Türkiye’nin Yunanistan ve Fransa ile yaşadığı gerginlik, Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas’ın tarafları diyalog masasına getirmek amacıyla Atina ve Ankara’yı ziyaretinden bir gün sonra daha da arttı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın dün konuya ilişkin yaptığı sert açıklamalarının yanı sıra Yunanistan’ın Akdeniz’de Fransa, İtalya ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ile ortak askeri tatbikatlara başladığını duyurması Maas ile yapılan görüşmelerin başarısız olduğunu ortaya koydu.
Maas, Atina’daki temaslarının ardından Doğu Akdeniz gerilimini görüşmek üzere geldiği Ankara’da Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile ortak basın toplantısı düzenledi.
Alman Bakan “İki tarafın da diyaloğa hazır olduğunu duyuyorum. Bu tartışmalı konuların bir çözüme ulaşabileceğini düşünüyorum” diyerek, mevcut durumu ‘son derece riskli’ olarak nitelendirdi.
Söz konusu gerilimin Avrupa Birliği (AB), Yunanistan ve Türkiye’nin çıkarına olmadığını dile getiren Maas, Doğu Akdeniz’deki anlaşmazlıkların askeri yollarla çözülemeyeceğini, bunun yerine zor ve zaman alsa da diplomatik yollarla çözülmesi gerektiğini vurguladı.
Çavuşoğlu ise Yunanistan’ı uyararak, “Yanlış adımlar atarsanız, bu sefer elimizden bir kaza çıkmaz, gereği neyse onu yaparız” dedi.
Yunanistan’a, bazı ülkelerin dolduruşuna gelerek kendisini riske atmaması yönünde çağrıda bulunan Çavuşoğlu, Türkiye’nin Mısır-Yunanistan anlaşmasını asla tanımayacağını belirterek, anlaşmaları bozan ve verdiği sözleri yerine getirmeyen tarafın Yunanistan olduğunu söyledi.
NATO’dan diyalog çağrısı
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, mevcut gerilime ilişkin yaptığı açıklamada, “Türkiye ve Yunanistan yıllardır önemli NATO müttefikleridir. İttifak ruhu ve uluslararası hukuk temelinde Doğu Akdeniz'deki durumu çözmenin bir yolunu bulmalıyız. Almanya'nın ara buluculuk çabalarını memnuniyetle karşılıyorum” diyerek diyalog çağrısında bulundu.
Erdoğan’dan uyarı
Cumhurbaşkanı Erdoğan ise Türkiye’nin artık sabrı sınanacak bir ülke olmadığını göstermek istediklerini dile getirdi.
Erdoğan, Malazgirt Zaferi’nin 949. yıl dönümü kutlama programında yaptığı konuşmada şu ifadeleri kullandı;
“Türkiye, Akdeniz’de, Ege’de ve Karadeniz’de hakkı olanı alacaktır. Kendimize ait olanlardan da asla taviz vermeyeceğiz. Bunun için siyasi, ekonomik, askeri bakımdan ne gerekiyorsa yapmakta kararlıyız. Muhataplarımızı kendilerine çeki düzen vermelerine, mahvolmalarına yol açacak yanlışlardan uzan durmaya davet ediyoruz. Türkiye’nin artık sabrı sınanacak, kararları test edilecek ülke olmadığını göstermek istiyoruz. Yaparız dersek yaparız bedelini de öderiz.”
Yunanistan’da dörtlü tatbikat
Cumhurbaşkanı’nın bu uyarılarından hemen önce, Yunanistan Savunma Bakanlığı, Doğu Akdeniz’de düzenlenecek Güney Kıbrıs Rum Kesimi, İtalya ve Fransa’nın yer alacağı 3 günlük ortak askeri tatbikatın başladığını duyurdu.
Bakanlık ayrıca söz konusu ülkelerin ‘Dörtlü İşbirliği İnsiyatifi’ çerçevesinde karşılıklı anlayış, diyalog ve işbirliği temelinde denizde güçlü ve birlik içinde bir varlık göstermek istediklerini açıkladı.
Fransa diyalog ve diplomasiye dikkati çekti
Fransa Savunma Bakanı Florence Parly ise, dün “Doğu Akdeniz’in bir istikrar ve uluslararası hukuka saygı alanı haline gelmesi için diyalog, işbirliği ve diplomasi önceliktir. Doğu Akdeniz bazılarının heveslerinin oyun sahası olmamalı” şeklinde bir açıklama yaparak, Türkiye’nin Akdeniz sularındaki ihlalleri nedeniyle bölgede gerilim yaşanmaması konusunda uyardı.
Yunanistan’da 12 mil çıkışı
Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, Parlamento’da dün Mısır ve İtalya ile imzalanan anlaşmalarının onayı öncesinde yaptığı konuşmada, İtalya ile yapılan anlaşma uyarınca, Yunanistan’ın İyon Denizi’ndeki karasularını 6 deniz milinden 12 deniz miline çıkarmak için yakında bir yasa tasarısı sunmayı planladıklarını söyledi.
Miçotakis, Yunanistan’ın, Deniz Hukuku Sözleşmesi’nin 3’üncü maddesine göre İyon Denizi adalarından Mora Yarımadası’nın ucuna kadar olan bölgede tartışılmaz egemenlik hakları olduğunu öne sürdü.
Yunan Başbakan ayrıca Mısır ile yapılan anlaşmaya övgüde bulunarak, bunun çok büyük tarihi ve siyasi önemi olduğunu vurguladı.
Babacan’dan Mısır-Yunanistan anlaşmasına yorum
DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan, “Kim hayal eder ki Mısır ile Yunanistan’ın arasında bir anlaşma yapılacak ve bu Türkiye’nin dezavantajına olacak. Biz pek çok konuda yalnızlaşıyoruz. Yalnızlaşınca da haklı olduğumuz yerde haksız yere düşüyoruz” diyerek, hükümetin dış politikayı yönetmekte başarısız olduğunu iddia etti.
ABD’li yetkiliden Türkiye eleştirisi
ABD’nin Avrupa ve Avrasya İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Philip Reeker, Türkiye’nin Ege Denizi ve Doğu Akdeniz’deki politikasının NATO’nun birliğine zarar verdiğini öne sürdü.
Reeker, “Yunan hava sahası ihlalleri, Kıbrıs sularındaki sondaj faaliyetleri, Libya ile Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası imzalaması ve hidrokarbon araması yapma niyetini açıklamasının provokatif olduğu ve bölgede gerilim çıkardığını Türkiye’ye tekrar tekrar ilettik” dedi.