Ürdün, Mısır ve Irak Amman'da Filistin için 3'lü zirve gerçekleştirdihttps://turkish.aawsat.com/home/article/2470056/%C3%BCrd%C3%BCn-m%C4%B1s%C4%B1r-ve-irak-ammanda-filistin-i%C3%A7in-3l%C3%BC-zirve-ger%C3%A7ekle%C5%9Ftirdi
Ürdün, Mısır ve Irak Amman'da Filistin için 3'lü zirve gerçekleştirdi
Amman/İHA
TT
TT
Ürdün, Mısır ve Irak Amman'da Filistin için 3'lü zirve gerçekleştirdi
Ürdün Kralı 2. Abdullah, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ile Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi, Filistin için üçlü zirve gerçekleştirdi. Zirvede, İsrail’in Filistin topraklarını ilhak etmekten vazgeçmesine ve iki devletli çözüme vurgu yapıldı.
Ürdün'ün başkenti Amman'da Ürdün Kralı 2. Abdullah, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ve Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi üçlü zirve gerçekleştirdi. Görüşmede bölgedeki son gelişmeler, Filistin sorunu ve 3 ülke arasındaki ekonomik, ticari ve yatırım iş birliğinin ortak menfaatler çerçevesinde genişletilmesi ele alındı.
Bağımsız Filistin vurgusu
Kraliyet Köşkü'nde gerçekleştirilen zirvede konuşan Ürdün Kralı 2. Abdullah, "Bölgemizin ve dünyanın şahit olduğu bu istisnai koşullar ışığında bugünkü toplantımız çok önemli. Bölgemizdeki hızlı olaylar ve bazı dış ülkelerin müdahalesi yakın koordinasyon ve ortak eylem gerektiriyor" dedi.
İsrail'in Arap ülkeleri ile normalleşme adımları çerçevesinde Filistin sorununa değinen Kral 2. Abdullah, "İsrail işgalini sona erdiren ve 4 Haziran 1967 sınırlarında bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasına yol açan iki devletli çözümden yanındayız" ifadelerini kullandı.
“Birleştirme çabalarının önemi konusunda anlaştık”
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ise ülkesinin tüm zorlukların üstesinden gelmesi için 3 ülke arasındaki iş birliğini, koordinasyonu ve istişareyi geliştirme konusundaki istekliliğini dile getirerek, çözüm bulmak için çalıştıklarını kaydetti. Es-Sisi, ekonomik alanda iş birliğinin 3 ülkeye ve halklarına fayda sağlayacak şekilde geliştirilmesinin önemine işaret ederek, "Krizlerle yüzleşmek için koordinasyon ve birleştirme çabalarının önemi konusunda Kral 2. Abdullah ile anlaştık" diye konuştu.
"Irak'ın Filistin davasını destekleyen kararlı tavrını yineliyoruz"
Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi ise, bölgenin yeni savaşlara ve çatışmalara ihtiyacının olmadığına dikkat çekti. El-Kazımi, şunları söyledi:
“Bunun yerine hepimizin birbirimizin yanında durması ve güvenliğini, istikrarını, gelişmesini ve daha iyi bir yaşam sağlaması için çalışmalıyız. Irak'ın Filistin davasını destekleyen kararlı tavrını ve Filistin halkının başkenti kutsal Kudüs olan devletini kurma hakkını yineliyoruz.”
3 ülkeden ortak bildiri
Üçlü zirvenin sonunda 3 ülke arasında ekonomik, kalkınma, siyasi, güvenlik ve kültürel alanlarda koordinasyon, iş birliği ve stratejik entegrasyonu sağlayan mekanizmaların geliştirilmesini vurgulayan ortak bir bildiri yayımlandı. Liderler, ilgili bakanlıkları sağlık, eğitim, enerji ve ticaret alanına odaklanmaya, yatırım ve ekonomik iş birliği sağlanması ve yeni tip korona virüs salgınına karşı mücadelede de iş birliğinin arttırılması konusunda anlaşma sağladı.
Üç lider ayrıca, İsrail'in Filistin topraklarını ilhak etmekten vazgeçmesi gerektiğini vurgulayarak anlaşmazlığı çözmenin uluslararası meşruiyet kararlarına ve Arap Barış Girişimi'ne dayandığını dile getirdi. Güvenlik Konseyi kararları uyarınca başta Suriye, Libya ve Yemen krizleri olmak üzere bölgedeki krizlere siyasi çözüm bulma çabalarının yoğunlaştırılmasının önemine de dikkat çekildi.
Netanyahu'nun tehditlerinin ardından İsrail Gazze'de saldırılarını arttırdıhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5134591-netanyahunun-tehditlerinin-ard%C4%B1ndan-i%CC%87srail-gazzede-sald%C4%B1r%C4%B1lar%C4%B1n%C4%B1-artt%C4%B1rd%C4%B1
Netanyahu'nun tehditlerinin ardından İsrail Gazze'de saldırılarını arttırdı
Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Hamas üzerindeki askeri baskıyı iki katına çıkarma tehdidinin ve hükümetindeki bakanların Hamas’ın Filistinli tutukluların serbest bırakılmasını ve savaşın sona erdirilmesini öngören kapsamlı bir anlaşmaya varma talebini reddederek Gazze Şeridi'nin tamamını işgal etme çağrılarının ardından İsrail işgal güçleri, Gazze Şeridi'ndeki saldırılarını arttırarak dün daha fazla can kaybına neden oldu.
Filistinli tıbbi kaynaklara göre dün şafak vaktinden bu yana Gazze Şeridi'nin farklı bölgelerine düzenlenen çok sayıdaki hava saldırısı, topçu bombardımanı ve insansız hava aracı (İHA) ile açılan ateş sonucunda 30'dan fazla Filistinli hayatını kaybetti.
Aynı istatistiklere göre kurbanların çoğu Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus ile Gazze şehrinin doğusundaki Şucaiyye ve et-Tuffah mahallelerindendi.
Gazze'deki Filistin Sağlık Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana İsrail tarafından Gazze Şeridi’ne düzenlenen bombardımanlarda ölenlerin sayısının 51 bin 201'e, yaralananların sayısının ise 116 bine yükseldiği bildirildi.
Yeni bir teknik
Şarku’l Avsat muhabiri, dün gece, Gazze şehrinin doğusunda yer alan Zeytun, Şecaiyye ve et-Tuffah mahallelerinin her noktasını vuran İsrail’in saldırılarının yoğunluğu açısından zor geçtiğini, özellikle et-Tuffah Mahallesi ve Yafa Caddesi çevresi ile Gazze şehrinin orta kesimlerine yakın bölgelerden çok sayıda insanı kaçmaya zorladığını bildirdi.
İsrail, 18 Mart'ta çatışmaların yeniden başlamasından bu yana İsrail askerleri arasında yaşanan ilk ölümcül olay olan, Hamas üyeleri ile İsrail askerleri arasında et-Tuffah Mahallesi’nin doğusunda yaşanan çatışmalarda bir İsrail askerinin ölmesi ve dört askerin yaralanmasından bir gün bu bölgelere saldırdı.
İsrail askerleri coğrafi olarak, ateşle korudukları, ancak asker bulundurmadıkları kuzeybatı bölgeleri dışında Refah şehrinin tamamını karadan kontrol ediyorlar. Refah şehrini Han Yunus'tan ayıran ve ‘Morag Koridoru’ olarak bilinen bölgede konuşlanmış durumdalar.
Dün Gazze’nin kuzey yakınlarında İsrail’e ait askeri bir aracı taşıyan bir tır (Reuters)
İsrail kara kuvvetleri, Gazze Şeridi'nin kuzeyini orta kesimlerden ve güneyden ayıran Netzarim Koridorunda konuşlu olsa da bölgede tam kontrol sağlanmış değil, Reşid sahil yolu halen açık durumda. İsrail kara kuvvetleri aynı zamanda Şucaiyye ve et-Tuffah mahallelerinin dış bölgelerinde de konuşlu ve buradaki operasyonlar, kuzeydeki Beyt Hanun ve Beyt Lahiye semtlerinin dış mahallelerindeki diğer askeri birlikler gibi yavaş ve temkinli bir şekilde yayılıyor.
Operasyonlarında yeni bir taktiksel yaklaşım benimseyen İsrail güçleri, bir yandan Hamas'ı yavaş ilerleyen kara operasyonlarıyla baskı altına almayı hedeflerken, diğer yandan da bomba ya da patlayıcıları tespit etmek amacıyla geriye kalan binaları ve evleri havaya uçurmak için patlayıcı robotlar kullanıyor.
Öte yandan İsrail güçleri, Gazzelilerin evlerine dönmelerini engellemek için onların evlerini yıkmayı ve buraları yaşanmaz alanların ve belki de gelecekte girmelerinin yasak olduğu tampon bölgelerin bir parçası haline getirmeyi amaçlıyor.
Hamas'a baskı
Başta Netanyahu olmak üzere İsrailli yetkililer, Hamas üzerinde baskı kurmak amacıyla operasyonları yoğunlaştırmayı planladıklarını açıkladılar. Netanyahu cumartesi akşamı yaptığı açıklamada, İsrail güçlerine Hamas üzerindeki baskıyı her zamankinden daha fazla arttırmaları talimatını verdiğini ve İsrail'in mutlak zafer elde edene kadar savaşmaya devam etmekten başka çaresi olmadığını söyledi. ‘Katiller’ dediği kişilere teslim olmayacağını ve herhangi bir dikteye boyun eğmeyeceğini vurgulayan Netanyahu, Hamas tarafından ‘kapsamlı anlaşma’ olarak adlandırılan anlaşma kapsamında yeniden belirlenen koşulları reddettiğini belirtti.
Netanyahu hükümetindeki aşırı sağcı bakanlar bu konuşmayı överken, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, Gazze'deki askeri operasyonların sürdürülmesi ve yoğunlaştırılması, herhangi bir müzakerenin kabul edilmemesi ve Gazze Şeridi'nin tamamen işgal edilerek askeri yönetimin kurulması için çalışılması çağrısında bulundu. Buna karşın İsrailli gazeteciler ve analistler, İsrail için askeri ve ekonomik risklere değindiler.
İleri karakol kurmak için Gazze'ye geçmeye çalışan radikal Yahudi yerleşimciler, Şubat 2024 (DPA)
İsrail askerleri, Gazze Şeridi'nin yüzde 30 ila 40'ını etkin bir şekilde kontrol ediyor. Bu durum yerleşimcilerin liderlerini ve onları destekleyen bakanları, 2005 yılında boşaltılan Gazze Şeridi'nde yerleşim inşaatlarının yeniden başlatılması çağrısında bulunmaya teşvik ediyor.
Giderek kötüleşen insani kriz
İsrail'in İbranice yayın yapan haber sitesi Walla, İsrail ordusunun, Hamas'ın gücünü zayıflatmak ve yönetimini sarsmak amacıyla, Gazze'deki bölgeleri daha ufak bölgelere ayırmak amacıyla daha büyük operasyonlara hazırlandığını bildirdi. Walla’nın aktardığına göre bu çerçevede sivil şirketler tarafından işletilen ve doğrudan sivillere gıda yardımı dağıtacak merkezlerin kurulması da söz konusu.
İsrail, Hamas'a baskı uygulamak için sivilleri yerlerinden ederek ve evlerini yıkarak operasyonlarında açıkça sivilleri hedef alıyor. Ayrıca ablukayı sıkılaştırarak ve yardım ve ticari ürünlerin girişini engelleyerek onları açlığa mahkum ediyor.
Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı’na (UNRWA) göre 90 binden fazlası kendisine ait 115 barınakta olmak üzere, yaklaşık 420 bin kişi yeniden başlayan saldırıların ardından yerinden edilmiş durumda ve askeri operasyonlar ve insani yardım girişinin engellenmesi sonucunda insani koşullar hızla kötüleşiyor.
Öte yandan Dünya Gıda Programı (WFP) tüm tarafları sivillere öncelik vermeye ve Gazze Şeridi'ndeki insani yardım çalışanlarını korumaya çağırdı. WFP, İsrail tarafından Gazze Şeridi’nde yürütülen savaş nedeniyle insani acıların daha da arttığını vurguladı.
WFP tarafın dün yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:
Gazze'deki aileler bir sonraki öğünlerinin nereden geleceğini bilmiyorlar. WFP tüm taraflara sivillerin ihtiyaçlarına öncelik vermeleri, insani yardım çalışanlarının korunmasını sağlamaları ve Gazze'ye derhal yardım girmesine izin vermeleri çağrısında bulunuyor.
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat Mülteci Kampı’nda ücretsiz gıda dağıtım noktasının önünde bekleyen Filistinliler, 12 Nisan 2025 (AFP)
Gazze Elektrik Kurumu (GEDCO) tarafından dün yapılan açıklamada ise Gazze Şeridi'nde yaklaşık 18 aydır elektrik kesintisi yaşandığı ve bu süre zarfında Gazzelilerin 1,88 milyar kilowatt saatten (kWsa) fazla elektriği kullanmaktan mahrum kaldığını bildirdi.
Bu uzun süreli kesinti, başta sağlık, su ve sanitasyon olmak üzere hayati öneme sahip alanları çöküşün eşiğine getirdi. Çünkü temel altyapıyı çalıştıracak enerji kaynağı yok ve kötüleşen insani durumla birleştiğinde salgın hastalıklar ve yetersiz beslenme riski artıyor.
İsrail, 2 Mart'ta Gazze'ye tam bir abluka uygulayarak ateşkesle birlikte yeniden başlayan uluslararası yardımların girişini engelledi. Ayrıca Gazze’nin başlıca deniz suyunu tuzdan arındırma tesisine giden elektriği de kesti.
Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA), bu hafta insani durumun savaşın başlamasından bu yana geçen 18 ayın en kötü halinde olduğu uyarısında bulundu. Gazze'ye herhangi bir malzemenin geçişine izin verilmesinin üzerinden bir buçuk ay geçtiğini vurgulayan OCHA, bu durumun bugüne kadarki en uzun süreli tedarik kesintisi olduğunun altını çizdi.
