Hafter, Sirte’deki gerginliğin artmasının ardından askeri liderlerle görüştü

UMH yandaşı güçler, Sirte savaşına takviyelerini sürdürüyor (Reuters)
UMH yandaşı güçler, Sirte savaşına takviyelerini sürdürüyor (Reuters)
TT

Hafter, Sirte’deki gerginliğin artmasının ardından askeri liderlerle görüştü

UMH yandaşı güçler, Sirte savaşına takviyelerini sürdürüyor (Reuters)
UMH yandaşı güçler, Sirte savaşına takviyelerini sürdürüyor (Reuters)

Hafter, Sirte’deki gerginliğin artmasının ardından liderlerle askeri gelişmeleri tartıştı
Mareşal Halife Hafter liderliğindeki Libya Ulusal Ordusu (LUO) ile Akdeniz’de Türkiye ve Malta’yı da içeren yeni bir üçlü cephe açan Fayiz es-Serrac başkanlığındaki Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) arasında Libya’daki stratejik Sirte şehri hattına yönelik askeri gerginlik yeniden başladı.
Mareşal Hafter, 6 Ağustos’ta ülkenin doğusundaki Bingazi şehrinde operasyon odası subayları ve LUO’ya ait askeri bölgelerin komutanları ile bir toplantı düzenledi. Hafter’in ofisinden yapılan kısa bir açıklamada, toplantıda son askeri gelişmelerin ve ordu kuvvetlerinin tüm birimlerinin hazır olup olmadığının ele alındığı belirtildi.
Öte yandan UMH’nin yürüttüğü Burkan el-Gadab (Öfke Volkanı) operasyon odası, geçtiğimiz Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Wagner ajanlarının Cufra’dan (Trablus’un 450 km doğusundaki) Sirte’ye hareketlerinin takip edildiğini, 4 askeri ve 2 mühimmat yüklü aracın da dahil olduğu 21 araçlık konvoyun tespit edildiğini bildirdi.
UMH’ye bağlı Siret ve Cufra Operasyon Odası, kuvvetlerinin Ebu Kurayn ve el-Vişka’nın güneyinde bölgede güvenliği ve istikrarı bozan suç çetelerini kovuşturma görevinin bir parçası olarak güvenlik devriyelerini sürdürdüğünü açıkladı. Yerel medya organlarının Cufra bölgesindeki bir kaynaktan aktardığına göre Rus Wagner paralı askerler, ordu grupları eşliğinde Brak eş-Şati bölgesinin 65 km uzağında bulunan el-Fate kapısına doğru hareket etti. Kaynaklar, Wagner grubunun Sirte’ye doğru ilerleyerek, Çarşamba akşamı Vadan bölgesindeki pozisyonlarını boşalttığını ve bölgenin, çeşitli askeri hareketlere tanık olduğunu ifade etti. Bunların yanı sıra silahlı grupların, yakın zamanda eş-Şuvayrif’in 90 km kuzeybatısındaki Kureyyet bölgesine sızdığı belirtildi.
Öte yandan 6 Ağustos’ta Serrac ve yardımcısı Ahmed Maitik arasında anlaşmazlık yaşandığı ifade edildi. Maitik’in ofisinden yapılan açıklamaya göre Maitik, Serrac’ın 2015 yılı sonunda Fas’ta imzalanan Suheyrat Anlaşması uyarınca başbakan olmadığını, daha ziyade Başkanlık Konseyi Başkanı olduğunu vurguladı.
Maitik, Serrac’ın tek başına ‘belirli ve özel uzmanlıklara sahip olmadığını’ söylerken, iki taraf arasında da hukuki bir tartışma başladı.
Serrac ve Trablus’taki Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Halid el-Mişri ile görüşen Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun LUO kontrolündeki Sirte ve Cufra şehirlerini UMH’ye teslim etme hususundaki açıklamalarına yanıt veren LUO’dan askeri bir yetkili, ordunun söz konusu iki şehirden geri çekilmesi gibi bir planın mevcut olmadığını ifade etti. İsminin belirtilmesini istemeyen yetkili, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, kuvvetlerinin hala pozisyonlarını koruduğunu ve hiçbir şekilde söz konusu şehirleri bir başka tarafa teslim etme niyetinde olmadıklarını vurguladı. LUO yetkilisi, ‘Çavuşoğlu’nun açıklamalarını asılsız iddialar’ olarak nitelendirirken, bunun, Türkiye’nin sürekli tekrar ettiği yanlış bilgilendirme kampanyasının bir devamı olduğunu savundu.
Halid el-Mişri ise bir ay içerisinde Sirte ve Cufra’da paralı askerleri destekleyen 110’dan fazla askeri kargo uçağının takip edildiğini açıkladı.
Serrac, Türkiye ve Malta Dışişleri Bakanları ile yaptığı görüşmede, bu hassas aşamada üç ülke arasındaki koordinasyonun önemine dikkati çekti. Serrac, toplantının, Libya’daki gelişmeler, Libya’da güvenlik ve istikrar da dahil, siyasi sürece geri dönülmesi meselelerine odaklandığı söylerken, üç ülke arasındaki çeşitli önemli meselelerin yanı sıra Libya’daki koşulları normal seyrine döndürmeye yardımcı olma ve hizmet sektörünün sorunlarına acil çözümler bulma konularının da gündemde olduğunun altını çizdi.
Fayiz es-Serrac, yayınladığı bir bildiride, toplantıda üç ülke arasında tarifeli ticari uçuşlar gerçekleştirme olasılığının görüşüldüğünü, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Malta Başbakanı Robert Abela’nın kendisine selamlarını ilettiklerini ve iki ülkenin, ‘meşru hükümeti destekleme tavırlarını, Libya’nın istikrarına yönelik endişelerini ve mevcut krizin üstesinden gelmek için gerekli her şeyi sağlayacaklarını’ ifade ettiklerini söyledi. Libya’ya silah yasağı uygulamak üzere Avrupa Birliği’nin (AB) başlattığı Irini operasyonuyla ilgili olarak ise Serrac, operasyonun kara, hava ve deniz yoluyla yürütülmesi gerektiğini vurguladı. Serrac, hava yoluyla paralı asker ve silah nakil faaliyetlerinin durmadığına da dikkati çekti.
Serrac’a göre Türkiye ve Malta, Libya Sahil Güvenlik ihtiyacını karşılamaya istekli olduklarını gösterdi. Aynı şekilde toplantıda, AB yasadışı göçle mücadeleye etkili bir şekilde katkıda bulunma ve yatırımları kaynak ülkelere yönlendirerek sorunun temel nedenlerini ele almaya çalışması gereği üzerinde duruldu.



Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli kaynak: Hamas 60 günlük ateşkes önerisinde 3 değişiklik talep etti

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
TT

Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli kaynak: Hamas 60 günlük ateşkes önerisinde 3 değişiklik talep etti

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)

Hamas Hareketi’nin 60 günlük ateşkes önerisini kabul etmesi ve dolaylı müzakerelere hazır olduğunu duyurmasıyla Gazze Şeridi'ndeki ateşkes görüşmeleri yeni bir aşamaya girdi. Öte yandan İsrail'in, şimdiye kadar Gazze Şeridi'nin yüzde 65'ini kontrol altına aldığı bölgelerden çekilme konusunda engeller çıkaracağına dair bazı endişeler hakim.

Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlar, ABD’nin Gazze’deki savaş konusunda gösterdiği gayret ve krizin iki tarafının da olumlu tepkisinin ‘olası engelleri aşabileceğini, bunların en önemlilerinin ise geri çekilme ve savaşın sona erdirilmesine dair garantiler olduğunu’ düşünüyor. Uzmanlar, ateşkes anlaşmasının yakında, belki de Başbakan Binyamin Netanyahu'nun pazartesi günü Beyaz Saray'ı ziyaret edip Başkan Donald Trump ile görüşmesinden sonra veya kısa bir süre sonra sonuçlanacağını tahmin ediyorlar.

AlQahera News haber kanalının cuma akşamı kimliğini açıklamadığı Mısırlı kaynaklardan aktardığı bilgilere göre Mısır, tüm taraflar arasında mutabakat sağlayacak nihai bir formüle ulaşmak için çeşitli taraflarla yoğun temaslara başlarken taraflar arasında dolaylı müzakereler yeniden başladı. Hamas arabuluculara son tekliflerine cevabını iletti ve cevabında, kabul edilmesi halinde 60 günlük ateşkes sağlanması için dolaylı müzakerelere kapıyı aralayacağını belirtti.

Müzakerelerin gidişatını yakından takip eden Filistinli bir kaynak, dün Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Hamas'ın öneriyi kabul ettiğini, ancak bazı değişiklikler talep ettiğini söyledi. Bu değişikliklerin başında savaşın sona erdirilmesi, insani yardımların Gazze Şeridi’ne girişiyle ilgili mekanizmanın yeniden düzenlenmesi ve İsrail'in 2 Mart öncesindeki mevzilerine geri çekilmesi geldiğini söyleyen kaynağa göre bu değişikliklerin sebebi ocak ayında varılan ateşkes anlaşmanın çökmesinin ardından İsrail’in daha fazla bölgeye genişlemesi. Kaynak, yeni müzakerelerin Doha ve Kahire arasında yapılacağını, çünkü iki ülke arasında anlaşma maddelerinin uygulanmasına ilişkin ortak dosyalar olduğunu belirtti.

cdfgrtyu
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırılarında öldürülen Filistinliler (AFP)

Hamas tarafından cuma günü yapılan açıklamada, arabuluculara öneriye ilişkin ‘olumlu’ yanıt verildiği ifade edildi. Önerinin içeriğine değinilmeyen açıklamada, ‘önerinin uygulama mekanizması hakkında müzakerelere derhal başlamaya ciddiyetle hazır olduğu’ vurgulandı.

İsrail gazetesi Hayom, müzakerelerin devam etmesindeki en büyük zorluğun İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden çekilme haritası olacağını bildirdi. Hamas tam çekilme talep ederken, İsrail ‘Morag Koridoru’ adı verilen hattı ve onun güneyindeki tüm bölgeleri elinde tutmak istiyor.

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee cuma günü X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, ordunun Gazze Şeridi’nin yaklaşık yüzde 65'ini operasyonel olarak kontrol altına aldığını söyledi.

İsrail Yayın Kurumu’nun kaynaklardan aktardığına göre ‘Hamas’ın yanıtında önerilen değişikliklerin İsrail karar vericileri için bir zorluk oluşturacağı’ düşünülüyor. İsrail hükümeti Bakanlar Kurulu, anlaşmayı görüşmek üzere cumartesi akşamı toplanacağını açıkladı.

İsrail ve Filistin meselelerinde uzman olan siyaset bilimi profesörü Dr. Tarık Fehmi, İsraillilerin geri çekilme konusunda biraz oyalanacağını, ancak Hamas'ın anlaşmaya varmaya yönelik esnek tutumunu göz önünde bulunduracağını, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmeden önce bir miktar uzlaşma göstermeye mecbur kalacağını ve savaşan tarafların ABD Başkanı’nı kazanmak ve ona olumlu mesajlar vermek için çaba göstereceğini tahmin ediyor.

Her iki tarafın da çekinceleri nedeniyle Kahire ve Doha'da düzenlenen müzakerelerde tam çekilme konusunun gündeme gelmeyeceğini düşünen Dr. Fehmi’ye göre buna karşın İsrail güçlerinin yeniden konuşlandırılması ve nüfuslu bölgelerin dışına ve bazı koridorlardan çekilmesi söz konusu olabilir.

Ana çekilme noktalarının mevcut müzakereleri engellemesini beklemeyen Dr. Fehmi, savaşan tarafların önerilen çerçeve anlaşmasına onay verdiğini ve ayrıntıların taktiksel noktalar içerdiğini, gerçek anlamda radikal olmadığını, özellikle de Hamas'ın insani yardımların girişini öncelikli gördüğünü ve ABD ve İsrail destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı (GHF) dışında uluslararası kuruluşların da insani yardım çalışmalarına dahil edilmesi için baskı yapacağını belirtti.

frgtyhu7
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye’ye düzenlediği hava saldırısının ardından yükselen dumanlar (AFP)

Filistinli siyasi analist Dr. Eymen er-Rakab, anlaşmanın şu anki en önemli engelinin Hamas'ın işgalcilerin 2 Mart öncesindeki durumuna geri dönmesini talep etmesi olduğunu düşünüyor. İsrail, bu konudaki anlaşmayı kabul ederse, özellikle de Gazze Şeridi'nin yaklaşık yüzde 20'sini oluşturan Refah'ta kalma niyetinde olduğu için, büyük bir taviz vermiş olacak. Nihai durum ve tam çekilme konusundaki tartışmaların, yaklaşan ateşkes dönemine ertelenmesi bekleniyor. Bu ateşkes, ilerleyen aşamalarda İsrail'in uluslararası ve Arap güçlerinin varlığı karşılığında tam çekilmeyi kabul etmesini içerebilir.

İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth, kimliği açıklanmayan İsrailli yetkililere dayandırdığı haberinde Trump'ın Netanyahu ile görüşmesi sırasında Gazze'de ateşkes anlaşması yapıldığını açıklayabileceğini yazdı.

ABD Başkanı Trump, geçtiğimiz cuma günü, Hamas'ın Gazze'deki ateşkes önerisine ‘olumlu’ yanıt vermesinin ‘iyi’ olduğunu söyledi. Başkanlık uçağı Air Force One’da gazetecilere açıklamalarda bulunan Trump, Gazze konusunda ‘birkaç gün içinde’ bir anlaşma sağlanabileceğini belirtti.

ABD merkezli televizyon ağı CNN’nin cuma günü aktardığına göre İsrailli 10 rehine canlı olarak, 18 rehine ise ölü olarak tam zamanında serbest bırakılacak ve herhangi bir tören veya kutlama yapılmayacak. Ateşkesin yürürlüğe girmesiyle birlikte Gazze'ye insani yardım akışı hemen başlayacak.

Dr. Fehmi’ye göre Beyaz Saray’a gitmek isteyen Netanyahu, Trump’ı ziyaret etmeden önce ateşkes anlaşmasının ilan edilmesini engelleyen ve formalitede kalan tüm anlaşmazlıkları, tüm sorunları ve önemli fikir ayrılıklarını bir kenara bırakarak siyasi çıkarlarına, İran dosyasına ve yeni Ortadoğu düzenlemelerine odaklanıyor.

Dr. Rakab ise önümüzdeki günlerde özellikle Netanyahu’nun Beyaz Saray ziyareti sırasında, 60 günlük ateşkesin yakında yürürlüğe girmesinden sonra ABD'nin savaşı kesin olarak durdurma arzusunun gerçek olup olmadığının daha net bir şekilde anlaşılacağına dikkati çekti.