BM ve İngiltere temsilcileri Libya meselesini görüştüler

Stephanie Williams ve James Cleverly. (BM misyonu)
Stephanie Williams ve James Cleverly. (BM misyonu)
TT

BM ve İngiltere temsilcileri Libya meselesini görüştüler

Stephanie Williams ve James Cleverly. (BM misyonu)
Stephanie Williams ve James Cleverly. (BM misyonu)

Libya’da devam eden kriz, diplomatik kuruluşların ve misyonların Kurban Bayramı münasebetiyle ülkedeki vatandaşlara yönelik yayınladığı mesajlara gölge düşürdü. Mesajlarda, ülkede güvenlik ve barışın sağlanması, bunun da tüm Libyalılar arasındaki çatışmaları sona erdirme fırsatı sağlaması umut edildiği dile getirildi.
Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi Vekili Stephanie Williams, Kurban Bayramı’nı Libyalılar arasındaki savaşı sona erdirme ve kardeşlik bağlarını güçlendirme fırsatı olarak nitelendirdi. Williams, geçen perşembe akşamı İngiltere'nin Ortadoğu ve Güney Afrika'dan Sorumlu Devlet Bakanı James Cleverly ile Libya krizine ilişkin görüşmede bulundu. Libya halkı arasında sevginin, hoşgörünün ve birliğin hakim olduğuna dikkat çekti.
BM Libya Destek Misyonu’ndan yapılan açıklamada Williams ve Cleverly arasındaki toplantının ‘son derece verimli’ olduğu bildirildi. Misyon, Williams’ın ‘İngiltere’nin Libya krizini kapsamlı bir siyasi çözümle sona erdirme çabalarına desteğini dile getirdiğini’ belirttiği açıklamasında ayrıntıya yer vermedi.
Sirte- Cufra cephesinde yaşabileceklere ilişkin süren ihtiyatlı bir beklenti ortasında Avrupa Birliği’nin (AB) Libya Büyükelçisi Alan Bugeja, 31 Temmuz’da “Libya’daki çatışma tarafları arasında kalıcı bir ateşkes sağlamak ve ülkenin barış ve uzlaşıya doğru ilerlemesi amacıyla gerekli bir siyasi sürece geri dönmek için ortaklarımızla birlikte çalışmaya devam edeceğiz” açıklamasında bulundu.
Bugeja, Libya halkına bayram dolayısıyla tebriklerini ilettiği açıklamasında ülkede barışın hakim olacağını vurguladı. Yetkili, “Son 10 yılda ülkeyi bozan istikrarsızlık ve devam eden çatışmaların kurbanı olan masum insanlarla birlik içindeyiz” dedi.
AB, Libya krizine dahil olan bazı Arap ülkelerini 2015 yılında Fas’ta imzalanan Suheyrat Anlaşması’nı ayakta tutmak üzere çabalamaya teşvik etmek amacıyla müzakere masasına geri dönmesi çağrılarında bulunuyor.
Ülkenin batısında yer alan UMH ve ona bağlı birimler, Suheyrat Anlaşması’nı anlaşmazlığın çözümü için ‘tek ve temel bir referans’ olarak kabul ediyor. Ulusal Ordu (LUO) Komutanı Mareşal Halife Hafter’in bulunduğu doğudaki yetkililer ise anlaşmanın geçersiz olduğunu savunuyor.
UMH’den siyasi yetkililer, Suheyrat Anlaşması’na ilişkin olarak Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada şunları söylediler:
“İlerleyen günlerde ülkedeki meşru otoriteyi zayıflatmayı amaçlayabilecek her türlü yan girişimden uzak şekilde, ülkedeki siyasi duruma uygun olarak bazı değişikliklere odaklanacağız.”
İsminin açıklanmasını istemeyen siyasi bir yetkili, Libya Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih ve Devlet Yüksek Konseyi Başkanı ve Adalet ve Kalkınma Partisi lideri (Müslüman Kardeşler’in siyasi kolu) Halid el-Mişri’nin ‘Suhayrat’ta değişiklik yapma olasılığına ilişkin’ Fas’ta gerçekleştirdiği görüşmelere dikkat çekti. Yetkili şu ifadeleri kullandı:
“Salih, Rabat ziyareti sırasında anlaşma hakkında herhangi bir olumsuz yorum yapmadı. Yalnızca kusurun Suheyrat Anlaşması’nda değil, koşullara uyarlanmasında olduğunu belirtti. Krizi çözmeyi amaçlayan hiçbir girişim krizle bağdaşmıyor.”
Hafter bu yıl nisan ayı sonunda uluslararası açıdan tanınan UMH’nin doğduğu, Suheyrat’ta imzalanan anlaşmanın ‘geçersiz olduğunu’ duyurdu. Salih liderliğindeki Temsilciler Meclisi, UMH’ye meşruiyet vermediklerini açıkladı.
Salih bu ayın başlarında ise  Moskova’ya düzenlediği ziyaret sırasında “Bir yıllık olan Başkanlık Konseyi’nin görev süresi ve geçerliliği sona erdi” diyerek UMH’nin meclisin güvenini kazanamadığını öne sürdü.
AB Libya Büyükelçisi Alan Bugeja, geçen hafta ortalarında ilan edilen ‘Fizan Bölge Konseyi’ temsilcileri ile güneydeki bazı bölgelerden gelen muhalefete rağmen ‘sanal’ bir toplantı düzenledi. Bugeja, “Uzlaşı sağlama ve bölgede birleşik bir ses oluşturma çabaları beni cesaretlendirdi” dedi.
Alan Bugeja ayrıca Fizan halkının karşılaştığı zorlukların Libya makamlarından ve uluslararası toplumdan daha fazla ilgiye ihtiyacı olduğu vurguladı.
Sebha’daki bir grup aktivist geçen hafta, Araplar, Tubular ve Tuaregler ile Fizan Bölge Konseyi’nin kurulmasına ilişkin “Bölgedeki tüm insanlar, herhangi biri dışlanmadan yerel yönetim oluşumuna dahil olma hakkına sahiptir” açıklamasında bulundular.
 



İsrail ordusu, Gazze'de bir Hamas liderinin öldürüldüğünü duyurdu

Gazze şehrine düzenlenen İsrail hava saldırısında hedef alınan bir araç (AFP)
Gazze şehrine düzenlenen İsrail hava saldırısında hedef alınan bir araç (AFP)
TT

İsrail ordusu, Gazze'de bir Hamas liderinin öldürüldüğünü duyurdu

Gazze şehrine düzenlenen İsrail hava saldırısında hedef alınan bir araç (AFP)
Gazze şehrine düzenlenen İsrail hava saldırısında hedef alınan bir araç (AFP)

İsrail ordusu, Gazze şehrinde bir Hamas liderini öldürdüğünü duyurdu. Şarku’l Avsat’ın İ24 NEWS’ten aktardığına göre dün Gazze şehrinde bir araca düzenlenen İsrail saldırısında dört kişi hayatını kaybetti. Saldırının Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları'nın Operasyon Komutanı Ala el-Hadidi'yi hedef aldığı belirtildi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisi dün, Hamas’ın Yahudi devletiyle olan kırılgan ateşkes anlaşmasını ihlal ettiğini gerekçe göstererek, İsrail'in Gazze Şeridi'nde beş üst düzey Hamas yetkilisini öldürdüğünü açıkladı.

Netanyahu'nun ofisi tarafından X platformu üzerinden yapılan paylaşımda şu ifadeler yer aldı: “Bugün Hamas, İsrail askerlerine saldırmak için teröristleri İsrail kontrolündeki bölgelere göndererek ateşkes anlaşmasını bir kez daha ihlal etti. Buna karşılık İsrail, beş üst düzey Hamas teröristini ortadan kaldırdı.”


Cenevre Görüşmeleri… ABD’den Ukrayna Savaşı’nı sonlandırma planına açık kapı

Cenevre Görüşmeleri… ABD’den Ukrayna Savaşı’nı sonlandırma planına açık kapı
TT

Cenevre Görüşmeleri… ABD’den Ukrayna Savaşı’nı sonlandırma planına açık kapı

Cenevre Görüşmeleri… ABD’den Ukrayna Savaşı’nı sonlandırma planına açık kapı

ABD, Ukrayna ve Avrupa’dan yetkililer pazar günü İsviçre’nin Cenevre kentinde bir araya gelerek, ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna’ya yönelik barış planını ele alacak. Kiev’de ise bu planın “zorunlu bir teslimiyet” anlamına gelebileceği endişesi hâkim. Washington ise önerinin nihai bir teklif olmadığını vurguluyor.

Trump, yaklaşık dört yıldır süren savaşın sona erdirilmesine yönelik planına Kiev’in 27 Kasım tarihine kadar onay vermesini istemişti. Ancak Ukrayna, taslakta Rusya lehine görülen bazı maddelerde değişiklik yapılmasını talep ediyor.

Rus vizyonu tartışması

ABD yönetimi, planın Amerikan resmi politikasını yansıttığını belirterek, Senato üyelerinin Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun planı “Rusya’nın dilek listesi” olarak nitelediği iddiasını reddetti.

xscd
ABD Başkanı Donald Trump'ın Ukrayna Özel Temsilcisi Keith Kellogg, Kiev'de Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile bir araya geldi (Reuters)

28 maddelik taslak, Ukrayna’nın bazı topraklardan vazgeçmesini, ordusunun küçültülmesini ve ülkenin NATO’ya katılmama taahhüdünü içeriyor.

Trump, cumartesi günü yaptığı açıklamada planın “nihai teklif” olmadığını, amacının çatışmaları “bir şekilde” durdurmak olduğunu söyledi. ABD’nin Ukrayna Özel Temsilcisi Keith Kellogg da metni “devam eden bir çalışma” olarak nitelendirdi.

Avrupalı müttefikler ise hazırlık sürecine dahil olmadıkları plana temkinli yaklaşıyor ve daha fazla geliştirilmesi gerektiğini belirtiyor. G20 zirvesi sırasında Kiev’in elini güçlendirecek karşı öneriler üzerinde çalışıldı.

ABD Heyeti Cenevre’de

Dışişleri Bakanı Marco Rubio bugün (Pazar)Cenevre’ye ulaştı. ABD’nin diplomatik temsilcilerinden Steve Whitkov’un da görüşmelere katılması bekleniyor. ABD Kara Kuvvetleri Sekreteri Daniel Driscoll ise Kiev’de Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile görüştükten sonra Cenevre’ye geçiş yaptı.

Rubio sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, barış planının ABD tarafından hazırlandığını belirterek, “Bu, devam eden müzakereler için güçlü bir çerçeve sunuyor. Rusya’nın katkılarının yanı sıra Ukrayna’nın önceki ve mevcut önerilerini de içeriyor” dedi.

Rusya’nın katılımı belirsiz

Zelenskiy, başmüzakereci görevine Andriy Yermak’ın getirildiğini duyurdu. Kararnamede müzakerelere “Rusya Federasyonu temsilcilerinin” de katılmasının öngörüldüğü ifade edildi; ancak Moskova’dan bu konuda resmi bir açıklama gelmedi.

Zelenskiy, “Barışı sağlamak için atılması gereken adımlar konusunda ortaklarımızla istişarelerde bulunacağız” dedi. Ukrayna lideri, temsilcilerinin ülkenin ulusal çıkarlarını savunmayı bildiğini ve “Rusya’nın üçüncü kez saldırmasını engelleyecek” şekilde hareket edeceklerini vurguladı.

Avrupa’dan güvenlik vurgusu

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, üst düzey yetkililerin Cenevre’de “ilerleme kaydetmek” için bir araya geleceğini söyleyerek, Ukrayna’ya güçlü güvenlik garantileri verilmesinin önemini vurguladı. İngiltere’nin ulusal güvenlik danışmanı Jonathan Powell’ın da toplantıya katılacağı belirtildi.

cdfg
Trump ve Putin, geçen Ağustos ayında Ukrayna'daki savaşın sona erdirilmesini müzakere etmek için yaptıkları görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında el sıkışıyor (Reuters)

İtalya’nın güvenlik danışmanı Fabrizio Saggio’nun da Cenevre’ye gideceği bildirildi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise AB, Fransa ve Almanya’dan güvenlik yetkililerinin görüşmelere katılacağını açıkladı.

Johannesburg’daki G20 toplantısı sırasında Starmer, Macron ve Almanya Şansölyesi Friedrich Merz, Trump’ın planını ele almak üzere bir araya geldi. Görüşmeye Avustralya, Kanada ve Japonya’dan yetkililer de katıldı.

Liderler, yayımladıkları ortak açıklamada ABD planının “üzerinde çalışılması gereken bir temel” olduğunu kaydetti. Açıklamada ayrıca “sınırların güç yoluyla değiştirilemeyeceği” ve Ukrayna ordusuna getirilebilecek kısıtlamaların ülkeyi gelecekte risk altında bırakabileceği uyarısı yer aldı.

fgb
Rusya Savunma Bakanlığı'nın 18 Kasım'da yayımladığı bir videodan alınan bir karede, bir Rus askerinin Ukrayna'da açıklanmayan bir konumda bulunan Ukrayna ordusu mevzilerine top mermisi ateşlediği görülüyor. (EPA)

Macron, planın Ukrayna’nın NATO ilişkileri ve AB’de dondurulan Rus varlıkları gibi Avrupa’yı ilgilendiren kritik konular içerdiğini belirterek, “Hepimiz güçlü ve kalıcı bir barış istiyoruz. Bu barış tüm Avrupalıların güvenliğini gözetmelidir” dedi.

Kiev’de kritik günler

Zelenskiy, cuma günü yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında Ukrayna’nın tarihinin en zor dönemlerinden birinden geçtiğini söyledi. Trump’ın planına alternatif öneriler sunacağını belirterek, ülkeye yönelik baskının “çok yoğun” olduğunu dile getirdi.

Ukrayna lideri, ülkesinin “onurunu kaybetmek ile en önemli müttefikini kaybetme riski arasında çok zor bir seçimle” karşı karşıya kalabileceğini ifade etti.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise planın nihai barış için “temel oluşturabileceğini” söyledi ancak Ukrayna’nın masadan çekilmesi halinde daha fazla toprak alacağı tehdidinde bulundu.


İran: Batı’nın UAEA’ya müdahalesi uluslararası ilişkileri zedeliyor

İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü İsmail Bekayi (İRNA)
İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü İsmail Bekayi (İRNA)
TT

İran: Batı’nın UAEA’ya müdahalesi uluslararası ilişkileri zedeliyor

İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü İsmail Bekayi (İRNA)
İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü İsmail Bekayi (İRNA)

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi bugün(Pazar) yaptığı açıklamada Batılı ülkelerin Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (IAEA/UAEA) çalışmalarına müdahale ettiğini savunarak, bu tutumun ajansın diğer ülkelerle ilişkilerini “ciddi şekilde zorlaştırdığını” söyledi.

Başkent Tahran’da düzenlediği basın toplantısında konuşan Bekayi, İran ile UAEA arasında herhangi bir arabuluculuğa ihtiyaç olmadığını vurgulayarak, Kahire’de taraflar arasında sağlanan son mutabakatın “geçerliliğini yitirdiğini” dile getirdi.

Washington’un nükleer müzakerelerde “ciddiyetten uzak davrandığını” öne süren Bekayi, ABD’nin diplomatik teamüllere uygun hareket etmediğini ifade etti. Sözcü, UAEA’nın da ABD ile İsrail’in “siyasi baskılarına boyun eğdiğini” iddia etti.

Bekayi, ABD’yi “dünyanın en büyük istikrarsızlık kaynağı” olarak tanımlarken, Sudan’daki çatışmalara ilişkin değerlendirmesinde de ülkedeki gelişmelerin “son derece kaygı verici” olduğunu belirtti. Sözcü, Sudan’daki gerilimin tırmanmasından “Washington’un sorumlu olduğunu” ileri sürdü.