DEAŞ’ın ‘yeni taktiği’ Irak’ın güvenliğini tehdit ediyor

DEAŞ’ın kalıntılarının izini süren Irak ordusundan bir grup asker (Irak Savunma Bakanlığı'nın resmi Twitter hesabı)
DEAŞ’ın kalıntılarının izini süren Irak ordusundan bir grup asker (Irak Savunma Bakanlığı'nın resmi Twitter hesabı)
TT

DEAŞ’ın ‘yeni taktiği’ Irak’ın güvenliğini tehdit ediyor

DEAŞ’ın kalıntılarının izini süren Irak ordusundan bir grup asker (Irak Savunma Bakanlığı'nın resmi Twitter hesabı)
DEAŞ’ın kalıntılarının izini süren Irak ordusundan bir grup asker (Irak Savunma Bakanlığı'nın resmi Twitter hesabı)

Irak’ta yaklaşık 10 gün önce bir komutanın başkent Bağdat'ın kuzeyindeki Termiye bölgesinde öldürülmesinin ardından, geçtiğimiz salı günü geç saatlerde Bağdat'ın 170 kilometre batısında bir başka komutan daha öldürüldü.
Irak Silahlı Kuvvetleri tarafından 2014’te Musul’u işgal edip ‘hilafet devleti’ ilan ettikten sonra 2017 yılı sonlarında askeri olarak hezimete uğratılan DAEŞ, iki cinayetin de sorumluluğunu üstlendi. DEAŞ askeri olarak yenilgiye uğratıldıktan sadece birkaç sonra özellikle Irak’ın batısı ve kuzeybatısındaki ‘nüfuz alanlarında’ çeşitli faaliyetlerde bulunmaya devam etti.
Irak Güvenlik Medya Ağı tarafından yapılan açıklamada, öldürülen komutanın Ortak Kuvvetler Genel Komutanlığı mensubu, 7. Piyade Tümeni’nden 29. Tugay Komutanı Tuğgeneral Ahmed el-Lami olduğu belirtildi. Tuğgeneral Lami’nin terörist bir grubu takip ettiği vurgulanan açıklamada, Lami ile birlikte bir üst teğmenin de öldürüldüğü bildirildi.
Bir başka olayda ise Irak hükümetinin yaptığı açıklamaya göre DEAŞ tarafından, orta büyüklükteki ‘Kia’ marka bir binek otomobilinin içine yerleştirilen bombanın patlaması sonucu 5 kişi yaralandı. Açıklamada ayrıca son günlerde göstericiler ve güvenlik güçleri arasında şiddetli çatışmaların yaşandığı Tayaran Meydanı yakınlarında gerçekleşen bir başka patlamada 3 protestocunun öldüğü aktarıldı.
Bombalı araçla düzenlenen saldırı, birkaç ay süren sakin bir dönemin ardından medyana gelirken, bu süre zarfında başkent Bağdat, bombalı araç veya intihar bombacısı gibi herhangi bir patlamaya tanık olmamıştı. Üst düzey komutanların hedef alınması ve yeniden bombalı saldırıların düzenlenmesiyle tüm göstergeler DEAŞ’ın Irak güçleriyle yüzleşmek için yeni bir taktik başlattığına ve her zamanki gibi ülkedeki süregelen siyasi anlaşmazlıklardan yararlandığına işaret etti.
Cumhuriyet Güvenlik ve Siyasi Araştırmalar Merkezi Müdürü ve strateji uzmanı Dr. Mutaz Muhyiddin Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “DEAŞ, bu eylemlerle, 2014 öncesine dönmeyi amaçlayan yeni bir taktik benimseyerek kaybettiklerini telafi etmeye çalışıyor. Bunu da sınır bölgelerinde ve kontrolü altındaki alanlarda, mevcut koşullarını güçlendirerek, kendi kendini finanse edecek kaynaklar edinerek, bünyesine güvenlik güçlerinden yeni unsurlar katarak ve nitelikli eylemlere geçerek yapıyor. DEAŞ, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını sonucu ortaya çıkan sağlık krizinin Irak’taki çıkarlarına hizmet ettiğini düşünüyor. Güvenlik güçlerinin kentlerin açık alanlarından ve eteklerinden şehir içindeki yoğun nüfuslu bölgelere doğru çekilmesi DEAŞ’ın önünü açtı. Bu açığı fark eden DEAŞ, birçok şehir ve köyde saldırılar düzenledi. Son olarak da güvenlik güçlerinin kontrolü altında olduğu bilinen Termiye ve Hit şehirlerinde terör eylemleri gerçekleştirdi” yorumunda bulundu.
Bunun DEAŞ unsurlarının güvenlik birimlerine sızması gibi önemli faktörleri olduğunu vurgulayan Dr. Muhyiddin, örgütün bu kadar yüksek rütbeli askerlere nasıl ulaştığı ve bu komutanları nasıl tasfiye ettiğine dair sorular sorulduğunu, bunun da büyük bir güvenlik zafiyetinin olduğu anlamına geldiğini söyledi. DEAŞ’ın söz konusu subayların üst düzey rütbelere sahip olduklarını, neler yaptıklarını ve nerelere gittiklerini bildiklerini vurgulayan Dr. Muhyiddin, “Bu nedenle ortaya şu soru çıkıyor: Bu tür özel operasyonlar yürüten kişilerin korumaları neredeydi?” şeklinde konuştu.
Güvenlik dosyasına dair yaşanan siyasi çatışmanın ve terör örgütünün faaliyetlerini sınırlamak için etkili önlemler alınmamasının yarattığı tehlikeye dikkati çeken Dr. Muhyiddin, hükümetin siyasi anlaşmazlıklarla uğraşırken güvenlik dosyasını ihmal ettiğini belirterek,       “Bu durum örgüte fayda sağlarken, binek otomobillere patlayıcı koymak gibi yeni bir dönemin başlangıcı oldu. Bu da tehlikeli bir gelişmedir” ifadelerini kullandı.
Dr. Muhyiddin son olarak şunları söyledi:
“Bu durum, DEAŞ’ın mali ve örgütsel imkanlar elde ettikten sonra başkent içindeki alanlara ulaşabildiğini gösteriyor. Bu yüzden de en başta istihbaratı güçlendirmenin önemini vurguluyor.”



İsrail, Doğu Kudüs'te bir binayı yıkarak onlarca Filistinliyi yerinden etti

Filistinli bir adam, İsrail güçlerinin Doğu Kudüs'teki bir binayı yıkmasını izliyor. (Reuters)
Filistinli bir adam, İsrail güçlerinin Doğu Kudüs'teki bir binayı yıkmasını izliyor. (Reuters)
TT

İsrail, Doğu Kudüs'te bir binayı yıkarak onlarca Filistinliyi yerinden etti

Filistinli bir adam, İsrail güçlerinin Doğu Kudüs'teki bir binayı yıkmasını izliyor. (Reuters)
Filistinli bir adam, İsrail güçlerinin Doğu Kudüs'teki bir binayı yıkmasını izliyor. (Reuters)

İsrail makamlarına bağlı iş makineleri, bugün Doğu Kudüs’te ruhsatsız inşa edildiği gerekçesiyle dört katlı bir binanın yıkımına başladı. Binada 100’den fazla Filistinlinin yaşadığı belirtilirken, sakinler yıkımı ‘bir felaket’ olarak nitelendirdi. İnsan hakları örgütleri ise bunun 2025 yılı içinde gerçekleştirilen en büyük yıkım olduğunu açıkladı.

Filistin Yönetimi’ne bağlı Kudüs Valiliği, söz konusu yıkımı kınayarak, bunun ‘zorla yerinden etme politikası’ kapsamında değerlendirildiğini bildirdi.

İşgal altındaki Doğu Kudüs’ün Eski Şehir yakınlarında yer alan Silvan beldesindeki mahalleye, İsrail polisinin oluşturduğu güvenlik kordonu eşliğinde üç iş makinesi girdi. Makineler, aralarında kadınlar, çocuklar ve yaşlıların da bulunduğu 10’dan fazla ailenin yaşadığı binayı yıkmaya başladı.

Binada eşi ve beş çocuğuyla birlikte yaşayan Iyd Şavar, yıkımın ‘tüm sakinler için bir trajedi’ olduğunu söyledi.

67yuı
Doğu Kudüs'te bir binayı yıkan İsrail buldozerleri (AFP)

Şavar, AFP’ye yaptığı açıklamada, “Kapıyı biz uyurken kırdılar. Kıyafetlerimizi değiştirmemizi ve sadece gerekli evrak ve belgeleri almamızı istediler, eşyalarımızı çıkarmamıza izin vermediler” dedi. Gidecek bir yeri olmadığını belirten Şavar, yedi kişilik ailesinin araçta kalmak zorunda olduğunu söyledi.

AFP muhabirleri, bina sakinlerinin gözleri önünde üç buldozerin yıkım çalışmalarını sürdürdüğünü aktardı. Yıkımı izleyen bir kadın, yaşadığı acı ve çaresizlikle “Burası benim yatak odam” sözleriyle tepkisini dile getirdi.

Doğu Kudüs’te yaşayan Filistinliler, ciddi bir konut kriziyle karşı karşıya bulunuyor. İsrail’e bağlı belediye, Filistinlilere çok sınırlı sayıda inşaat izni verirken, bu izinlerin nüfus artışıyla uyumlu olmadığı belirtiliyor.

Filistinliler ve insan hakları savunucuları, bu kısıtlamaların demografik büyümeyi dikkate almadığını ve konut yetersizliğine yol açtığını vurguluyor.

sdfgt
Yıkıma katılan İsrail buldozerleri (EPA)

İsrail makamları, Doğu Kudüs ve işgal altındaki Batı Şeria’da Filistinliler tarafından inşa edilen yapılar için düzenli olarak yıkım operasyonları gerçekleştiriyor.

Filistinliler, Doğu Kudüs’ü gelecekte kurulacak devletlerinin başkenti olarak talep ederken, İsrail kentin tamamını kendi başkenti olarak görüyor.

Doğu Kudüs’te 360 binden fazla Filistinli yaşarken, bölgede yaklaşık 230 bin İsrailli bulunuyor.

Ramallah merkezli Filistin Yönetimi’ne bağlı Kudüs Valiliği, söz konusu yıkımı ‘savaş suçu ve insanlığa karşı suç’ olarak nitelendirdi. Açıklamada, bu uygulamaların, Filistinli vatandaşları zorla yerinden etmeyi ve Kudüs kentini asli sakinlerinden arındırmayı hedefleyen sistematik bir politikanın parçası olduğu ifade edildi.

cdfrgt
Doğu Kudüs'te bir binayı yıkan İsrail buldozerleri (Reuters)

İsrailli insan hakları örgütleri Ir Amim ve Bimkom, ortak açıklamalarında, binanın ‘önceden herhangi bir uyarı yapılmaksızın’ yıkılmaya başlandığını bildirdi. Açıklamada, yıkımın, ailelerin avukatları ile Kudüs Belediyesi’nden bir yetkili arasında, ‘binanın statüsünün düzenlenmesine yönelik olası adımların ele alınacağı’ planlı bir toplantıdan sadece saatler önce gerçekleştirildiği vurgulandı.

Örgütlere göre bu yıkım, ‘2025 yılı içinde Kudüs’te gerçekleştirilen en büyük yıkım operasyonu’ niteliğini taşıyor. Açıklamada ayrıca, bu yıl Doğu Kudüs’te yaklaşık 100 ailenin evsiz kaldığı belirtildi.

AFP’nin sorularına yanıt veren İsrail’e bağlı Kudüs Belediyesi ise binanın ‘ruhsatsız inşa edildiğini’ ve yapı hakkında 2014 yılından bu yana geçerli bir yargı kararı bulunduğunu açıkladı. Belediye, binanın üzerinde bulunduğu arazinin ‘eğlence ve spor amaçlı’ olarak sınıflandırıldığını, konut alanı olmadığını da kaydetti.


İsrail’in Iraklı gruplara ait ayrıntılı veri tabanı Bağdat’ta şaşkınlık yarattı

Bağdat'taki Haşdi Şabi güçleri tarafından düzenlenen gösteriden bir kare (DPA)
Bağdat'taki Haşdi Şabi güçleri tarafından düzenlenen gösteriden bir kare (DPA)
TT

İsrail’in Iraklı gruplara ait ayrıntılı veri tabanı Bağdat’ta şaşkınlık yarattı

Bağdat'taki Haşdi Şabi güçleri tarafından düzenlenen gösteriden bir kare (DPA)
Bağdat'taki Haşdi Şabi güçleri tarafından düzenlenen gösteriden bir kare (DPA)

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre, Iraklı yetkililer son günlerde, İsrail tarafından hazırlanmış son derece ayrıntılı bir güvenlik veri tabanını teslim aldı. Batılı bir istihbarat servisi üzerinden iletilen dosya; silahlı Iraklı gruplara ilişkin liderlik yapıları, askerî organizasyonlar, mali ağlar ve bu yapılara bağlı devlet kurumları hakkında geniş bilgiler içeriyor.

Kaynaklar, verilerin hacmi ve doğruluk düzeyinin Iraklı yetkilileri şaşırttığını ve olası bir askerî harekâta yönelik ciddi bir uyarı niteliği taşıdığını aktardı.

Dosyanın teslimi, Irak’a yakın dost bir Arap ülkenin Bağdat’ı uyardığı süreçle eş zamanlı gerçekleşti. Söz konusu ülke, İsrail’in, ABD’nin “yeşil ışık” yaktığı bir askerî operasyon seçeneğini açıkça konuştuğunu iletti. Washington’ın, devlet dışı silahlı yapılara ilişkin sabrının azaldığı belirtiliyor. Bir Iraklı yetkili de, bu mesajların Bağdat’a ulaştığını doğruladı.

Bilgilere göre muhtemel saldırılar; eğitim kampları, füze ve İHA depoları ile bu gruplar ve Haşdi Şabi’ye bağlı finansal ve askerî etki sahibi kurum ve kişileri hedef alacaktı.

Bu gelişmeler, Irak’taki Şii ittifakı “Koordinasyon Çerçevesi” içinde silahın devlet tekelinde toplanması yönünde hızlanan tartışmaları tetikledi. İlk aşamada ağır silahların teslimi ve bazı stratejik üslerin tasfiyesi gibi seçenekler masaya geldi. Ancak uygulamanın kim tarafından yürütüleceği ve güvenlik garantilerinin nasıl sağlanacağı konularında görüş ayrılıkları sürüyor.

Öte yandan, ABD yönetimi güvenlik iş birliğini, silahlı grupların operasyonel kabiliyetlerinin kaldırılmasına dair bağlayıcı bir takvim şartına bağladı.

Bölgesel düzeyde ise NBC News’in haberine göre, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD Başkanı Donald Trump’a İran’ın balistik füze programındaki genişleme risklerini aktaracak ve yeni saldırı seçeneklerini görüşecek.


Türk Heyeti Şam’da: SDG’nin Suriye ordusuna entegrasyonu masada

Şam’da bir araya gelen Ahmed Şara ve Hakan Fidan görüşmesinden bir kare  (Arşiv-Reuters)
Şam’da bir araya gelen Ahmed Şara ve Hakan Fidan görüşmesinden bir kare  (Arşiv-Reuters)
TT

Türk Heyeti Şam’da: SDG’nin Suriye ordusuna entegrasyonu masada

Şam’da bir araya gelen Ahmed Şara ve Hakan Fidan görüşmesinden bir kare  (Arşiv-Reuters)
Şam’da bir araya gelen Ahmed Şara ve Hakan Fidan görüşmesinden bir kare  (Arşiv-Reuters)

Dışişleri Bakanı Hakan  Fidan, Milli Savunma Bakanı  Yaşar Güler ve MİT Başkanı İnrahim Kalın, çalışma ziyareti için Suriye'nin başkenti Şam'a gitti. Heyetin gündeminde, iki ülke ilişkilerinin yanı sıra Şam yönetimi ile Kürtlerin öncülük ettiği YPG’nin ana omurgasını oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri'nin (SDG) Suriye ordusuna entegrasyonu bulunuyor.

Türk Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve Savunma Bakanı Yaşar Güler’in gerçekleştireceği ziyarette, Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara ile görüşüleceği bildirildi. Görüşmede, 8 Aralık 2024’te Beşşar Esad yönetiminin devrilmesinin ardından yürütülen ilişkilerin genel seyrinin değerlendirileceği belirtildi.

Açıklamada, tarafların ayrıca Türkiye’nin ulusal güvenlik öncelikleriyle doğrudan bağlantılı olan ve 10 Mart’ta Şam ile SDG arasında imzalanan anlaşmanın uygulanmasındaki ilerlemeyi ele alacağı ifade edildi.

Dışişleri Bakanı Fidan geçen hafta SDG’ye yönelik açıklamasında, entegrasyon adımlarının yeniden ertelenmesinin “ülkenin ulusal birliğini tehdit edeceğini” söylemiş, anlaşmaya tarafların “sabırlarının tükendiği” mesajını vermişti.

Ankara’nın görüşmelerde ayrıca, İsrail saldırıları nedeniyle Suriye’nin güneyinde oluşan güvenlik risklerini ve Şam yönetiminin yakın zamanda DEAŞ karşıtı uluslararası koalisyona katılımını da gündeme taşıması bekleniyor.

ABD, 13 Aralık’ta Suriye’nin Palmira kentinde düzenlenen ve iki Amerikan askeri ile bir tercümanın hayatını kaybettiği saldırıdan DEAŞ’ı sorumlu tutuyor.

Türk Dışişleri, Ankara-Şam temaslarının amacının, Suriye’de oluşabilecek güvenlik boşluklarını değerlendirmeye çalışan DEAŞ’ın geri dönüşünü engellemek olduğunu vurguladı.

Türkiye, 2016–2019 yılları arasında Suriye’nin kuzeyinde SDG ve DEAŞ’e karşı üç askeri operasyon gerçekleştirmişti. Ankara, SDG’nin sınır hattındaki varlığını ulusal güvenlik tehdidi olarak tanımlıyor.

Şam yönetimi ile SDG arasında 10 Mart’ta imzalanan anlaşma, SDG’ye bağlı askeri ve sivil kurumların yıl sonuna kadar ulusal yapıya entegre edilmesini öngörüyor. Ancak taraflar arasında yaşanan görüş ayrılıkları sürecin ilerlemesini yavaşlatmış durumda.

Suriye’nin kuzeydoğusunda geniş alanları kontrol eden SDG, yıllar içinde oluşturduğu yerel yönetim modeliyle bölgedeki ekonomik, askeri ve idari kurumları denetliyor. Bölge, ülkenin en büyük petrol ve gaz sahalarını da barındırıyor.