Hac ibadeti tedbirler ışığında gerçekleştiriliyor

Sosyal mesafeli tavaf (AFP)
Sosyal mesafeli tavaf (AFP)
TT

Hac ibadeti tedbirler ışığında gerçekleştiriliyor

Sosyal mesafeli tavaf (AFP)
Sosyal mesafeli tavaf (AFP)

Teşrik günlerini karşılayan hacılar, Peygamber sünnetine uyarak üç cemreden biri olan Akabe cemresini taşladıktan sonra ihramdan çıktı. İlgili organlar tarafından bu yılki Hac için hazırlanan planlar başarıyla sürdürülürken alınan koruyucu tedbirler ile güvenli, rahat ve kolay bir şekilde ifâda tavafı, Safâ ile Merve tepeleri arasında say gibi Hac ibadetleri eda edildi.
Hacıların Hac protokollerine ek olarak bu yıl alınan istisnai önleyici tedbirlere uyumu fotoğraflara yansıdı. 
Suudi Arabistan'daki Hac ve Umre Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, hacıların Müzdelife’den Mina’ya toplandıkları, ardından da ifâda tavafında bulunarak Akabe cemresinde taş attıkları sırada güvenli bir ortam sağlandığı bildirildi.
İlgili hükümet birimleri ile koordineli bir şekilde hareket edildiğini bildiren Hac ve Umre Bakanlığı yerlere yapıştırılan işaretler sayesinde hacılar arasındaki sosyal mesafe kuralının uygulandığını vurguladı.
Akabe cemresinin sağlık yolunda önleyici tedbirler alan söz konusu bakanlık tarafından verilen steril taşlar ile taşlandığı bildirildi.
Suudi Arabistan Sağlık Bakanlığı Sözcüsü Dr. Muhammed Abdulali dün düzenlenen basın toplantısında yaptığı açıklamada, hacıların sağlık durumunun güven verici olduğunu, herhangi bir vaka veya hastalığın kaydedilmediğini ifade etti. Muayenehanelere 93 kişinin başvurduğunu, bu kişilerin tedavisinin de hemen yapıldığını kaydetti.
İçişleri Bakanlığı Güvenlik İşleri Sözcüsü Tallal eş-Şelhub, güvenlik görevlilerinin kutsal mekanlara girişi kontrol etmek ve tedbirleri ihlal edenleri belirlemek için sıkı güvenlik kordonu uyguladığına dikkat çekti.
Hac ve Umre Bakanlığı Planlama ve Strateji Sorumlusu Dr. Amru el-Meddah da hacıların ibadetleri sırasında sağlık ve ihtiyati tedbirler ile sosyal mesafeye dikkat ettiğini kaydetti.
Dün Mescid-i Haram, Mescid-i Nebevi ve Krallığın farklı yerlerinde koronavirüsle mücadelede alınan önlemler ve sosyal mesafe eşliğinde güvenli bir şekilde sabah namazı eda edildi. Aynı zamanda tüm dünya ve Müslümanların bu musibetten kurtulması için dua edildi.
Verdiği hutbede “Şayet bir Müslüman iyi işler yapmaya niyet eder de bir mazeretten ötürü yapamazsa niyetinin ecri yazılır” diyen Mescid-i Haram İmam Hatibi Şeyh Dr. Abdullah el-Cuheni, Krallığın yeni tip koronavirüs salgını nedeniyle bu yıl sınırlı sayıda hacı kabul etme kararının İslam şeriatının insan hayatını koruma prensibi üzerine hacıların güvenliği için alındığını vurguladı. Ayrıca insanları endişelendiren koronavirüs salgınının kalplerin ve akılların Allah’a yönelmesini sağladığını, ibadetleri ihlaslı bir şekilde eda etmenin önemine ışık tuttuğunu söyledi.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Suudi Arabistan’ın bu yıl hacıları mümkün olduğu kadar güvende tutmak için attığı adımlardan ve hacı sayısının sınırlı tutulmasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi. WHO Doğu Akdeniz Bölge Müdürü Dr. Ahmed el-Manzuri, Twitter hesabından yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Dünya Sağlık Örgütü'nün Suudi Arabistan'ın bu yılki Hac ibadeti için farklı milletlerden sınırlı sayıda hacıyı kabul etmesi kararını memnuniyetle karşıladığını dile getirmek istiyorum. Nitekim bu karar, hacıları güvenliğini sağlama Krallık dahili ve haricindeki sağlık güvenliğini artırma niyeti taşıyor.”
Hac Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı, koronavirüs ile mücadele tedbirlerini ve bu minvaldeki prosedürleri ihlal edenlere yönelik hüküm ve cezaların onaylanmasını öngören kraliyet emrine binaen, Hac ibadeti yapılan alanlara giriş talimatlarını ihlal eden 2 bin 50 kişinin tutukladığını, bu kişiler hakkında yasal işlemlerin gerçekleştirildiğini duyurdu.
Daha önce yapılan açıklamalarda bu yılki Hac mevsimi için alınan koruyucu önlem ve prosedürler doğrultusunda sınırlı sayıda hacı alınacağı ve söz konusu prosedürleri ihlal edenlere belirlenen talimatların uygulanacağı duyurulmuştu.



Hacılara kutsal mekânlarda hizmet veren ‘akıllı teknolojiler’

Akıllı saat, acil bir durumda hızlı yanıt verebilmek için hacı adayının coğrafi konumunu doğru bir şekilde belirlemek gibi çeşitli görevleri yerine getiriyor. (Şarku’l Avsat)
Akıllı saat, acil bir durumda hızlı yanıt verebilmek için hacı adayının coğrafi konumunu doğru bir şekilde belirlemek gibi çeşitli görevleri yerine getiriyor. (Şarku’l Avsat)
TT

Hacılara kutsal mekânlarda hizmet veren ‘akıllı teknolojiler’

Akıllı saat, acil bir durumda hızlı yanıt verebilmek için hacı adayının coğrafi konumunu doğru bir şekilde belirlemek gibi çeşitli görevleri yerine getiriyor. (Şarku’l Avsat)
Akıllı saat, acil bir durumda hızlı yanıt verebilmek için hacı adayının coğrafi konumunu doğru bir şekilde belirlemek gibi çeşitli görevleri yerine getiriyor. (Şarku’l Avsat)

İbrahim el Kureşi

Kutsal mekânlarda, inanç yolculukları sırasında hacılara en iyi hizmeti sunmak için yapay zekâ teknolojileriyle ilgili birçok girişim var. Bunlar arasında akıllı saatler, modern teknolojiyle donatılmış kameralar aracılığıyla ‘vücut dilini’ analiz ederek hacıların memnuniyetini ölçen cihazlar, interaktif ekranlar ve sorulara yanıt veren ‘robotlar’ da yer alıyor.

Tur şirketlerinden biri tarafından bu yılki Hac sezonunda ilk kez uygulanan ‘akıllı saat’ uygulaması, hacıların herhangi bir yerden yardım talep etmesini sağlayan elektronik bir devreye bağlı bir yanıt düğmesi sağlarken, interaktif ekranlar hacıların geri bildirim ve şikayetlerini iletmelerini sağlıyor. Robotlar genel sorulara yanıt verirken, son teknoloji ürünü kameralar aracılığıyla vücut dili analizi kullanılarak hacının memnuniyeti ölçülüyor.

İkram ed-Dayf’ın CEO yardımcısı Dr. Adil el-Cuheni, hacılara hizmette yapay zekâ kullanımının şirket olarak üzerinde çalıştıkları önceliklerden biri olduğunu söyledi. İlk aşamada bu yılki Hac'da Tunus'tan gelen 260'tan fazla hacı adayına dağıtılan akıllı saatlerin, kaybolma olgusunu azaltmak için tam coğrafi konumu bilmenin yanı sıra acil bir durumda nerede olurlarsa olsunlar yardım istemek için hızlı bir yanıt düğmesi sağlama özelliğine sahip olduğunu belirtti.

Şarku’l Avsat'a özel bir röportaj veren el-Cuheni, akıllı saatin hacıların yaşamsal belirtilerinin tespit edilmesini sağlayan bir elektronik devreye bağlı olduğunu ve herhangi bir sağlık sorunu ortaya çıktığında, doğrudan hacıların adının ve coğrafi konumunun tanımlandığı ekranda bir alarmın belirdiğini, böylece destek ekiplerinin dakikalar içinde kendisine gittiğini ve hızlı yanıt düğmesinden talep etmese bile ona bakım sağladığını açıkladı.

Misafir hizmetleri departmanında mevcut olan çoklu rollere ek olarak hacılara hizmet vermek için kullanılan interaktif ekranlar (Şarku’l Avsat)Misafir hizmetleri departmanında mevcut olan çoklu rollere ek olarak hacılara hizmet vermek için kullanılan interaktif ekranlar (Şarku’l Avsat)

Saatteki modern teknolojinin hacıların güzergahının gerçek zamanlı olarak izlenmesine olanak tanıdığını ve Cemerat'a giden rotadan sapanların tespit edilmesini sağladığını belirtti.

El-Cuheni, saatin pil ömrünün kesintisiz 10 saat olduğunu ve pil bittiğinde saatin hacı adayının bulunduğu son konumda göründüğünü açıkladı. Saatin, şirketin ekranında her hacının hayati göstergeleri hakkında ayrıntılı bir rapor sunduğunu, basınç, nabız ve sıcaklık ölçümlerini ve durumun normal olup olmadığını veya hacıya bakım sağlamak için yanlarında bulunan destek kuruluşları tarafından müdahale edilmesi gerekip gerekmediğini gösterdiğini belirtti.

Rehlat W Menafe Dijital Dönüşüm Direktörü Bera Haşifati, beden dili analizi yoluyla hacıların memnuniyetini ölçme girişiminin, yapay zekâ kameraları aracılığıyla konuklara sunulan hizmetlerin kalitesini iyileştirme ve memnuniyetlerini değerlendirme çalışmaları bağlamında geldiğini söyledi.

Bir dizi alanda bulunan robotların misyonunun ise bir misafir hizmetleri çalışanı olarak hareket etmek olduğunu belirten Haşifati, interaktif ekranların rolünün, hacıların Mina'daki ikametgahlarından, geri bildirimlerinin dikkate alınacağı izleme ekibi aracılığıyla soru sormalarını veya şikayetlerini iletmelerini sağlamak olduğunu açıkladı.

Rehlat W Menafe CEO'su Muhammed el-Huzami, Hac'da yapay zekâ kullanımının lojistik hizmetleri geliştirmenin yanı sıra gerçek zamanlı veri analizi ve ortaya çıkan zorluklara hızlı bir şekilde yanıt vererek herkes için sorunsuz ve güvenli bir Hac deneyimi sağlamak için bir fırsat olduğunu söyledi. El-Huzami, dünya çapında 3 kıtada 10 ülkeden yaklaşık 100 bin hacıya hizmet verdiklerini belirtti.