Lübnan'da ölü sayısı 100'e yükseldi

Beyrut'taki patlamadan sonra koruyucu maske takan iki kişi hastane içinde hasarı kontrol ediyor (Reuters)
Beyrut'taki patlamadan sonra koruyucu maske takan iki kişi hastane içinde hasarı kontrol ediyor (Reuters)
TT

Lübnan'da ölü sayısı 100'e yükseldi

Beyrut'taki patlamadan sonra koruyucu maske takan iki kişi hastane içinde hasarı kontrol ediyor (Reuters)
Beyrut'taki patlamadan sonra koruyucu maske takan iki kişi hastane içinde hasarı kontrol ediyor (Reuters)

Lübnan'ın başkenti Beyrut'un liman bölgesinde bulunan bir depoda dün akşam meydana gelen şiddetli patlamada ölü sayısının 100'e yükseldiği açıklandı.
Lübnan Kızılhaç Sözcüsü George Kittani yaptığı açıklamada, başkent Beyrut’ta patlama sonucu hayatını kaybedenlerin sayısının 100'e yükseldiğini duyurdu. Yaralananların sayısının ise 4 binden fazla olduğunu aktaran Kittani, "Yaralı sayısı nedeniyle hastaneler doldu hastaneler artık daha fazla yaralı alamıyor" dedi. Patlama nedeniyle yıkılan binalarının enkazının altında ve denizde hala kayıp kişilerin bulunduğu ifade edildi. Yerel kaynaklar, önümüzdeki saatlerde ölü sayısının daha fazla da artabileceğini söyledi.
Patlamanın ardından toplanan Yüksek Savunma Konseyi, Beyrut'u ‘felaket şehri’ ilan etti. Aynı zamanda iç savaş sona erdiğinden bu yana eşi görülmemiş bir olağanüstü hal (OHAL) ilanını açıkladı. Sağlık Bakanı Hamad Hasan, patlamayla ilgili açıklamasında “Bu felaket, devletin karşı karşıya kaldığı bir meydan okumadır, bambaşka bir felakettir” ifadelerinde bulundu. Beyrut Valisi Mervan Abbud ise başkentte ciddi ve benzeri görülmemiş bir yıkım gerçekleştiğinden bahsetti.
Amerikan Jeofizik Enstitüsü ise patlamanın şiddetini 3,3 büyüklüğünde bir deprem olarak kaydetti.
Lübnan'ın acılarını hafifletmek için dünyanın dört bir yanından dayanışma mesajları ve yardım teklifleri gelmeye devam ediyor.
Patlama dolayısıyla, başkentin merkezindeki parlamento binası da ciddi zarar gördü. Aynı zamanda Baabda Cumhurbaşkanlığı Sarayı koridor ve salonlarındaki cam ve pencereler patladı, kapılar ise yerinden çıktı. Saray dahilinde kimsenin zarar görmediği bilgisine yer verildi. 
Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Görev Gücü (UNIFIL) ise patlama nedeniyle limanda bulunan bir Birleşmiş Milletler (BM) gemisinde hasar meydana geldiğini açıkladı.
Almanya Dışişleri Bakanlığı, Beyrut'taki Alman Büyükelçiliği personeli arasında yaralıların olduğunu açıkladı.
Başbakan Hassan Diyab, bugün yaptığı açıklamada, limanda meydana gelen patlamada hayatını kaybedenler için ulusal yas ilanında bulundu. Yüksek Savunma Konseyi'ni akşam vakti acilen toplantı gerçekleştirmeye çağıran Cumhurbaşkanı Mişel Avn ise tüm silahlı kuvvetlere patlamanın yansımalarıyla başa çıkma ve güvenliğin kontrol edilmesi için başkent ve banliyölerde olaydan etkilenen yerlerde devriye gezmeleri talimatını verdi.
İlk dakikalarda havai fişek patlamasından söz eden Lübnanlı resmi kurumlar, yeryüzünü sarsıp binaları yerle bir eden patlamanın asıl nedenini açıklamakta ciddi tereddüt etti. Ardından resmi olmayan bir hesap ise patlamanın 2014’ten beri limanda bulunan 2 bin 500 kilogram amonyum nitrat dolayısıyla gerçekleştiğine değindi.
Olayla ilgili ön bilgiler, patlamanın öncelikle limandaki 12 numaralı depoda meydana gelen patlama sonucunda gerçekleştiği, buradaki havai fişeklerin patlaması sonucunda yangın çıktığına işaret ediyor. Olay yerini incelediği sırada bu varsayımı sorgulayan Lübnan Emniyet Müdürü Abbas İbrahim ise, “Havai fişeklerin konuya dahil edilmesi mantık dışıdır” ifadelerini kullandı. Gerçekte neler olup bittiğinin olayla ilgili incelemelerin ardından konuşulması gerektiğini belirten İbrahim, “Patlamanın yıllardır limanda bulunan yüksek derecede patlayıcı madde deposunda meydana geldiği anlaşılıyor. Güvenlik hizmetleri konuyu araştırıyor” açıklamalarında bulundu.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron Twitter hesabından yaptığı açıklamada Fransa'nın Beyrut'a bir sivil savunma ekibi ve "tonlarca sağlık malzemesi" göndereceğini açıkladı.
ABD ve Almanya'nın yanı sıra İsrail'de Lübnan'a yardım teklifinde bulundu.
ABD Başkanı Donald Trump bugün (Çarşamba) yaptığı açıklamada Lübnan’ın başkenti Beyrut’u sarsan iki güçlü patlamayı “korkunç bir saldırı” olarak niteleyerek, askeri uzmanların söz konusu patlamanın bir bomba ile ilişkili olduğuna dair kendisini bilgilendirdiğini ifade etti.
Trump yeni tip koronavirüs (Kovid-19) ile ilgili yaptığı günlük basın açıklaması sırasında “Generallerimiz ile görüştüm. Bu bir tür üretim patlaması falan değildi. Onlara göre bu saldırı, bir bombalı saldırı gibi görünüyor” değerlendirmesinde bulundu.



ABD'nin silahların kontrolüne ilişkin belgesine karşı Hizbullah'tan farklı bir Lübnan pozisyonuna doğru eğilim

ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında (EPA)
ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında (EPA)
TT

ABD'nin silahların kontrolüne ilişkin belgesine karşı Hizbullah'tan farklı bir Lübnan pozisyonuna doğru eğilim

ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında (EPA)
ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Beyrut'a yaptığı son ziyaret sırasında (EPA)

Hizbullah, Lübnan’da silahların yalnızca resmi güvenlik kurumlarının elinde bulunmasına yönelik yerel ve uluslararası taleplere karşı ‘varoluşsal tehdit’ kartını öne sürdü. Hizbullah Genel Sekreteri Şeyh Naim Kasım dün akşam yaptığı konuşmada, ‘ulusal güvenlik stratejisinin’ tartışılmasına başlanmadan önce bu tehdidin ortadan kaldırılması şartını koştu. Bu durum, Lübnan devleti ile Hizbullah arasında bir ‘farklılaşmaya’ işaret ediyor. Zira devlet, ABD’li arabulucu Tom Barrack’ın önerisini ‘olumlu şekilde ele alacakken’ Hizbullah farklı bir tutum sergiliyor.

Kasım’ın son açıklaması, silahlarını teslim etme mekanizmalarının tartışılmasına karşılık daha önce öne sürdüğü şartlara eklenen yeni bir koşul olarak görülüyor. Bu şartların başında ise, İsrail’in ateşkes anlaşmasındaki yükümlülüklerini yerine getirmesi koşuluyla Hizbullah’ın silah konusunu görüşmeye hazır olacağı yönündeki talep geliyor. Her ne kadar Lübnan’daki resmi çevreler, Hizbullah’ın bu dosyada ‘esnek davrandığını’ ve ‘ağır silahlarını (nokta atışlı füzeler ve insansız hava araçları) teslim etmeye hazır olduğunu’ ifade etse de, konuya yakın kaynaklara göre Hizbullah, İsrail’in önceden bazı adımlar atmasını şart koşuyor.

Hizbullah, ABD'nin İsrail'e son savaştan bu yana Lübnan içinde işgal ettiği beş noktadan çekilmesi, elindeki 16 kişiyi serbest bırakması, Lübnan topraklarına yönelik ihlal ve saldırıları durdurması ve son savaşta yıkılan yerleri yeniden inşa etme görevine başlaması için baskı yapmasını talep ediyor.

ABD elçisi yeniden geliyor

ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack’ın, Lübnanlı yetkililer tarafından geçtiğimiz pazartesi günü Beyrut'taki ABD Büyükelçiliği'nden teslim alınan ve Lübnan'dan önümüzdeki aralık ayında sona erecek bir süre içerisinde silahların geri çekilmesi için ‘net’ bir takvim taahhüt etmesini talep eden ABD belgesine resmi bir yanıt almak üzere üçüncü bir ziyaret için yakında Beyrut'a gelmesi bekleniyor. Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Meclis Başkanı Nebih Berri ve Başbakan Nevvaf Selam'ın temsilcilerinden oluşan komite, Lübnan'ın iki hafta önce Beyrut'ta ABD elçisine verdiği bir belgeye ilişkin gözlemleri içeren belgeyi inceliyor. Başbakan Selam'ın bu hafta Meclis Başkanı Berri ile bir araya gelerek Lübnan'ın vereceği yanıtın ayrıntılarını görüşmesi bekleniyor.

Hükümetin esnekliği

Lübnan makamları, Amerikan taleplerini içeren belgeye karşı esnek bir tutum sergiliyor. Bununla beraber Amerikan heyetiyle yürütülen temaslara aşina kaynakların Şarku’l Avsat’a aktardığına göre Lübnan makamları, Washington’un talep ettiği şekilde Karz-ı Hasen Vakfı ile ilgili tedbirleri artırmak, mali ve idari reformları uygulamak gibi kendisine düşen görevleri de yerine getiriyor. Hizbullah ise silah meselesinde daha katı bir tutum sergiliyor.

Kaynaklar, ABD'nin yanıtını incelemekle görevlendirilen komitenin görevinde önemli ilerleme kaydettiğini belirterek, Lübnan devletinin Amerikan anlaşmasına olumlu yaklaşacağını ve hükümetin silahlanmada tekelleşmeyi aşamalı olarak uygulama sözü vereceğini ifade etti. Kaynaklara göre Lübnan'ın resmi yanıtı Hizbullah'ın taleplerindeki sert tutumundan farklı olacak. Kaynaklar, Hizbullah'ın garantiler talep ettiğini ve Kasım'ın açıklamalarının da gösterdiği gibi son zamanlarda tutumunu sertleştirdiğini belirtti.

Varoluşsal tehdit

Kasım dün akşam yaptığı konuşmada, “Hizbullah, Emel Hareketi, direniş ve Lübnan'ın bağımsızlığını isteyen ve Lübnan'ın Lübnanlılar için nihai bir vatan olduğuna inanan egemen bir hat olarak bizler, direnişe, çevresine ve bir bütün olarak Lübnan'a yönelik varoluşsal bir tehditle karşı karşıya olduğumuzu hissediyoruz” ifadesini kullandı.

Görsel kaldırıldı.Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım dün akşam yaptığı konuşmada (Hizbullah medyası)

Kasım, “Lübnan'ın karşı karşıya olduğu üç gerçek tehlike var: güney sınırında İsrail, doğu sınırında DEAŞ ve Lübnan'ı kontrol etmeye, üzerinde vesayet kurmaya çalışan ve Lübnan'ın hareket ve yaşama kabiliyetini yok etmek isteyen Amerikan zorbalığı” dedi.

Kasım, Lübnanlılara hitaben şunları söyledi: “Sözümüz bir olsun ve öncelik için çalışalım. Tehlikeyi ortadan kaldırdıktan sonra savunma stratejisini ve ulusal güvenlik stratejisini tartışmaya hazırız. Sizi İsrail'e iyilik yapmamaya çağırıyorum. Çatışma halinde ABD hedeflerine ulaşamaz.”

Hizbullah silahlarına sarılıyor

Lübnan Kuvvetleri Partisi kaynaklarının Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamaya göre Kasım'ın son tutumu ‘silahlarına sarılma meydanından henüz ayrılmadığı, yani halen aynı noktada olduğu’ şeklinde değerlendiriliyor. “Bu tutum görünüşte çevresine yönelik ve üstü kapalı tavizler mi içeriyor?” diye soran kaynak, başkanlar (Avn, Berri ve Selam) tarafından dile getirilen bazı hususların işlerin kolay olduğuna işaret ettiğini hatırlattı.

Görsel kaldırıldı.Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri, ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack ile yaptığı görüşme sırasında (Reuters)

Kaynaklar, “Şu ana kadar görünen o ki, Hizbullah silah bırakmamakta ısrar ediyor. Hizbullah'ın maksimum yapabileceği şey Litani Nehri’nin güneyinden çekilmek. Savunma stratejisi diye bir şey yok. Ondan istenen, silahlarını teslim etmesi” ifadelerini kullandı. Kaynaklar, ‘Hizbullah'ın şimdiye kadar, varoluşsal tehditler konusunda aynı söylemleri sürdürdüğünü, hâlbuki bu silahlar ve destek savaşı aracılığıyla Lübnan’a varoluşsal bir tehdit teşkil edenin bizzat kendisi olduğunu ve silahları yüzünden savaşları ülkeye çektiğini’ ifade etti.

Kaynaklar, Hizbullah’ın yetkilileri aracılığıyla yaptığı açıklamalarda ‘ABD’ye İsrail sınırını korumaya hazır olduklarını, bunu da Litani’nin güneyinden tamamen çekilerek ve silah meselesini Litani’nin kuzeyinde hükümetle müzakere ederek yapabileceklerini anlatmak istediklerine’ dikkat çekti. Kaynaklar, ‘bu durumun ABD tarafından reddedildiğini, Washington’ın hamle karşılığında hamle ilkesine bağlı kaldığını, yani İsrail’in aşamalı olarak çekilmesi, esirlerin serbest bırakılması ve hedef almayı durdurması karşılığında devletin de Hizbullah’ın askerî yapısını dağıtarak egemenliğini tesis etmesini istediğini’ vurguladı.

Lübnan Kuvvetleri Partisi’ne yakın kaynaklar, ‘Hizbullah’ın artık bu yönde bir adım atmazsa hem kendisini hem de tüm Lübnan halkını yeni bir savaşa sürükleyeceğinin farkında olduğunu, eylül ayında önceki ABD temsilcisi Amos Hochstein’ın sunduğu fırsatı değerlendirmediğinde savaşla karşılaştığını ve şimdi Tom Barrack’ın sunduğu fırsatı değerlendirmemesi halinde Lübnan’ı tehlikeye atacağını bildiğini’ ifade etti. Kaynaklar, Lübnan’ın yeni şiddet sahnelerine sürüklenmemesi konusunda uyardı.