ABD öncülüğündeki Uluslararası Koalisyondan bir heyet dün El Ömer Petrol Sahası’nda Deyrizor Sivil Konseyi Başkanlığı ile toplantı düzenledi. Görüşme, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ve Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG), geçen yılın ortalarında küçük yaşta çocukların silah altına alınmasını önleme ve bu tür durumları rapor etme konusunda Birleşmiş Milletler (BM) ile yaptığı ikili anlaşma uyarınca verdiği taahhütlerin uygulanması kapsamında sivil şikayetler ortak mekanizma oluşturduklarını duyurduğu bir dönemde gerçekleşti. Görüşmede, Suriye’nin doğusunda yer alan Deyrizor kentinin doğu kırsalındaki şehir ve kasabalarda sahadaki gelişmeler ve bu bölgelerde istikrarın ve hizmetlerin geliştirilmesi ele alındı.
Deyrizor Sivil Konseyi Başkanı Gassan el-Yusuf, basına yaptığı açıklamada, Uluslararası Koalisyondan bir heyetle görüştüklerini belirterek, toplantıda güney kırsalındaki mevcut güvenlik ve hizmet durumları ve güvenlik ile hizmetlerin güçlendirilmesi amacıyla bölge istikrarını geliştirecek projeleri destekleme ve geliştirmenin yollarına odaklandıklarını aktardı. Uluslararası Koalisyon liderlerinin bölgede Özerk Yönetim’i her düzeyde destekleme ve ortak koordinasyon ve çalışma yürütme taahhüdünde bulunduğunu kaydeden Yusuf, “Konsey, güvenliği sağlamak, altyapıyı yeniden onarmak, ekonomi çarkını döndürmek ve geçim krizini hafifletmek için çalışıyor. Biz, halkın ve aşiretlerin güvenliğin sağlanması, bölgede hizmetleri iyileştirilmesi gibi meşru taleplerinin yanındayız” ifadelerini kullandı.
Suriye’nin doğusundaki Deyrizor kırsalı, son olarak Arap aşiret şeyhi ve liderlerine uzanan bir dizi suikastlara sahne oldu. Akabinde suikastların faillerinin bulunması, tutukluların serbest bırakılması, ekonomik ve hizmet koşullarının iyileştirilmesi talepleriyle çok sayıda ilçe ve kasabada gösteriler patlak verdi. Yusuf, “SDG geçen Cumartesi 18 tutuklunun yer aldığı bir grubu serbest bıraktı. Bu, Arap aşiret şeyhi ve liderlerinin faillerinin bulunması iddiasıyla Ziban, Şuheyl ve Tayyane beldelerinde çıkan ve aralarında terör örgütü DEAŞ üyeliği şüphesiyle tutuklananların serbest bırakıldığı üçüncü gruptu” dedi.
Esed rejimi düzenli ordusunu ve İranlı milisleri bölge istikrarını sarsma ve kaos yaratmakla suçlayan Yusuf, “Deyrizor petrol ve doğal kaynaklar açısından zengin olduğu için stratejik bir öneme sahip. Bu nedenle hükümet güçleri, İranlı milisler ve Türkiye rejimiyle bağlantılı çevreler gibi dış güçlerin ilgi ve hırslarının odak notasıdır. Bu taraflar bölgedeki gruplarını harekete geçiriyor” değerlendirmesinde bulundu.
Sivil şikayetler için ortak mekanizma
Reşit olmayan genç erkek ve kız çocuklarının askerlik hizmetine alınmasını önlemekle ilgili olarak Özerk Yönetim ve SDG, çocukların silahlı çatışmalarda kullanılmasını durdurmak amacıyla sivil şikayetler için ortak mekanizma oluşturdu. Özerk Yönetim Yürütme Meclisi Eşbaşkanı Hamid el-Mehbaş, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, “Bu, sivil şikayetler için ortak bir mekanizma içeriyor. Mekanizma, vatandaşlara, ailelere, kanaat önderlerine ve aktif insani yardım kuruluşlarına, genç erkek ve kız çocuklarının ordu saflarına alınmasıyla ilgili her türlü durumu şikâyet etmelerine imkân sağlıyor” dedi. Mehbaş, mekanizma aracılığıyla çocukların İç Güvenlik Güçleri’nin saflarına alınmasıyla ilgili durumları da bildirmenin mümkün olduğuna dikkat çekti.
Mehbaş, “Özerk Yönetim’in ve askeri güçleri, BM ile imzalanan aksiyon planında açıkça yer aldığı üzere, Suriye'deki silahlı çatışmalardan etkilenenler başta olmak üzere çocukların hakları ve korunması ile ilgili geçerli uluslararası hukuki norm ve standartlarını onayladığını ve bunlara bağlı olduğunu teyit ediyor” dedi.
Şikâyet mekanizmasının özellikle çocukların korunmasıyla ilgili diğer konularda fiili tedbirlerin alınması hususunda hukuki bir çerçeve sunduğuna işaret eden Mehbaş, “Buna çözümler üretmek amacıyla, mekanizma öncelikli olarak çocukların silah altına alınması ve kullanılmalarını ve çocukların korunmasıyla ilgili diğer meseleleri kapsayacak. Bu mekanizma gelecekte Çocuk Koruma Komitesi’nin kurulmasına hukuki zemin hazırlayacak” ifadesini kullandı.
Mehbaş, Askeri Kuvvetler Komutanlığı’nın çocuk haklarını ihlal edenleri uluslararası standartlara göre sorgulama taahhüdünde bulunduğunu belirterek, buna komutanların da dahil olduğunu ve hiçbir koşul altında çocuk haklarının ihlal edilmesinin sürmesine izin vermeyeceklerini vurguladı. Mehbaş, açıklamasının sonunda, “Şikâyet mekanizmasının temel amacı, çocuk haklarıyla ilgili ihlalleri bildiren raporları zamanında, yetkin ve şeffaf bir şekilde incelemektir. Sonuçlara dayanarak, bir daha tekrarlanmasını önlemek için koruyucu ve düzeltici tedbirler alacağız” diye konuştu.
SDG Genel Komutanı Mazlum Abdi, geçen yıl Birleşmiş Milletler (BM) Çocuklar ve Silahlı Çatışmalar Özel Temsilcisi Virginia Gamba ile yaptığı görüşmede çocukların silah altına alınmasını yasaklayan ve çatışmalardan korunmasını öngören aksiyon planını imzaladı. Abdi, imzaladığı aksiyon planıyla 18 yaşın altındaki çocukların silah altına alınması veya çatışmalarda kullanılmasına karşı önleyici tedbirler alma yükümlülüğünü taahhüt etti.
Golan Tepeleri ile Suriye arasındaki sınıra yakın bir İsrail aracı (Arşiv-Reuters)