Cezayir hükümeti: Son aylardaki krizler dış düşmanların işi

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun (Reuters)
Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun (Reuters)
TT

Cezayir hükümeti: Son aylardaki krizler dış düşmanların işi

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun (Reuters)
Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun (Reuters)

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun’un yüzlerce hektarlık ormanı kavuran yangınlar, farklı bölgelerde su ve elektrik kesintileri ve posta merkezinde nakit likiditesinin eksikliği hususlarında çağrı yaptığı soruşturmanın ilk sonuçları, ‘durumun bir komplo’ ve ‘Cezayir’i sorunlarını çözemeyen bir ülke olarak göstermeyi amaçlayan kasıtlı bir eylem’ olduğunu ortaya koydu.
Tebbun Cumhurbaşkanlığında, hükümetteki ve ordudaki üst düzey uzmanların huzurunda 3 Ağustos’ta düzenlenen Yüksek Güvenlik Konseyi’nin toplantısı, her yaz mevsiminde tekrarlanan orman yangınları, çok sayıda işçi ve emeklinin likidite eksikliği nedeniyle maaşlarını alamaması, bin 200’den fazla kişinin ölmesine ve 30 binden fazla kişinin hastalanmasına yol açan koronavirüs salgını da dahil olmak üzere ülkenin tanık olduğu krizleri ele aldı. Aynı şekilde ülkede haftalardır içme suyunun ve elektriğin kesintiye uğramasının halk arasında neden olduğu huzursuzluk da toplantının gündemleri arasındaydı. Koşullar ülkede, Kurban Bayramı tatilinde bazı mahallelerde vatandaşların protesto gösterileri düzenlemek için sokaklara akın etmesine yol açtı.
Toplantıya göre ülkedeki yüksek makamlar, vatandaşların hayatlarını tüketen bazı durumların, aktif eylemlerle ortaya koyulduğunu belirtti. Bu çerçevede gözlemcilere göre komplo teorisi ise hükümetin söylemlerine yeniden hakim oldu.
Cumhurbaşkanı Tebbun, 3 Ağustos’ta Başbakan Abdulaziz Cerrad’a geçen pazar günü ‘son günlerde meydana gelen olayların nedenleri hakkında derhal soruşturma açılmasını emretti.
Aynı günün akşamında Cerrad, başkent Cezayir’de gazetecilere yaptığı açıklamada, ‘mevcut olayların örgütlü eylemler olduğunu, istikrarı bozmayı amaçladığını’ vurguladı. Cezayir Başbakanı, “Bir ayda üç olayın yaşanması gerçekten garip. İstikrar hedef alınıyor” dedi. Başbakan Cerrad ayrıca, bankalarda ve postanelerde fon eksikliğine, su kesintilerine ve şiddetli sıcaklıklara neden olan yangınlara dikkati çekti.
Başbakan, postanelerin geçen ay 4 milyarlık bir azalmaya tanık olduğunu belirtirken, “Bu, çok büyük bir rakam” dedi. Abdulaziz Cerrad, “Kurban Bayramı’ndan önceki son günlerde bir tür komplonun nakit kesintisine neden olduğu gözlemlendi. Bu durum, soruşturulması gereken bir arka plana sahip. Bu kötü niyetli faaliyetin de vatandaşlar arasında karışıklık yaratmayı amaçladığına dair işaretler var” değerlendirmesinde bulundu.
Geçen ayın 26’sında Cumhurbaşkanı Tebbun, yetkililerin sağlık krizini yönetme yeteneğini sorgulamak ve doktorların umutlarını kırmak amacıyla koronavirüs nedeniyle ölenleri hastanelerden çıkartan, onları sokaklarda sergileyen ve oksijen depolarını boşaltan suçlu elleri kınamıştı.
Hükümetin karşı karşıya olduğu sorunlar, ‘gizli tarafların ülkeye karşı komploları’ olarak nitelendirilirken, Su Kaynakları Bakanı da dahil sektörde ciddi ihallelerde bulunduğu bilinen bakanların işten çıkarılmasına dair çağrılar yapıldı.
Bu çerçevede gazeteci Necib Belhimer, hükümetin boğucu kriz konusundaki tutumuna dair “Yetkililer, mevcut koşullarda komplo teorisine güvenin ülkenin çıkarına olduğuna mı inanıyor? Vatandaşları ülkenin istikrarına yönelik komplonun varlığına inandırmak için mi çalışılıyor? Vizyonu olmayan ve komplo teorisinin bir sığınak görüp çözümler sağlayamayan başarısız bir politikacı açısından suçlu, sorumluluk almaktan kaçan ve başarısızlık şüphesini bastıran kişidir. Bunun bedeli ise, önemli değil. Bu seçim, basitçe yüksek makamlara sahip olanların bugün sahip oldukları makamların sorumluluğunu almayı reddettikleri anlamına gelir. Bu durum, büyük bir ahlaki ve politik problemin yanı sıra, önümüzdeki aylarda ve yıllarda koşulları daha da karmaşıklaştıracak olan yönetimdeki büyük bir başarısızlığın öngörüldüğünü göstermektedir” ifadelerini kullandı.



Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
TT

Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)

ABD Başkanı'nın Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya dün yaptığı açıklamada, Irak'ın kritik bir dönemeçte olduğunu ve silahlı grupların devletle rekabet edip devletin rolünü baltaladığı bir ortamda hiçbir ulusun başarılı olamayacağını söyledi.

Savaya, Irak'taki bölünmüşlüğün ülkenin uluslararası konumunu zayıflattığını, ekonomisini boğduğunu ve ulusal çıkarlarını koruma yeteneğini sınırladığını belirterek, hükümetin ülkeyi bölgesel çatışmalardan uzak tutan ve ulusal önceliklere odaklanan bir yaklaşım izlediğinde, istikrarın mümkün olduğunu kanıtladığını ifade etti.

Irak'ta istikrarın sağlanmasının sorumlu liderlik ve devleti ve kurumlarını güçlendirmeye yönelik kararlı bir yaklaşım gerektirdiğini vurgulayan yetkili, siyasi ve dini liderlerin kararlarının, Irak'ın egemenlik ve güç yolunda ilerleyip ilerlemeyeceğini veya parçalanma ve gerilemeye doğru kayıp kaymayacağını belirleyeceğini belirtti.

Trump'ın liderliğinde Amerika Birleşik Devletleri'nin bu kritik dönemde Irak'ı desteklemeye tamamen hazır olduğunu teyit etti.


Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
TT

Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)

Gazze Şeridi, İsrail ve Hamas arasında geçen ekim ayında başlayan kırılgan ateşkes anlaşmasının üçüncü ayına dün girdi. Kuşatma altındaki halk, İsrail'in ihlalleri ve ciddi yardım eksikliğiyle birlikte iki ay geçirdi.

Gazze Şeridi'ni kasıp kavuran şiddetli hava koşulları ve yoğun yağışlar, halihazırda bir bebeğin soğuktan ölmesiyle sonuçlanan zorlu koşulları gidermek için gerekli malzemelerin ulaştırılmasının aciliyetini bir kez daha vurguladı. Birleşmiş Milletler Filistinli Mülteciler Yardım ve Çalışma Ajansı (UNRWA), yağışların neden olduğu artan acıların "tıbbi ve yeterli barınma malzemeleri de dahil olmak üzere insani yardımın kesintisiz akışı yoluyla önlenebileceğini" belirtti.

Bu arada, İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı İtamar Ben-Gvir dün, Hamas'ın askeri kanadına adını veren, İsrail sınırları içinde bulunan tarihi lider İzzeddin el-Kassam'ın türbesini kaldırma sözü verdi. Ben-Gvir, güvenlik güçleri ve bir vinç eşliğinde, Suriye doğumlu el-Kassam'ın türbesinin yanına kurulan dua çadırını sökerken çekilmiş bir video yayınladı. Hamas, güvenlik bakanının eylemlerinin "kutsallığa karşı eşi benzeri görülmemiş bir ihlal ve kutsal yerlere saygısızlık" olduğunu ifade etti.


Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

TT

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

İsrail, ABD Başkanı Donald Trump’ın ekimde ilk aşaması uygulamaya giren Gazze ateşkes planı kapsamında Hamas’ın tamamen silahsızlandırılması şartında ısrarını sürdürüyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilerle Tel Aviv, Hamas’ın uzun süreli bir ateşkes karşılığında silahların “dondurulması” yönündeki önerisini reddetti.

Fransız Haber Ajansı AFP bugün (Perşembe) konuşan bir İsrailli yetkili, “20 maddelik plan çerçevesinde Hamas’ın geleceği yok; örgüt silahsızlandırılacak” dedi. Aynı yetkili, “Gazze tamamen silahtan arındırılmış olacak” ifadelerini kullandı.

Bu açıklamalar, Hamas’ın yurtdışı siyasi büro şefi Halid Meşal’in Al Jazeera’da yayımlanan röportajında, “Direnişin tamamen silahsızlanması kabul edilemez. Silahların dondurulması veya muhafaza edilmesi gibi seçenekler tartışılıyor” sözlerinin ardından geldi.

y
Hamas lideri Halid Meşal (X)

İsrail Ordu Radyosu da Tel Aviv’in “Gazze’nin tamamen silahsızlandırılması” talebini yinelerken, ABD ile konuya dair “sürekli koordinasyon” yürütüldüğünü aktardı.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşması, Hamas ve diğer silahlı grupların silahsızlandırılmasını öngörüyor.

ABD yönetimi son günlerde daha esnek bir yaklaşım sergiliyor

Hamas’ın üst düzey bir kaynağı, Şarku’l Avsat’a konuşarak Trump yönetiminin silahsızlanma vurgusunu sürdürmekle birlikte, son dönemde arabulucular ile hareket arasında dolaşan bazı önerilere “daha açık” bir tutum sergilediğini belirtti.

Aynı kaynak, “Hareketin sunduğu ve arabulucuların geliştirdiği çeşitli fikirler var. Hâlâ farklı taraflarca iletilen yeni formüller tartışılıyor; amaç ikinci aşamaya geçişi hızlandırmak” dedi.

Bu beklenti, ABD’nin son açıklamalarıyla çelişiyor. ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Mike Waltz, İsrail Cumhurbaşkanı İsaac Herzog’la görüşmesinde, Washington’un “Hamas’ın kendini yeniden inşa etmesine asla izin vermeyeceğini” söyledi.

f
ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Mike Waltz (AFP)

Hamas kaynakları, temasların sürdüğünü ve sürece dair “her zamankinden daha ciddi bir irade” oluştuğunu ifade ediyor. Hareket, silahların korunması, depolanarak “dondurulması” veya bir Arap ya da İslam ülkesinin gözetimine devredilmesi gibi formüllerin değerlendirilebileceğini düşünüyor.

Hamas içerisinden bir başka kaynak, arabulucuların “silahsızlandırma, uluslararası güç konuşlandırılması ve Gazze’nin yönetimi gibi konularda ABD ile geniş bir anlayış zemini yaratabileceğini” belirtti.

Meşal, “silahtan arındırma değil dondurma” önerisini anlatırken, “İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının tekrarlanmayacağına dair sağlam garantiler sağlayacak bir çerçeve oluşturmak istiyoruz” dedi.

“Filistin yönetiminin rolü”

İsrail, Hamas’ın elindeki son İsrailli rehinenin naaşı teslim edildikten sonra planın ikinci aşamasına geçilmesinde ısrar ediyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, geçişin “yakın” olduğunu belirtti ancak “Gazze’nin silahsızlandırılması gibi zorlu dosyalar bulunduğunu” ifade etti.

sdfrg
Filistin Ulusal Güvenlik Kuvvetleri'ndeki Özel Harekat Birimi 101 (Ulusal Güvenlik web sitesi)

Tartışmalar sürerken, Filistin yönetimi ise Gazze’de tam yetki devrinde ısrar ediyor. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, son günlerde Arap, İslam ve Avrupa liderleriyle temaslarında yönetimin Gazze’de sorumluluk üstlenmeye hazır olduğunu vurguladı.

Hamas, bu pozisyona kamuoyu önünde yanıt vermese de, hareketin üst düzey bir kaynağı Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Filistin yönetiminin Gazze’de sorumluluk üstlenmesine karşı değiliz; ancak bunun ulusal bir uzlaşı programına dayanması gerekir” dedi.

Kaynak, “İsrail’in Gazze’de Filistin yönetiminin herhangi bir rolünü reddettiğini ve bu engelin aşılması için uluslararası baskıların devrede olduğunu” belirtti.