Husiler, dışlanmış vatandaşlara baskılarını sürdürüyor

Sana’daki bir çephede ölen 3 dışlanmış vatandaşın sosyal medya organlarında yayınlanan fotoğrafı
Sana’daki bir çephede ölen 3 dışlanmış vatandaşın sosyal medya organlarında yayınlanan fotoğrafı
TT

Husiler, dışlanmış vatandaşlara baskılarını sürdürüyor

Sana’daki bir çephede ölen 3 dışlanmış vatandaşın sosyal medya organlarında yayınlanan fotoğrafı
Sana’daki bir çephede ölen 3 dışlanmış vatandaşın sosyal medya organlarında yayınlanan fotoğrafı

Örgütler ve insan hakları aktivistleri, Husi milislerin ‘entegrasyon’ bahanesiyle Sana ve diğer şehirlerde Afrika kökenli ‘dışlanmış’ insanların maruz kaldığı koşulları sömürmek için ortaya koyduğu uygulamalara karşı uyardı. Husiler, çeşitli yöntemlerle çocukları hedef almayı sürdürüyor.
Milis liderlerin dışlanmışları topluma entegre etme yönündeki eski talimatlarını takiben grubun denetçileri ve liderleri, Sana ve Husilerin kontrolü altındaki diğer şehirlerde halka karşı en kötü suçları, ihlalleri ve istismarları uygulamaya devam ediyor. Sana’nın 170 km güneyindeki İb vilayetinde özel kaynaklar, Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada, geçen perşembe günü Temizlik ve Geliştirme Fonu’nda çalışan 60’tan fazla yaşlı ve hasta vatandaşın maaşına el koyduğunu söyledi.
Kaynak, Husi lider Tarık el-Vasabi’yi İb’deki Temizlik ve Geliştirme Fonu’nun direktörü olarak atayan son kararın, emeklilerin maaşlarının ve ağır iş kazası geçirenlerin ödemelerinin durdurulmasını içerdiğine dikkati çekti.
İb’deki aktivistler, kararı, ‘keyfi ve insanlık dışı bir adım’ olarak nitelendirirken, grubun vilayette dışlanmış vatandaşları tekrar tekrar hedef aldığını gösterdiğine dikkati çekti.
Bir dizi eylemci, Şarku’l Avsat’a yaptığı kısa bir açıklamada, işçi başına 20 bin riyali aşmayan bu maaşların, milislere onlara el koymak için acil ve önemli kararlar alma hakkı vermediğini ifade etti.
Aynı şekilde İb’deki dışlanmış temizlik işçileri ve diğer unsurlar, en fazla 26 bin riyale ulaşan maaşlarına dair hala ihlallere, sömürülere ve yasadışı kesintilere maruz kalıyor.

Toplu mezar
Milislerin kontrolü altındaki en savunmasız gruplara yönelik Husi ihlallerine ilişkin olarak, Sana’daki es-Sevre ve Kuveyt hastanelerindeki tıbbi kaynaklar, Husi milislerin geçen perşembe günü kimliği bilinmeyen 715 cesedi gömdüklerini belirtti. Yerel aktivistler ve insan hakları aktivistleri tarafından cesetlerin kimliğine dair çok sayıda sorular ortaya koyuldu.

Kaynakların Şarku’l Avsat’a belirttiğine göre bu cesetlerin çoğu, milislerin daha önce savaşmaları için cephelere aldığı, dışlanmış gruplardan ve Afrikalı mültecilerden oluşuyor.
Husi medyası, Sana’daki es-Sevre Hastanesi’nin morgunda bulunan 40 cesedin gömüldüğünü, aynı şekilde diğer vilayetlerdeki kimliği belirsiz 715 cesedin de gömüldüğünü belirtti.
Husi grup, cesetlerin, kimlikleri belirlendikten sonra gömüldüğünü savundu.

Cephelere tedarik
Milisleri sömürme ve yüzlerce dışlanmış unsuru savaş alanlarında görevlendirme çerçevesinde Husi denetçiler, genel cephelerde ve seferberlik operasyonları kapsamında Sana’da dışlanmış unsurların yaşadığı alanlarda bir dizi cephenin maruz kaldığı kayıplarını telafi etmek için cephelere yeni savaşçılar tedarik etmeye devam ediyor.
Bu çerçevede medya organları ve insan hakları kaynakları, Husilerin ‘dışlanmış vatandaşları sömürme, cephelere dahil etme ve savaşmaya zorlama’ girişimlerine karşı uyardı.
Yerel bir insan hakları kuruluşu, milislerin hala dışlanmış unsurları beşeri bir kalkan ve savaş yakıtı olarak kullandığını vurguladı. Kuruluş, durumun, çok sayıda çocuk da dahil en az 3 bin kişinin ölmesine yol açtığını ifade etti.
Sosyal hizmetler uzmanları, dışlanmış vatandaşların, milislerin en çok sömürdüğü Yemen grupları arasında yer aldığına dikkati çekti. Uzmanlar, bu sınıfta görülen cehaletin ve aşırı yoksulluğun onları, Husilerin mezhepçi faaliyetlerinin yararına kullanmasını sağladığına inanıyor.
Darbenin son yıllarında ‘dışlanmış gruplar’, Husiler tarafından en fazla sömürülen kesim oldu. Husiler, az miktarda para ve yardımlar karşılığında yeni savaşçılar elde etmek için bu grubun kötüleşen koşullarından yararlanıyor.
Yemen kaynakları, Şarku’l Avsat’a yaptıkları eski tarihli bir açıklamada, milislerin, kontrolleri altındaki farklı alanlarda yüzlerce dışlanmış vatandaşı taciz, sömürü ve tehditler de dahil, farklı yöntemlerle savaş cephelerine aldı.
Eski tarihli bir yerel istatistik, Husilerin Savan bölgesinde 800’den fazla unsuru orduya aldığını ortaya koydu.
İstatistiklere göre Yemen lehçesinde el-Ahdam olarak isimlendirilen koyu tenli dışlanmış unsurlarının sayısı bir milyondan fazla. Söz konusu unsurlar, şehirlerin içinde ve dışında izole edilmiş konutlarda yaşıyor.



İsrail, önde gelen Hamas liderlerinden Raid Saad'a suikast düzenledi

Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
TT

İsrail, önde gelen Hamas liderlerinden Raid Saad'a suikast düzenledi

Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)

İsrail Times gazetesine göre, İsrailli bir yetkili bugün, Hamas'ın üst düzey lideri Raid Saad'ın Gazze şehrinde düzenlenen bir hava saldırısında öldürüldüğünü doğruladı. Bu da İsrail'in ateşkes anlaşmasını ihlal etmesi anlamına geliyor.

Alman Basın Ajansı'na (DPA) göre görgü tanıkları ve sağlık kaynakları bugün, Gazze şehrinin güneybatısındaki Raşid Caddesi üzerindeki Nablusi kavşağı yakınlarında bir araca düzenlenen İsrail hava saldırısında dört Filistinlinin öldüğünü ve birçok kişinin de yaralandığını bildirdi.

Görgü tanıkları, İsrail uçağının Nablusi Meydanı yakınlarında bir araca birkaç füze ateşlediğini, aracı imha ettiğini ve can kayıplarına yol açtığını söyledi. Ambulans ekipleri, ölü ve yaralıları hastanelere taşımak için acilen olay yerine gitti.

İsrail askeri sözcüsü Avichay Adraee ise yaptığı açıklamada, ordu ve Şin Bet'in (İsrail Güvenlik Teşkilatı) Gazze Şehrinde üst düzey bir Hamas komutanını hedef alan bir saldırı düzenlediğini ve onu son zamanlarda hareket için silah üretimi ve yeniden yapılanma çalışmaları yapmakla suçladığını belirtti.

İsrail Ordu Radyosu, saldrırının hedefinin, İzzeddin el-Haddad'dan sonra "Hamas'ın ikinci adamı" ve askeri üretim dosyasından sorumlu kişi olarak tanımladığı Raid Saad olduğunu bildirdi. İsrail'in bugünkü operasyonu gerçekleştirmeden önce son haftalarda kendisine birkaç kez suikast girişiminde bulunduğunu belirtti.

Şarku’l Avsat’ın İbranice yayın yapan Ynet internet sitesinden aktardığına göre Raid Saad Hamas'ın askeri kanadı olan Kassam Tugayları'nın liderlerinden biri.

Hamas'tan hava saldırısının hedefinin kimliğiyle ilgili resmi bir açıklama yapılmadı.

Axios haber sitesi, İsrail'in saldırıdan önce Amerika Birleşik Devletleri'ni önceden bilgilendirmediğini ifade etti.


Suriye halkının merkezi mi yoksa federal devlet mi anlaşmazlığı üzerine bir okuma

Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
TT

Suriye halkının merkezi mi yoksa federal devlet mi anlaşmazlığı üzerine bir okuma

Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)

Macid Kıyali

Suriye’de Beşşar Esed rejiminin düşmesinin ardından geçiş dönemi liderliği ile muhalifleri arasında yaşanan iç çatışma, siyasi sistemin niteliği, özellikle de merkeziyetçilik mi yoksa ademi merkeziyetçilik mi, merkezi bir devlet mi yoksa federal bir devlet mi tartışmaları üzerine yoğunlaşıyor.

Bu konu meşru olmasına rağmen, tartışmaya katkı sağlamak amacıyla bazı temel gözlemler aşağıda sunuyorum.

İlk gözleme göre ademi merkeziyetçilik ya da federalizm meselesini gündeme getirmek, bu konuda kutuplaşmanın temel nedeninin Suriye’deki iç çatışmada kimlik, etnik, mezhepsel ve bölgesel özelliklerin baskın olması olduğu gerçeğini görmeyi zorlaştırdı.

Çatışmanın önde gelen tarafları, siyasi veya sınıfsal güçleri ya da tarafları temsil etmekten ziyade kimlik temelli yahut mezhepsel, etnik ve bölgesel kimliği vurgulayan taraflar olduklarından, bu konunun siyasi niteliği göz ardı ediliyor.

Dikkati çeken ikinci gözleme göre ise federal ya da ademi merkeziyetçi bir devlet için mücadele eden güçler, bunu demokrasi meselesinden daha öncelikli tutuyorlar. Bunun nedeni, söz konusu güçlerin (SDG, Suveyda'daki Hicri Hareketi ve kıyı şeridinde Esed rejiminin çöküşünden etkilenen güçler) demokratik olmayan güçler olmaları. Prensipte pozisyonları, politikaları ve tercihleri ve temsil ettiklerini iddia ettikleri gruplarla olan ilişkileri göz önüne alındığında bu güçlerin Esed rejimi altında kendilerini ifade etmedikleri ve bu konuyu bu kadar yoğun bir şekilde gündeme getirmedikleri unutulmamalı.

Üçüncü ve belki de en önemli gözleme göre federal bir devlette kimlik statüsü konusundaki çatışmaya öncelik verilmesi, devletin kurulması ve vatandaşlık taleplerini ya gölgeliyor ya da ön plana çıkarıyor. Bunların, 54 yıllık Esed döneminde eksik olan iki temel unsur olduğu ve özellikle mevcut koşullarda, yani devletin kurumlar ve hukuk devleti olarak yeniden kurulması ve vatandaşların güçlendirilmesi, böylece Suriyelilerin gerçek anlamda özgür ve eşit vatandaşlar olarak bir halk haline gelmeleri için ülke genelinde Suriyelilerin en çok ihtiyaç duyduğu unsurlar olduğu unutulmamalı.

Bu yüzden iki temel sorunla karşı karşıyayız. Bunlardan birincisi, artık var olmayan Esed rejiminin Suriye'nin birliğini zayıflatıp bozmayı başarması, Suriyelileri mezhep, din, etnik köken, bölge ve aşiret aidiyetlerine göre sınıflandırması ve ‘böl ve yönet’ politikası uyarınca onları birbirlerine düşürmesinden kaynaklanıyor.

İkinci sorun, Suriyelilerin kendi koşullarını kontrol edememeleri. Bu durum, Suriye’nin geleceğinin, Suriye halkının aleyhine, uluslararası güçlerin, özellikle ABD ve bölgesel tarafların meselesi haline gelmesine neden oldu. Bu durum, kimlik çatışmaları, özellikle de silahlı çatışma veya silahlı milisler şeklinde ortaya çıkan çatışmalar için de geçerli.

Federalizm, bir ülkeyi bölmek değil, aksine ülkenin birliğini organize etmek ve merkezin statü, egemenlik ve kaynaklar konusunda çevre bölgelere müdahale etmesini önlemek için daha uygun bir yöntem. Böylelikle karşılıklı güven temelinde hükümete daha geniş katılım sağlanır.

Suriye geçiş dönemi yönetimi ve Suriye muhalefetinin geri kalanı, gelecekteki siyasi sistemin nasıl olacağı ve otoriterliğin ve marjinalleşmenin geri dönüşünü önlemeye katkıda bulunanlar da dahil olmak üzere yeni konsensüsler oluşturmak için neyin uygun olduğu konusunda kafa karışıklığı ya da netlik sağlanamaması ortaya çıkan federalizm ve ademi merkeziyetçilik konusundaki tartışmalardan sorumlu.

Aslında, yeni yönetime bağlı olanlar ve geleneksel Suriye muhalefeti tarafından federalizmin reddedilmesinin sebebi, aceleci davranışlar, duygusal ve milliyetçi coşku ve önyargılar.

Söz konusu tartışmayı kapatmak yerine açmalı, tüm soruları sormalı. Çünkü Suriye’nin geleceği tartışmaya açık. Tüm Suriyeliler bu tartışmayla ilgileniyor ve bu konuda cevaplar bulmaya katkıda bulunuyor.

Daha spesifik olarak, federal ya da ademi merkeziyetçi bir devlet tartışmasıyla ilgili olarak, federalizmin herhangi bir ülkenin bölünmesi anlamına gelmediği, aksine birliğin daha uygun bir şekilde örgütlenmesi ve merkezin statü, egemenlik ve kaynaklar konusunda çevreyi kötü yönde etkilemesini önlemek için, karşılıklı güvene dayalı yönetişime daha geniş katılımı garanti eden bir sistem olduğunun anlaşılması gerekiyor.

Toplumun yönetimini etkileyen sorunlara güvenlik çözümleri getirilemedi. Çünkü herhangi bir güvenlik çözümü coğrafyaya, topluma, egemenliğe ve devlete sadece bölünmeler getirir.

Tüm bunlar bölünmek değil, federalizm gücün paylaşılması anlamına gelir. Dışişleri, savunma ve genel ekonomi yönetimi gibi devlet egemenliği ile ilgili konularda merkezileşme söz konusu. Bunların tümü birleşik parlamento ve merkezi hükümetin sorumluluğunda. Öte yandan iç güvenlik, eğitim, sağlık ve yerel kalkınma konularının yönetimi eyaletlerin veya yerel yönetimlerin yetki alanına girer.

Burada bazılarının endişelerini hafifletebilecek en önemli nokta, federalizmin etnik köken/milliyet veya din/mezhep yerine coğrafyaya dayalı olmasıdır. Çünkü herhangi bir kimlik meselesi, demokratik karakterini zayıflatır ve eşit vatandaşlık haklarının ve vatandaşların devletinin güçlenmesini engeller. Tıpkı Lübnan'da ve Irak'ta olduğu gibi.

Elbette, birçok alanda idari meselelerle ilgili olan ademi merkeziyetçi bir devleti, anayasaya göre yetkileri paylaşan federal bir devletle karıştırmak bir sorundur. Şarku'l Avsat'ın al Majalla'dan aktardığı analize göre federal devleti ayrılıkçı bir devlet olarak görmek de bir tür karışıklık veya yanılgı olarak adlandırılabilir, ancak bu doğru değil, çünkü merkezi devletler, yönetim, temsil ve kaynak dağıtımında esnekliğe sahip federal devletlere göre ayrılmaya çok daha yatkındır, zira günümüzün en büyük, en güçlü ve en zengin devletleri federal devletlerdir.

Bu yüzden herhangi bir kimlik grubuyla anlaşmazlık, kavramların karışmasına veya çarpıtılmasına yol açmamalı. Örneğin, İsrail'in siyasi sistem olarak demokrasiyi benimsemesi, demokrasiye karşı düşmanlığı teşvik etmemeli. Ayrıca, belirli bir önermeye elverişli olmayan koşullar olduğunu gözlemlememiz, bu kavramın tartışmaya açılmaması, geliştirilmemesi ve belirli bir ülkede devlet kurulması için ulusal birliği oluşturmaya hizmet eden bağlamlara yerleştirilmemesi gerektiği anlamına gelmez.

Son olarak, bu alanda, özellikle Suriye bağlamında, dikkate alınması gereken iki konu var. Öncelikle ülkenin toprakları üzerinde devlet egemenliğinden söz edilmesi için bunun halkın birliği gerçeğine dayanması gerekiyor. İkinci olarak ise toplumun yönetimini etkileyen sorunlara güvenlikle ilgili bir çözüm bulunmuyor, çünkü herhangi bir güvenlik çözümü coğrafyanın, toplumun, egemenliğin ve devletin bölünmesine yol açar.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Londra merkezli al Majalla dergisinden çevrilmiştir


Tedmür'de ortak devriyeye düzenlenen saldırıda Suriyeli ve Amerikalı personel yaralandı

 Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
TT

Tedmür'de ortak devriyeye düzenlenen saldırıda Suriyeli ve Amerikalı personel yaralandı

 Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)

Suriye güvenlik kaynakları bugün, Suriye güvenlik güçleri ile ABD kuvvetlerinin, ülkenin orta kesimindeki Tedmür kentinde ortak devriye sırasında silahlı saldırıya uğradığını bildirdi.

Suriye resmi haber ajansı SANA’ya konuşan bir güvenlik kaynağı, saldırıda Suriye güvenlik güçlerinden iki kişinin ve bazı ABD askerlerinin yaralandığını, saldırıyı gerçekleştiren kişinin ise öldürüldüğünü açıkladı.

Kaynak, olayın ardından ABD’ye ait helikopterlerin yaralıları et-Tanf Üssü’ne tahliye ettiğini belirterek, saldırının nedenleri ve koşullarına ilişkin henüz bilgi bulunmadığını ifade etti.

Olay nedeniyle Deyrizor-Şam uluslararası kara yolunda trafiğin geçici olarak durdurulduğu, bölge semalarında ise yoğun hava hareketliliği yaşandığı kaydedildi.