Adem-i merkeziyetçilik, Suriye'nin doğusundaki muhalif kutbu birleştiriyor

Kürt, Arap ve Asuri (Süryani) siyasi bloklarından oluşan Barış ve Özgürlük Cephesi’nin kuruluş bildirisine ilk resmi değerlendirmede bulunan Suriye Demokratik Konseyi Başkanlığı, dün resmi hesabında yayınladığı açıklamada yeni oluşumu memnuniyetle karşıladı. Açıklamada, büyük dönüşümler için sorumlu tutumlar ve olayların doğru bir şekilde okunmasının gerektiği belirtildi. Konsey başkanlığı, devamlı konferans ve çalıştaylar üzerinden görüşleri birbirine daha da yakınlaştırmak ve uyum sağlamak için diyalog ve çalışma çağrısında bulundu.

Suriye Kürt Ulusal Konseyi (ENKS), Suriye'nin Yarını Hareketi, Süryani Demokratik Birliği (ADO) ve Ahmet Carba liderliğindeki Cezire ve Fırat Bölgesi Arap Meclisi oluşumları, geçen ayın sonunda Kamışlı’da Barış ve Özgürlük Cephesi’nin kurulduğunu bildirmişti. Cephenin kapanış konuşmasında ise Demokratik Birlik Partisi (PYD) ile ENKS arasında ABD-Fransa sponsorluğunda gerçekleşen Kürt-Kürt diyaloguna atıfta bulunularak Suriye muhalefetinin diyaloga ve ortak çalışmaya açık olunduğu vurgulanmıştı.

Bu yeni oluşumun açıklanmasının ardından, Fırat'ın doğusundaki siyasi bloklar ve askeri güçler haritası iki ana tarafa ayrıldı. PYD, Süryani Birlik Partisi ve 20 Mayıs’ta kurulan Kürt Ulusal Birliği Partileri’ni saflarında barındıran Suriye Demokratik Konseyi, ilk tarafı temsil ediyor. Bu partiler, Özerk Yönetim tarafından 2014 yılı başında PYD önderliğinde kurulmuş, Kürt görüşmelerinin son toplantısında yer almıştı. Washington liderliğindeki uluslararası bir koalisyon tarafından desteklenen Suriye Demokratik Konseyi; saflarında YPG, Kadın Koruma Birlikleri (YPJ), es-Sanadid Kuvvetleri ve Süryani Askerî Konseyi’nin yer alıyor.

İkinci taraf ise; 2011’de ilan edilerek iki muhalif Suriye Ulusal Koalisyonu ve Müzakere Yüksek Komitesi (MYK) şemsiyesi altında aktif olan ve Rojava Peşmergelerini siyasi olarak temsil eden Suriye Kürt Ulusal Konseyi gibi tarafların da içinde bulunduğu Barış ve Özgürlük Cephesi tarafından temsil ediliyor. Yeni oluşum dahilindeki ADO ise çalışmalarını koalisyon ve MYK saflarında yürütüyor.

İfadeleri ve tutumlarında çeşitli konularda görüş farklılıklarının ortaya çıktığı iki taraf, adem-i merkeziyetçilik ilkesinde buluşuyor. Nitekim Barış ve Özgürlük Cephesi kuruluş belgesi, Suriye'nin birden fazla millet, kültür ve dinden oluşan bir ülke olduğunun anayasal düzlemde kabulü, haklarının güvence altına alınması, aynı zamanda ülkenin ulusal ve demokratik sorunlarının önemli bir parçası olan Kürt ulusal kimliğinin tanınması çağrısında bulunuyor. Aynı zamanda, Suriye'yi yönetmenin, güç ve kaynakların eşit dağılımının, tüm bölgeler için dengeli ve sürdürülebilir bir gelişme sağlanmasının adem-i merkeziyetçilikten geçtiğine dikkat çekiyor. Suriye Demokratik Konseyi ve PYD ise; adem-i merkeziyetçilik, kuzeydoğu Suriye'de faaliyet gösteren yedi özerk yönetimdeki sivil yönetim yapılarının anayasal olarak tanınması, aynı zamanda toprak bütünlüğünün korunması ve Suriye halkı bileşenleri arasında demokratik bir ulus ve eşitlik kavramının teşvik edilmesini talep ediyor. Konsey tarafından dün yapılan açıklamada, 9 yıldır devam eden krizin yalnızca Suriyeliler tarafından çözülebileceği, değişimin ancak umut verici ve yaratıcı girişimler, aynı zamanda diyalog ve müzakereye dayanan siyasi bir çözüm yoluyla gerçekleşeceği vurgulandı.

Kürt İlerici Demokratik Partisi, Kürt Birliği Partisi ve Kürt Ulusal İttifakı partileri gibi önde gelen Kürt partileri ise söz konusu iki tarafta da yer almıyor.