ABD, Afrika'daki yatırımlarını artırarak Çin ile yeni bir rekabet cephesi açıyor

Çin’in Afrika’daki yatırımları, onu kara kıtadaki en büyük ticaret ortağı yaptı (Reuters)
Çin’in Afrika’daki yatırımları, onu kara kıtadaki en büyük ticaret ortağı yaptı (Reuters)
TT

ABD, Afrika'daki yatırımlarını artırarak Çin ile yeni bir rekabet cephesi açıyor

Çin’in Afrika’daki yatırımları, onu kara kıtadaki en büyük ticaret ortağı yaptı (Reuters)
Çin’in Afrika’daki yatırımları, onu kara kıtadaki en büyük ticaret ortağı yaptı (Reuters)

ABD’nin Mozambik’in kuzeyinde devasa bir sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) tesisi kurma projesinin finansmanı olmasının, Afrika’da Çin ile arasındaki rekabette yeni bir cephe açması bekleniyor.
ABD İhracat-İthalat Bankası (ABD EXIM Bank) proje için 4,7 milyar dolarlık krediyi onaylarken bu, banka tarihinde Sahra altı Afrika'da onayladığı en büyük doğrudan kredi oldu. Kredi sayesinde ABD’nin mal ve hizmet ihracatını desteklemek amacıyla, Mozambik’te devasa bir LNG tesisi kurulacak. Finansman, Fransız petrol şirketi Total'in LNG üretmek için kullanacağı ABD yapımı ekipmanların tedariki için kredi garantisi verilmesini gerektiriyor.
ABD bu finansmanla, Güney Afrika’da benzer bir projenin finansmanlığıyla da ilgilenen Çin ve Rusya’nın önüne geçti.
Mozambik'in 100 trilyon metreküp doğal gaz rezervine sahip olduğu tahmin ediliyor. ABD Enerji Bilgi İdaresi’ne (EIA) göre Mozambik, dünyanın en büyük gaz rezervine sahip ülkeler arasında yer alıyor.

Trump, ABD’nin Afrika’daki varlığını güçlendirmeye yöneldi
ABD EXIM Bank Yönetim Kurulu Başkanı Kimberly A. Reed yaptığı bir açıklamada, “Bize bir yıl önce, ABD Senatosu’nda yeterli çoğunluk sağlanmadan önce Çin ve Rusya'nın bu anlaşmayı finanse edecekleri söylendi” ifadelerini kullandı. Reed, projenin, EXIM Bank’ın zorlu küresel pazar şartlarında Çin ve Rusya gibi ülkelerle rekabet etmek için ABD'de üretilen malların ve hizmetlerin ihracatına nasıl yardımcı olabileceğini gösteren ‘harika bir örnek’ olduğunu söyledi.
Güney Çin Sabah Postası'na göre ABD, Senato’da yeterli çoğunluğun sağlanamaması nedeniyle üç yılı aşkın bir süreyi boşa harcadı. Bu durum, en kritik kredi kararlarını felç etti. Donald Trump yönetimi, Başkan’ın ABD ile Afrika arasındaki ticareti ve karşılıklı yatırımları artırmak için 2018 yılında başlatılan ekonomik bir çaba olan  ‘Afrika'nın Kalkınması’ inisiyatifini yürürlüğe koymalarını sağlayacak olan Senato’daki çoğunluğu geçtiğimiz yıl Mayıs ayında elde etti.
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre, Fransız petrol şirketi Total, ortaklarıyla birlikte Mozambik'te ilki 2024'te faaliyete geçmesi planlanan iki LNG projesini geliştirmeyi planlıyor. Ayrıca, ihracat için yılda 13,1 milyon ton LNG kapasitesine sahip bir fabrika inşa edecek.
Analistler, EXIM Bank'ın bir Afrika ülkesine gelmiş geçmiş en büyük ABD kredisini sağlamasına rağmen bu rakamın Çin bankalarının son yirmi yılda Afrika ülkelerine verdiği kredi miktarıyla karşılaştırıldığında küçük bir meblağ olarak kaldığını söylüyorlar.

Afrika’daki en fazla yatırımı Çin yaptı
George Washington Üniversitesi’nin Elliott Uluslararası İlişkiler Fakültesi’nden Profesör David H. Shinn, Çin İthalat- İhracat Bankası'nın (Çin EXIM Bank) 2019'dan bu yana Afrika'ya 87 milyar dolarlık finansman sağladığının altını çizdi.
ABD EXIM Bank ise 2009'dan 2019'a kadar Sahra altı Afrika ülkelerinde sadece 12,4 milyar dolar finansman sağladı.
Boston Üniversitesi'nde küresel kalkınma politikası profesörü olan Kevin Gallagher, 2018'de Amerikan bankasının Sahra altı Afrika’da sadece 39,4 milyon dolar değerinde 79 anlaşma yaptığını kaydetti.
Boston Üniversitesi'nden Küresel Kalkınma Politikası Profesörü Kevin P. Gallagher, ABD EXIM Bank’ın 2018 yılı boyunca Sahra altı Afrika'da sadece 39,4 milyon dolar değerinde 79 anlaşma yaptığını, ancak bu yatırım miktarının 2019 yılında verilen Mozambik kredisinin büyüklüğünden dolayı 5 milyar dolardan fazla göründüğünü belirtti.
ABD Johns Hopkins Üniversitesi Çin-Afrika Araştırma Enstitüsü’nün verilerine göre Çinli bankalar, 2000-2018 yılları arasında Mozambik'e bu miktarın yaklaşık yarısını (2,4 milyar dolar) sağladı. Prof. Gallagher, ABD’nin ise 2000 yılından bu yana toplamda 147 milyar doları bulan binden fazla kredi sağlayan Çin’nin Afrika’daki yatırım miktarını karşılamak için ‘bankayı zorlaması’ gerekeceğini söyledi.

Pekin, kara kıtadaki ABD boşluğunu dolduruyor
Finansman aynı zamanda ABD’nin Çin'in en büyük ticaret ortağı ve kredi sağlayıcısı olduğu Afrika’yı kazanma girişimlerinin bir parçasıdır. ABD, son on yılda, 2009 yılında kıtanın en büyük ticaret ortağı haline gelen Pekin'in doldurduğu bir boşluk olan Afrika'daki yatırımlarını yavaşlattı.
Prof. David H. Shinn, konuyla ilgili değerlendirmesinde, “Bu adım bir yere kadar Çin'in Afrika'daki finansmanına karşı koyma çabasıdır. Aynı zamanda ABD EXIM Bank’ın bu projenin uygulanabilir olduğuna inandığının da bir işaretidir” yorumunda bulundu.

Çin ile Afrika arasındaki ticaret hacmi 208,7 milyar dolar
  Çin Ticaret Bakanlığı'nın verilerine göre Çin ile Afrika arasındaki ticaret hacmi geçtiğimiz yıl 208,7 milyar dolara ulaştı. ABD Nüfus Sayım Bürosu'nun verilerine göre ise ABD ile Afrika arasındaki ticaret hacmi 56,9 milyar dolar oldu. Çin’in ‘Bir Kuşak Bir Yol (BKBY) Girişimi’ Afrika ile arasındaki ticari ilişkileri güçlendirdi. BKBY Girişimi, Afrika kıtasındaki karayollarının, hidroelektrik santrallerinin ve demiryollarının yapımını finanse eden Çin’in bir ticaret stratejisi ve devasa altyapı projesidir.
Rusya merkezli Renaissance Capital'in (RenCap) baş ekonomisti Charles Robertson, “ABD, Çin ile arasındaki rekabet nedeniyle Afrika'da ciddi adımlar atmaya başladı. Bundan en fazla yararlanan taraf Afrika olabilir” değerlendirmesinde bulundu.

Borç tuzağı diplomasisi
Merkezi Mozambik'te bulunan bir siyasi risk ve güvenlik danışmanlığı şirketi olan Zitamar Consulting ekonomistlerinden Mark Bohlund, ABD EXIM Bank'ın yenilenmesinin, Çin iş dünyasındaki hızlı büyümesine karşı bir yanıt olduğunu söyledi.
Bohlund, Trump yönetiminin yaptığı açıklamaların çoğunun ABD'nin Afrika'da Çin nüfuzuna ve Pekin'in ‘borç tuzağı diplomasisi’ (debt-trap diplomacy) olarak adlandırdığı politikasına karşı koymak zorunda olduğuna işaret ettiğini belirtti.
Bohlund değerlendirmesine şöyle devam etti:
“Mozambik gaz projesine verilen krediler oldukça dikkat çekicidir. Çünkü bu, enerji kaynaklarına erişim odaklı mevcut yüzyılın ilk on yılında Çin'in Afrika'ya yönelik borç verme politikasını izleyen bir adımdır. Onaylanan bu kredi hiç şüphesiz enerji sektöründeki Amerikan şirketlerine yardımcı olacaktır. Ancak, Mozambik ve ABD, bu yılın ortasında küresel LNG ihracat pazarında rekabet edecek gibi görünmeleri nedeniyle kalkınma döneminin ardından iki yönlü ticareti destekleme olasılığı oldukça düşük.”

Mozambik gazının son durağı Çin olabilir
Mozambik'teki LNG'nin çoğunun Çin'e gönderilebileceğini belirten Bohlund, “ABD EXIM Bank, Afrika'da özel sermaye endüstrisinin liderliğindeki küçük işletmeleri destekleyerek, hem Afrika hem de ABD'de istihdam yaratma açısından karı için daha fazla baskıya maruz kalacaktır. Bununla birlikte ABD, altyapı ve diğerlerine kıyasla Çin'den daha güçlü bir üstünlüğe sahip, ancak bu sektörlere şuan Çinli şirketler hakim” şeklinde konuştu.
Aynı şekilde Japonya da Japonya Uluslararası İşbirliği Bankası (JBIC) aracılığıyla Total’in Mozambik'teki LNG projesine 3 milyar dolarlık kredi sağlayarak kıtada Çin ile rekabet ediyor.
Öte yandan Afrika Birliği'ne (AfB) bağlı Afrika Kalkınma Bankası (AFDB), İngiltere'nin ihracat kredi kuruluşu UK Export Finance (UKEF), Tayland İhracat - İthalat Bankası (Taylan EXIM Bank) ve 21 özel finans kurumu da projeye fon sağlarken toplam ortak finansman miktarı yaklaşık 15 milyar dolara ulaştı.
Ancak Çin, Mozambik'teki gaz projesinde tablonun dışında kalmıyor. Çin Ulusal Petrol Şirketi (CNPC), Total’in projesinin yakınlarında bir gaz tesisi geliştirmeyi planlayan ExxonMobil ile ortak çalışıyor.



Uzmanlar "yarılanma" sonrası Bitcoin fiyatında tarihi değişim bekliyor

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Uzmanlar "yarılanma" sonrası Bitcoin fiyatında tarihi değişim bekliyor

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Bitcoin'in temel ağındaki değişime çok az kaldı ve bu, kripto para biriminin işleyişini sonsuz dek değiştirecek. Bazı analistler, bunun gelecekteki fiyat gidişatı üzerinde de büyük bir etkisi olacağını tahmin ediyor.

Bilindiği gibi Bitcoin yarılanması, kripto madenciliği yoluyla ortaya çıkan yeni Bitcoin sayısını yarıya indirecek. Arzdaki bu azalma, 2009'daki başlangıcında Bitcoin'e doğrudan kodlanmıştı ve kabaca her 4 yılda bir gerçekleşiyor.

2020'deki son yarılanmanın ardından Bitcoin fiyatında 5 katlık artış gerçekleşmişti. Bu artış, önceki her yarılanmadan sonra rekor kıran ralliler görülen modele uymuştu.

Kripto platformu CoinCorner'ın CEO'su Danny Scott, The Independent'a, "Tarih tekerrür etmez, kafiye yakalar. Yani ayrıntılar, koşullar ve ortamlar değişse de yine de pek çok benzerlik gösterecek" dedi.

Bitcoin dünyasının dışındaki insanların çoğu yarılanmanın ne olduğunu ya da oynadığı rolü anlamıyor. Yarılanma, orta ve uzun vadeli bir görünümde arz ve talep nedeniyle doğal olarak fiyatı artırıyor ve bu da fiyatın önceki tüm zamanların en yüksek seviyelerini aşmasıyla yeni insanları getiriyor. Bu yüzden dolaylı olarak yatırımcı duyarlılığını ve piyasa spekülasyonunu şekillendirmede büyük bir rol oynuyor.

19 Nisan Cuma günü gerçekleşmesi planlanan en son Bitcoin yarılanması, martta tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşan kripto piyasasının zaten canlı olduğu bir dönemde geliyor.

Ocakta ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) ilk Bitcoin spot borsa yatırım fonlarını (ETF'ler) onaylayarak piyasaya ilk kez milyarlarca dolar değerinde kurumsal yatırım getirmişti. Talepteki bu artış, arzdaki yaklaşan azalmayla birleştiğinde, bazı analistlerin Bitcoin'in gelecek aylarda yeni zirvelere ulaşabileceğine inanmasına yol açtı.

Blok zinciri firması Komodo Platform'un baş teknoloji sorumlusu Kadan Stadelmann, The Independent'a, "Tarihsel olarak, her yarılanma olayından sonra Bitcoin'in değeri arttı. Yüksek kurumsal ilgi göz önüne alındığında, bu trendin mevcut piyasa döngüsü sırasında da devam etmesi muhtemel" dedi.

Router Protocol'ün CEO'su Ramani Ramachandran ise şunları ekledi: 

Kurumsal talep bu yarılanma sırasında gerçekten mevcut olacak ve şimdiden önceki her yarılanmadan sonra görülen büyük perakende talebini geride bırakabilecek gibi görünüyor. Bu iki gücün birleşimini izlemek son derece ilginç olacak.

Kurumsal yatırımcılar ve varlık yöneticileri arasında kısa süre önce yapılan bir ankete katılanların yüzde 69'u Bitcoin'in yarılanmasının kripto para birimine yatırımı artıracağını düşünüyor. Ankete katılanların yalnızca yüzde 2'si bunun yatırımlarda bir azalmaya yol açacağını düşündüklerini söyledi.

Dijital varlık yönetimi firması Nickel'in araştırması, diğer kripto para birimlerinin de yarılanmadan faydalanacağını ve kripto alanına yönelik ilginin artmasının Ethereum (ETH) gibilerini yükselteceğini ortaya koydu.

Independent Türkçe


Türkiye'de martta 105 bin 394 konut satıldı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Türkiye'de martta 105 bin 394 konut satıldı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Türkiye genelinde konut satış sayısı martta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 0,1 azalarak 105 bin 394 oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), mart ayına ilişkin konut satış istatistiklerini açıkladı.

Buna göre, Türkiye genelinde konut satış sayısı martta geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 0,1 azalışla 105 bin 394'e geriledi.

Ocak-mart döneminde ise satışlar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,3 alarak 279 bin 604'e düştü.

Konut satışlarında martta İstanbul 19 bin 40 konut ve yüzde 18,1 ile en yüksek paya sahip oldu.

Bu kenti 9 bin 523 konut satışı ve yüzde 9 payla Ankara, 6 bin 413 satış ve yüzde 6,1 payla İzmir takip etti.

Konut satışının en az olduğu iller ise 23 ile Ardahan, 42 ile Bayburt ve 55 konutla Hakkari oldu.

Yabancılara konut satışı
Buna göre, martta yabancılara 1778 konut satıldı. Yabancılara konut satışı, martta yıllık bazda yüzde 47,9 azaldı. Söz konusu ayda toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı yüzde 1,7 olarak belirlendi.

Yabancılara yapılan satışlarda ilk sırayı 652 konutla İstanbul aldı. Bu ili 618 konutla Antalya ve 151 konutla Mersin takip etti.

Yabancılara konut satışı ocak-mart döneminde ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 48 azalarak 5 bin 685 oldu.

Ülke uyruklarına göre en çok konut satışı Rusya vatandaşlarına yapıldı. Martta Rusya vatandaşları Türkiye'den 411 konut satın aldı. Rusya vatandaşlarını 182 konutla İran, 129 konutla Ukrayna ve 82 konutla Irak vatandaşları izledi.

İpotekli konut satışları azaldı
Türkiye genelinde ipotekli konut satışları martta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 49 azalarak 12 bin 880 olarak kayıtlara geçti. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 12,2 olarak gerçekleşti.

Ocak-mart döneminde gerçekleşen ipotekli konut satışları ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 53 azalışla 27 bin 622 oldu.

Mart ayındaki ipotekli satışların 3 bin 105'i, ocak-mart dönemindeki satışların 6 bin 569'u ilk el satışları olarak belirlendi.

Diğer konut satışları martta arttı
Türkiye genelinde diğer konut satışları martta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 15,3 artarak 92 bin 514 oldu. Toplam konut satışları içinde diğer satışların payı yüzde 87,8 olarak saptandı.

Ocak-mart döneminde gerçekleşen diğer konut satışları ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 12,3 artışla 251 bin 982 olarak kayıtlara geçti.

Türkiye genelinde ilk el konut satış sayısı, martta yıllık bazda yüzde 4,6 artarak 34 bin 399'a yükseldi. Toplam konut satışları içinde ilk el konut satışlarının payı yüzde 32,6 olarak tespit edildi. İlk el konut satışları ocak-mart döneminde ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5,2 artışla 88 bin 256 olarak gerçekleşti.

Türkiye genelinde ikinci el konut satışları martta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2,2 azalış göstererek 70 bin 995'e geriledi. Toplam konut satışları içinde ikinci el konut satışlarının payı yüzde 67,4 olarak hesaplandı. İkinci el konut satışları ocak-mart döneminde ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4 azalışla 191 bin 348 olarak kaydedildi.


Elektriğin tamamını yenilenebilir enerjiden sağlayan ülke sayısı yediye ulaştı

Fotoğraf: (Unsplash)
Fotoğraf: (Unsplash)
TT

Elektriğin tamamını yenilenebilir enerjiden sağlayan ülke sayısı yediye ulaştı

Fotoğraf: (Unsplash)
Fotoğraf: (Unsplash)

Yeni derlenen rakamlara göre 7 ülke artık elektriğinin neredeyse tamamını yenilenebilir enerji kaynaklarından üretiyor.

Arnavutluk, Bhutan, Nepal, Paraguay, İzlanda, Etiyopya ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti tükettikleri elektriğin yüzde 99,7'sinden fazlasını jeotermal, hidroelektrik, Güneş veya rüzgar enerjisi kullanarak üretti.

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) ve Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı'nın (IRENA) verileri, 2021 ve 2022'de 11 Avrupa ülkesi de dahil 40 ülkenin daha tükettikleri elektriğin en az yüzde 50'sini yenilenebilir enerji teknolojilerinden ürettiğini ortaya koydu.

djku78k

Verileri yayımlayan Stanford Üniversitesi Profesörü Mark Jacobson, "Mucize teknolojilere ihtiyacımız yok" dedi.

Her şeyi elektrikle çalışır hale getirip elektriği kara rüzgarı, Güneş fotovoltaikleri, konsantre Güneş enerjisi, jeotermal elektrik, küçük hidroelektrik ve büyük hidroelektrik içeren Rüzgar, Su ve Güneş'le (Wind, Water, Solar/WWS) sağlayarak emisyonları durdurmamız gerekiyor.

derfgth

Profesör Jacobson ayrıca Almanya gibi diğer ülkelerin de kısa süreler için yüzde 100 yenilenebilir kaynaklı elektrikle ihtiyacını karşılayabildiğini belirtti.

6muk7
Artık yaklaşık 50 ülke elektriğinin yüzde 50'sinden fazlasını yenilenebilir enerji kaynaklarından üretiyor (The Independent)

IEA'nın ocakta açıkladığı rakamlar, Birleşik Krallık'ın 2022'de elektriğinin yüzde 41,5'ini yenilenebilir kaynaklardan ürettiğini gösteriyor. Bu rakam önceki yıla göre yüzde 10,5 daha yüksek.swqefrg45

İskoçya'da yenilenebilir enerji teknolojileri 2022'de ülkenin toplam elektrik tüketiminin yüzde 113'üne eşdeğer üretim gerçekleştirmişti.

Scottish Renewables CEO'su Claire Mack o yıl, "Bu rekor kıran rakamlar, İskoçya'nın net sıfıra giden yolculuğunda önemli bir kilometre taşı ve dünya standartlarındaki yenilenebilir enerji kaynaklarımızın muazzam potansiyelini açıkça gösteriyor" demişti.

İskoçya'nın elektrik üretimine rüzgar enerjisi hakim olsa da araştırmacılar gelecek on yıllarda Güneş enerjisinin küresel elektrik arzına hakim olacağını tahmin ediyor.

Son yıllarda Güneş pillerinin verimlilik oranlarının iyileştirilmesinde önemli ilerlemeler kaydediliyor ve bu ilerlemelerde "mucize malzeme" denen perovskit büyük rol oynuyor.

Ticari maliyetlerin de düşmesi, Exeter Üniversitesi ve University College London'daki bilim insanlarının geçen yıl Güneş enerjisinin 2050'ye kadar dünyanın ana enerji kaynağı haline gelmesini sağlayacak "geri döndürülemez bir kritik eşiğe" ulaştığını iddia etmelerine yol açmıştı.

2023'te Nature Communications akademik dergisinde yayımlanan makaleleri, teknolojik ve ekonomik ilerlemelerin temiz enerjiye geçişin sadece ulaşılabilir değil, aynı zamanda kaçınılmaz olduğu anlamına geldiğini ortaya koymuştu.

Araştırmacılar çalışmada, "Geçmiş politikalar tarafından harekete geçirilen teknolojik gidişat nedeniyle, Güneş enerjisinde geri dönülemez kritik eşik geçilmiş olabilir. Bu da başka iklim politikaları olmaksızın Güneş enerjisinin kademeli şekilde küresel elektrik piyasalarına hakim olacağı anlamına geliyor" diye yazmıştı.

Güneş enerjisi dünya üzerindeki en yaygın enerji kaynağı ve ekonomik cazibesi, yatırımların çoğaldığı bir döngüde hızla artıyor.

Independent Türkçe


Toshiba 5 bin personelini işten çıkaracak

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Toshiba 5 bin personelini işten çıkaracak

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Japonya merkezli elektronik üreticisi Toshiba, ülke içi çalışan sayısının yüzde 7'sine denk gelen 5 bin personelini işten çıkaracak.

Kyodo ajansının, firma kaynaklarına dayandırdığı haberine göre Toshiba, yeniden yapılanmaya giderek personel sayısını düşürmeyi planlıyor.

Öz kaynaklarını altyapı, enerji ve dijitalleşme gibi büyüme alanlarına odaklamayı planlayan Toshiba, ülke içinde 5 bin personelini işten çıkarma kararı aldı.

Japon firma, her iş biriminde kaç pozisyonda işten çıkarmaların yapılacağını belirlemek amacıyla mayıs başında işçi sendikasıyla müzakereleri başlatacak.

İş akdi sonlandırılacak personelin çoğunu, idare ve arka ofis çalışanları oluşturacak ve "gönüllü emeklilik" tekliflerine öncelik verilecek.

Mart 2023 itibarıyla firmanın ülke içi yaklaşık 67 bin çalışanı bulunuyor. İşten çıkarılacaklar, toplam personel sayısının yüzde 7'sine denk geliyor.

Toshiba, bünyesindeki firmaların zayıf performansı nedeniyle Aralık 2023'te sona eren 9 aylık periyotta 107 milyar yen net zarar (691 milyon dolar) açıklamıştı.


İnşaat maliyet endeksi şubatta aylık bazda yüzde 3,41, yıllık yüzde 70,05 arttı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

İnşaat maliyet endeksi şubatta aylık bazda yüzde 3,41, yıllık yüzde 70,05 arttı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

İnşaat maliyet endeksi, şubatta aylık bazda yüzde 3,41, yıllık bazda yüzde 70,05 artış gösterdi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), şubat ayına ilişkin inşaat maliyet endeksi verilerini açıkladı.

Buna göre endeks, şubatta bir önceki aya kıyasla yüzde 3,41, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 70,05 yükseldi.

Aylık bazda malzeme endeksi yüzde 4,46, işçilik endeksi yüzde 1,48 arttı.

Yıllık bazda malzeme endeksi yüzde 54,82, işçilik endeksi yüzde 108,98 artış kaydetti.

Bina inşaatı maliyet endeksi, şubatta bir önceki aya göre yüzde 3,28, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 68,29 yükseldi. Şubatta bir önceki aya göre malzeme endeksi yüzde 4,38, işçilik endeksi yüzde 1,34 arttı. Şubat 2023'e göre malzeme endeksi yüzde 52,1, işçilik endeksi yüzde 108,35 artış gösterdi.

Bina dışı yapılar için inşaat maliyet endeksi şubatta bir önceki aya göre yüzde 3,85, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 76,02 yükseldi. Söz konusu yapılarda bir önceki aya göre malzeme endeksi yüzde 4,7 artarken işçilik endeksi yüzde 2 yükseliş kaydetti. Malzeme endeksi yıllık bazda yüzde 63,66, işçilik endeksi de yüzde 111,33 artış olarak kayıtlara geçti.


Altın, "güvenli liman" olmaya devam ediyor

Fotoğraf: Binnur Ege Gürün/AA
Fotoğraf: Binnur Ege Gürün/AA
TT

Altın, "güvenli liman" olmaya devam ediyor

Fotoğraf: Binnur Ege Gürün/AA
Fotoğraf: Binnur Ege Gürün/AA

Ankara Kuyumcular ve Saatçiler Odası Başkanı Timuçin Sönmez, altın satışının son yıllarda arttığını, vatandaşların genellikle 22 ayar tel bilezik, gram altın veya cumhuriyet altını tercih ettiklerini belirterek, tüketicilere tanıdıkları kuyumculardan alışveriş yapmaları tavsiyesinde bulundu.

Sönmez, AA muhabirine, sektördeki gelişmeleri ve sahte altın konusunda dikkat edilmesi gereken hususları anlattı.

Dünyada altın fiyatının yükseldiğini ve bunun Türkiye'ye de yansıdığını vurgulayan Sönmez, jeopolitik riskler devam ettiği sürece altın fiyatlarında artışın sürebileceğini söyledi.

Sönmez, vatandaşların, son yıllardaki yükseliş eğilimi nedeniyle altını "güvenli liman" olarak gördüklerini ve bu nedenle yatırım açısından cazip hale geldiğini dile getirdi.

Vatandaşların alım satım farkı az olan ürünlere yöneldiğine işaret eden Sönmez, "Altına yatırım yapan vatandaşlarımız, genellikle 22 ayar tel bilezik, gram altın veya darphanenin bastığı cumhuriyet altınlarını tercih ediyor." diye konuştu.

- "Sahte altın" uyarısı

Son yıllarda her alanda olduğu gibi altın konusunda da replika ürünlerle karşılaşıldığına dikkati çeken Sönmez, şu ifadeleri kullandı:

"Kuyumcular kendilerine gelen her sahte ürünü anlayacak kadar tecrübelidirler. Vatandaşlarımız mutlaka, tanıdığı, bildiği ve güvenli kuyumcudan alışverişini yapmalı. 'Altın cümle' bu. Kuyum yetki belgesi olan kuyumcular tercih edilmeli. Ucuz diye bilinmedik yerlerden altın alınmamalı. Özellikle Kuyumcular Odasının denetimindeki kuyumcuları tercih etmelerini tavsiye ediyoruz. Son yıllarda internet sitelerinde de altın satılmaya başlandı. İnternet sitelerinde replika veya sahte ürünler satılıyor. Özellikle online alışverişlerde daha fazla dikkat edilmeli."

- "Darphane kapasitesini artırmalı"

Darphanenin kapasitesini artırması gerektiğini bildiren Sönmez, "Darphane gerekli kapasiteye ulaşmadığı sürece sektörde art niyetli insanlar ve stokçular bitmez." ifadelerini kullandı.

Düğün sezonunun yaklaştığını hatırlatan Sönmez, bu dönemde kuyumculuk sektörünün daha da hareketleneceğini söyledi.

Sönmez, "Geçtiğimiz günlerde iki kamu bankasına yetkilendirilmiş kuyum işletmelerinin ihtiyaçlarının karşılanması için işlenmemiş altın ithalatı kotası tahsis edildi. Bu düzenlemeyle kuyumcular ham maddeye daha rahat ulaşabilecek. Sıkıntısız, talepleri karşıladığımız iyi bir düğün sezonu geçireceğimizi düşünüyorum." dedi.


Kristalina Georgieva, IMF başkanlığına yeniden seçildi

Georgieva yeni dönemine 1 Ekim'de başlıyor (AFP)
Georgieva yeni dönemine 1 Ekim'de başlıyor (AFP)
TT

Kristalina Georgieva, IMF başkanlığına yeniden seçildi

Georgieva yeni dönemine 1 Ekim'de başlıyor (AFP)
Georgieva yeni dönemine 1 Ekim'de başlıyor (AFP)

Uluslararası Para Fonunun (IMF) başkanlığına Kristalina Georgieva'nın yeniden seçildiği duyuruldu.

IMF'den yapılan açıklamada, İcra Direktörleri Kurulu'nun 1 Ekim itibarıyla ikinci 5 yıllık dönemde IMF başkanlığı görevini yürütmesi için Georgieva'yı seçtiği bildirildi.

Kararın oy birliğiyle alındığı belirtilen açıklamada, Georgieva'nın görev süresi boyunca bir dizi büyük küresel şokla başa çıkmadaki "güçlü ve çevik" liderliğinin takdir edildiği kaydedildi.

Açıklamada, kurulun, Georgieva'nın etkili politika tavsiyesi, kapasite geliştirme ve finansman yoluyla fonun üyelerine verdiği desteği güçlendirmeye odaklandığı ifade edildi.

Georgieva ise IMF başkanlığına yeniden seçilmesinin ardından yaptığı açıklamada, ikinci 5 yıllık dönem için başkanlık görevine devam edecek olmaktan onur duyduğunu belirtti.

IMF'nin son yıllarda üye ülkelerin pandemi, savaş ve çatışmalar ile yaşam maliyeti krizi de dahil olmak üzere art arda gelen şoklarla başa çıkmalarına yardımcı olduğuna işaret eden Georgieva, makroekonomik ve finansal istikrar, büyüme ve istihdam açısından artan önemine paralel olarak iklim değişikliği, kırılganlık ve çatışma ile dijital dönüşüm konularındaki çalışmalarını da hızlandırdığını aktardı.

Georgieva, IMF'nin mali desteği, politika tavsiyeleri ve kapasite geliştirme çalışmalarının, ülkelerin yüksek belirsizlik ve ekonomik koşullardaki ani değişimlerle başa çıkma kapasitesine katkıda bulunduğunu belirterek, ülkelerin bir araya gelerek küresel zorlukların üstesinden gelmelerinde daha "etkili, keskin ve samimi" ortam oluşturmak için çabalamaya devam edeceklerini ifade etti.

Bulgaristan vatandaşı olan Georgieva, 2019'dan bu yana IMF başkanlığı görevini yürütüyor.

Georgieva, daha önce Dünya Bankası ve Avrupa Komisyonu'nda çeşitli pozisyonlarda görev yapmıştı.

Beş yıllık görev süresi 30 Eylül'de dolacak Georgieva, fonun bir sonraki başkanının seçilme sürecinde tek aday olarak gösterilmişti.


Bakan Bayraktar: Gabar'da 40 bin varil günlük üretimi geçmiş bulunuyoruz

Fotoğraf: Aziz Aslan/AA
Fotoğraf: Aziz Aslan/AA
TT

Bakan Bayraktar: Gabar'da 40 bin varil günlük üretimi geçmiş bulunuyoruz

Fotoğraf: Aziz Aslan/AA
Fotoğraf: Aziz Aslan/AA

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Gabar'da 33 kuyuda ulaşılan günlük petrol üretimine ilişkin, "Cumhuriyet tarihinin bir rekoru ile buradayız. Bugün itibarıyla 40 bin varil günlük üretimi burada geçmiş bulunuyoruz." dedi.

Şırnak'ta Gabar Dağı bölgesindeki Şehit Aybüke Yalçın Petrol Üretim İstasyonlarında incelemelerde bulunan Bayraktar, yetkililerden çalışmalara ilişkin bilgi aldı.

Çıkarılan petrolü de inceleyen Bayraktar, burada basın mensuplarına yaptığı açıklamada, herkesin Ramazan Bayramı'nı kutladığını belirtti.

Bayramın ikinci gününde Şırnak'ta Gabar'da olduklarını ifade eden Bayraktar, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Türkiye petrollerinin şehit Aybüke Yalçın ve Şehit Esma Çevik petrol sahalarındaki çalışmaları yerinde görmek, buradaki arkadaşlarımızla bayramlaşmak için geldik. Bugün bizim için müstesna bir gün. Hem Ramazan Bayramı'nı idrak ediyoruz. Ama aynı zamanda bugün Cumhuriyet tarihinin bir rekoruyla buradayız. Allah'a hamdolsun bugün itibarıyla 40 bin varil günlük üretimi burada geçmiş bulunuyoruz. Bu, Türkiye'de en kaliteli petrolü ürettiğimiz ve en çok petrolü ürettiğimiz gün olarak açıkçası tarihe geçen bir gün."

- "Bugün Türkiye tarihinde önemli bir gün"

Petrol üretim sahalarında çalışan herkesi tebrik eden, burada gece gündüz vazife yürüten güvenlik güçlerine, jandarma ekiplerine de teşekkür eden Bayraktar, bu üretimde onların büyük emekleri olduğunu vurguladı.

Bu yolda ilk günden bu yana kendilerini destekleyen ve çalışmaları gece gündüz takip eden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a da şükranlarını sunduğunu dile getiren Bayraktar, kendilerine dualarıyla destek olan millete de teşekkürlerini iletti.

"Bugün Türkiye tarihinde önemli bir gün. Bugün itibarıyla Türkiye'de üretimimiz 100 bin varili toplamda geçmiş oldu. Şırnak açık ara Türkiye'nin artık net bir şekilde petrol şehridir, petrol başkentidir. İnşallah daha gidecek yolumuz var. Yılbaşında '2024 sonu hedefimiz günde 100 bin varile çıkabilmek.' demiştik. Şu anda 33 kuyuda bu üretimi gerçekleştirdik. Kuyu başı ortalama üretimimiz 1200 varili geçmiş durumda. Hedefimiz olan 95 kuyuya geldiğimizde yıl sonunda bu rakamlara ulaşmış olacağız." ifadelerini kullanan Bayraktar, bu gelişmenin Türkiye'nin özellikle enerjideki dışa bağımlılığını düşürmek için fevkalade önemli bir gelişme olduğunu vurguladı.

Bayraktar, çalışmaların aralıksız, kesintisiz devam edeceğini belirterek, yeni keşif kuyularının da olduğunu aktardı.

Hakkari'de, Van sınırında yeni kuyular olacağına işaret eden Bayraktar, bu yıl içerisinde o kuyularda da yapacakları keşiflerle bu üretim rakamlarının çok daha ileri seviyeye ulaşacağını söyledi.

- "Türkiye'nin en kaliteli petrolünü burada üretiyoruz"

Bayraktar şunları kaydetti:

"Burada yer yer 2 bin 500 yer yer 2 bin 800 metre ama özellikle Şehit Teğmen Akdeniz bölgesinde o sahada da 4 bin 500 metrelere varan derinliklerde bu üretimi gerçekleştiriyoruz. Yönlü sondajlar yapıyoruz. Bir kilometreye yakın yaklaşık 30 derece açıyla yönlü sondajlarla üretiliyor. Hakikaten teknik olarak da çok önemli bir faaliyet gerçekleştiriyoruz. Dolayısıyla bütün bu faaliyetlerle bugün 200'ün üzerinde tankerle bu ham petrolü taşıyoruz. Ama şu anda yapımı devam eden, yaklaşık yüzde 50'sini bitirdiğimiz, 35 kilometrelik ham petrol boru hattıyla da inşallah bu petrolü BOTAŞ'ın İdil istasyonuna götüreceğiz ve oradan da Ceyhan'a Dörtyol'a kadar ulaştıracağız. Dolayısıyla yoğun hummalı bir çalışma burada devam ediyor. Türkiye'nin en kaliteli petrolünü burada üretiyoruz. Burada 13 Eylül 2021'den itibaren çalışmalarımız yaklaşık 10 milyon varillik toplam petrol üretimini bizi getirdi. 3 bine yakın arkadaşımız burada çalışıyor. Dolayısıyla burada bu faaliyetler arttıkça inşallah Şırnak'a bu bölgeye çok ciddi bir iş, istihdam katkısı da olacak. Bu beraberinde diğer ekosistemi de buraya getirecek ve hakikaten bir dönem terörle anılan Gabar, Şırnak, bu bölge hakikaten artık zenginlikle ve istihdam artışıyla anılacak. Hem bu bölgeye hem de ülkemizin ekonomisine güç katmaya, can katmaya inşallah devam edecek."

- "Bayramı günlük 40 bin varil üretimi aşarak kutlamış oluyoruz"

Şırnak'ın Türkiye ve dünya için önemli bir petrol geçiş güzergahı olduğunu dile getiren Bayraktar, Irak- Türkiye petrol boru hattının buradan geçtiğini, o petrolün ülkenin ihtiyacı olarak kullanılacağını, dünya piyasalarına ulaşacağını, bölgenin gelişeceğini belirtti.

Bayraktar, "İnşallah yeni keşiflerle hem burada hem de Karadeniz'de doğal gaz keşiflerimizle de milletimize yeni müjdeleri paylaşırız. Bayramı günlük 40 bin varil üretimi aşarak kutlamış oluyoruz. Sayın Valimiz, vekilimiz, güvenlik güçlerimiz bütün bir ekip olarak burada büyük bir uyum içerisinde çalışmalarımızı yapıyoruz, bundan sonra da yapmaya devam edeceğiz." dedi.

- Cumhurbaşkanı Erdoğan: "Günlük 100 bin varil hedefine inanıyorum ki en kısa zamanda ulaşacaksınız"

Bakan Bayraktar buradan telefonla Cumhurbaşkanı Erdoğan ile de görüştü.

Gabar'daki incelemelerine ilişkin Cumhurbaşkanı Erdoğan'a bilgi veren Bayraktar, "Bugün bizim için ayrı bir bayram. Hamdolsun bugün 33 kuyuda 40 bin varilin üzerine ilk kez çıktık. İnşallah zatıalinizin koyduğu 100 bin varil hedefine bu yıl sonuna kadar ulaşmak için gece gündüz burada yaklaşık 3 bin kişilik bir ekip, güvenlik güçlerimiz hep beraber çalışıyoruz." dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan da bugün ulaşılan seviye için şahsı, ailesi ve milleti adına emeği geçen herkesi tebrik ettiğini söyledi.

Erdoğan şunları kaydetti:

"Günlük 100 bin varil hedefine inanıyorum ki en kısa zamanda ulaşacaksınız. Çünkü sizin idealleriniz var ve bu ideallerden şu ana kadar hiç taviz vermediniz ve her geçen gün de bu hedefe doğru yürüdünüz, yürüyorsunuz. İnanıyorum ki Gabar bu işin artık mühendisi olacak ve petrol üretiminde inşallah en kısa zamanda bu hedefe varmak suretiyle bizim gücümüze güç, milletimizin iradesine farklı bir irade koyacaksınız. Gabar'da inşallah istihdamı daha da artıracaksınız. Şu anda milletvekili arkadaşlarım ve tüm işçi kardeşlerim el ele vermek suretiyle buranın zenginliğine zenginlik katacaksınız. Sizleri gözlerinizden öpüyorum, bu mübarek bayram gününde en kalbi duygularla selamlıyorum. Allah yar ve yardımcımız olsun. Sizleri Allah'a emanet ediyorum."

AK Parti Şırnak Milletvekili Arslan Tatar da "Sayın Cumhurbaşkanım, bayramınız mübarek olsun, saygılarımızı arz ediyoruz. 100 bin varile ulaştığımızda sizi burada ağırlamaktan şeref duyarız." dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, "Şimdi 100 bin hedefinin takvimi nedir?" sorusu üzerine Bakan Bayraktar, yıl sonuna kadar hedeflerinin 95 kuyuya çıkmak olduğunu aktardı.

Bakan Bayraktar'a Gabar'daki temaslarında, Şırnak Valisi Cevdet Atay, İl Emniyet Müdürü Cemal Dalman, İl Jandarma Komutanı Tümgeneral Murat Bulut, TPAO Genel Müdürü Ahmet Türkoğlu, TPAO Şırnak Bölge Müdürü Oğuz Şahin, AK Parti il Başkanı İbrahim Halil Erkan da eşlik etti.


Bitcoin'de yarılanmaya geri sayım: Kripto para piyasasını neler bekliyor?

Bitocin, geçen ay 73 bin 797 doları görerek rekor kırmıştı (Reuters)
Bitocin, geçen ay 73 bin 797 doları görerek rekor kırmıştı (Reuters)
TT

Bitcoin'de yarılanmaya geri sayım: Kripto para piyasasını neler bekliyor?

Bitocin, geçen ay 73 bin 797 doları görerek rekor kırmıştı (Reuters)
Bitocin, geçen ay 73 bin 797 doları görerek rekor kırmıştı (Reuters)

Bitcoin'de 4 yılda bir düzenlenen "yarılama" (halving) uygulamasının bu ay gerçekleşecek. Peki Bitcoin (BTC) madencileri ve kripto para piyasası bundan nasıl etkilenecek?

Yarılama uygulaması, BTC üretiminde madencilik başına düşen ödülün her 4 yılda bir yarı yarıya azaltıldığı bir işlem. 

Bu uygulama, BTC arzını düşürdüğü gibi talep artışına bağlı fiyatın yükseliş eğilimini artırıyor.

Kripto madenciliği firması Sphere 3D Corp'un CEO'su Patricia Trompeter "Bitcoin fiyatlarının arz şoku sonucunda ciddi şekilde artabileceğini" söyledi. 

En son Mayıs 2024'te yapılan yarılama işlemiyle blok başına düşen Bitcoin miktarı 6,25 olarak olmuştu. Bu ay bu değer 3,125'e inecek.

Yaklaşık 4 yılda bir gerçekleşen yarılama uygulaması 21 milyon Bitcoin'in hepsi madencilikle çıkarılana dek devam edecek. Bu sürecin 2140 civarında tamamlanması öngörülüyor.

Yarılama işlemi blok zinciri sisteminin güvenliği açısından da önemli. İsrail merkezli yatırım şirketi eToro'dan analist Simon Peters, "Blok ödülünün yarıya indirilmesi, daha zayıf madencilik faaliyetlerinin 'ayıklanması' anlamına geliyor" dedi. 

Uzman, yarılama uygulamasının rekabetçi ortamda zorlanan bazı madencilerin çalışmalarını sonlandırmasına neden olabileceğini söyledi. 

Rekabeti sürdürmek isteyen kripto para piyasasındaki büyük firmalar, devasa BTC madenciliği bilgisayarlarını hem soğutmak hem de çalıştırmak için daha ucuz ve çevreci enerji kaynaklarını kullanmaya yöneliyor. 

ABD'li kripto madenciliği devi CleanSpark, ocakta son teknoloji madencilik bilgisayarı Bitmain 21'lerden 120 bin adet satın alındığını duyurmuştu. 

Kanadalı rakibi Bitfarms ise kripto madenciliği bilgisayarları için gerekli enerjinin yüzde 80'inin hidroelektrikten sağlandığı bir sistem kurduklarını bildirmişti. 

Şirketin baş madencilik sorumlusu Ben Gagnon, hidroelektriğin hem çevreci bir çözüm olduğunu hem de maliyetleri azalttığını söylemişti. 

Yarılama uygulamasının bu ay tam olarak hangi gün gerçekleşeceği belli değil. Uygulama madenciler tarafından belirli sayıda blok doğrulandığında otomatik olarak devreye giriyor. Kripto para piyasası verilerini yayımlayan CoinMarketCap'e göre bu sayıya 19 ya da 20 Nisan'da ulaşılabilir. Amerikan iş dünyası dergisi Forbes ise 15 Nisan'da yarılamaya varılabileceğini aktardı.

Independent Türkçe, AFP, Forbes


Güneş panellerinde kuantum devrimi rekor verimlilik vaat ediyor

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Güneş panellerinde kuantum devrimi rekor verimlilik vaat ediyor

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Bilim insanları yeni nesil Güneş panellerinin verimliliğini radikal bir şekilde iyileştirebilecek yeni bir malzeme keşfetti.

ABD'deki Lehigh Üniversitesi'nden bir ekip, geleneksel silikon bazlı Güneş pillerinin teorik verimlilik sınırının yüzde 190'ı oranında emilim verimliliğine ulaşabilen bir malzeme geliştirdi.

Lehigh Üniversitesi'nde fizik bölümü öğretim üyesi Chinedu Ekuma, "Bu çalışma, sürdürülebilir enerji çözümlerine dair anlayışımızda ve bunları geliştirmemizde kayda değer bir sıçramayı temsil ederken, yakın gelecekte Güneş enerjisi verimliliğini ve erişilebilirliğini baştan tanımlayabilecek yenilikçi yaklaşımların altını çiziyor" diyor.

Yapılan testler, malzemenin özellikle kızılötesi ışığı ve elektromanyetik spektrumun görünür bölgelerini emerken iyi performans gösterdiğini ortaya koydu.

Malzeme, yüzde 190'lık bir harici kuantum verimliliği (external quantum efficiency / EQE) elde etti; EQE, Güneş pilinin verimliliğini ölçmede önemli bir yöntem sunuyor. EQE oranı, Güneş ışığından emilen her foton için bir elektron üretimini temsil ediyor. Yeni malzemeyle bir fotondan birden fazla elektron toplamanın mümkün olması, bu kadar yüksek bir EQE oranının arkasındaki neden.

Yeni malzeme bunu "van der Waals boşlukları" denen, iki boyutlu, katmanlı malzemeler arasındaki atomik seviyedeki küçük boşluklardan yararlanarak başarıyor.

Dr. Ekuma, "Malzemenin hızlı tepki vermesi ve artırılmış verimliliği, Cu eklenmiş GeSe/SnS'nin gelişmiş fotovoltaik uygulamalarda kuantum malzeme olarak kullanılma potansiyeline güçlü bir şekilde işaret ederek Güneş enerjisi dönüşümlerinde verimliliği iyileştirmek için bir yol açıyor" diyor.

Küresel enerji ihtiyaçlarının karşılanmasında hayati rol oynayacak olan yeni nesil, yüksek verimli Güneş pillerinin geliştirilmesi için umut verici bir aday.

Dr. Ekuma ve ekibi halihazırda bu deneysel malzemeyi, mevcut yenilenebilir enerji sistemlerine entegre edilebilecek bir malzemeye dönüştürmeyi planlıyor.

Araştırma çarşamba günü Science Advances adlı bilimsel dergide yayımlanan "Chemically tuned intermediate band states in atomically thin CuxGeSe/SnS quantum material for photovoltaic applications" (Fotovoltaik uygulamalardaki kuantum malzemesi olan atomik seviyede ince CuxGeSe/SnS'nin kimyasal olarak ayarlanmış ara bant durumları) başlıklı çalışmada detaylandırıldı.

Independent Türkçe