Sudan Başbakanı: Milislerle haftalar içinde bir barış anlaşması imzalanacak

Abdullah Hamduk
Abdullah Hamduk
TT

Sudan Başbakanı: Milislerle haftalar içinde bir barış anlaşması imzalanacak

Abdullah Hamduk
Abdullah Hamduk

Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk, hükümetinin ülkenin karşı karşıya kaldığı birçok zorluğun üstesinden geldiğine dikkati çekti. Geçen yıl boyunca özellikle Sudan’ın uluslararası topluma dönüşü, kapsamlı bir barışa yaklaşması, yaşam koşullarının yetersizliği başta olmak üzere birçok başarı elde ettiğini söyledi.
Hamduk’un açıklaması, 4 Ağustos’ta Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri’nde (ÖDBG) temsil edilen devrim güçleri ve ülkenin geçiş yönetiminin kurduğu (şu an dağılmış durumda) Askeri Konsey arasında güç paylaşımı için siyasi bir anlaşmanın imzalanmasından 1 son sonra geldi.
Hamduk, geçiş hükümeti ile silahlı hareketler arasında haftalar içinde nihai bir barış anlaşması imzalanacağını duyururken, “Bu sayede barışın ilk aşaması gerçekleştiriliyor” dedi.
Temmuz ayında hükümet ve Darfur, Mavi Nil ve Güney Kordofan’daki bir dizi silahlı grup, geçiş yönetimi yapılarına katılım hususunda uzlaşı sağladı. Aynı şekilde güvenlik düzenlemeleri meselesini çözmek ve barış anlaşmalarını sonuçlandırmak amacıyla iki taraf arasındaki görüşmeler ise hala devam ediyor.
Geçiş hükümetinin karşılaştığı birçok zorluğa rağmen Hamduk, barış konusunda kaydedilen ilerlemenin yanı sıra ülkenin güçlü ve düzenli şekilde uluslararası topluma yönelmesi başta olmak üzere birçok görevi yerine getirdiğini söyledi.
Sudan hükümeti, uluslararası topluma tam entegrasyonunun yolunu açacak bir durum olarak, ABD yönetiminin Sudan’ı terörizme destek veren ülkeler listesinden çıkarma hususundaki olumlu kararını bekliyor. Hamduk, Sudan devriminin şehirlerine olan vefa borçlarını yerine getirme taahhüdünde bulunurken, adımın ‘herkesi kapsayacal bir ülke inşa eden şehitlere sunulmuş en güzel hediye’ olduğunu vurguladı. Başbakan, hükümetin ekonomik sıkıntı ve yüksek yaşamsal maliyetle mücadele çabalarını sürdürdüğünü belirtirken, “İnsanlarımızın acılarını yaşıyoruz. Bu acıların kısa süreliğine olacağını belirtiyoruz” dedi.
Abdullah Hamduk, Geçiş Yasama Konseyi’nin hızlı şekilde kurulması çağrısı yaparken, konseyin siyasi yelpazenin renklerini temsil etmesi, yürütme kolunu denetlemede rolünü oynaması ve aynı zamanda ülkedeki önemli meselelerin tartışılmasına katkıda bulunacak ulusal bir meclisin kurulması gerektiğini kaydetti. Hamduk ayrıca, sivil vilayetlere valilerin atanmasıyla hükümetin geçiş otoritesi yapılarının tamamlanmasında büyük adımlar atıldığına dikkati çekti.
Geçiş hükümeti ve ÖDBG, son dönemde geçiş otoritesi yapılarının tamamlanmasında yaşanan gecikme karşısında milyonlarca kişinin sokak gösterileriyle ile karşı karşıya kaldı.
ÖDBG ve ordu liderleri, 17 Ağustos’ta geçiş dönemini düzenleyen anayasa belgesini imzaladı. Belge, yönetim organlarının oluşumunu şart koşarken, henüz oluşturulmamış bir yasama konseyinin yanı sıra, Egemenlik Konseyi ve Bakanlar Kurulu’nu içermesini öngörüyordu.
Hamduk, devrik Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir’in görevden alınmasının ardından Nisan 2019’da bir halk devrimiyle ülkenin ilk geçiş hükümetine başkanlık ediyor.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times