günlerde Yedioth Ahronoth, İsrail’in yaklaşık iki milyon Filistinliyi sarı çizginin doğusunda İsrail kontrolündeki yeni bölgelere yeniden yerleştirmeyi, Hamas kontrolündeki bölgeleri tamamen sivillerden boşaltmayı ve Hamas unsurlarını bu bölgelerde aşamalı şekilde takip etmeyi içeren bir plan hazırladığını yazmıştı. Şarku’l Avsat’ın  Telegraph gazetesinin Batılı diplomatlara dayandırdığı haberinden aktardığı bilgilere göre ABD planının Gazze’nin kalıcı biçimde ikiye ayrılması riskini barındırdığını bildirmişti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise geçtiğimiz günlerde Barselona’da AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile yaptığı görüşmede, Gazze ile Batı Şeria’nın birliğinin korunması gerektiğini vurgulayarak, ayrıntıları tartışılan hiçbir adımın “bölünmeyi pekiştirmesine” izin verilemeyeceğini söyledi. Abdulati, çarşamba günü yaptığı başka bir açıklamada da, “Gazze’nin bölünmesini konuşmak dahi mümkün değildir. Gazze, Doğu Kudüs dâhil olmak üzere, kurulacak Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır” dedi.

Uzman Okaşa’ya göre Mısır, hem Gazze’nin bölünmesini hem de anlaşmayı zayıflatacak her türlü değişikliği engellemek için diplomatik çabalarını sürdürecek. Buna karşın, Trump’ın planı etrafındaki belirsizlik nedeniyle önümüzdeki döneme ilişkin tüm senaryolar hâlâ masada.


Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
TT

Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)

Lübnan Cumhurbaşkanlığı, Cumhurbaşkanı Joseph Avn’ın bugün ülkede bulunan Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle bir araya geldiğini açıkladı. Görüşmede Avn, Lübnan ordusunun görevini tamamlaması için destek çağrısında bulunarak, İsrail’in Güney Lübnan’dan çekilmesi için baskı yapılmasını talep etti.

Cumhurbaşkanlığı, heyetin ‘uluslararası kararların uygulanması yoluyla Lübnan’da istikrarı destekleme ve ülkelerin Lübnan ordusuna yardım ederek birliklerini tamamlamaya ve silah tekelini sağlamaya hazır olduklarını’ belirttiğini duyurdu.

Açıklamada Avn’ın, Lübnan’ın uluslararası kararları uygulama taahhüdünü yinelediği ve “İsrail tarafını ateşkesi uygulamaya ve çekilmeye zorlamamız gerekiyor; bu konuda sizden destek bekliyoruz” ifadelerini kullandığı kaydedildi.

Geçen yıl kasım ayında, ABD arabuluculuğunda İsrail ile Hizbullah arasında bir ateşkes sağlanmıştı. Bu ateşkese rağmen, İsrail hâlâ Güney Lübnan’daki bazı noktalarda kontrolünü sürdürüyor ve ülkenin doğusu ile güneyine yönelik saldırılarını devam ettiriyor.


Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
TT

Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)

Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sibiga, dün Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'na (AGİT) yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın Rusya ile "taviz değil, gerçek barış" istediğini söyledi.

Güvenlik ve insan haklarına odaklanan bir kuruluş olan AGİT, savaş sonrası Ukrayna'da rol oynamayı hedefliyor.

ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD elçileri arasında "oldukça iyi" olarak nitelendirdiği görüşmelerin ardından çarşamba günü yaptığı açıklamada, barış görüşmelerine giden yolun şu anda belirsiz olduğunu söyledi.

Sibiga, örgütün yıllık bakanlar kurulu toplantısından önce, "Münih'te gelecek nesillere ihanet edenlerin isimlerini hâlâ hatırlıyoruz" diyerek, "Bu bir daha asla olmamalı. İlkelerden taviz verilmemeli ve uzlaşmaya değil, gerçek barışa ihtiyacımız var" ifadelerini kullandı.

devfdr
Rus askerleri Kursk bölgesindeki Sudzha’da devriye geziyor (Arşiv- AP)

Bakan, görünüşe göre İngiltere, Fransa ve İtalya'nın Adolf Hitler'in o dönem Çekoslovakya olan toprakları ilhak etmesini kabul ettiği 1938 tarihli Nazi Almanyası anlaşmasına atıfta bulunuyordu. Bu anlaşma, tehditkâr bir güçle yüzleşmemenin işareti olarak yaygın olarak kullanılıyor.

Sibiga, ABD'ye barışı sağlama çabalarından dolayı teşekkür etti ve Ukrayna'nın "bu savaşı sona erdirmek için mümkün olan her fırsatı değerlendireceğine" söz verdi. "Avrupa geçmişte çok fazla adaletsiz barış anlaşması imzaladı. Hepsi yeni felaketlere yol açtı" diye ekledi.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy dün, ekibinin Amerika Birleşik Devletleri'ndeki toplantılara hazırlandığını ve Trump'ın temsilcileriyle diyaloğun devam edeceğini söyledi.

Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Rusya ve Avrupa ile Orta Asya'nın büyük bir bölümünü içeren 57 üye ülkeyi kapsayan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Soğuk Savaş döneminde Doğu-Batı diyaloğu için kilit bir forum olarak ortaya çıktı.

Örgüt son yıllarda, Rusya'nın kilit kararların uygulanmasını engellemesi ve örgütü Batı kontrolü altında olmakla suçlamasıyla sık sık çıkmaza giriyor. Rusya, açıklamasında Ukrayna'nın AGİT gündemine "tamamen hakim olmasından" şikayet etti.