عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Mısır yürüttüğü adli soruşturmayla Kuveyt'le yaşanması muhtemel bir krizi önledi

Mısır yürüttüğü adli soruşturmayla Kuveyt'le yaşanması muhtemel bir krizi önledi
    Kahire / Muhammed Nebil Hilmi
TT
TT

Mısır yürüttüğü adli soruşturmayla Kuveyt'le yaşanması muhtemel bir krizi önledi

Mısır yürüttüğü adli soruşturmayla Kuveyt'le yaşanması muhtemel bir krizi önledi

Mısır, “hakaret” içerikli bir video çektiği şüphesiyle bir kişiye yönelik yürüttüğü adli soruşturmayla Kuveyt ile yaşanması muhtemel bir krizi önledi.  Mısır Başsavcılığı, “iki kardeş ülke arasında yakın ilişkiler bulunduğunu ve buna zarar gelmemesi için suçlamada bulunulmayacağını” açıkladı.
Kahire’deki Kuveyt Büyükelçiliği iki gün önce “Kuveyt Devleti’nin bayrağını yakma daveti içeren bir videonun paylaşımından duyduğu derin üzüntüyü” dile getirdi. Büyükelçilik tarafından yapılan açıklama, sokaktan geçen bazı insanları etrafına toplayan ve YouTube’ta paylaşmak için video çeken bir kişinin görüntüleri paylaşmasından sonra geldi. Görüntüleri paylaşan şahıs etrafında toplananlardan “500 dolar karşılığında Kuveyt bayrağını yakmasını istedi ancak herkes iki ülke arasındaki karşılıklı saygı ve kardeşlik bağlarına duyduğu saygı sebebiyle bu teklifi reddetti. Mısır Başsavcılığı önceki akşam konuyla ilgili yaptığı açıklamada “bir miktar para karşılığında Kuveyt Devleti’nin bayrağını yakmaları için kamuoyu araştırması yapan bir kişinin teklifinin insanlar tarafından reddedildiğini gösteren video edilmiştir” açıklamasında bulunuldu.
Mısır Başsavcılığı da açıklamasında “Polis sanığı tutuklamayı başardı ve savcılık tarafından sorgulandı. Yukarıda da belirtildiği üzere sanığın videoyu çekmekteki amacı Mısır ile Kuveyt halkları arasındaki ilişkinin sağlamlığını kanıtlamaktı” denildi. Savcılık, “bu olayın geçen ay Kuveyt’te bir Mısırlı vatandaşına yönelik düzenlenen saldırıya dair görüntülerin ardından geldiğine” dikkat çekti.
Başsavcılık, Ulusal Güvenlik Kurumu’nun soruşturmasının, “olaya müdahil olan sanığın herhangi bir terörist gruba dahil olmadığı, Mısır ve Kuveyt halkları arasındaki ilişkiyi pekiştirmeye yönelik dolaşımda olan videonun ilgi görmesini amaçladığı, bu sebeple savcılığın sanığın serbest bırakılmasını emrettiği” açıklamasında bulundu. Mısır Dışişleri Bakanlığı, “kötü niyetli aktörler” olarak adlandırdığı suiistimalin arkasında Kuveyt ile Mısır arasında dedikodu çıkarma girişimlerinin bulunduğunu belirtti.
Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şükri dün Kuveytli mevkidaşı Şeyh Dr. Ahmed Nasır Muhammed es-Sabah ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Mısır resmi makamları tarafından yapılan açıklamada iki bakanın görüşmede Mısır ve Kuveyt ile ilgili düzenlemeleri müzakere ettikleri, bu girişimin iki ülke arasındaki seçkin ilişkiler çerçevesinde geldiği ve ülkeler arasındaki mevcut ilişkiler kapsamında, ülkelerden her birinde ikamet eden iki ülke vatandaşlarının himayesi konusundaki isteği yansıttığı ifade edildi.
Mısırlı yetkililer tarafından yapılan açıklamada Kuveyt Dışişleri Bakanı telefon görüşmesinde Mısır’dan Kuveyt’e gerçekleştirilen uçuşların durdurulması kararının önümüzdeki dönemde gözden geçirileceğin vurgulandı. Bakanlar, iki ülkenin sağlık bakanlarının, kardeş ülkeler arasındaki ulaşım ve iletişim sürecini kolaylaştırmak için ilişkilerin normale dönmesini sağlayacak prosedürleri belirlemeye devam etmesinin gerektiği konusunda anlaştılar. Kuveytli yetkililer bir süre önce Mısır da dahil 31 ülkeden düzenlenen hava seferlerinin askıya alındığını duyurmuştu.
Mısır ve Kuveyt arasındaki ilişkiler son 5 aydır vatandaşlar düzeyinde kavgalara tanık oldu. Bu kavgaların sonuncusu geçen temmuz ayında, Kuveytli yetkililerin bir mağazada Mısırlı bir işçiyi tokatlayan Kuveyt vatandaşını tutuklamasından sonra yaşandı. Bu olay Mısırlı sosyal medya kullanıcıları arasında büyük bir kınama kampanyasına dönüştü. Geçen mart ayında da Kuveyt’te çalışan Mısırlı işçilerin koronavirüs bulaştırdıkları iddiasıyla bir kampanya başlatılmıştı.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Unutulmuş Ukrayna savaşı daha tehlikeli ve zor olandır

23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
TT
TT

Unutulmuş Ukrayna savaşı daha tehlikeli ve zor olandır

23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)

Refik Huri

Ukrayna savaşı, bazen unutulmuş bir savaş gibi görünse de Gazze ve Lübnan’daki savaştan ve İran'ın başını çektiği tüm “direniş ekseninden” çok daha tehlikelidir. Burada Ortadoğu için yeni bir sahne ya da büyüklerin onayladığı bir bölgesel güvenlik sistemine götürecek beklentiler olmaksızın çok fazla gürültü, slogan ve yıkım var. Gazze, savaş bitmeden sona erdi ve kimse onu yönetmeye hazır değil. Önceki “statüko”nun geri gelmesi yönündeki bahisler arasında, herhangi bir siyasi sempati olmaksızın ya da herhangi bir ülke İsrail ile ilişkilerinin gidişatında herhangi bir değişikliğe gitmeden Lübnan neredeyse tamamen yerle bir oldu. Ama Ukrayna'da oyun daha büyük.

Bu, kıtalararası balistik füzelerle ve Rusya'nın nükleer tehdidinin eşiğinde yürütülen bir savaş. Avrupa'yı kontrol etme ve yeni bir çok taraflı dünya düzeni kurma konusunda belirleyici bir savaş. Hayati bir jeopolitik ve stratejik konum ile bağlantıyı sağlama veya koparma savaşı. Zira Başkan Carter döneminde Ulusal Güvenlik Danışmanı olan Profesör Zbigniew Brzezinski'nin tekrarladığı gibi, “Ukrayna olmadan Rusya'nın imparatorluk olmaktan çıktığı” tarihsel bir gerçektir. Tıpkı Batı'nın, Moskova'nın bir imparatorluk olmasını engellemek için Ukrayna'yı Rusya'dan uzaklaştırmakta ısrar etmesi gibi, Başkan Putin de imparatorluğu kurmak için Ukrayna'yı geri almakta ısrar etti. Eski Almanya Şansölyesi Angela Merkel, başından beri bunu fark etmişti ve bunun nedenle anılarında Putin'i kızdırmamak için Ukrayna'nın NATO'ya katılımını ertelemeye çalıştığını söylüyor. Sovyetler Birliği ile Batı arasındaki Soğuk Savaş'ın sona ermesinden yıllar sonra, Rusya ile Batı arasında sıcak bir vekâlet savaşının yaşanması da bu nedenle kaçınılmaz.

ABD ile Çin arasında, Çin'in Tayvan'ı zorla ilhak etmeye karar vermesi durumunda daha da kızışabilecek soğuk savaşın kaçınılmazlığı da buradan kaynaklanıyor. Sahne her şeyi anlatıyor; ABD dünyanın zirvesinde endişeli ve gergin iken, Çin zirveye ulaştıktan sonra kendinden emin ve sakin. Rusya, korkutan ve korkan rolünde seferberlik halinde. NATO'nun kapısına kadar genişlemesinden korkuyor ve NATO'nun Ukrayna'yı kabul etmeyi düşünmesini engellemek için aceleyle savaşa girerek korkutuyor.

ABD, tüm uyarılara rağmen güçlünün yükselen güçten korkmasını simgeleyen “Thucydides” tuzağına düştü. Tarihçilere göre bu, Atina ile Sparta arasında yaşananların bir örneğidir. Güçlü Atina Sparta'nın artan gücünden korktuğu için kendisine savaş açmıştı. Ancak Çin, her ne kadar daha büyük, daha geniş bir tuzağa hazırlanıyor olsa da bu tuzağa düşmemeye çalışıyor.

Biden yönetimi Çin ile ilişkileri üç şekilde özetliyor: rekabet, husumet ve iş birliği. Trump yönetimi ise daha büyük bir şeyden söz ediyor. Başkan Şi Cinping iş birliği arzusunu kullanıyor ancak pratikte “dünyayı yeniden oluşturmak, Batı değerlerini uluslararası kurumlardan kovmak ve doları tahtından indirmek” istiyor. Stanford Üniversitesi'nden ve “Çin'e Göre Dünya” kitabı yazarının Elizabeth Economy’nin söylediğine göre, Şi ayrıca, “Kuşak ve Yol, küresel büyüme, küresel güvenlik ve küresel medeniyet” programlarını gerçekleştirmek için uluslararası uzlaşma çağrısında bulunuyor. Bu ise kısaca, sadece çok kutuplu bir sistemden ibaret olmayan yeni bir dünya düzenidir.

Ancak ABD'de ve tabii ki Avrupa'da, Çin ile anlaşmayı savunanlar da az değil. G7 ve G20 arasında ABD ve Çin’den oluşan “G2” fikrini öne sürenler var. Nitekim tarihçi Adam Tur, “Çin'in tarihsel yükselişine uyum” çağrısında bulundu. Siyaset bilimci Graham Allison, “Asya'daki Çin etkisinin” kabul edilmesi çağrısında bulundu. Ancak olumsuz dalga da artıyor. Tufts Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü Michael Buckley, “hayati çıkarların çatıştığına ve iki ülkenin sistemlerinde bunun güçlü köklere sahip olduğuna, güç dengesinde büyük bir değişiklik olmadan düşmanlığın azaltılamayacağına, düşmanlığın iki tarafın birbirini yanlış anlamasından değil, birbirini iyi tanımasından kaynaklandığına” inanıyor. Dahası eski ulusal güvenlik danışman yardımcısı Matt Pottinger ve eski kongre üyesi Mike Gallagher Çin ile rekabeti yönetmeyi reddedip, Pekin ile çatışmacı bir söylem ve böylece “rekabeti kazanmayı” talep ediyorlar.

Şi’ye gelince Çin'in yükselişte, ABD'nin ise düşüşte olduğuna inanıyor. Çin Komünist Partisi'nin 2021 yılında yayınlanan “100 Yıllık Resmi Tarihçe”sinde şu ifadelere yer verildi: “Çin, dünya sahnesinde merkeze eskisinden daha yakın. Kendi doğuşuna hiçbir zaman bugün olduğundan daha yakın olmamıştı.”  Şi'nin istediği, Çin ile savaşın üzerinde çok fazla duman görmek isteyen ABD ile “dumansız bir savaş” kazanmaktır. Gerçek şu ki her zaman soğuk savaş zihniyetinden uzaklaşma çağrısında bulunan Çin, ABD’ye karşı bir soğuk savaş başlattı. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia'dan aktardığı analize göre ABD'ye karşı koymak ve dünyadaki Amerikan hegemonyasını zayıflatmak için Rusya ile “sınırsız ortaklık” kurmayı tercih etti. Her ne kadar Çin, Kuşak ve Yol çerçevesinde yüzden fazla ülke ile anlaşmalar imzalamış olsa da Pew Vakfı'nın 2023 yılında tüm kıtalardan 24 ülkede yaptığı kamuoyu yoklaması, katılımcıların yüzde 22'sinin Çin'i tercih ettiğini, yüzde 60'ının ise ABD'ye olumlu baktığını ortaya koydu.

Oyun ikili bir oyun değil, üçlü bir oyun; Çin ve Rusya, ABD'ye karşı. Sıcak arena Ukrayna savaşı nedeniyle Avrupa, Gazze ve Lübnan savaşları nedeniyle de Ortadoğu ise ekonomik ve jeopolitik rekabetin soğuk arenası, Küresel Güney olarak adlandırılan bölgedir. Ama bu, Hindistan, Güney Afrika, Brezilya ve Endonezya gibi rolleri olan büyük ülkeleri içerdiğinden coğrafi olarak tamamen güneyli değil. Aynı zamanda İran, Türkiye ve İsrail gibi rolleri olan bölge ülkelerini de içeriyor.

Hiç kimse bir soğuk savaşı tamamen kazanamaz. İlk soğuk savaş bile bir ölü ve bir yaralı ile sona erdi. Zafer coşkusu ve “tarihin sonu” konuşmalarının ardından yaşanan olayların da doğruladığı gibi, ölen Sovyetler Birliği, yaralı ise ABD’deydi.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia'dan çevrilmiştir.