Lübnan’ın yeni Dışişleri Bakanı Vehbe: Suriyelilerin evine dönmesi için çalışacağım

Yeni Dışişleri Bakanı Şerbel Vehbe, selefi Nassif Hitti’den görevi devralıyor (AFP)
Yeni Dışişleri Bakanı Şerbel Vehbe, selefi Nassif Hitti’den görevi devralıyor (AFP)
TT

Lübnan’ın yeni Dışişleri Bakanı Vehbe: Suriyelilerin evine dönmesi için çalışacağım

Yeni Dışişleri Bakanı Şerbel Vehbe, selefi Nassif Hitti’den görevi devralıyor (AFP)
Yeni Dışişleri Bakanı Şerbel Vehbe, selefi Nassif Hitti’den görevi devralıyor (AFP)

Lübnan’ın yeni Dışişleri Bakanı Şerbel Vehbe, hükümetin, uluslararası toplantılarda Lübnan’ın çıkarları ile ulusal ilkelerin savunulmasını ve yerinden edilen Suriyelilerin evlerine dönüşünü öngören programını uygulamaya çalışacağını belirtti. Vehbe, kendisine güvendikleri için Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn ve Başbakan Hassan Diyab’a teşekkür etti.
Vehbe’nin bu açıklamaları, Dışişleri Bakanlığı’nda selefi Nasif Hitti’den görevi devraldığı sırada geldi. Hitti, Vehbe’ye ‘Lübnan tarihinin zor, önemli ve hayati bir döneminde bu sorumlulukları ve ağır görevleri başarıyla taşıma’ temennisinde bulundu.
Vehbe de karşılık olarak Hitti’nin bakanlık süresince yaptığı çalışmalara övgüde bulunarak, başta Cumhurbaşkanı Avn ve Başbakan Diyab’ın güvenine layık olmaya çalışacağını kaydetti.
Vehbe, “Şüphesiz bu sorumluluk zor ve eşi görülmemiş koşullarda geldi. Fakat bu kesinlikle mevkimiz neresi olursa olsun bizi, bu zorlu süreci aşma ve durumları tüm yönleriyle düzeltmekten alıkoymamalıdır. Yaşadığımız çok sayıda krize daimi çözümler bulmalıyız. Yerinden edilenler krizi başta olmak üzere yerel ve bölgesel sıkıntıların üst üste gelmesiyle oluşan bu krizlerin çözümü uluslararası toplumun işbirliğini gerektiriyor” diye konuştu.
Vehbe konuşmasının devamında şunları kaydetti:
“Filistin Dışişleri ve Göçmenler Bakanlığı, yerinden edilenlerin güvenli bir şekilde ülkelerine dönüşünü sağlamak ve Lübnan’ın yüklendiği büyük yükü hafifletmek ümidiyle hükümet programının uygulanmasını destekleyecek. Anayasanın Filistinli mültecilerin kalıcı olarak Lübnan'a yerleştirilmesini reddettiği ve Filistinli mültecilere dönüş hakkının vurgulandığı maddelere bağlı kalacağız. Bakanlık, uluslararası çevrelerde Lübnan’ın çıkarlarını ve ulusal ilkeleri savunma politikasını izleyecek. UNIFIL güçleriyle iyi ilişkileri koruyacağız. Lübnan, 1701 sayılı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararının uygulanmasında kararlıdır. Düşman İsrail’in bu kararı ve Lübnan’ın egemenliğini hava, kara ve denizden sürekli ihlal etmesini kınıyoruz. Deniz sınırlarının çizilmesi ilkesine, deniz suları ve münhasır ekonomik bölgedeki petrol zenginliğinin korunmasına, Lübnan’ın Şebaa Çiftlikleri’ni, Keferşuba Tepeleri’ni ve El-Gacr köyünün kuzey kesimini geri alma haklarına bağlıyız. Kardeş ve dost ülkelerle mevcut ilişkileri güçlendirmek, hükümetin ekonomik kalkınma planını izlemek ve Sedir (CEDRE) Konferansı'nda alınan kararları Lübnan İçin Uluslararası Destek grubu ve uluslararası toplum ile işbirliği içinde uygulamak için çalışacağız. Ayrıca Arap dünyasıyla temaslarımızı yoğunlaştırmaya çalışacağız.”



Azalan iyimserliğe rağmen... Gazze Şeridi'nde ateşkes için ABD destekli öneri tartışılıyor

İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)
TT

Azalan iyimserliğe rağmen... Gazze Şeridi'nde ateşkes için ABD destekli öneri tartışılıyor

İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)

İsrail ve Hamas’tan müzakereciler, 6 Temmuz'dan bu yana Doha'da devam eden ateşkes görüşmelerinin son turunda, esirlerin aşamalı olarak serbest bırakılmasını, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nin bazı bölgelerinden çekilmesini ve çatışmanın sona erdirilmesine ilişkin görüşmeleri içeren 60 günlük ateşkes için ABD destekli bir öneriyi tartışıyorlar.

ABD'li, Katarlı ve Mısırlı arabulucular bir anlaşmaya varmak için çalışıyor, ancak bir anlaşmaya varılabileceğine dair iyimserlik azaldı.

İşte Reuters'a isminin açıklanmaması kaydıyla konuşan bir yetkilinin özetlediği ateşkes önerilerinin ayrıntıları ve ilgili bazı siyasi hesaplara bir bakış:

İsrailli esirler ve Filistinli mahkûmlar

Gazze Şeridi'nde tutulan 10 esir, 18 cesetle birlikte 60 günlük bir süre içinde iade edilecek. Takaslar tören olmadan gerçekleşecek. Buna karşılık İsrail de sayısı henüz belli olmayan Filistinli mahkûmları serbest bırakacak. İsrail, Hamas ve müttefikleri tarafından tutulan 50 esirden yaklaşık 20'sinin hayatta olduğuna inanıldığını söylüyor.

Filistinlilere yardım

19 Ocak'ta varılan bir anlaşmaya göre, Birleşmiş Milletler (BM) ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi'nin (ICRC) katılımıyla Gazze Şeridi'ne yeterli miktarda yardım derhal ulaştırılacak.

İsrail’in geri çekilmesi

İlk gün, ilk 8 esirin serbest bırakılmasının ardından İsrail ordusu, üzerinde mutabık kalınacak haritalara göre Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki bazı bölgelerden çekilecek. Yedinci gün, 5 ceset alındıktan sonra, İsrail haritalara göre Gazze Şeridi'nin güneyindeki bazı bölgelerinden çekilecek.

ABD Başkanı Donald Trump, Maryland eyaletindeki Andrews Ortak Üssü'nde gazetecilere el sallarken (AFP)ABD Başkanı Donald Trump, Maryland eyaletindeki Andrews Ortak Üssü'nde gazetecilere el sallarken (Arşiv-AFP)

Teknik bir ekip, teklifin çerçevesi üzerinde mutabakata varıldıktan sonra yapılacak hızlı müzakereler sırasında çekilme kılavuzunun oluşturulması için çalışacak.

Kalıcı ateşkes müzakereleri

Anlaşmanın ilk gününde kalıcı ateşkes müzakereleri başlayacak. Bir anlaşmaya varılması halinde, 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'nde tutulan tüm esirler ve Filistinli mahkûmlar serbest bırakılacak.

Garantiler

Teklif, ABD Başkanı Donald Trump'ın anlaşmaya bağlılığını garanti ediyor. Arabulucular, ara verilen süre boyunca ciddi müzakerelerin yapılmasını sağlayacak ve daha fazla zamana ihtiyaç duyulması halinde bu süreyi uzatabilecekler.

İsrail'de siyasi hesaplar

İsrail hükümetinin iki aşırı sağcı üyesi, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, ateşkes çabalarını eleştirerek bunun yerine Hamas'ın tamamen yok edilmesi çağrısında bulundu.

İki ismin bir anlaşma imzalanması halinde istifa edip etmeyeceği belli değil. Netanyahu onları kendi tarafında tutmak için İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nde ocak ayında yürürlüğe giren son ateşkesten çok daha geniş bir alanı kontrol etmesi için bastırıyor ve ordunun güneyde Han Yunus ile Refah arasındaki bölgeyi kontrol etmesine izin veriyor. Hükümet bu bölgede yaklaşık 600 bin kişi için bir ‘insani yardım şehri’ inşa etmeyi planladığını ve bunun Gazzeliler için güvenli bir alan olacağını belirtti. Muhalifler bu kenti bir toplama kampına benzetti.

Eleştirmenler, Netanyahu'nun müzakereleri Knesset'in yaz tatiline gireceği 27 Temmuz'a kadar uzatmaya çalıştığını söylüyor. Zira Knesset açık değilken bir hükümeti devirmek çok zordur.

Hamas'ın siyasi hesapları

Hamas, bu kadar çok toprağın doğrudan İsrail'in kontrolüne bırakılmasına ya da kıyı şeridi üzerindeki zaten kırılgan olan kontrolünü azaltacak kapalı bir ‘insani yardım şehri’ kurulmasına temelden karşı. Bu nedenle Hamas, İsrail güçlerinin ocak ayındaki ateşkesten önce belirlenen hatlara çekilmesini talep ediyor.

Hamas ayrıca, İsraillilerin ateşkesi uzatma niyetinde olmadıklarından endişe duyduğundan, çatışmaların durdurulmasının savaşın sona ermesine yol açacağına dair daha güçlü garantiler verilmesi için bastırıyor.