Kovid-19 hastaları, koronavirüsün yeni etkisini bildirdi: Saç dökülmesi

Dermatolog Shilpi Khetarpal, “İki ila üç ay önce Kovid-19’a yakalanan ve şu anda saçları dökülen hastalar görüyoruz” diyor

Uzmanlar, saç dökülmesinin muhtemelen geçici olduğunu söylüyor (Pixabay)
Uzmanlar, saç dökülmesinin muhtemelen geçici olduğunu söylüyor (Pixabay)
TT

Kovid-19 hastaları, koronavirüsün yeni etkisini bildirdi: Saç dökülmesi

Uzmanlar, saç dökülmesinin muhtemelen geçici olduğunu söylüyor (Pixabay)
Uzmanlar, saç dökülmesinin muhtemelen geçici olduğunu söylüyor (Pixabay)

Bilim insanları koronavirüs pandemisine çare bulmak için adeta yarışırken, virüsle ilgili yeni bilgiler gelmeye devam ediyor. Uzmanlar, virüse dair hala birçok belirsizlikle karşı karşıya. Bu nedenle hastaların tedavisinde her ihtimal değerlendiriliyor.
Şimdi de uzmanlar, koronavirüsün olası bir etkisine dair çok sayıda bildirim aldı: Saç dökülmesi. Indiana Üniversitesi Tıp Fakültesi’yle işbirliği yapan Dr. Natalie Lambert, kısa süre önce yayımlanan bir raporda söz konusu bildirimlere yer verdi.
Hakemli bir çalışma olmadığı belirtilen raporda şu açıklamalar yer aldı:
"Bu çalışmanın sonuçları, halk arasında ‘uzun süre taşıyanlar’ olarak bilinen, Kovid-19’un uzun süreli etkilerinden mustarip kişilerin bildirdiği deneyimleri içerir."
Cleveland Clinic’e göre koronavirüs vakaları genellikle iki gruba ayrılıyor. Hafif seyreden hastalıkta vakaların çoğu iki hafta içinde iyileşiyor. Hatalığı şiddetli geçiren hastalarda ise normale dönüş, üç ila 6 hafta sürebiliyor.
Öte yandan bu gruplardan birine dahil olmayan hastalar da bulunuyor. “Uzun süre taşıyanlar” diye bilinen bu Kovid-19 mağdurları, hastalığın etkilerini iki veya üç ay boyunca deneyimlemeye devam ediyor.
“Kovid-19’u ‘uzun süre taşıyanların’ anket raporu” başlıklı raporda da koronavirüsün çoklu vücut sistemleri üzerindeki etkileri açıklandı. Belgede “Beyin, tüm vücut, göz ve cilt semptomları da Kovid-19’u atlatan kişilerde sık görülen sağlık problemleri” ifadeleri yer aldı.
Bu belirtilerin yanı sıra, raporda şok edici bir belirtiden de bahsedildi. Buna göre ankete katılan 423 kişi, saçlarının döküldüğünü bildirdi.
Forbes’un haberine göre geçen hafta Cleveland Clinic de benzer bir rapor yayımlamıştı. Cleveland Clinic'ten dermatolog Shilpi Khetarpal, “İki ila üç ay önce Kovid-19’a yakalanan ve şu anda saçları dökülen hastalar görüyoruz” diye yazmıştı.
Dr. Khetarpal’a göre bu belirti, muhtemelen "telogen effluvium" ismi verilen dermatolojik bir rahatsızlıktan kaynaklanıyor. Söz konusu rahatsızlık “vücut sisteminin yaşadığı şoktan kaynaklanan geçici saç dökülmesine” yol açıyor. Bu rahatsızlığı tetikleyen durumlar arasında ameliyatlar, fiziksel veya psikolojik travmalar, enfeksiyonlar ve yüksek ateş gibi etmenler bulunuyor.
Kanada Saç Dökülmesi Vakfı Başkanı Dr. Jeff Donovan ise bunun muhtemelen geçici bir durum olduğunu söyledi. Donovan, konuyla ilgili şu ifadeleri kullandı:
"Hastaya bu durumdan kurtulacağına dair güvence vermenin önemli olduğunu düşünüyorum. Çünkü birçok hasta, özellikle kadınlar kel kalmaktan çok korkuyor. Bu saç dökülmesi geçecek ama durumun normale dönmesi zaman alıyor."
Saç dökülmesi, koronavirüsle ilgili olası bulgulardan yalnızca biri. Ancak Covid-19'un uzun vadeli sonuçlarının anlaşılmasına katkı sağlayacağı düşünülüyor.



Tarihte ilk: Bir robot, gerçekçi bir ameliyatı ilk kez yardım almadan gerçekleştirdi

 Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
TT

Tarihte ilk: Bir robot, gerçekçi bir ameliyatı ilk kez yardım almadan gerçekleştirdi

 Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)

İlk kez bir robot, insan yardımı olmadan gerçekçi bir ameliyat gerçekleştirdi.

Johns Hopkins Üniversitesi'nden araştırmacılar, robotun ekipten gelen sesli komutlara yanıt vererek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir operasyonu "sakince" gerçekleştirdiğini çarşamba günü açıkladı. Robot, gerçek hayattaki tıbbi acil durumlara özgü beklenmedik senaryolar sırasında bile yetenekli bir insan cerrahın uzmanlığını sergiledi.

Tıbbi robotik uzmanı Axel Krieger yaptığı açıklamada, "Bu ilerleme bizi belirli cerrahi görevleri yerine getirebilen robotlardan, cerrahi prosedürleri gerçekten anlayan robotlara taşıyor" diyor.

Bu kritik ayrım bizi, gerçek hasta bakımının karmaşık, öngörülemez gerçekliğinde çalışabilen, klinik düzeyde uygulanabilir otonom cerrahi sistemlere önemli ölçüde yaklaştırıyor.

"SRT-H" ya da "Surgical Robot Transformer-Hierarchy" (Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi) diye bilinen robot, Johns Hopkins cerrahlarının domuz kadavraları üzerinde yaptıkları operasyonları izleyerek ameliyat videolarıyla eğitim aldı. Videolarda görevleri açıklayan altyazılar vardı.

Johns Hopkins, robotun videoları izledikten sonra ameliyatı yüzde 100 doğrulukla gerçekleştirdiğini ifade ediyor. Robotun ameliyatı gerçekleştirmesi daha uzun sürse de sonuçlar bir cerrahla kıyaslanabilir düzeydeydi.

Popüler yapay zeka sohbet botu ChatGPT'ye güç veren aynı makine öğrenimi mimarisiyle geliştirilen robotun, kanalları ve arterleri tanımlama, bunları hassas bir şekilde tutma, klipsleri stratejik olarak yerleştirme ve parçaları makasla kesme gibi 17 dakika süren görevleri tamamlaması gerekti.

Bu, Krieger'in "Akıllı Doku Otonom Robotu"nun (Smart Tissue Autonomous Robot) üç yıl önce bir hayvan üzerindeki ilk otonom robotik ameliyatta (canlı bir domuz üzerinde laparoskopi ameliyatı) yaptığından daha fazla görev içeriyor. O robot da özel olarak işaretlenmiş dokulara ihtiyaç duymuş, son derece kontrollü bir ortamda çalışmış ve katı bir cerrahi planı takip etmişti.

Buna karşılık SRT-H, tek tip olmayan anatomik koşullarda kusursuz bir performans sergiledi. Araştırmacılar robotun başlangıç pozisyonunu değiştirdiğinde ve safra kesesi ve çevresindeki dokuların görünümünü değiştiren kan benzeri boyalar eklediğinde bile durum böyleydi.

fgrthyju
Robot, popüler OpenAI sohbet botu ChatGPT'ye güç veren aynı makine öğrenimi mimarisiyle çalıştırılıyor. Robot 17 dakika süren görevleri tamamlayabildi (XinHao Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)

Krieger geçen yıl sistemi kullanarak bir robotu üç kritik cerrahi görevi yerine getirecek şekilde eğitmişti: bir iğneyi yönlendirmek, vücut dokusunu kaldırmak ve dikiş atmak. Ancak bu görevlerin her biri sadece birkaç saniye sürmüştü.

Araştırmacı ekip bundan sonra sistemi daha fazla ameliyat türü üzerinde eğitip test etmek ve yeteneklerini tam bir otonom ameliyat gerçekleştirecek şekilde genişletmek istiyor.

Daha önce Johns Hopkins'te doktora sonrası araştırmacı olan ve artık Stanford Üniversitesi'nde çalışan başyazar Ji Woong "Brian" Kim, "Bu çalışma, otonom cerrahi robotların gerçek dünyada kullanılmasının önündeki bazı temel engelleri aştığı için önceki çabalara göre büyük bir sıçramayı temsil ediyor" diyor. 

Çalışmamız, yapay zeka modellerinin cerrahi otonomi için yeterince güvenilir hale getirilebileceğini gösteriyor; bu bir zamanlar çok uzak görünse de artık uygulanabilir olduğu kanıtlanıyor.

Bulgular hakemli dergi Science Robotics'te yayımlandı.

Independent Türkçe