Husilerin Hudeyde'de son iki ayda 44 sivil öldürdü

Arşiv
Arşiv
TT

Husilerin Hudeyde'de son iki ayda 44 sivil öldürdü

Arşiv
Arşiv

Husiler, Hudeyde eyaletinin Kızıldeniz sahili bölgelerindeki saldırılarını ve sürekli insan hakları ihlallerini sürdürüyor. (Kızıldeniz) Batı Sahili’ndeki Amalika Tugayı, Ulusal Direniş ve Tihamiye Tugayları’ndan oluşan Yemen Ortak Kuvvetleri, geçtiğimiz Haziran ile Temmuz ayları arasında, içlerine kadınlar ve çocukların bulunduğu 44 sivilin Husiler tarafından açılan ateş sonucu öldüğü duyurdu.
Meşru hükümete bağlı, Batı Sahili’ne konuşlandırılmış olan Amalika Tugayı medya merkezinin yayınladığı yeni bir raporda, “Husilerin, Hudeyde vilayetindeki vatandaşların hayatlarını dayanılmaz bir cehenneme dönüştürdüğü, Birleşmiş Milletler’in (BM) kırılgan ateşkes süresinin uzatılmış olmasına rağmen koşulların kötüleştiği” bilgisine yer verildi.
Raporda, “Çeşitli gruplardan savunmasız sivillerin Husilerin çirkin tehditleriyle karşı karşıya kaldığını, başlarının üzerine düşen, evlerini harabeye çeviren havan mermileriyle evlerinin içinde kanları dökülen,  keskin nişancıların kurşunları veya mayınlarıyla hayatlarını kaybetmelerinden sonra artık sivillerin hayatta kalmalarını garanti edecek güvenli bir yer kalmadığını” belirtti.
Batı Sahili’ndeki Medya Merkezi’nin sağlık kaynaklarından aktardığına göre, geçtiğimiz Haziran ve Temmuz ayları boyunca Batı Sahili’ndeki kurtarılmış bölgelerin hastanelerine 17’si çocuk ve kadın olmak üzere 44 ölü ve yaralı başvuruda bulundu. “Husi ölüm makineleri tarafından 11 kişinin öldürüldüğü, bunlardan 2’sinin düşen havan topuyla, 6’sının döşenen mayın ve el yapımı patlayıcıyla, 1 tanesinin açılan ateşle, 2 tanesinin ise termal füzeyle öldürüldüğü” ifade edildi. Ayrıca, “sayıları 33’e ulaşan yaralıların, 8’i havan mermilerinin şarapnelleri, 7’si mayın patlaması, 13’ü keskin nişancı kurşunu, 5 tanesi ise orta boy silahlarla yaralandı” bilgisine yer verildi. Raporda ayrıca, Husilerin keskin nişancıları ve bombardıman eylemlerinden geriye sadece insan kayıplarının kalmadığı, fakat aynı zamanda “bu saldırıların yıkıcı etkilerinin evlere ve mülklere zarar verdiği, aileleri yerinden ettiği ve bazı köyleri adeta hayalete çevirdiği” ifade edildi.
Rapor, geçtiğimiz iki ay içinde Hudeyde’nin güneyinde bulunnan Hays ve Tahita ilçelerindeki 7 evin çok ciddi şekilde hasar gördüğünü, bu evlerden birinde meydana gelen yangının evdeki mobilyalar, mefruşat ve elbiselerin tümüyle yanmasına sebep olduğu belirtildi. Diğer iki ev ise isabet eden havan mermisi yüzünden enkaza dönüştü. Buna ek olarak, Tahita ilçesindeki bir vatandaşa ait çiftlik Husi bombardımanı sebebiyle yanıp küle döndü. Yine Tahita’daki bir tüccarın petrol istasyonu ve Hays’taki bir vatandaşın dükkanının yanı sıra, 1 nakliye kamyonu, 1 yolcu otobüsü ve 3 motosiklet zarar görerek kullanılamaz hale geldi.
Husilerin muhtelif silahlarla aralıksız devam eden bombardımanları sebebiyle, “bazı bölge halklarının, evlerini, mahallelerini ve tarlalarını geride bırakarak toplu şekilde yerlerini terk ettiği görüldü. Hudeyde’nin çeşitli bölgelerinden yüzlerce ailenin yuvalarını terk etti. Terk edilen bölgeler arasında yer alan Tahita ilçesindeki Beni el-Cinani ve el-Caruba bölgeleri yaşanan göçler sebebiyle bomboş hale gelerek adeta kum tepeleri görünümünü aldı.”
Medya Merkezi, Tahita ilçesindeki Balakma ve er-Rahman camileriyle Hays’daki Beyt Mağari Mescidi’nin Husi topçularının açtıkları ateş sonucunda zarar gördüğüne, camilerin pencereleri ve çatılarında büyük hasarlar meydana geldiğine işaret etti. Amalika Tugayı, Husiler hakkındaki raporunda, Husileri kontrolü altındaki bölgelerde çocuklara yönelik ihlalleri artırmakla suçladı. Ayrıca, bu ihlallerin tehlikeli bir olgu haline geldiğini, suç grubu unsurlarının tarzını yansıttığını belirtti.
Öte yandan, Yemen askeri kaynakları, Saada vilayetinin kuzey doğusundaki Kataf ilçesine bağlı Cebel ez-Zebid’de darbeci Husilere ait askeri bir bölgeyi hedef alan “Meşruiyeti Destekleme Koalisyonu” savaşçıları tarafından Çarşamba günü başlatılan hava saldırıları sonucunda, bir dizi Husi milisin öldüğü ve yaralandığı bilgisine yer verdi. Bu operasyon, ülkenin kuzeyindeki Cevf vilayetinin batısında yer alan Maton ilçesinde Husilerin döşediği bir mayının patlaması sonucu bir kadının ölmesi, kadının eşi ve çocuğunun yaralanması olayıyla eş zamanlı olarak geldi. Yerel kaynakların ifadesine göre, “Ayid Haridan adındaki bir vatandaşın Husi milislerin Maton ilçesinde döşedikleri mayınlardan bir tanesine aracıyla basması sonucunda havaya uçtuğu, patlama sonucunda Haridan’ın hayatını kaybettiği, hanımı ve 7 yaşındaki çocuğunun yaralandığı” bilgisine yer verildi.
Ülkenin güneyindeki Dali vilayetinde bulunan Dali kolordusuna bağlı medya merkezi, “Salı sabahı el-Fahir ilçesinin güneyindeki Marhaza bölgesindeki evinde bulunduğu sırada Husi keskin nişancıları tarafından açılan ateş sonucunda Mevedde el-Eyyubi (22 yaşında) adındaki bir kadının başından vurulduğunu” açıkladı.  
Medya merkezi, kurbanın ailesinin olayla ilgili şu ifadelerine yer verdi, “sabah saat 6 sularında aile efradına kahvaltı hazırladığı sırada Husi keskin nişancıları tarafından açılan ateş sonucu başından vuruldu ve ambulansla derhal hastaneye sevk edildi.”
Güney Direniş Tugayları Sağlık İşleri Müdür ve Sinah Sahra Hastanesi Genel Müdürü Dr. Samih Hizam, “22 yaşındaki Mevedde el-Eyyubi’nin ciddi bir yaralanma sebebiyle hastaneye bilinci kapalı bir şekilde getirildiğini, kafatasının ön kısmından giren merminin arka kısımdan çıktığını, hastaya acil müdahalenin yapılmasının ardından en-Nasr Hastanesi’ne gönderildiğini, ardından durumunun ciddi olması sebebiyle başkent Aden’e sevk edildiğini” belirtti.

Yemen’de ne oluyor?
Nüfusunun yüzde 56’sı Sünni yüzde 44’ü Zeydi mezhebine mensup olan Yemen’de bir aşiret olan Husiler, 1979 İran Devrimi sonrası Tahran rejimi tarafından 12 İmam Şiiliğine dönüştürüldüler. Politik olarak Tahran rejimine bağlı bir 12 İmamcı Şii teokrasisi kurmayı hedefleyen Husilerin nüfusa oranı ise yüzde 2’yi geçmiyor.  
1978’den bu yana Kuzey Yemen’i, 1990’daki Kuzey-Güney birleşmesinden bu yana da tüm ülkeyi yöneten Ali Abdullah Salih rejimi “Arap Baharı” sürecinde Kasım 2011’de son buldu.
Salih’in yerine Başkan Yardımcısı Abdu Rabbuh Mansur al-Hadi Ocak 2012’de yapılan seçimlerde cumhurbaşkanı seçilirken genel seçimleri de Islah Partisi kazandı.
İran rejimi tarafından silahlandırılan ve ideolojik/dini dönüşüme uğrayan Husiler ise Eylül 2014'ten bu yana başkent Sana ve bazı bölgeleri işgal ederek yönetime askeri darbe yaptı. Darbe sonrası Husiler ile ittifak yapan Ali Abdullah Salih ise Aralık 2017’de ittifakı bozduğu için Husiler tarafından öldürüldü.
Meşru Yemen Cumhurbaşkanı ve Hükümeti ise darbecilerle mücadele için ülkenin ikinci büyükşehiri Aden’i geçici başkent ilan etti. Yemen Ulusal Ordusu Husi işgalini geriletse de mücadelesi sürüyor.
Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçleri ise Mart 2015'ten bu yana Husilere karşı uluslararası toplumun tanıdığı meşru Yemen hükümetine destek veriyor. Koalisyon Husi darbecilerin yanı sıra Yemen’in doğusunda mevzilenen Arap Yarımadası el-Kaidesi ve DEAŞ Sana Vilayeti terör örgütlerine karşı da  mücadele ediyor.
Suudi Arabistan öncülüğündeki Yemen'de Meşruiyeti Destekleme Koalisyonu’nda Bahreyn, Mısır, Ürdün, Kuveyt, Fas, Senegal, Sudan, ve Birleşik Arap Emirlikleri silahlı kuvvetleri bulunuyor. Amerika Birleşik Devletleri (ABD), İngiltere, Pakistan ve Somali ise koalisyona dışarıdan destek veriyor.



Suriye halkının merkezi mi yoksa federal devlet mi anlaşmazlığı üzerine bir okuma

Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
TT

Suriye halkının merkezi mi yoksa federal devlet mi anlaşmazlığı üzerine bir okuma

Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)

Macid Kıyali

Suriye’de Beşşar Esed rejiminin düşmesinin ardından geçiş dönemi liderliği ile muhalifleri arasında yaşanan iç çatışma, siyasi sistemin niteliği, özellikle de merkeziyetçilik mi yoksa ademi merkeziyetçilik mi, merkezi bir devlet mi yoksa federal bir devlet mi tartışmaları üzerine yoğunlaşıyor.

Bu konu meşru olmasına rağmen, tartışmaya katkı sağlamak amacıyla bazı temel gözlemler aşağıda sunuyorum.

İlk gözleme göre ademi merkeziyetçilik ya da federalizm meselesini gündeme getirmek, bu konuda kutuplaşmanın temel nedeninin Suriye’deki iç çatışmada kimlik, etnik, mezhepsel ve bölgesel özelliklerin baskın olması olduğu gerçeğini görmeyi zorlaştırdı.

Çatışmanın önde gelen tarafları, siyasi veya sınıfsal güçleri ya da tarafları temsil etmekten ziyade kimlik temelli yahut mezhepsel, etnik ve bölgesel kimliği vurgulayan taraflar olduklarından, bu konunun siyasi niteliği göz ardı ediliyor.

Dikkati çeken ikinci gözleme göre ise federal ya da ademi merkeziyetçi bir devlet için mücadele eden güçler, bunu demokrasi meselesinden daha öncelikli tutuyorlar. Bunun nedeni, söz konusu güçlerin (SDG, Suveyda'daki Hicri Hareketi ve kıyı şeridinde Esed rejiminin çöküşünden etkilenen güçler) demokratik olmayan güçler olmaları. Prensipte pozisyonları, politikaları ve tercihleri ve temsil ettiklerini iddia ettikleri gruplarla olan ilişkileri göz önüne alındığında bu güçlerin Esed rejimi altında kendilerini ifade etmedikleri ve bu konuyu bu kadar yoğun bir şekilde gündeme getirmedikleri unutulmamalı.

Üçüncü ve belki de en önemli gözleme göre federal bir devlette kimlik statüsü konusundaki çatışmaya öncelik verilmesi, devletin kurulması ve vatandaşlık taleplerini ya gölgeliyor ya da ön plana çıkarıyor. Bunların, 54 yıllık Esed döneminde eksik olan iki temel unsur olduğu ve özellikle mevcut koşullarda, yani devletin kurumlar ve hukuk devleti olarak yeniden kurulması ve vatandaşların güçlendirilmesi, böylece Suriyelilerin gerçek anlamda özgür ve eşit vatandaşlar olarak bir halk haline gelmeleri için ülke genelinde Suriyelilerin en çok ihtiyaç duyduğu unsurlar olduğu unutulmamalı.

Bu yüzden iki temel sorunla karşı karşıyayız. Bunlardan birincisi, artık var olmayan Esed rejiminin Suriye'nin birliğini zayıflatıp bozmayı başarması, Suriyelileri mezhep, din, etnik köken, bölge ve aşiret aidiyetlerine göre sınıflandırması ve ‘böl ve yönet’ politikası uyarınca onları birbirlerine düşürmesinden kaynaklanıyor.

İkinci sorun, Suriyelilerin kendi koşullarını kontrol edememeleri. Bu durum, Suriye’nin geleceğinin, Suriye halkının aleyhine, uluslararası güçlerin, özellikle ABD ve bölgesel tarafların meselesi haline gelmesine neden oldu. Bu durum, kimlik çatışmaları, özellikle de silahlı çatışma veya silahlı milisler şeklinde ortaya çıkan çatışmalar için de geçerli.

Federalizm, bir ülkeyi bölmek değil, aksine ülkenin birliğini organize etmek ve merkezin statü, egemenlik ve kaynaklar konusunda çevre bölgelere müdahale etmesini önlemek için daha uygun bir yöntem. Böylelikle karşılıklı güven temelinde hükümete daha geniş katılım sağlanır.

Suriye geçiş dönemi yönetimi ve Suriye muhalefetinin geri kalanı, gelecekteki siyasi sistemin nasıl olacağı ve otoriterliğin ve marjinalleşmenin geri dönüşünü önlemeye katkıda bulunanlar da dahil olmak üzere yeni konsensüsler oluşturmak için neyin uygun olduğu konusunda kafa karışıklığı ya da netlik sağlanamaması ortaya çıkan federalizm ve ademi merkeziyetçilik konusundaki tartışmalardan sorumlu.

Aslında, yeni yönetime bağlı olanlar ve geleneksel Suriye muhalefeti tarafından federalizmin reddedilmesinin sebebi, aceleci davranışlar, duygusal ve milliyetçi coşku ve önyargılar.

Söz konusu tartışmayı kapatmak yerine açmalı, tüm soruları sormalı. Çünkü Suriye’nin geleceği tartışmaya açık. Tüm Suriyeliler bu tartışmayla ilgileniyor ve bu konuda cevaplar bulmaya katkıda bulunuyor.

Daha spesifik olarak, federal ya da ademi merkeziyetçi bir devlet tartışmasıyla ilgili olarak, federalizmin herhangi bir ülkenin bölünmesi anlamına gelmediği, aksine birliğin daha uygun bir şekilde örgütlenmesi ve merkezin statü, egemenlik ve kaynaklar konusunda çevreyi kötü yönde etkilemesini önlemek için, karşılıklı güvene dayalı yönetişime daha geniş katılımı garanti eden bir sistem olduğunun anlaşılması gerekiyor.

Toplumun yönetimini etkileyen sorunlara güvenlik çözümleri getirilemedi. Çünkü herhangi bir güvenlik çözümü coğrafyaya, topluma, egemenliğe ve devlete sadece bölünmeler getirir.

Tüm bunlar bölünmek değil, federalizm gücün paylaşılması anlamına gelir. Dışişleri, savunma ve genel ekonomi yönetimi gibi devlet egemenliği ile ilgili konularda merkezileşme söz konusu. Bunların tümü birleşik parlamento ve merkezi hükümetin sorumluluğunda. Öte yandan iç güvenlik, eğitim, sağlık ve yerel kalkınma konularının yönetimi eyaletlerin veya yerel yönetimlerin yetki alanına girer.

Burada bazılarının endişelerini hafifletebilecek en önemli nokta, federalizmin etnik köken/milliyet veya din/mezhep yerine coğrafyaya dayalı olmasıdır. Çünkü herhangi bir kimlik meselesi, demokratik karakterini zayıflatır ve eşit vatandaşlık haklarının ve vatandaşların devletinin güçlenmesini engeller. Tıpkı Lübnan'da ve Irak'ta olduğu gibi.

Elbette, birçok alanda idari meselelerle ilgili olan ademi merkeziyetçi bir devleti, anayasaya göre yetkileri paylaşan federal bir devletle karıştırmak bir sorundur. Şarku'l Avsat'ın al Majalla'dan aktardığı analize göre federal devleti ayrılıkçı bir devlet olarak görmek de bir tür karışıklık veya yanılgı olarak adlandırılabilir, ancak bu doğru değil, çünkü merkezi devletler, yönetim, temsil ve kaynak dağıtımında esnekliğe sahip federal devletlere göre ayrılmaya çok daha yatkındır, zira günümüzün en büyük, en güçlü ve en zengin devletleri federal devletlerdir.

Bu yüzden herhangi bir kimlik grubuyla anlaşmazlık, kavramların karışmasına veya çarpıtılmasına yol açmamalı. Örneğin, İsrail'in siyasi sistem olarak demokrasiyi benimsemesi, demokrasiye karşı düşmanlığı teşvik etmemeli. Ayrıca, belirli bir önermeye elverişli olmayan koşullar olduğunu gözlemlememiz, bu kavramın tartışmaya açılmaması, geliştirilmemesi ve belirli bir ülkede devlet kurulması için ulusal birliği oluşturmaya hizmet eden bağlamlara yerleştirilmemesi gerektiği anlamına gelmez.

Son olarak, bu alanda, özellikle Suriye bağlamında, dikkate alınması gereken iki konu var. Öncelikle ülkenin toprakları üzerinde devlet egemenliğinden söz edilmesi için bunun halkın birliği gerçeğine dayanması gerekiyor. İkinci olarak ise toplumun yönetimini etkileyen sorunlara güvenlikle ilgili bir çözüm bulunmuyor, çünkü herhangi bir güvenlik çözümü coğrafyanın, toplumun, egemenliğin ve devletin bölünmesine yol açar.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Londra merkezli al Majalla dergisinden çevrilmiştir


Tedmür'de ortak devriyeye düzenlenen saldırıda Suriyeli ve Amerikalı personel yaralandı

 Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
TT

Tedmür'de ortak devriyeye düzenlenen saldırıda Suriyeli ve Amerikalı personel yaralandı

 Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)

Suriye güvenlik kaynakları bugün, Suriye güvenlik güçleri ile ABD kuvvetlerinin, ülkenin orta kesimindeki Tedmür kentinde ortak devriye sırasında silahlı saldırıya uğradığını bildirdi.

Suriye resmi haber ajansı SANA’ya konuşan bir güvenlik kaynağı, saldırıda Suriye güvenlik güçlerinden iki kişinin ve bazı ABD askerlerinin yaralandığını, saldırıyı gerçekleştiren kişinin ise öldürüldüğünü açıkladı.

Kaynak, olayın ardından ABD’ye ait helikopterlerin yaralıları et-Tanf Üssü’ne tahliye ettiğini belirterek, saldırının nedenleri ve koşullarına ilişkin henüz bilgi bulunmadığını ifade etti.

Olay nedeniyle Deyrizor-Şam uluslararası kara yolunda trafiğin geçici olarak durdurulduğu, bölge semalarında ise yoğun hava hareketliliği yaşandığı kaydedildi.


Haberlere göre İsrail, Gazze şehrinde Hamas lideri Raid Saad'ı hedef aldı

Filistinliler, Gazze Şeridi'nde İsrail bombardımanı sonucu hasar gören bir evin çökmesinin ardından kurbanları arıyor (Reuters)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nde İsrail bombardımanı sonucu hasar gören bir evin çökmesinin ardından kurbanları arıyor (Reuters)
TT

Haberlere göre İsrail, Gazze şehrinde Hamas lideri Raid Saad'ı hedef aldı

Filistinliler, Gazze Şeridi'nde İsrail bombardımanı sonucu hasar gören bir evin çökmesinin ardından kurbanları arıyor (Reuters)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nde İsrail bombardımanı sonucu hasar gören bir evin çökmesinin ardından kurbanları arıyor (Reuters)

İsrail ordusu bugün Gazze Şehrinde üst düzey bir Hamas militanını hedef aldığını açıkladı.

İsrail ordusu, Shin Bet güvenlik servisiyle birlikte yaptığı ortak açıklamada, “Kısa bir süre önce, İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) ve Şin Bet, Gazze Şehri bölgesinde üst düzey bir Hamas teröristini hedef aldı. Son birkaç aydır Hamas'ın yeteneklerini ve silah üretim kapasitesini yeniden inşa etmek için çalışıyordu” ifadeleri yer aldı.

Şarku’l Avsat’ın İsrail haber sitesi Ynet’ten aktardığına göre operasyonun hedefinde, Hamas'ın askeri kanadı olan İzzeddin Kassam Tugayları Komutanı Raid Saad vardı.

Filistin Enformasyon Merkezi ise Gazze şehrinin batısındaki Nablusi Kavşağı yakınlarında sivil bir araca düzenlenen İsrail hava saldırısında dört kişinin öldüğünü duyurdu.

El-Aksa TV daha önce Gazze şehrinin güneybatısında patlamalar duyulduğunu bildirmişti.