Trump’tan TikTok ve WeChat üzerindeki baskıyı artıracak iki kararname

ABD Başkanı Donald Trump, Çin ile devam eden gerginliği artırması beklenen kararlarına devam ederek TikTok ve WeChat platformları üzerindeki baskıyı artırdı. Trump, TikTok’un sahibi Çinli şirket ByteDance’in ABD’de faaliyet göstermesini yasaklayan ve şirketin faaliyetlerinin 45 gün içinde sonlanmasını amaçlayan bir kararname imzaladı.
Eğlence videoları yayınlayan platforma ilişkin kararnamede söz konusu adımın "ulusal güvenliği korumak için” atıldığına dikkat çekildi. Trump, Çin ile ticari ve siyasi gerilim bağlamında yaptığı açıklamada şirketin kullanıcıların bilgilerini Pekin ile paylaştığı suçlamasında bulundu. Kararnamede şu ifadeler yer aldı:
"Uygulama, kullanıcıları hakkında çok fazla bilgi topluyor. Bu, Çin'in ABD hükümet çalışanlarını takip etmesine, gasp ve casusluk yapması için kişisel dosyaları toplamasına izin verebilecek.”
Trump benzer nedenlerle WeChat'in sahibi Tencent ile ilgili de bir kararname imzaladı. ABD Başkanı, Çinli şirketler tarafından geliştirilen mobil uygulamaların ABD'de yayılmasının ülkenin ulusal güvenliğini, dış politikasını ve ekonomisini tehdit etmeye devam ettiğini belirtti.
İki kararnamenin kapsamı henüz belirsiz olmakla birlikte kararnamelerdeki iki şirket ile herhangi bir anlaşmanın yasaklanması, Google ve Apple'ı uygulamayı mağazalarından kaldırmaya zorlayarak ABD’deki kullanımlarını etkili bir şekilde engelleyebilir.
Trump pazartesi günü yaptığı bir açıklamada uygulamanın 15 Eylül'den önce herhangi bir Amerikan firmasına satılamaması halinde Çin merkezli sosyal medya platformu TikTok'un ABD kolunun yasaklanacağını duyurmuştu. Ayrıca bu durumun ABD hükümetinin katkılarıyla mümkün olduğu gerekçesiyle elde edilecek kazancın büyük bir kısmının ABD’ye teslim edilmesi gerektiğini vurgulamıştı.
Başkan Trump’ın şartlarını onayladığı düşünülen Microsoft, zorunlu bir devralmayı müzakere etmek için Bytedance ile görüşmelere devam etti. Ancak bu, Cumhuriyetçi milyarderi ve müttefiklerini tatmin etmedi.
ABD Senatosu perşembe günü, hükümetin çalışanlara ve Kongre üyelerine verdiği telefonlarda TikTok'un indirilmesini yasaklayan bir tasarıyı oybirliğiyle kabul etti. Tasarının hazırlanmasına yardım eden Cumhuriyetçi senatör Josh Hawley yaptığı açıklamada "Tik Tok büyük bir güvenlik tehdidi oluşturuyor. Hükümet cihazlarında yeri yok" dedi. Cumhuriyetçilerin çoğunluğunu oluşturan Senato tarafından oylanan tasarı, Demokratların çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisi’ne gönderilecek.
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo çarşamba günü yaptığı açıklamada ülkesinin sadece TikTok'u değil, aynı zamanda Washington'ın ulusal güvenlik için bir tehdit oluşturduğunu düşündüğü diğer Çin uygulamalarını da yasaklamak istediğini söyledi.
Kararnamede ayrıca WeChat'in "ABD'ye gelen Çinli ziyaretçilerden veri topladığı, bu sayede Çin Komünist Partisi’nin hayatlarında ilk kez özgür bir toplumun ayrıcalıklarından yararlanabilecek Çin vatandaşlarını gözetlemesine izin verdiği" kaydedildi.
Pekin yönetimi hafta başında yaptığı açıklamada ABD'yi "siyasi manipülasyon" ve "sindirme politikası" gütmekle suçlayarak söz konusu karara cevap verdi. İki platform da Donald Trump'ın ambargo tehditleriyle mücadele etmek için hazırlanmaya başladılar. Bir milyar kullanıcısı olan TikTok platformu perşembe günü ABD’deki kullanıcılar için Avrupa'daki ilk veri merkezinin İrlanda'da açılacağını duyurdu. Şimdiye kadar tüm veriler Amerika Birleşik Devletleri ve Singapur'da saklanıyordu.
İrlanda'da ekipleri bulunan TikTok, yeni tesislerin yüzlerce yeni iş imkanı yaratacağını ve video yükleme sürelerini hızlandıracağını bildirdi. Microsoft başlangıçta TikTok’un sadece ABD, Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda bölümlerini satın almak istiyordu. Ancak “Financial Times” gazetesinin haberine göre şu an uygulamanın tüm küresel işlemlerini elde etmek istiyor. Gazete yayınladığı haberde sosyal platformun bölünmeyle hem kullanıcılar hem de insan kaynakları açısından karşılaşacağı idari karmaşıklığa dikkat çekti.