Koronavirüse karşı plazma tedavisi politik kart mı?

Bolivya'nın başkenti La Paz'da koronavirüs hastasını tedavi etmek için plazma (AP)
Bolivya'nın başkenti La Paz'da koronavirüs hastasını tedavi etmek için plazma (AP)
TT

Koronavirüse karşı plazma tedavisi politik kart mı?

Bolivya'nın başkenti La Paz'da koronavirüs hastasını tedavi etmek için plazma (AP)
Bolivya'nın başkenti La Paz'da koronavirüs hastasını tedavi etmek için plazma (AP)

ABD'de yeni tip koronavirüs (Kovid-19) hastalığının Kovid-19’a karşı antikor içeren kan plazması ile tedavisi için acil durum onayı verildi. Peki bu tedavi etkili ve güvenli mi? Yoksa siyasi nedenlerle mi izin veriliyor? İşte bu konu hakkında bilmemiz gerekenler:
Plazma tedavisi nedir?
Herhangi birine virüs bulaştığında, vücudu buna neden olan virüsle savaşmak için antikorlar üretir. Antikorlar kanın sıvı kısmı olan plazmada yoğunlaşıyor. Önceki gün izni verilen tedavi yöntemi, enfeksiyon geçirmiş ancak iyileşen insanlardan plazma alarak virüs bulaşan insanlara enjekte etmek. Bu yöntem ilk olarak 1892'de difteri ve ardından 1918'de İspanyol gribine karşı denendi.
Tedavi güvenli mi?
Bu soruya bilim dünyasında henüz kesin bir cevap verilmedi ancak geçtiğimiz Haziran ayında çıkan ilk sonuçlar cesaret verici. Mayo Clinic Amerikan Hastaneleri Ağı, 20 bin hastadan oluşan bir grupta plazma nakillerine devam etti ve çok düşük oranda bilinen yan etkiler fark etti.
Çalışmayı yürüten Dr. Scott Wright  konuyla ilgili AFP'ye yaptığı açıklamada, “İyileşen plazma kullanımının güvenli olduğu sonucuna vardık” dedi.
Etkili mi?
Tüm uzmanlar, plazmayı standart bakım yöntemleriyle karşılaştırmak için daha fazla klinik çalışmaya ihtiyaç olduğu konusunda hemfikirler.
Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) baş bilim insanı Dr. Soumya Swaminathan açıklamasında, “Bazı durumlarda sonuçların faydalı olduğunun kaydedildiği ancak kesin olmadığı” kaydedildi.
Mayo Clinic'ten bir başka çalışma, plazmanın, hastalara erken enjekte edildiğinde ölüm oranını azaltmaya yardımcı olduğunu gösterdi. Ancak çalışma henüz hakem tarafından gözden geçirilmedi.
Johns Hopkins Üniversitesi'nden araştırmacılar, kişilerin hastalanmadan önce koronavirüsüne karşı aşılamak için plazmanın kullanıldığı paralel bir çalışma yürütüyorlar. Denemenin süpervizörü Dr. David Sullivan, bunu kısa süreli bir aşı ile karşılaştırdı. Sullivan AFP’ye yaptığı açıklamada, sonuçlar kesin ise, “yüksek risk altındaki kişilere erken tedavi alabileceklerini ve hastaneye gitme konusunda endişelenmelerine gerek olmadığını söyleyebiliriz” dedi.
Bazı bilim insanları ise, monoklonal antikorlar adı verilen ve kolayca yaygın olarak dağıtılan sentetik antikorlar geliştirmenin önemli olacağına inanıyor.
Politik nedenlerle mi kullanılmasına izin verildi?
Siyasi yorumcular, ABD Gıda ve İlaç İdaresi’nin (FDA) bu tedaviyi ABD başkanlık seçimlerinden sadece iki ay önce kullanma izninin zamanlamasını sorguluyor. ABD Başkanı Donald Trump sağlık krizini yönetme konusundan eleştirildiği sırada kamuoyu yoklamaları Trump’ın Demokrat rakibi Joe Biden'ın gerisinde olduğunu gösteriyor.
FDA geçtiğimiz Pazar günü plazma tedavisinin kullanımına izin verildiğini duyurduğu açıklamada, plazma tedavisinin ölüm oranını yüzde 35 oranında düşürdüğünü dair yanlış bir bilgilendirme yaptı.
Ancak bir FDA sözcüsü daha sonra, bu sayının Mayo Clinic çalışmasında yüksek düzeyde antikor alan kişiler için düşük seviyeli olanlara kıyasla daha düşük bir ölüm riski gösterdiğini açıkladı. FDA Direktörü Dr. Stephen Hahn ise bu sayının anlamını yanlış anlattığı için özür diledi.
Barack Obama dönemi sırasında Sağlık Bakanlığı'nda çalışan Dr. Matthew Haynes olayı kınayarak, bu tarz açıklamaların ABD hükümetinin güvenilirliğini baltaladığını kaydetti.
Johns Hopkins Üniversitesi'ndeki klinik deneyleri yöneten Dr. Daniel Hanley da aksi açıklamada bulunarak, acilen izin vermek için gereken sonuç düzeyine çoktan ulaşıldığını teyit etti.



Meghan Markle açıkladı: 45 dakikada tükenen As Ever ürünleri geri dönüyor

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP
TT

Meghan Markle açıkladı: 45 dakikada tükenen As Ever ürünleri geri dönüyor

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP

Meghan Markle, işini "değerlendirmek" için "bir adım geri çekileceğini" açıkladıktan sadece bir hafta sonra, As Ever'ın çok rağbet gören bazı ürünlerinin stoklarını yenileyeceğini duyurdu.

Sussex Düşesi salı günü Instagram hesabında "Haziran kasveti mi? Burada yok! Çünkü bu ay en sevdiğiniz ürünler geri dönüyor" yazarak ürünlerinin geri dönüşünü duyurdu.

Meghan daha sonra hayranlarının ayrıntıları ve tarihi öğrenmesi için markanın e-posta listesine kaydolmaları çağrısında bulundu.

İlk kez piyasaya nisanda sürülen 15 dolarlık Çiçek Süsleri, 14 dolarlık Hatıra Paketindeki Ahududu Marmelatı, 28 dolarlık Sınırlı Sayıda Petekli Yabani Çiçek Balı, 12 dolarlık Limonlı Zencefilli Bitki Çayı, 12 dolarlık Hibiskus Bitki Çayı ve 12 dolarlık Naneli Bitki Çayı gibi ürünler bir saatten kısa sürede tükenmişti.

Stokların ne zaman yenileneceği henüz açıklanmadı.

Bu haber, Düşes'in Fast Company'ye verdiği röportajda, "bir adım geri çekilip lansmandan veri toplayarak As Ever'ın tam ne olabileceğini anlamak" istediği için markası adına yeni yollar "değerlendirmek" istediğini açıklamasından bir hafta sonra geldi.

dfergthy
Meghan Markle, Instagram Hikayesi'nde stokların yenileneceğini duyurdu (Instagram/@meghan)

Meghan yayına, "As Ever'ın misafirperverlik yönüne gerçekten odaklanmak istiyorum ancak öğrendiklerimizle müşterilerin mevsimsel ihtiyaçlarının ne olduğunu anlayabiliriz" diye konuşmuştu.

Kalbim evime çok bağlı. Her şey evimizin ve bahçemizin aşk hikayesine dayanıyor ve bundan farklı dallar çıkabileceğini hayal edebiliyorum.

Bir gün giyim sektörüne girmeyi düşünüp düşünmediği sorulan Meghan, "Moda, benim için ilgi çekici bir alan olduğundan ileride keşfetmeyi planladığım bir kategori" diye yanıtlamıştı.

Salı günü, konuğu Tina Knowles'la birlikte Confessions of a Female Founder podcast'inin bir bölümünde, As Ever'ın üretimini "duraklatma" kararını yineledi.

Knowles'la kendi ürünlerine harcadıkları emek ve yaptıkları testleri konuşurken Meghan, tüm ürünlerinin 45 dakika içinde tükendiğini gördükten sonra ne yapacağına karar veremediğini itiraf etti.

O zaman ne yapacaktım? Tamam dedim. Elimizden gelenin en iyisini planladık. Stokları yenileyip bir saat içinde tekrar hepsini satacak mıyız, yoksa bu müşteriler için can sıkıcı mı olur? Ben buna şöyle bakıyorum: Sadece ara verin. Bu oldu. Tamamen istikrarlı hale gelene ve ihtiyaç duyduğumuz her şeye sahip olana kadar bekleyelim.

Independent Türkçe