Halkın hoşnutsuzluğu artarken UMH içinde anlaşmazlıklar başladı

Libya’nın başkenti Trablus’taki UMH’ye yakın güçler (Reuters)
Libya’nın başkenti Trablus’taki UMH’ye yakın güçler (Reuters)
TT

Halkın hoşnutsuzluğu artarken UMH içinde anlaşmazlıklar başladı

Libya’nın başkenti Trablus’taki UMH’ye yakın güçler (Reuters)
Libya’nın başkenti Trablus’taki UMH’ye yakın güçler (Reuters)

Fayiz es-Serrac başkanlığındaki Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) içerisindeki kanatların çekişmesi devam ederken ve bu durum karşısında halkın hoşnutsuzluğu tırmanırken, Libya Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih, bugün (9 Ağustos) Libya krizine yönelik çabalar çerçevesinde Kahire’de bir dizi uluslararası ve bölgesel toplantı başlattı.
Aynı şekilde ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, Sirte ve Cufra’da silahtan arındırılmış bir çözüm bulma, Libya petrol sektörünü tam şeffaflıkla yeniden canlandırma önerisini incelemeye koyuldu.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Salih’in Libya’daki gelişmeler adına ABD’nin Kahire Büyükelçisi Jonathan Cohen ile temaslarını Kahire'den başlatması bekleniyor. Aynı şekilde Salih’in, Mısır liderliğinin yanı sıra Batılı heyetlerle de görüşmelerde bulunacağı belirtildi.
Libya’daki ABD Büyükelçiliği, geçen cuma akşamı yayınladığı bir bildiride, Ulusal Güvenlik Konseyi’nin Ortadoğu ve Kuzey Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Direktörü Tümgeneral Miguel Correa ve ABD’nin Libya Büyükelçisi Richard Norland başkanlığında bir ABD heyetini tarafından ABD önerisini uygulamak için somut ve acil adımlar atılması amacıyla sanal istişarelerin düzenlendiği açıklandı. Büyükelçilik, “Libya Ulusal Güvenlik Danışmanı Taceddin er-Razaki ve Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesi Başkanı Yusuf el-Akuri ile yapılan ayrı ayrı görüşmeler sırasında, Tümgeneral Correa ve Büyükelçi Norland, ülkenin egemenliğini yeniden tesis etmek ve yabancıları buradan kovmak için Libya öncülüğündeki bir sürece duyulan ihtiyacı dile getirdi” dedi.
Açıklamaya göre ABD, zararlı dış müdahaleyi reddetmeye, gerginliği azaltmaya ve tüm Libyalıların yararına olacak barışçıl bir çözüm için birlikte çalışmaya hazır bir grup Libyalı liderle aktif olarak faaliyetleri sürdürme taahhüdünde bulundu.
ABD’nin Libya Büyükelçisi, kalıcı ateşkesi güçlendirecek, ekonomik kurumlarda şeffaflığı artıracak ve Birleşmiş Milletler (BM) himayesinde siyasi süreci ilerletecek bir Libya çözümü için nihai bir formüle ulaşma çabalarına ilişkin bilgi almak üzere geçen cuma günü Serrac ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi.
ABD Büyükelçiliğinin 8 Ağustos’ta yaptığı açıklamaya göre ABD Büyükelçisi, Libya’nın merkezinde askerden arındırılmış bir çözümün uygulanması ve Ulusal Petrol Şirketi’nin (NOC) tüm Libyalılar adında hayati önem taşıyan faaliyetlerini sürdürmesine olanak sağlanması meselelerine değindi. Büyükelçi Norland, Sirte ve Cufra’da kapsamlı bir çözüm sağlayacak olan taraflar arasında güven tesis etmek için yapılan çabalar hakkında UMH’ye bağlı İçişleri Bakanı Fethi Baş Agha ile telefonla görüştüğünü belirtti.
ABD Büyükelçiliği ayrıca, dış müdahaleyi reddeden tüm Libyalı taraflarla faaliyetlerini sürdürmeye devam edeceğini ve UMH ile Temsilciler Meclisi de dahil olmak üzere barışçıl bir diyalog içinde bir araya gelmeyi amaçladıklarını vurguladı.
Öte yandan UMH içerisindeki kanatların çatışmasını yansıtan bir adım çerçevesinde Başkanlık Konseyi Başkan Yardımcısı Ahmed Maitik, Trablus’taki askeri savcıya, Trablus Askeri Bölge Komutanı ve UMH güçlerinin en önde gelen askeri liderlerinden olan Tümgeneral Abdulbasit Mervan’a karşı önlem alması çağrısı yaptı. Mervan, Maitik’in çağrısından saatler önce onu, Serrac’ı devirmek isteyen yabancı bir projeye hizmet etmekle suçlamıştı.
Maitik, geçen cuma akşamı askeri savcıyı, ceza kanunu ve askeri prosedürlere uygun olarak dava açma ve sonucunu 28 saat içerisinde kendisine bildirmeye çağırdı. Ancak bu durum, UMH’ye bağlı Savunma Bakanlığı Müsteşarı Selahaddin en-Nimruş’un, kendisine karşı halk gösterilerinin düzenlenmesi karşısında Serrac’ın yanında durmasını engellemezken, Nimruş yaptığı açıklamada da Başkanlık Konseyi’ni istikrarı bozmaya yönelik açıklamalar aracılığıyla bölünme çağrılarına yanıt vermeye çağırdı.
Aynı şekilde Serrac, kamu işleriyle ilgili bir dizi meseleyi görüşmek üzere 8 Ağustos’ta kontrol ve muhasebe organları yetkilileriyle bir toplantı düzenledi. Mevcut koşullar altında sürekli işbirliği ve koordinasyona vurgu yapan Serrac, yolsuzluk ve kamu parasının israfı ile ilgili tüm konuları soruşturmak ve incelemek için denetleme ve muhasebe kurumlarının tam desteğinin alındığına dikkati çekti.
Öte yandan UMH’nin faaliyetlerine yönelik halk protestoları çerçevesinde eylemciler, geçen cuma günü ez-Zaviye ve Trablus şehirlerinde kamu hizmetlerinin çöküşünü, devam eden yakıt ve elektrik krizlerini kınadı. Eylemciler, Serrac ve uluslararası açıdan tanınmış hükümetine karşı sloganlar attı.
Serrac hükümetine bağlı Trablus’u Koruma Gücü, ülkedeki Müslüman Kardeşler örgütüne sert bir saldırı başlatırken, örgütü ‘ülkenin organlarını çürüten bir verem olarak nitelendirdi. Koruma Gücü, “Devletin içlerine girdiği günden bu yana sahada bozgunculuk çıkarak bu grubun eylemleri, devletin zayıflatılması, yolsuzluk ve sabotajın ciddiyet durumunu aştı” dedi.
UMH’ye yakın 4 silahlı milisi içeren Güç, yaptığı açıklamada, “Bu kayıp gruplar, krizler çıkarma, vatan ve vatandaşları boğma, liderlere ve onurlu insanlara karşı mücadele ve karalama gibi yıkıcı yaklaşımını sürdürmeye devam ediyor” ifadelerini kullandı, Koruma Gücü, bu grubun, başkent ve halkı için, içerideki işgalcilere, açgözlülüğe ve yolsuzluğa karşı bir emniyet tıpası olduğunu vurguladı.
Bu sözlü saldırıyla eş zamanlı olarak Müslüman Kardeşler, terör faaliyetlerine karışmak suçlamasıyla uluslararası arenada aranan bir isim ve Libya Savaş Grubu liderlerinden biri olan Mahmud bin Receb’i, UMH’nin kurmayı planladığı Ulusal Muhafızlar’ın başına aday gösterdi.
Öte yandan UMH’ye yakın Petrol Kurulu Başkanı olan Mustafa Sanaullah, Malta’nın ‘ülkenin tanık olduğu bu zor koşullarda Libya devletini zayıflatan kaçakçılık olgusuyla mümkün olan her şekilde mücadele etmek için’ şirket ile işbirliği yapmasını umduğunu ifade etti. Sanaullah, Malta’nın Trablus Büyükelçisi ile görüşmesi sırasında “Malta, Libya’nın komşusu ve dostu olarak önemli bir rol oynayabilir ve istikrarının geri kazanılmasına katkıda bulunabilir” dedi.
 



Yeni bölgesel denklem: Suriye ve Lübnan'da Suudi Arabistan'ın hayati rolü

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Riyad'da Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’yı ağırladı, 2 Şubat 2025 (Suudi Arabistan Kraliyet Sarayı)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Riyad'da Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’yı ağırladı, 2 Şubat 2025 (Suudi Arabistan Kraliyet Sarayı)
TT

Yeni bölgesel denklem: Suriye ve Lübnan'da Suudi Arabistan'ın hayati rolü

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Riyad'da Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’yı ağırladı, 2 Şubat 2025 (Suudi Arabistan Kraliyet Sarayı)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Riyad'da Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’yı ağırladı, 2 Şubat 2025 (Suudi Arabistan Kraliyet Sarayı)

Hattar Ebu Diyab

Ortadoğu’da 7 Ekim 2023 bu yana hızla değişen koşullar ve çatışmaların sonucunda yeni bir bölgesel tablo ortaya çıkıyor. Bölgede artık İsrail, Türkiye ve (2003 Irak Savaşı'ndan sonra Arap bölgesel düzeninin aleyhine yükselen bir güç olarak) İran olmak üzere başlıca üç bölgesel güçle sınırlı olmayan, bölgesel ve küresel satranç tahtasında yeni bir güç haline gelen Suudi Arabistan'ın temsil ettiği Arap kutbunu da kapsamaya başlayan yeni bir güç dengesi oluşuyor.

Suudi Arabistan, diğer tarafların çıkarları ve hegemonyacı eğilimlerine göre bölgeyi yeniden yapılandırma projelerine paralel olarak, Şam'dan başlayarak Arap dünyasını yeniden düzenlemede bölgesel bir denge gücü ve garantör güç olarak öne çıkıyor. Ayrıca, Filistin davasını destekleme konusundaki tarihi rolünü de sürdürüyor.

Suudi diplomasisi, Suriye ve Lübnan'daki gelişme ve değişimlere ayak uydurarak, Vizyon 2030 doğrultusunda her iki yeni durumu da kucaklıyor ve yakın tehlikelerden koruyor. Vizyon 2030, sadece iç kalkınmayla sınırlı kalmayıp, sürekli çatışmalardan ve "ideolojilerden" uzak, istikrarlı ve müreffeh bir bölgeye odaklanıyor.

Suudi Arabistan'ın yükselişinin nedenleri

Suudi Arabistan yaklaşık on yıl önce, 2030 Vizyonu’nu merkezine alan bir strateji benimsedi ve bölgesel eksenlerden çıkarak, Türkiye ile uzlaşma ve Çin'in himayesinde İran ile normalleşme yoluna gitti. Bu hamle, Suudi Arabistan'ın konum, kaynaklar ve tarih açısından güçlü liderlik rolünü, Körfez İşbirliği Konseyi (KİK), Arap Birliği (AL) ve İslam İşbirliği Teşkilatı'na (İİT) dayanarak ABD ile köklü stratejik ilişkilerinin bir uzantısı olarak, Avrupa ve Asya’nın güçlü ülkeleriyle ortaklıklar, Rusya ile enerji alanında iş birliği ve Çin, Hindistan, Güney Kore ve Pakistan ile ilişkilerin geliştirilmesi yoluyla güçlendirilmesini sağladı. Böylelikle, dengeli ve bölgesel olarak kapsayıcı rol ve uluslararası ilişkilerdeki çeşitlilik, Riyad'a geniş bir manevra alanı sağladı.

Suudi Arabistan ile İran arasında 2023 yılının mart ayında normalleşmenin başlamasından bu yana yaşanan olaylar ve 7 Ekim 2023'ün yansımaları ile sonuçları, Suudi Arabistan'ın diplomasisinin gerçekçi ve uyumlu olduğunu ortaya koydu. Riyad’ın önceliği, ulusal çıkarlarına hizmet eden bölgesel istikrarı yeniden tesis etmek ve 2030 Vizyonu ekonomik modernizasyon ve çeşitlendirme planını uygulamaya odaklanmaktı. Bu hedefe ulaşmak için Riyad, ABD'nin İsrail ile gelecekteki normalleşme çabalarına kapıyı tamamen kapatmamış, ancak bunun iki devletli çözüm ve Filistinliler için adaletin sağlanması adına net bir ufuk benimsenmesini şart koşmuştu.

1945 yılında AL kurulduğundan ve ilk zirvesi düzenlendiğinden beri, Kahire, Riyad ve Şam çoğunlukla ortak Arap hareketinin itici gücü veya lideri rolünü üstlendi.

7 Ekim 2023 olayları bölgeyi kasıp kavurdu. 2011 yılında başlayan Arap Baharı ve ABD Başkanı Donald Trump’ın ilk döneminde başlattığı ‘Abraham (İbrahim) Anlaşmaları’nın ardından bölgedeki durumun kırılganlığı ortaya çıktı.

Bu durum, jeopolitik konumu, kaynakları ve küresel enerji pazarındaki büyüklüğü nedeniyle, imparatorluk projelerinin ve büyük oyunların çatışmalarının arasında sıkışmış olan Suudi Arabistan'ın karşılaştığı zorlukları daha da artırdı.

Riyad, buradan hareketle bağımsızlığını ve ortaklarının çeşitliliğini güçlendirme yaklaşımı çerçevesinde, bölgesel rakipleri ve başta ABD olmak üzere küresel güçlerle nasıl ilişki kurulacağına dair sorular sormaya ve politikalarını yeni duruma uyarlamaya başladı.

Suudi Arabistan ile İran arasındaki normalleşme devam etti. Yemen ve İran'ın Husilere verdiği destek gibi ihtilaflı konuların devam etmesine rağmen gerginlik azaldı. Gazze’deki savaş ve İsrail ile İran arasında 12 gün süren savaşın patlak vermesinden sonra bile karşılıklı anlayışın hızlandığı görüldü.

Ancak Suudi Arabistan yönetimi, Trump yönetimiyle kurduğu özel ilişkiler ve aralarındaki bazı anlaşmazlıklara rağmen, Ortadoğu’da yeni bir denge kurmayı başardı. (Mekke'nin kuzeyinde yer aldığı için bu adı alan) Biladu’ş-Şam’ın (Şam bölgesinin) stratejik derinliğine özel bir önem verdi.

Suriye'deki siyasi dönüşümün desteklenmesi ve ülkenin yeniden inşası

Lübnan ve Suriye'deki bölgesel gelişmeler ve olayların hızlanmasıyla, ortak Arap çıkarları sisteminin inşası bağlamında Riyad'ın her iki ülkedeki gelişmeleri yakından takip etme rolü öne çıktı.

Arap Ligi'nin 1945 yılında kurulmasından ve ilk Arap zirvesinin toplanmasından beri Kahire, Riyad ve Şam, koşullara ve değişikliklere göre diğer başkentlerin rollerini inkar etmeden, ortak Arap eyleminin motoru veya lideri rolünü sıklıkla oynamıştır.

Eski ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger, 1970’li yıllarda, “Mısır olmadan savaş olmaz, Suriye olmadan barış olmaz” sözünü söyledi. Bu nedenle, Riyad'ın (Abu Dabi ile iş birliği içinde) 2011-2013 dönüm noktasından sonra Mısır'ı desteklemesi ve ona ayak uydurması dikkat çekiciydi. Ayrıca, 2024-2025'te Suriye'deki dönüşüme ayak uydurmak için acele etmesi de dikkat çekiciydi. Böylece, Arap dünyasının ağırlığının KİK’e kaymasıyla Riyad, Mısır ile iş birliği ve Irak'a açılım çerçevesinde Arap bölgesinin durumunun yeniden yapılandırılmasını yönetmeye çalışırken, Suriye ve Lübnan'ı başlangıç noktası olarak kabul ediyor. Filistin meselesinin, Arap evinin düzenini bozmak ve bölgesel rejimlerin veya ideolojik güçlerin ‘bahane’ olarak kullanmaması için pusula olarak kalmasını sağlıyor.

Suudi Arabistan, demagojik sloganlar ve popülist bahisler olmadan Arap dünyasının gerçekleriyle esnek bir şekilde, vesayet ve iç işlerine müdahale etme yöntemlerinden uzak, bir tarafı diğerine karşı desteklemeyerek, devletler arası modern kurumsal ilişkilere odaklanarak ilgileniyor. Şarku’l Avsat’ın al Majalla’dan aktardığı analize göre bu yaklaşım, İran döneminde hâkim olan milisler, devlet dışı örgütler ve paralel yapılar dönemine gerçekçi bir alternatif olarak görülüyor.

Buradan bakarsak Suudi Arabistan'ın Suriye'yi, geçmiş dönemin etkilerinden kurtulabilecek güvenli ve istikrarlı bir ülke haline getirmek için yeniden inşası yönünde bir eğilim içinde olduğunu görebiliriz.

Suudi Arabistan, Suriye ile dışişleri bakanları düzeyinde karşılıklı ziyaret gerçekleştiren ilk ülke oldu.

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Riyad'da Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn’ı ağırladı, 3 Mart 2025 (SPA)Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Riyad'da Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn’ı ağırladı, 3 Mart 2025 (SPA)

Başlangıçta Riyad, Türkiye ve Katar'ın desteklediği Suriye’nin yeni lideri Ahmed Şara’ya karşı temkinli bir tutum sergiledi. Ancak Suriye geçici yönetiminin performansı ve Suriye'nin çıkarlarını öncelikli tutması, Riyad'ı başka bir yaklaşım benimsemeye itti. Bu yaklaşım, 12 Ocak'ta Riyad’da düzenlenen bölgesel ve uluslararası tarafların katıldığı Suriye konulu konferansta ortaya çıktı. Konferansta ayrıca yaptırımların kaldırılması konusunda Arap dünyasının koşulsuz desteği ile Batı'nın şartlı tutumu arasında bir görüş ayrılığı olduğu görüldü.

Ancak Suudi Arabistan'ın Şam'daki yeni yönetimi destekleme hamlesi, Başkan Donald Trump'ın seçilmesinin ardından ilk yurtdışı ziyaretini geçtiğimiz mayıs ayında Riyad'a yapmasının ardından ivme kazandı. Bu ziyaret vesilesiyle, Suudi Arabistan’ın diplomatik ve ekonomik ağırlığı, Riyad ile Washington'un çıkarlarının örtüştüğü durumlarda ‘karşılıklı ve seçici bir ortaklık’ kurulmasına olanak sağladı.

Suudi Arabistan, 2023 yılının başından bu yana (ABD, Fransa, Mısır ve Katar ile birlikte) beşli komite içinde veya ikili olarak Lübnan'daki cumhurbaşkanlığı seçimlerinin hazırlıklarında öncü bir rol üstlendi.

Başkan Trump'ın Körfez turunun en heyecan verici anı, Washington'un Heyet Tahrir Şam’ı (HTŞ) terör örgütü olarak sınıflandırmasına rağmen, Suriye'ye uygulanan yaptırımları kaldırdığını açıklamasıydı. Bu adım, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Bin Selman'ın doğrudan talebi olmadan gerçekleşemezdi ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile koordineli olarak atılmış bir adım olarak sunuldu.

Riyad, Suriye'nin istikrarını desteklemek, ekonomisini canlandırmak ve Arap dünyasının temel direği olarak geri dönmesini sağlamak için yeni yönetimi destekledi ve Washington ile Avrupa başkentlerini bu yaklaşımın doğruluğuna ikna etti. Bunun karşılığında Ahmed Şara’nın Suriye vatandaşlığına geçmesi, terörizmin yeniden ortaya çıkışına karşı güçlü bir şekilde mücadele etmesi ve bölgesel eksenlere veya yeni çatışmalara ve savaşlara karışmaması gerekiyordu.

Bazı çevreler, ABD’nin davranışlarını faydacı yaklaşımlarla ilişkilendirmekte abartılı davranırken, ABD kurumlarının Suriye'deki dönüşümü desteklemesi ve Suriye'yi stratejik müttefiki İsrail ile NATO’daki müttefiki Türkiye arasında bir savaş alanı haline getirmemesi, Suudi Arabistan'ın Suriye yönetimini kucaklayan rolüne alan açması ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile Katar'ın Şam'ı destekleme rolünü küçümsememesi daha olası.

Bu yeni duruma göre Trump’ın Suriye’ye yönelik ABD yaptırımlarını kaldırma, HTŞ'yi terör örgütü listesinden çıkarma ve uzun ama umut verici bir süreç olan İsrail ile normalleşme yolunda ilerleme kararı nihayet geldi. İki ülke arasında geçici bir güvenlik anlaşması imzalanması için müzakerelerin sürdüğü konuşulurken, Suudi Arabistan bu konuda Suriye ve Lübnan’a, İsrail ve ABD’nin Suudi Arabistan’ın Filistin meselesiyle ilgili taleplerini karşılamadan İsrail ile barış anlaşmaları imzalamayacağına dair garanti verdi.

Riyad, Lübnan'daki yeni durumun “mimarı”

Suudi Arabistan, 2023 yılı başlarından bu yana koordineli bir şekilde çalışarak Lübnan'daki cumhurbaşkanlığı seçimlerinin hazırlıklarında, beşli komite (ABD, Fransa, Mısır ve Katar ile birlikte) içinde veya ikili olarak liderlik rolü oynadı.

Suriye'deki siyasi dönüşümün başarısı ve Lübnan devletinin savaş ve barış kararını geri kazanması, Riyad'ın gözünde bölgesel istikrarı garantileyecek.

Lübnan'daki durum, öncelikle Fransa ile koordineli olarak takip ediliyor ve Washington ile uyumlu bir yaklaşım sergileniyor. Ancak hassas konularda, Suudi Arabistan'ın Lübnan Özel Temsilcisi Prens Yezid bin Ferhan'ın rolü öne çıkmaya başladı. Bunun yanı sıra Suudi Arabistan’ın Beyrut Büyükelçisi Dr. Velid el-Buhari da günlük olarak çabalarını sürdürüyor.

Eşyalarıyla birlikte küçük bir kamyonun üzerinde, Lübnan'ın Arsal beldesi yakınlarındaki Vadi Hamid bölgesinden Suriye'ye dönmeye hazırlanan Suriye mülteciler, 26 Ekim 2022 (Reuters)Eşyalarıyla birlikte küçük bir kamyonun üzerinde, Lübnan'ın Arsal beldesi yakınlarındaki Vadi Hamid bölgesinden Suriye'ye dönmeye hazırlanan Suriye mülteciler, 26 Ekim 2022 (Reuters)

Suudi Arabistan’ın desteği sadece içerideki durumun çözülmesi ve yeniden inşa meselesini kapsamakla kalmıyor, aynı zamanda Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 1701 sayılı kararının uygulanması ve Taif Anlaşması’na bağlı kalınmasıyla, Lübnan'ın egemenliğinin korunması ve Suriye-Lübnan ilişkilerinin ayrıntılarına dikkat edilerek sınırların kontrol altına alınmasına da odaklanıyor. Bu amaçla Suriye ve Lübnan savunma bakanları ile iki ülkenin güvenlik kurumları arasında koordinasyon komiteleri kuruldu. Suudi Arabistan’ın uluslararası tarafların desteğini gören bu girişimi, iki ülke arasındaki sınırların belirlenmesi komitelerinin denetlenmesini de içerebilir. Zira bu, Lübnan’ın bağımsızlığını kazanmasından beri tartışılan bir konu.

Riyad, 1980'lerin sonunda imzalanan Taif Anlaşması’ndan, 2005 yılında Lübnan’ın merhum Başbakanı Refik Hariri suikastına kadar ve 2009 yılında Beyrut ile Şam arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasına kadar, Suriye-Lübnan ilişkilerini korumaya olağanüstü bir özen göstermişti. Birbiriyle iç içe geçmiş iki komşu ülke arasındaki ilişkilerin düzeltilmesi, her iki ülkenin liderlerinin siyasi cesaretini, hataların ve eksikliklerin değerlendirilmesini, Lübnan'ın özel konumunu ve hiçbir ülkenin diğerinin iç işlerine karışmamasını kabul eden sağlıklı bir ilişkiye doğru ilerlemeyi ve önceki aşamalardan dersler çıkarmayı gerektiriyor. Bundan dolayı, Suudi Arabistan'ın üstlendiği rol, Suriye ve Lübnan arasında sağlıklı ve dürüst bir ilişkiye ulaşılması ve kayma yaşanmaması için bir garantiye dönüşüyor.

Suriye'deki siyasi dönüşümün başarısı ve Lübnan devletinin savaş ve barış kararını geri kazanması, Riyad'ın gözünde bölgesel istikrarın garantisi olacak.

Suudi Arabistan ve Arap dünyasının desteği, Riyad ve Arap başkentlerinden müttefiklerinin karşılaşabileceği; terörizmin yeniden canlanması, Türkiye'nin tek başına hareket etmesi ve Suriye ile Lübnan'ı parçalama projeleri gibi olası riskleri önlemeyi amaçlıyor.

Bahisler zorlu ve riskli görünüyor, ancak Suudi Arabistan'ın seçenekleri tarihine ve izlediği yolla uyumlu ve Ortadoğu'da bir değişim aşamasına uygun. Bu aşamaya ayak uydurmayanlar tarihin tozlu sayfalarına itilecek. Bu yeni durum, Suudi Arabistan'ı bölgenin geleceği hakkındaki herhangi bir tartışmada göz ardı edilemeyecek bir güç haline getirecektir.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Londra merkezli al Majalla dergisinden çevrilmiştir.