Yıllarca esaret altında tutulan beyaz balinaların deniz hasreti sona erdi

Denize nakledilmeden önce nefeslerini daha uzun süre tutabilmeleri konusunda eğitilen balinalar, gelgitler ve akıntılara karşı da dirençli hale getirildi

Beyaz balinalar bir süre öncesine kadar Şangay'daki akvaryumda gösterilerin parçası olarak kullanılıyordu (AFP)
Beyaz balinalar bir süre öncesine kadar Şangay'daki akvaryumda gösterilerin parçası olarak kullanılıyordu (AFP)
TT

Yıllarca esaret altında tutulan beyaz balinaların deniz hasreti sona erdi

Beyaz balinalar bir süre öncesine kadar Şangay'daki akvaryumda gösterilerin parçası olarak kullanılıyordu (AFP)
Beyaz balinalar bir süre öncesine kadar Şangay'daki akvaryumda gösterilerin parçası olarak kullanılıyordu (AFP)

Çin’in Şangay şehrindeki bir akvaryumdan alınan iki beyaz balinanın (beluga) İzlanda açıklarındaki bir koruma alanında denize bırakıldığı belirtildi.
AFP’nin haberine göre Haziran 2019’a kadar Changfeng Okyanus Dünyası’nda ziyaretçileri eğlendiren 13 yaşlarındaki Little White ve Little Grey isimli dişi balinalar özel olarak tasarlanmış konteynırlar vasıtasıyla İzlanda’nın Klettsvik Koyu’nda yer alan Westman Adaları’na götürülmüştü.
Sea Life Trust adlı deniz canlılarını koruma vakfı pazartesi günü yaptığı açıklamada, tutuldukları kara tesisinden alınarak cuma günü Klettsvik Koyu açıklarında bir koruma havuzuna nakledilen balinaların, Rusya’da bir balina araştırma tesisinden alındıkları 2011’den bu yana ilk kez denize kavuştuğunu belirtti.
Kuruluş, balinaların yeni evleri olacak 32 bin metrekarelik daha büyük bir koruma alanına geçirilinceye kadar bu kısıtlı bölgede “birkaç hafta” daha kalacağını kaydetti.
Açıklamada, “daha geniş bir koruma alanına bırakılmadan önce dış dünyadaki tüm faktörlere ve yeni doğal ortamlarına ayak uydurabilmeleri için bu iki balinanın kısa bir zamana ihtiyaç duyacağı” ifade edildi.
Haberde insanların bakımında geçen onca yılın ardından beyaz balinaların doğal yaşamda hayatta kalmasının zor olacağına dikkat çekildi.
Beyaz balinaların denize bırakılmasının planlandığı gibi sorunsuz tamamlandığını söyleyen Sea Life Trust Başkanı Andy Bool, “Little White ve Little Grey’yi uzman bakım ekibimiz ve veterinerlerimizle birlikte çok dikkatlice takip ediyoruz” dedi.
Bool bu balinaların “dünyanın dört bir yanında insanların bakımı altında tutulan diğer 300 beyaz balina için birer elçi” olduğunu belirterek “Başkalarını da beyaz balinaların farklı bir ortamda daha iyi olabileceğine dair ikna edebileceğimizi umuyoruz” diye ekledi.
Denize nakledilmeden önce nefeslerini daha uzun süre tutabilmeleri konusunda eğitilen beyaz balinalar, gelgitler ve akıntılarla mücadele için fiziksel açıdan daha güçlü hale getirildi. Daha soğuk sularda hayatta kalabilmelerini sağlamak için de bu canlıların yağlanmaları sağlandı.
Balinaların boylarının 4 metre olduğu ve son olarak 900’er kilo ağırlığa ulaştığı belirtildi.
Kökenleri Rusya’nın kutup bölgesine uzanan bu deniz canlılarının yakalandıkları sırada muhtemelen 2 ya da 3 yaşında oldukları kaydedildi.
Beyaz balinaların ortama ömrünün 40 ile 60 yıl arasında değiştiği tahmin ediliyor.
Dünyada beyaz balinalar için denizde ilk açık koruma alanına ev sahipliği yaptığı belirtilen Klettsvik Koyu, 1993 tarihli Özgür Willy (Free Willy) filmindeki katil balina Keiko’nun 1998’de denize salındığı yer olarak hatırlanıyor.
Denize tam anlamıyla 2002 bırakılan Keiko, doğal yaşama adapte olamamış ve 18 ay sonra Norveç fiyortlarında can vermişti.



Tazmanya'da 122 yıllık şişe içinde mesaj bulundu

Şişe, Tazmanya'daki Cape Bruny Deniz Feneri'nde uzman ressam tarafından bulundu (Brian Painter/Tasmanya Parklar ve Yaban Hayatı Servisi)
Şişe, Tazmanya'daki Cape Bruny Deniz Feneri'nde uzman ressam tarafından bulundu (Brian Painter/Tasmanya Parklar ve Yaban Hayatı Servisi)
TT

Tazmanya'da 122 yıllık şişe içinde mesaj bulundu

Şişe, Tazmanya'daki Cape Bruny Deniz Feneri'nde uzman ressam tarafından bulundu (Brian Painter/Tasmanya Parklar ve Yaban Hayatı Servisi)
Şişe, Tazmanya'daki Cape Bruny Deniz Feneri'nde uzman ressam tarafından bulundu (Brian Painter/Tasmanya Parklar ve Yaban Hayatı Servisi)

Tazmanya'da, Avustralya'nın en eski deniz fenerlerinden birinin duvarına gizlenmiş 122 yıllık bir şişe mesajı gün yüzüne çıkarıldı. Keşif, tarihçilerin büyük ilgisini çekti.

Nadir bulunan bu mesaj, bu hafta Tazmanya'daki Bruny Adası'nda yer alan Cape Bruny Deniz Feneri'nin fener odasında, rutin koruma çalışmaları sırasında keşfedildi. Buluntuyu fark eden kişi, uzman ressam Brian Burford'dı.

Tazmanya Parklar ve Yaban Hayatı Servisi (PWS), ressamın duvarın paslanmış bölümünde çalışırken "alışılmadık bir şey" fark ettiğini ve daha yakından incelediğinde bunun içinde mektup bulunan cam şişe olduğunu anladığını belirtti.

Şişe, Hobart'a getirildi ve Tazmanya Müzesi ve Sanat Galerisi'nden (TMAG) konservatörler, bitüm kaplı mantarı keserek içindeki hassas içeriği dikkatlice çıkardı.

İçinde, Hobart Denizcilik Kurulu'nun o zamanki Deniz Fenerleri Müfettişi James Robert Meech tarafından kaleme alınmış, 29 Ocak 1903 tarihli, el yazısıyla yazılmış iki sayfalık mektup bulunan bir zarf vardı.

Mektupta, deniz fenerinde yapılan önemli iyileştirmeler, ahşap merdivenin yerine yeni demir spiral merdivenin takılması, yeni beton zemin ve yeni fener odasının yapılması gibi ayrıntılar yer alıyordu.

dfghty
Tazmanya'daki Cape Bruny Deniz Feneri'nde uzman ressam tarafından bulunan şişe (Brian Painter/Tazmanya Parklar ve Yaban Hayatı Hizmetleri)

Ayrıca, ışığın yanıp sönme dizisindeki değişiklikler kaydedilmiş. Daha önce 50 saniyelik döngüyle yanıp sönen ışık, üç saniyelik aydınlık ve ardından 19,5 saniyelik karanlık şeklinde değiştirilmiş ve projede yer alan bekçilerin ve işçilerin adları listeleniyor. PWS'ye göre çalışmalar Denizcilik Kurulu'na 2 bin 200 sterline mal olmuş, bu da bugün yaklaşık 474 bin Avustralya dolarına (yaklaşık 12,5 milyon TL) denk geliyor.

PWS Tarihi Miras Müdürü Annita Waghorn, mesajın durumunun olağanüstü olduğunu söyledi.

"Mektup tek parça halinde çıktığında odadaki heyecanı hissedebiliyordunuz" dedi.

Bu mektup bize deniz fenerinde yapılan çalışmalar ve bu çalışmaları üstlenen kişiler hakkında fikir veriyor. Bu bilgiler, Bruny Adası ve Cape Bruny Deniz Feneri'nin zengin tarihine katkıda bulunuyor.

scdfrgt
Cape Bruny deniz fenerindeki şişede yazarın imzaladığı mesajın ikinci sayfası (Tazmanya Parklar ve Yaban Hayatı Servisi)

TMAG konservatörleri, eski kağıdı korumak için nemlendirme işlemi kullanarak gevşetip düzleştirdi. Mektup nihayetinde halka açık olarak sergilenecek ancak yeri henüz doğrulanmadı.

İlk olarak 1838'de faaliyete geçen Cape Bruny Deniz Feneri, 1996'da hizmet dışı bırakılıp yerine yakındaki güneş enerjisiyle çalışan ışık konana kadar 150 yıldan uzun bir süre gemilere Avustralya'nın en tehlikeli sularından bazılarında rehberlik etmişti.

Buluntu, tarihçileri ve PWS yetkililerini şaşırttı çünkü fener odası 1903'te kurulduğundan beri mühürlü duvar alanına kimse erişmemişti.

Yerel medyanın "son yılların en önemli deniz feneri keşiflerinden biri" diye nitelendirdiği mesaj, eyaletin denizcilik geçmişine ışık tutan bir zaman kapsülü niteliğinde.

Independent Türkçe