İran düşürdüğü Ukrayna uçağına tazminat ödemekten vazgeçti

8 Ocak'ta Tahran'ın güneyinde düşen Ukrayna uçağının enkazından çıkan dumanlar (Getty)
8 Ocak'ta Tahran'ın güneyinde düşen Ukrayna uçağının enkazından çıkan dumanlar (Getty)
TT

İran düşürdüğü Ukrayna uçağına tazminat ödemekten vazgeçti

8 Ocak'ta Tahran'ın güneyinde düşen Ukrayna uçağının enkazından çıkan dumanlar (Getty)
8 Ocak'ta Tahran'ın güneyinde düşen Ukrayna uçağının enkazından çıkan dumanlar (Getty)

Tahran rejimi, Ocak ayında İran Devrim Muhafızları Ordusu tarafından düşürülen Ukrayna Havayolları uçağının Avrupalı şirketler tarafından sigortalandığını, bu nedenle Ukrayna Havayolları'na tazminat ödemeyeceğini açıkladı. 
Şarku’l Avsat’ın İran yargısına bağlı Mizan Haber Ajansı’ndan aktardığı habere göre İran Merkezi Sigorta Kurumu Başkanı Gulam Rıza Süleymani düzenlediği basın toplantısında, "Ukrayna uçağı, İran sigorta şirketleri tarafından değil, Ukrayna'daki Avrupalı ​​şirketler tarafından sigortalanmıştı. Bu nedenle tazminat bu Avrupalı ​​şirketler tarafından ödenmelidir” dedi.
Süleymani, uçakta hayatını kaybedenlerin ailelerine verilecek olası bir tazminat hakkında açıklamada bulunmadı. 
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskiy, şubat ayında yaptığı açıklamada kazada hayatını kaybeden Ukraynalıların ailelerine İran tarafından sunulan tazminat miktarından memnun olmadıklarını belirtmişti.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Abbas Musevi 31 Temmuz'da İran'ın Ukrayna uçağı için Ukrayna'ya tazminat ödemeye "prensipte" hazır olduğunu belirterek, "Bunu prensipte kabul ettik, ancak bu uzun zaman alacak" demişti. Tazminatın ödenmesi için kesin zamanın henüz belirlenmediğini ve hala incelenmesi ve tartışılması gereken birkaç teknik ve yasal konu olduğunu da belirtmişti.
İran Devrim Muhafızları, 8 Ocak'ta Ukrayna uçağının Tahran'dan kalkmasının hemen ardından iki füze ile uçağı  düşürmüştü. 57 Kanadalı dahil olmak üzere uçaktaki 176 kişi hayatını kaybetti. İran ordusu tarafından olayın ardından yapılan açıklamada, ABD güçleri ile bir çatışma sırasında yanlışlıkla düşürüldüğü ve "feci bir hata" olduğu kabul edildi.
İran Sivil Havacılık Örgütü, temmuz ayında yayınlanan bir raporda, 57 Kanadalı da dahil olmak üzere 176 kişinin hayatını kaybettiği uçağın düşmesinden dolayı, arızalı bir radar sistemi ve hava savunma operatörü ile lideri arasındaki iletişim eksikliği gibi bir dizi sebep gösterdi. 
Temmuz ayının sonunda, İranlı ve Ukraynalı yetkililer uçağın tazminatı konusunda görüşmelerde bulundular ve Ekim ayında başka bir tur planladılar. Ukrayna, İran'dan yüksek miktarda tazminat almaya çalışacağını söylemişti.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba, İranlı bir heyetle 11 saat süren müzakerelerin ardından "ihtiyatlı ve olumlu bir yaklaşım" sergilemiş, ancak "müzakereler sonuç vermezse" uluslararası mahkemelere başvuracaklarını bildirmişti. Kuleba açıklamasında söz konusu tazminatın kurbanların "en azından yakınlarının acı ve kederini hafifleteceğini” ifade etmişti.
Kuleba, iki ülkenin olayı aydınlatmak için "şeffaf ve tarafsız" bir soruşturma yürütmeye karar verdiklerini belirterek, "sürecin kolay olmayacağını, ancak Ukrayna'nın gereken zaman ve çaba ne olursa olsun adalet aradığını" vurguladı.
Uçağın düşürülmesi, İran ve ABD arasında gerginliğin arttığı bir dönemde gerçekleşti. İran, ABD ordusu tarafından 3 Ocak'ta Bağdat havaalanı yakınlarında düzenlenen ve en güçlü askeri komutanı ve dış operasyonlarını yürüten Kasım Süleymani'nin ölümüne yol açan hava saldırısına cevaben ABD güçlerinin yer aldığı Irak üslerine füze ateşledikten sonra olası saldırılara karşı tetikteydi.
İran Yollar ve Kentsel Yeniden Yapılanma Bakanı Muhammed İslami geçen pazar yaptığı açıklamada İran'ın Ukrayna uçak kazasıyla ilgili soruşturmalara devam ettiğini ve uçak kazasıyla ilgili ayrıntılı raporların yakında açıklanacağını duyurdu.
İran resmi haber ajansı IRNA’nın İslami'den aktardığı açıklamalara göre İslami, "İran Sivil Havacılık Kurumu Soruşturma Komitesi'nde bulunan bilgiler ayni görüşler ve kara kutu verileriyle karşılaştırılıyor ve bu konuda İran ve Ukrayna tarafları arasında yapılan görüşmelerden sonra nihai sonucun açıklanmasına karar verildi" diye konuştu.



İsrail-Türkiye söylemlerinde gerilim artıyor... Amaç karşılıklı bir anlaşma mı?

İsrail Başbakanı Binjyamin Netanyahu, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ve Güney Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis, 22 Aralık'ta İsrail'de gerçekleştirdikleri görüşmelerin ardından düzenledikleri ortak basın toplantısında (AFP)
İsrail Başbakanı Binjyamin Netanyahu, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ve Güney Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis, 22 Aralık'ta İsrail'de gerçekleştirdikleri görüşmelerin ardından düzenledikleri ortak basın toplantısında (AFP)
TT

İsrail-Türkiye söylemlerinde gerilim artıyor... Amaç karşılıklı bir anlaşma mı?

İsrail Başbakanı Binjyamin Netanyahu, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ve Güney Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis, 22 Aralık'ta İsrail'de gerçekleştirdikleri görüşmelerin ardından düzenledikleri ortak basın toplantısında (AFP)
İsrail Başbakanı Binjyamin Netanyahu, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ve Güney Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis, 22 Aralık'ta İsrail'de gerçekleştirdikleri görüşmelerin ardından düzenledikleri ortak basın toplantısında (AFP)

İsrail ve Türkiye arasındaki giderek tırmanan siyasi söylemlere ve Ege Denizi'ndeki siyasi ve askeri faaliyetlere eşlik eden karşılıklı imalara rağmen, bazıları bunu özellikle Suriye ve Gazze'de "çıkar paylaşımı anlaşması" yapılması yönünde bir baskının parçası olarak gördü ve savaş veya askeri çatışma uçurumuna sürüklenme olasılığını ortadan kaldırmayı amaçladı.

İsrail'deki siyasi kaynaklar, özellikle ABD başkanlığı döneminde Donald Trump'ın her iki tarafla da bilinen güçlü bağları göz önüne alındığında, her iki tarafın da çatışmaya dönüşmesini önleyen denge ve denetleme mekanizmalarını nasıl harekete geçireceğini bildiğini söyledi.

Ancak, İsrail Dışişleri Bakanlığı eski Genel Direktörü ve Türkiye eski büyükelçisi deneyimli diplomat Alon Liel, iki taraf arasındaki derin düşmanlığın, ilişkilerin bozulmasına yol açacak bir hataya veya yanlış hesaplamaya neden olabileceği konusunda uyardı.

cdfgt
Türk savaş gemileri, 23 Aralık'ta Akdeniz'de bir eğitim tatbikatında (Savunma Bakanlığı- X)

İsrail, Yunanistan ve Güney Kıbrıs ile üçlü bir ittifak kurmak için adımlar atmıştı; bu adımlar arasında ortak askeri tatbikatlar da yer alıyordu. Bu girişimler, geçen pazartesi günü Batı Kudüs'te İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ve Güney Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis arasında yapılan bir görüşmeyle sonuçlanmıştı.

Görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında Netanyahu, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a üstü kapalı bir gönderme yaparak şunları söyledi: “Ülkemizde imparatorluklar kurmayı ve egemenlik kurmayı hayal edenlere diyorum ki: Unutun bunu. Bu olmayacak. Bunu aklınızdan bile geçirmeyin. Kendimizi savunmaya kararlıyız ve bunu yapabilecek kapasitedeyiz, iş birliği ise yeteneklerimizi güçlendiriyor.”

Bu sözler, Yunanistan ve Güney Kıbrıs ile iş birliğinin Türkiye'ye karşı mı yöneltildiği sorusuna yanıt olarak geldi. Netanyahu, “Kimseyi kızdırmak istemiyoruz” dedi ve ekledi: “Geçmişte imparatorluklar bizi işgal etti ve eğer birileri hala böyle niyetler besliyorsa, bunu unutsunlar.”

wewrf
22 Aralık'ta İsrail'de Netanyahu, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ve Güney Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis arasında gerçekleşen görüşmelerden, (DPA)

Netanyahu, bu tür bölgesel ittifakların amacına ilişkin olarak şunları söyledi: “Belirli alanlarda kendimizi önemli bir bölgesel güç olarak kabul ettirdik. Bu bizi birçok ülkeye yaklaştırıyor. Bize geliyorlar çünkü önemli bir ilkeyi kavramış durumdalar: İttifaklar güçlülerle kurulur, zayıflarla değil; barış da güçlülerle sağlanır, zayıflarla değil.”

Bir numaralı tehdit

Netanyahu, F-35 hayalet savaş uçaklarının Türkiye'ye satışı ve diğer Hava Kuvvetleri alımlarıyla ilgili olarak Trump'a doğrudan bir mesaj daha iletti ve şunları söyledi: “İsrail'in Ortadoğu'daki hava üstünlüğünün ulusal güvenliğimizin temel taşı olduğunu açıkça belirtmek istiyorum.”

Üçlü zirveden bir gün sonra, Yeni Şafak gazetesi, kışkırtıcı bir başlıkla manşetinde bir makale yayınladı: “Bugünden İtibaren İsrail Bir Numaralı Tehdittir.”

Makalede, rejim güçleri ile Suriye Demokratik Güçleri (SDG) olarak bilinen Kürt güçleri arasında Halep'te yaşanan çatışma ve zirve, düşmanlığın tezahürleri olarak gösterildi. Ayrıca, İsrail'in zirveyi, Suriye'deki Türk heyetini zor durumda bırakmak amacıyla Kürt güçlerini "harekete geçirmek" için kullandığı belirtildi.

Gazete, "Tüm Türk güvenlik kurumları İsrail'i büyük bir tehdit olarak görüyor" diyerek, bundan böyle İsrail'i "birincil tehdit" olarak görecek hükümet kurumlarını da belirledi: Savunma Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve Türkiye Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT).

Türkiye'nin resmi cevabı

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, çarşamba günü iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) il başkanlarının toplantısında İsrail, Yunanistan ve Kıbrıs'a hitaben yaptığı konuşmada, "Herkes bilsin ki, kimsenin haklarını gasp etmeyeceğiz, kimsenin de bizim haklarımızı gasp etmesine izin vermeyeceğiz" dedi.

Sözlerine şöyle devam etti: "Tarihi ilkelerimize bağlı kalmaya, uzun yıllara dayanan tecrübemiz ve geleneklerimiz doğrultusunda, onur, bilgelik, akıl ve soğukkanlılıkla hareket etmeye devam edeceğiz ve provokasyonlara boyun eğmeyeceğiz."

dfgt
Erdoğan, 24 Aralık'ta Ankara'da düzenlenen Adalet ve Kalkınma Partisi il başkanları toplantısında yaptığı konuşmada (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)

Türkiye Savunma Bakanlığı, pazartesi günü yapılan zirvenin ardından üç tarafın yaptığı iş birliği girişimlerini ve açıklamalarını yakından takip ettiğini belirtti. Bakanlık sözcüsü Zeki Aktürk, Türkiye'nin bölgede istikrarın korunmasına ve diyaloğun sürdürülmesine olan bağlılığının devam ettiğini vurguladı.

Aktürk, perşembe günü Savunma Bakanlığı'nın haftalık brifinginde yaptığı konuşmada, Türkiye'nin NATO çerçevesindeki ittifak ilişkilerine dayanarak Ege ve Doğu Akdeniz'de yapıcı diyaloğu desteklediğini söyledi.

Ancak sözlerine şöyle devam etti: “İttifakın ruhuna aykırı adımların sahadaki durumu değiştirmeyeceği ve Türkiye'nin (uluslararası alanda tanınmayan) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin güvenliği ve hakları konusundaki tutumunun açık ve sarsılmaz olduğu, Türkiye'nin Kıbrıs adası müzakerelerinde garantörlerden biri olarak kendisine verilen yetkileri kullanmaktan çekinmeyeceği anlaşılmalıdır.”

cdfg
Savunma Bakanlığı sözcüsü Zeki Aktürk, perşembe günü Ankara'da düzenlediği basın toplantısında (Türk Savunma Bakanlığı- X)

Sözlerine şöyle devam etti: "Ege ve Doğu Akdeniz'deki gerilimleri tırmandıran taraf Türkiye değil, oldubitti dayatmayı amaçlayan dışlayıcı ve tek taraflı adımlar ve yaklaşımdır. Türkiye ise bölgenin bir çatışma alanı değil, iş birliği ve istikrar havzası olmasını tercih etmektedir."

İstenen anlaşma

Şarku’l Avsat’ın, İbranice yayın yapan Ynet haber sitesinden aktardığına göre İsrail'in Türkiye uzmanı Liel, “Türkiye'nin savaşa hazırlandığını biliyorum. Hava savunmalarını güçlendirme, hava kuvvetlerini takviye etme ve bu amaçla büyük bütçeler ayırma biçimlerinde hazırlıklarını görüyorum. Bizden gelebilecek bir saldırı olasılığından gerçekten çok korkuyorlar ve bunu çok ciddiye alıyorlar” ifadelerini kullandı.

Türklerin “silahlandırdıklarını ve hava kuvvetlerini tamamen elden geçirdiklerini” belirten Liel, sözlerine şöyle devam etti: “Güçlü bir donanmaları ve kara kuvvetleri var ve insansız hava aracı üretimlerini ikiye katlıyorlar.”

Sözlerine şöyle devam etti: “Suriye ile bir anlaşmaya varamazsak, ilk askeri çatışmalar Suriye topraklarında yaşanacak. Erdoğan İsrail topraklarına saldırmaya cesaret edemez, biz de Türkiye'ye saldırmaya cesaret edemeyiz. Ancak her iki ülkenin de Suriye'de ordusu var ve Suriyeliler ve Amerikalılarla üçlü veya dörtlü bir anlaşmaya varamazsak, Türkiye ile yakında olaylar yaşanacak.”

Liel'in tahminine göre, Amerika Birleşik Devletleri'ne gelince, Washington artık geçmiştekinin aksine İsrail-Türkiye anlaşmazlığı konusunda panik yapmıyor ve her iki tarafın da İsrail'in Gazze'de Türkiye'nin rolünü, Türkiye'nin de Suriye'de İsrail'in rolünü kabul edeceği bir anlaşmaya varılması için baskı uyguladığını görüyor.

Son zamanlarda, Doğu Akdeniz'deki hareketlilikle ilgili olarak Yunanistan ve İsrail'den haberler dolaşıyor ve İsrail'in, stratejik askeri iş birliğini güçlendirmek ve özellikle Türkiye'nin Suriye'ye hava savunma sistemleri konuşlandırması, Gazze'deki çokuluslu güce katılma girişiminde bulunması ve Libya'daki iki rakip hükümetle yeni denizcilik anlaşmaları yapmak için görüşmeler yürütmesi gibi bölgesel etkisini güçlendirme çabalarına karşı, üç ülkenin silahlı kuvvetlerinden birliklerden oluşan ortak bir hızlı müdahale gücü kurma olasılığını değerlendirdiği belirtiliyor.


Venezuela, Maduro'nun seçimini protesto ettikleri gerekçesiyle tutuklanan 60 mahkumu serbest bıraktı

Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, Karakas'ın San Agustin mahallesinde düzenlenen bir Noel kutlamasına katıldı (Reuters)
Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, Karakas'ın San Agustin mahallesinde düzenlenen bir Noel kutlamasına katıldı (Reuters)
TT

Venezuela, Maduro'nun seçimini protesto ettikleri gerekçesiyle tutuklanan 60 mahkumu serbest bıraktı

Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, Karakas'ın San Agustin mahallesinde düzenlenen bir Noel kutlamasına katıldı (Reuters)
Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, Karakas'ın San Agustin mahallesinde düzenlenen bir Noel kutlamasına katıldı (Reuters)

Bir insan hakları örgütüne göre Venezuela yetkilileri dün, Nicolás Maduro'nun yeniden cumhurbaşkanı seçilmesine karşı 2024'te düzenlenen protestolar sırasında tutuklanan en az 60 mahkumu serbest bıraktı.

Geçtiğimiz temmuz ayında, hile iddialarıyla gölgelenen ve Maduro'nun üçüncü kez cumhurbaşkanı seçildiği cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından Venezuela'da büyük gösteriler patlak vermişti. Yetkililer yaklaşık 2 bin 400 kişiyi tutuklamış, daha sonra bunların yaklaşık 2 binini serbest bırakmıştı.

xdfgthy
Protestocular, 9 Ocak 2025'te Başkan Maduro'nun göreve başlamasının arifesinde Karakas'ta düzenlenen bir gösteride tüm siyasi tutukluların serbest bırakılmasını talep etti (AFP)

Yerel STK For Penal'in son verilerine göre Venezuela hapishanelerinde yaklaşık 900 siyasi tutuklu bulunuyor.

İnsan hakları aktivistleri ve siyasi tutukluların yakınlarını içeren Siyasi Tutukluların Özgürlüğü Komitesi'ne göre, tutukluların serbest bırakılması Noel Günü'nden itibaren başladı.

Şarku'l Avsat'ın AFP'den aktardığına göre komitenin başkanı Andreina Baduel, "Keyfi olarak asla gözaltına alınmaması gereken 60'tan fazla Venezuelalının serbest bırakılmasını kutluyoruz" ifadelerini kullandı.

"Tamamen özgür olmasalar da onların özgürlüğü ve tüm siyasi tutukluların tam özgürlüğü için çalışmaya devam edeceğiz," diye ekledi.

Tutukluların yakınlarına göre, tutuklular başkent Karakas'tan yaklaşık 134 kilometre uzaklıktaki Aragua eyaletindeki Tocorón yüksek güvenlikli hapishanesinde tutuluyordu.

Baduel, babası General Raul Isaias Baduel'in 2021'de hapishanede öldüğünü ve merhum Cumhurbaşkanı Hugo Chavez'in eski bir müttefiki olduğunu belirterek, "Binden fazla siyasi tutuklunun ailesi olduğunu unutmamalıyız" dedi.


Amerikada bir kişi 1,8 milyar dolarlık piyango ikramiyesini kazandı

Powerball büyük ikramiyesinin değeri 1,817 milyar dolara ulaştı (AP)
Powerball büyük ikramiyesinin değeri 1,817 milyar dolara ulaştı (AP)
TT

Amerikada bir kişi 1,8 milyar dolarlık piyango ikramiyesini kazandı

Powerball büyük ikramiyesinin değeri 1,817 milyar dolara ulaştı (AP)
Powerball büyük ikramiyesinin değeri 1,817 milyar dolara ulaştı (AP)

ABD'nin Arkansas eyaletinde bir piyango talihlisi, ABD tarihindeki en büyük ikinci piyango ikramiyesi olan 1,8 milyar dolarlık Powerball ikramiyesini kazandı. Oyunun operatörü dün yaptığı açıklamayla bunu duyurdu.

Şarku'l Avsat'ın AFP'den aktardığına göre Powerball açıklamasında, "Son biletlerin satılmasıyla birlikte Powerball ikramiyesi 1,817 milyar dolara ulaştı ve bu da onu ABD tarihinde kazanılan en büyük ikinci piyango ikramiyesi ve bu yılki en büyük Powerball ikramiyesi yaptı" ifadeleri yer aldı.

Çekiliş Noel Arifesinde yapıldı.

Kazanan, tutarın tamamını 30 yıllık sürede taksitler halinde alabilir veya vergiler düşülmeden önce 834,9 milyon dolarlık tek seferlik nakit ödeme seçeneğini tercih edebilir.

Powerball internet sitesine göre, büyük ikramiyeyi kazanma olasılığı 292,2 milyonda 1'dir.

Tarihin en büyük piyango ikramiyesi ise 2022 yılında Kaliforniya'da bilet alan bir kişi tarafından kazanılan 2,04 milyar dolardı.