Cezayir‘de yeni tartışma: Anayasa değişikliğine yönelik nihai belgenin içeriği

Eylemciler, halk hareketi eylemcilerinin serbest bırakılmasını talep etmek için geçen ay başkent Cezayir’de gösteri düzenledi (AFP)

Cezayir Cumhurbaşkanının, anayasa değişikliğine ilişkin nihai belgeyi onay için parlamentoya göndermeden ve ardından 1 Kasım’da yapılacak halk referandumuna sunmadan önce siyasi partilere ve sendikalara teslim etmesi bekleniyor. Bu çerçevede dikkatler, seçilmediği halde cumhurbaşkanının yerini alabileceği için aktörlerin çoğunluğu tarafından sert şekilde karşılanan önerilmiş belgedeki cumhurbaşkanlığı yardımcısının pozisyonuna odaklanmış durumda.
Parti liderleri, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, parlamentonun geçtiğimiz Çarşamba günü faaliyete geçmesinin ardından, bugünlerde nihai anayasa değişikliği taslağını teslim almayı ve belgelerin milletvekillerine dağıtılmadan önce onay için halka açık oturuma sunulmasını beklediklerini kaydetti. Cumhurbaşkanlığı tarafından geçtiğimiz Mart ayında ön taslakla ilgili görüşleri istenen siyasetçiler, özellikle Cumhurbaşkanının geniş yetkilerinin, parlamento, yargı, yerel seçilmiş konseyler ve Anayasa Konseyi yerine yeni anayasa mahkemesi gibi büyük organların yararına azaltılması hususundaki görüşlerinin alınmasını beklediklerini kaydetti.
Muhalif partiler, Kültür ve Demokrasi Birliği başta olmak üzere belgenin ne başlangıç ne de son haliyle ilgilenmediklerini açıkladılar. Durum, Ulusal İnşa Hareketi, Barış Toplumu Hareketi gibi İslami partilerin çoğunluğu tarafından bazı çekincelerle karşılandı. Anayasa değişikliği çerçevesinde cumhurbaşkanı, kendi seçeceği bir başbakan değişikliği önerdi.
Çekinceler, anayasa değişikliği yapıcılarının, eski Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika’nın 2013 yılında hastalanması sonrasında ülkenin mustarip olduğu kurumsal bir boşluğa düşmemek için teminat olarak istedikleri başbakanlık yardımcılığı pozisyonuna odaklandı. O dönemde Buteflika 6 yıl boyunca siyasi arenadan geri çekilmiş ve karar mekanizması, anayasaya aykırı bir şekilde kardeşi ve özel danışmanı Said Buteflika’ya (şu anda cezaevinde) geçmişti.
İslami eğilimli Barış Toplumu Hareketi Şura Konseyi Başkanı ve eski bakan Abdulkadir Samari, “Birkaç gün sonra anayasa değişikliğinin son hali ortaya çıkacak, Cezayirlilere sunulacak ve görüşlerine başvurulacak. Tavırlar farklı, çünkü kaynakları ne olursa olsun insanları bir metin üzerinde birleştirmek imkansızdır” dedi. Herkesin kabul etme ya da reddetme hakkı olduğunu söyleyen Samari, “Ancak her birinin diğerine saygı duyması, fikrini ve konumunu sarsmaması gerekir. Sözlü şiddet kaçınılmaz olarak fiziksel şiddete yol açar ve mümkün olduğunca kaçınılması gereken bir durumdur” ifadelerini kullandı.
Abdulkadir Samari, “Tüm partiler hem yerel hem de yasama açısından yaklaşan seçimlere hazırlanmalı ve sonuçlara göre seçimlerden sonra mutlaka yerel ve ulusal ittifaklara başvurulacağı da dikkate alınmalıdır. İletişim ipini kesen düşmanlıklardan uzaklaşmalı, genel olarak halk, harekette ortaya koydukları talepleri yerine getirmek için, seçim listelerine kaydolmaktan seçimlere katılmaya ve oylarını korumaya kadar partiye ve siyasi ailelere katılmaya hazırlanmalıdır” değerlendirmesinde bulundu.