Çin'den ABD'ye Hong Kong yaptırımlarına tepki

Pekin’i destekleyen kişiler dün Hong Kong’daki ABD Konsolosluğu önünde gösteri düzenledi (AFP)
Pekin’i destekleyen kişiler dün Hong Kong’daki ABD Konsolosluğu önünde gösteri düzenledi (AFP)
TT

Çin'den ABD'ye Hong Kong yaptırımlarına tepki

Pekin’i destekleyen kişiler dün Hong Kong’daki ABD Konsolosluğu önünde gösteri düzenledi (AFP)
Pekin’i destekleyen kişiler dün Hong Kong’daki ABD Konsolosluğu önünde gösteri düzenledi (AFP)

Pekin’in Hong Kong’daki en büyük temsilcilik ofisi dün yaptığı açıklamada, Washington’un ofisin üst düzey yetkililerine ve eski İngiliz kolonisindeki diğer mevcut ve eski yetkililere getirdiği yaptırımları şiddetle kınadı. ABD’nin yaptırımları Çin’in Ulusal Güvenlik Yasası’nın Hong Kong’a uygulanmasını öngören bir mevzuat çıkarmasının ardından gelmişti.
Hong Kong yönetimi yaptığı açıklamada söz konusu yaptırımları “utanç verici ve bayağı” olarak nitelendirdi. Yönetim açıklamada “Bu yaptırımlar, ABD’li siyasetçilerin Çin karşıtı insanları destekleme ve Hong Kong’da kaos çıkarma konusundaki kötü niyetlerinin bir göstergesi” dedi. Pekin tarafından yapılan açıklamalarda ise Hükümet Sözcüsü, ABD’yi yaptırımlar olarak tanımladığı şeyden ötürü “çifte standart ve ikiyüzlülük” ile suçladı ve üst düzey yetkililerin ifşa edilen bilgilerini “üzücü” olarak nitelendirdi.
ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin cuma günü konuya ilişkin yaptığı açıklamada “ABD, Hong Kong halkının yanındadır. Otonomisini baltalayanları hedef almak için tüm araç ve yetkilerimizi kullanacağız” dedi. Washington, aralarında Çin’in Hong Kong’daki İrtibat Bürosu Direktörü Luo Huining ve şehrin Baş Yöneticisi Carrie Lam’in de bulunduğu 10 yetkiliyi küresel finans merkezindeki siyasi özgürlükleri baltalamakla suçladı.
Ofis açıklamada “Vicdansız ABD’li siyasetçilerin Hong Kong’daki Çin karşıtı kaosu destekleme niyetleri gün yüzüne çıktı ve soytarıca davranışları gerçekten gülünç” ifadelerini kullandı. Söz konusu açıklamaya göre şehir yönetimi, merkezi hükümeti ABD’yi hedefleyen karşıt tedbirler alması için tamamen destekleyecek. Aynı zamanda Hong Kong Polis Gücü Komiseri Chris Tang ve Hong Kong Adalet Bakanı Teresa Cheng de yaptırım listesine alındı.
Yaptırımlar kapsamında listedeki yetkililerin ABD’de mal varlıkları dondurulurken ABD’dekilerin de bu kişilerle iş anlaşmaları yapmasına katı kısıtlamalar getirildi. Hong Kong Ticaret ve Ekonomik Kalkınma Sekreteri cumartesi günü yaptığı açıklamada, Washington’un
Hong Kong yetkililerine uyguladığı yaptırımların “acımasız ve mantıksız” olduğunu söyledi ve bunun küresel finans merkezinde ABD’nin ticari çıkarlarını etkileyebileceğine dair uyarıda bulundu. AFP’ye göre Edward Yau gazetecilere verdiği demeçte açıklamalarını şöyle sürdürdü:
“Bu tür bir yaptırım -başka bir ülkenin yetkililerini veya liderlerini hedef alıyorsa- acımasız, orantısız ve mantıksızdır. ABD tek taraflı olarak böyle mantıksız faaliyetlerde bulunmaya devam ederse, en nihayetinde bu ABD şirketlerini etkileyecektir.”
Çin’in Hong Kong’daki İrtibat Bürosu Direktörü Luo Huining kısa bir açıklama yaparak yaptırım listesine alınması karşısında rahatsız olmadığını söyledi ve “Ülke ve Hong Kong için ne yapmam gerekiyorsa onu yaptım. Bir kuruş bile yabancı mal varlığım yok” dedi.
Geçen ay ABD Başkanı Donald Trump, Pekin’in “Hong Kong’un özerklik statüsünü ortadan kaldırma” çabalarında parmağı olan kişilere yaptırım uygulanmasına izin veren bir kararname imzalamıştı. ABD tarafından gelen bu adım, teknoloji şirketlerinin çatışmasını kapsayan ve gittikçe büyüyen ticaret savaşı da dahil olmak üzere Çin ve ABD arasındaki gerilimin daha da tırmandığının bir göstergesi.
Washington, Çin’in geçen haziran ayında bir ulusal güvenlik yasasını kabul etmesinden sonra bu yaptırımları yürürlüğe koymuştu. Buna karşı çıkan kişiler ise bu yasanın Hong Kong’un 1997’de Çin idaresine devredildiği günden bu yana kişi özgürlüklerinde eşi görülmemiş bir gerilemeye sebep olacağını belirtmişti.
İki ülke arasındaki bu gerilim sürerken Washington, Çin dijital sektörünün iki incisi sayılan TikTok ve WeChat uygulamalarına karşı katı önlemler aldı. Donald Trump yönetimi söz konusu uygulamaları ABD’deki tüm faaliyetlerine son vermeye zorladı. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, “Bugünün eylemleri (yaptırımları), Hong Kong yetkililerinin eylemlerinin kabul edilemez olduğuna dair açık bir mesaj teşkil ediyor” dedi.



Trump Suriye'ye uygulanan yaptırımları kaldıran kararnameyi imzaladı

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakan Muhammed bin Selman, Riyad'da ABD Başkanı Donald Trump'ın Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara ile tokalaşmasını izlerken, 14 Mayıs 2025 (Reuters)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakan Muhammed bin Selman, Riyad'da ABD Başkanı Donald Trump'ın Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara ile tokalaşmasını izlerken, 14 Mayıs 2025 (Reuters)
TT

Trump Suriye'ye uygulanan yaptırımları kaldıran kararnameyi imzaladı

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakan Muhammed bin Selman, Riyad'da ABD Başkanı Donald Trump'ın Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara ile tokalaşmasını izlerken, 14 Mayıs 2025 (Reuters)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakan Muhammed bin Selman, Riyad'da ABD Başkanı Donald Trump'ın Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara ile tokalaşmasını izlerken, 14 Mayıs 2025 (Reuters)

Beyaz Saray’dan bugün yapılan açıklamada ABD Başkanı Donald Trump'ın Suriye'ye uygulanan yaptırımları sona erdiren kararnameyi imzaladığı duyuruldu.

ABD Hazine Bakanlığı'ndan üst düzey bir yetkili yaptığı açıklamada, “Bugünkü karar, Suriye'nin küresel finans sisteminden izolasyonunu sona erdirecek ve bölgeden ve ABD ile ticaret ve yatırım işlemlerinin önünü açacak” dedi.

Trump'ın bu hamlesi, Şam ile ABD ve genel olarak Batılı ülkeler arasındaki ilişkilerde yeni bir sayfa açan önemli bir siyasi gelişme olarak görüldü.

Şam'dan karara ilişkin ilk yorum, Suriye Dışişleri Bakanı Esad eş-Şeybani’den geldi. Şeybani, X hesabından yaptığı açıklamada, “Trump'ın yaptırımları kaldırması Suriye'nin uluslararası topluma açılmasına yardımcı olacak ve ekonomik iyileşmenin önündeki engelleri kaldıracak” dedi.

Yaptırımların kaldırılmasının ‘uzun zamandır beklenen yeniden inşa ve kalkınmanın önünü açacağını’ vurgulayan Şeybani, bunun aynı zamanda ‘Suriye'yi yeni bir refah ve istikrar dönemine itecek bir dönüm noktası’ olacağını belirtti.

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt bu sabah yaptığı günlük basın toplantısında, Trump'ın Suriye'ye yönelik ABD yaptırım programını sonlandırmak için başkanlık kararnamesi imzalayacağını söyledi. Trump, geçtiğimiz mayıs ayında, yıkıcı iç savaşın ardından Şam'ın yeniden inşasına yardımcı olmak için yaptırımları kaldırma kararı almıştı.

ABD’nin bu hamlesinin, Trump'ın geçtiğimiz mayıs ayında Suudi Arabistan'ı ziyaret ettiği sırada, Beşşar Esed rejiminin düşüşü ve yıllarca süren iç savaşın ardından Suriye'deki yeni rejime yeniden yapılanma konusunda yardım etme ve siyasi, ekonomik ve insani koşulları iyileştirme fırsatı verme sözü vermesinin ardından, bölgedeki jeopolitik manzarada geniş çaplı etkileri olacağı düşünülüyor.

yh6ju
ABD Başkanı Donald Trump ve Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman tokalaşırken (Arşiv - Reuters)

BBC News muhabiri bu haberi X platformunda ilk duyuran kişi oldu.

Beyaz Saray'daki güvenilir kaynaklar, Trump yönetiminin Suriye'ye uygulanan tüm ABD yaptırımlarını kaldırma kararı aldığını ve bu sayede ABD’li şirketlerin Şam'la ticaret yapma ve mal ve hizmet ihraç etme imkanı bulacağını belirtti. Şarku’l Avsat’a konuşan Beyaz Saray’den bir yetkili, ABD Hazine Bakanlığı'na bağlı Yabancı Varlıklar Ofisi (OFAC) ve Dışişleri Bakanlığı ile iş birliği içinde çalışan Mali Suçlarla Mücadele Ofisi'nin, Başkan Trump'a Suriye ile ilişkilerde ABD'nin uyguladığı kapsamlı yaptırımları fiilen sona erdiren ve üçüncü tarafların Suriye ile ilişkilerinde kısıtlamaları kaldıran öneriler sunduğunu belirtti.

Başkan Trump, Riyad'da Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın huzurunda Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara ile bir araya geldi.  ABD ve Suriye liderleri arasında 25 yılı aşkın bir sürenin ardından bir ilk olan bu görüşmede Başkan Trump, Suriye'de barışı ve refahı teşvik etmek amacıyla tüm yaptırımları kaldırmaya hazır olduğunu açıkladı.

frgthy
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara ve ABD Başkanı Donald Trump Riyad’da tokalaşırken, 14 Mayıs 2025 (AP)

Beyaz Saray Sözcüsü Leavitt’e göre Trump, Şara’dan ‘İsrail ile normalleşme için İbrahim (Abraham) Anlaşması’na katılmak, tüm yabancı savaşçıları Suriye'den çıkarmak, Filistinli hareketlerden ‘terörist unsurları’ sınır dışı etmek, ABD'ye DEAŞ'ın geri dönüşünü engellemede yardımcı olmak ve Suriye'nin kuzeydoğusundaki terör örgütü unsurlarının gözaltı merkezlerinin sorumluluğunu üstlenmek’ şeklinde 5 talepte bulundu.

Şara yönetimi ABD, Avrupa ülkeleri ve uluslararası topluma, çalışanların maaşlarını ödeyebilmek, savaşın harap ettiği şehirlerin büyük bir kısmını yeniden inşa edebilmek ve sağlık sistemini yeniden kurabilmek için yaptırımların kaldırılmasını talep etmişti.

Yaptırımların kaldırılması süreci

Kararnameyle birlikte atılması gereken başka adımlar da var. Bazı yaptırımların Kongre tarafından resmi olarak kaldırılması gerekiyor. Bunların bazıları, Suriye'nin ‘terörizmi destekleyen ülke’ olarak sınıflandırıldığı 1979 yılına kadar uzanıyor.

nuu7
Başkan Trump, Temsilciler Meclisi'nde Cumhuriyetçi Parti toplantısının ardından basına konuşurken, 20 Mayıs 2025 (AFP)

ABD, insan hakları ihlalleri ve ABD'nin terör örgütü olarak sınıflandırdığı gruplara verdiği destek nedeniyle son yirmi yıldır Esed rejiminde olan Suriye’ye ağır yaptırımlar uyguladı. Eski ABD Başkanı George W. Bush 2003 yılında, Suriye'nin ABD tarafından ‘terör örgütü’ olarak sınıflandırılan Hizbullah gibi gruplara verdiği destek, Suriye'nin Lübnan'daki askeri varlığı, kitle imha silahları geliştirdiği iddiaları, petrol kaçakçılığı ve 2003 yılında ABD'nin önderlik ettiği işgalin ardından Irak'taki silahlı gruplara verdiği destek nedeniyle ‘Suriye'ye Hesap Sorma’ yasasını imzalamıştı.

Trump'ın yaptırımları hafifleteceğine dair vaatlerinin ardından ABD Hazine Bakanlığı geçtiğimiz ay bankalar ve havayolu şirketlerine uygulanan bazı yaptırımların kaldırılmasına ilişkin resmi talimatlar yayınladı. Hazine Bakanı Scott Bessent, bu talimatların Suriye'ye yatırımı teşvik etmek amacıyla tasarlandığını açıkladı.