Adem-i merkeziyetçilik, Suriye'nin doğusundaki muhalif kutbu birleştiriyor

Suriye Demokratik Konseyinin 2018’de Rakka’daki toplantısı
Suriye Demokratik Konseyinin 2018’de Rakka’daki toplantısı
TT

Adem-i merkeziyetçilik, Suriye'nin doğusundaki muhalif kutbu birleştiriyor

Suriye Demokratik Konseyinin 2018’de Rakka’daki toplantısı
Suriye Demokratik Konseyinin 2018’de Rakka’daki toplantısı

Kürt, Arap ve Asuri (Süryani) siyasi bloklarından oluşan Barış ve Özgürlük Cephesi’nin kuruluş bildirisine ilk resmi değerlendirmede bulunan Suriye Demokratik Konseyi Başkanlığı, dün resmi hesabında yayınladığı açıklamada yeni oluşumu memnuniyetle karşıladı. Açıklamada, büyük dönüşümler için sorumlu tutumlar ve olayların doğru bir şekilde okunmasının gerektiği belirtildi. Konsey başkanlığı, devamlı konferans ve çalıştaylar üzerinden görüşleri birbirine daha da yakınlaştırmak ve uyum sağlamak için diyalog ve çalışma çağrısında bulundu.
Suriye Kürt Ulusal Konseyi (ENKS), Suriye'nin Yarını Hareketi, Süryani Demokratik Birliği (ADO) ve Ahmet Carba liderliğindeki Cezire ve Fırat Bölgesi Arap Meclisi oluşumları, geçen ayın sonunda Kamışlı’da Barış ve Özgürlük Cephesi’nin kurulduğunu bildirmişti. Cephenin kapanış konuşmasında ise Demokratik Birlik Partisi (PYD) ile ENKS arasında ABD-Fransa sponsorluğunda gerçekleşen Kürt-Kürt diyaloguna atıfta bulunularak Suriye muhalefetinin diyaloga ve ortak çalışmaya açık olunduğu vurgulanmıştı.
Bu yeni oluşumun açıklanmasının ardından, Fırat'ın doğusundaki siyasi bloklar ve askeri güçler haritası iki ana tarafa ayrıldı. PYD, Süryani Birlik Partisi ve 20 Mayıs’ta kurulan Kürt Ulusal Birliği Partileri’ni saflarında barındıran Suriye Demokratik Konseyi, ilk tarafı temsil ediyor. Bu partiler, Özerk Yönetim tarafından 2014 yılı başında PYD önderliğinde kurulmuş, Kürt görüşmelerinin son toplantısında yer almıştı. Washington liderliğindeki uluslararası bir koalisyon tarafından desteklenen Suriye Demokratik Konseyi; saflarında YPG, Kadın Koruma Birlikleri (YPJ), es-Sanadid Kuvvetleri ve Süryani Askerî Konseyi’nin yer alıyor.
İkinci taraf ise; 2011’de ilan edilerek iki muhalif Suriye Ulusal Koalisyonu ve Müzakere Yüksek Komitesi (MYK) şemsiyesi altında aktif olan ve Rojava Peşmergelerini siyasi olarak temsil eden Suriye Kürt Ulusal Konseyi gibi tarafların da içinde bulunduğu Barış ve Özgürlük Cephesi tarafından temsil ediliyor. Yeni oluşum dahilindeki ADO ise çalışmalarını koalisyon ve MYK saflarında yürütüyor.
İfadeleri ve tutumlarında çeşitli konularda görüş farklılıklarının ortaya çıktığı iki taraf, adem-i merkeziyetçilik ilkesinde buluşuyor. Nitekim Barış ve Özgürlük Cephesi kuruluş belgesi, Suriye'nin birden fazla millet, kültür ve dinden oluşan bir ülke olduğunun anayasal düzlemde kabulü, haklarının güvence altına alınması, aynı zamanda ülkenin ulusal ve demokratik sorunlarının önemli bir parçası olan Kürt ulusal kimliğinin tanınması çağrısında bulunuyor. Aynı zamanda, Suriye'yi yönetmenin, güç ve kaynakların eşit dağılımının, tüm bölgeler için dengeli ve sürdürülebilir bir gelişme sağlanmasının adem-i merkeziyetçilikten geçtiğine dikkat çekiyor. Suriye Demokratik Konseyi ve PYD ise; adem-i merkeziyetçilik, kuzeydoğu Suriye'de faaliyet gösteren yedi özerk yönetimdeki sivil yönetim yapılarının anayasal olarak tanınması, aynı zamanda toprak bütünlüğünün korunması ve Suriye halkı bileşenleri arasında demokratik bir ulus ve eşitlik kavramının teşvik edilmesini talep ediyor. Konsey tarafından dün yapılan açıklamada, 9 yıldır devam eden krizin yalnızca Suriyeliler tarafından çözülebileceği, değişimin ancak umut verici ve yaratıcı girişimler, aynı zamanda diyalog ve müzakereye dayanan siyasi bir çözüm yoluyla gerçekleşeceği vurgulandı.
Kürt İlerici Demokratik Partisi, Kürt Birliği Partisi ve Kürt Ulusal İttifakı partileri gibi önde gelen Kürt partileri ise söz konusu iki tarafta da yer almıyor.



Hamas, anarşi ve casuslukla suçlanan kişilerle savaşıyor

 Haziran ayında Gazze Şeridi'nde gıda yardımı dağıtılan bir alanın yakınında eşek arabasının üzerine uzanmış yaralı bir Filistinli kadın (AP)
Haziran ayında Gazze Şeridi'nde gıda yardımı dağıtılan bir alanın yakınında eşek arabasının üzerine uzanmış yaralı bir Filistinli kadın (AP)
TT

Hamas, anarşi ve casuslukla suçlanan kişilerle savaşıyor

 Haziran ayında Gazze Şeridi'nde gıda yardımı dağıtılan bir alanın yakınında eşek arabasının üzerine uzanmış yaralı bir Filistinli kadın (AP)
Haziran ayında Gazze Şeridi'nde gıda yardımı dağıtılan bir alanın yakınında eşek arabasının üzerine uzanmış yaralı bir Filistinli kadın (AP)

Hamas, dün şafak vakti Gazze Şeridi'nin orta kesiminde büyük bir aşiretin üyelerini, diğer suçlamaların yanı sıra anarşi ve yardım tırlarının yağmalanması olaylarına karıştıkları iddiasıyla öldürdü. Olay, İsrail'in, Hamas ile El Fetih'e bağlı bazı aktivistler ya da bazı Filistinli aileler arasındaki farklılıkları istismar etmeye ve onları Gazze Şeridi'ndeki Hamas yönetimini zayıflatmak için ordusuyla koordineli çalışan silahlı milisler haline gelmiş gibi göstererek kendi çıkarlarına hizmet etmek için kullanmaya çalıştığı bir dönemde meydana geldi.

İsrail, Gazze Şeridi'nde 20 aydır sürdürdüğü savaşın başından bu yana, El Fetih aktivistlerinin ya da Gazze Şeridi'ndeki bazı aşiret üyelerinin Hamas'a yönelik düşmanlıklarını istismar ederek, Hamas'a karşı silahlı gruplar oluşturmaya çalıştı. Ekim 2023'ten bu yana savaşta yaşadığı gerilemelere rağmen Gazze Şeridi'ni yönetmeye devam eden Hamas ise bu yaklaşıma, İsrail'le bağlantısı olduğundan şüphelenilen bir dizi kişiyi infaz ederek karşılık verdi.

Hamas'ın son operasyonunda dün şafak vakti Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta büyük bir aşirete mensup yaklaşık 12 Filistinli öldürüldü. Söz konusu aşiretin üyeleri, Deyr el-Balah'ın doğusunda İsrail güçlerinin konuşlandığı bölgelerde ya da yakınlarında bulunuyordu.

Şarku’l Avsat'a konuşan saha kaynakları, öldürülenlerin bir kısmının son zamanlarda yaşanan anarşinin ve yardım tırlarını yağmalama girişimlerinin arkasında olduklarından şüphelenildiğini bildirdi. Bazılarının ise İsrail için casusluk faaliyeti yürüttüklerini iddia eden kaynaklar, bunun da Hamas kaynakları tarafından doğrulandığını söyledi.

İsrail'in Hamas'la mücadele etmek için desteklemeye çalıştığı, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ın bazı bölgelerinde, İsrail'in tamamen işgal ettiği ve sakinlerini yerinden ettiği bölgelerde bulunan Yaser Ebu Şebab silahlı grubu gibi pek çok benzer vaka olduğu açık. Filistin Yönetimi, Ebu Şebab'ın kendisiyle olan ilişkisini reddetmiş olsa da Ebu Şebab, Filistin Yönetimi'ne atıfta bulunarak defalarca ‘Filistin meşruiyeti’ altında faaliyet gösterdiğini iddia etti.

Yedioth Ahronoth gazetesinde yayınlanan bir habere göre İsrail ordusu, Gazze ve Han Yunus'ta faaliyet gösteren ve üyeleri El Fetih üyesi ya da Filistin Yönetimi güvenlik servisleri mensubu olan iki silahlı grupla koordinasyon kurmaya başladı. Bu gruplar Gazze Şeridi'ndeki Hamas yönetimini zayıflatmak amacıyla mali destek alıyor.

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat'ta yiyecek almaya çalışan Filistinli çocuklar, 30 Haziran (AFP)Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat'ta yiyecek almaya çalışan Filistinli çocuklar, 30 Haziran (AFP)

Haberde Rami Halas adlı bir kişinin liderliğindeki silahlı grubun, Gazze şehrinin Şucaiye mahallesinde faaliyet gösterdiği ve mahalle içindeki Hamas mensuplarına karşı operasyonlar düzenlediği, ikinci grubun ise Yaser Hanidek tarafından yönetildiği ve Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta faaliyet gösterdiği belirtildi.

Haberde bu iki grubun İsrail'den silah ve insani yardım desteği aldığı, üyelerinin ise Filistin Yönetimi'nden maaş aldığı iddia edildi.

Söz konusu haber üzerine Yaser Hanidek bir video yayınlayarak, İsrail'in iddialarını yalanladı ve kendisine yöneltilen suçlamaları reddettiğini vurgulayarak halen Han Yunus'ta olduğunu, normal bir şekilde çalıştığını, anarşiyi reddettiğini, direnişin yanında yer aldığını ve direnişin sırtında bir hançer olmayacağını söyledi. Bununla birlikte, iki kardeşinin ölümüne neden olan ailevi anlaşmazlıkların kendisini silahlanmaya ittiğini belirterek, İsrail, El Fetih ya da Filistin Yönetimi'nin herhangi bir kurumuyla hiçbir bağı olmadığını açıkladı.

Öte yandan, tanınmış Halas ailesi vatanseverlik dışı her türlü eylemi reddeden bir açıklama yayınlayarak, Filistinlilerin genel tutumunun dışındaki her türlü davranışı reddettiklerini vurguladı.

Bu ailenin mensuplarınn çoğu El Fetih'e mensup, ancak aralarında Hamas ve İslami Cihad Hareketi üyeleri de var.

Gazze Şeridi’ndeki İçişleri ve Ulusal Güvenlik Bakanlığı Ebu Şebab'a teslim olması için 10 gün süre vermiş, ‘vatana ihanet’, ‘casusluk’, ‘silahlı hücre kurmak’ ve ‘silahlı isyan’ ile suçlamış, teslim olmaması halinde gıyabında yargılamakla tehdit etmişti.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu bir aydan uzun bir süre önce İsrail'in Hamas'a muhalif silahlı grupları desteklediğini itiraf etmişti.

Hamas sık sık kamuoyu önünde İsrail'i Gazze Şeridi'ndeki kaosun arkasında olmakla suçluyor ve daha önceki açıklamalarına göre ‘vatandaşların güvenliğine müdahale etmeye cesaret eden herkese karşı demir yumrukla saldıracağını’ vurguluyor.

Hamas, Gazze Şeridi'ndeki büyük kaos ortamında güvenlik durumunun kontrolünü yeniden ele geçirmek için ateşkesten faydalanıyor ki bunu, iki aydan fazla süren bir önceki ateşkes sırasında da yapmıştı. Hareket son zamanlarda silahlı adamlara, tüccarlara, çetelere, hırsızlara ve İsrail'le iş birliği yapanlara karşı daha kapsamlı güvenlik operasyonları düzenlemeye ve bu kişileri infaz etmeye ya da yaralamaya başladı.