Fas'ta gerçekleştirilen Libya Diyaloğu olumlu yönde ilerliyor

Libya krizi tarafları, Fas'ın Bouznika şehrinde bir araya geldi (EPA)
Libya krizi tarafları, Fas'ın Bouznika şehrinde bir araya geldi (EPA)
TT

Fas'ta gerçekleştirilen Libya Diyaloğu olumlu yönde ilerliyor

Libya krizi tarafları, Fas'ın Bouznika şehrinde bir araya geldi (EPA)
Libya krizi tarafları, Fas'ın Bouznika şehrinde bir araya geldi (EPA)

Fas’ın başkenti Rabat'ın güneyindeki Bouznika kasabasında toplanan Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) ve Temsilciler Meclisi (TM) heyetleri arasında gerçekleşen diyalog, hem Libya krizindeki taraflar hem de Faslı yetkililer açısından aşırı gizlilik içerisinde yürütülüyor. Diğer yandan, Libya Yüksek Devlet Konseyi Heyeti Başkanı Abdusselam es-Safravi, kısa bir açıklama yaparak Libya Diyaloğu müzakerelerinin ‘olumlu bir atmosferden geçtiğini’ söyledi.
İyimserliğini koruyarak “Belki nihayetinde uzlaşıya ulaşacağız” ifadelerini kullanan Safravi, tüm Libyalıları ilgilendiren konunun “siyasi ve kurumsal bölünme” meselesi olduğunu ifade etti. Konsey ve Tobruk merkezli TM üyelerinin gözetim organlarına odaklandıklarını beliren Safravi, zirâ bu konunun tüm Libyalıları ilgilendirdiğini, Libya’daki hizmetlerin bu nedenle kötü bir hale geldiğini ve yolsuzluğun yayıldığını belirtti.
Dün sabah saatlerinde düzenlenen ikinci oturum ile diyaloğa devam eden taraflar, oturum sonrasında, ev sahipliğini Fas Dışişleri Bakanı Nasır Burita’nın yaptığı ve Fas Çalışmalar ve Belgeler Dairesi (Dış İstihbarat) Genel Müdürü Muhammad Yasin el-Mansuri’nin de iştirak ettiği öğle yemeğinde bir araya geldi.
Dün akşam üçüncü bir oturumun gerçekleştirilmesi, ardından da Bouznika’daki Libya Diyaloğu’nun sonuçlarının açıklanacağı bir basın toplantısı düzenlenmesi bekleniyordu. Ancak diyaloğun Salı gününe uzatılmasına karar verildi.
İki taraf da; Fas'ın bu konudaki samimi çabalarını, Libya halkının çektiği acıları hafifletmek, istikrarlı bir devlet yolunda adım atmak, siyasi ve ekonomik istikrarı sağlamak için fikir birliğine varılması amacıyla Libya krizine bir çözüm bulmaya yardımcı olacak nitelikte kardeşçe bir iklim oluşturma hevesini takdir etti.
Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri, dün, Libya'da siyasi uzlaşmaya varma çabaları kapsamında Faslı mevkidaşı Burita ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirerek Libya dosyasıyla ilgili son gelişmeleri ele aldı.
Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ahmed Hafız, Şukri'nin Burita ile teması sırasında ülkesinin bu yöndeki çabaları destekleme konusundaki kararlı tavrını doğruladığını bildirdi. Sözcü Hafız, bu noktadaki amacın, Libya'nın egemenlik ve birliğini, aynı zamanda Libya halkının yeteneklerini ve ülke kaynaklarını koruyan, halkın güvenlik ve istikrar yönündeki arzularını yerine getiren uzlaşmacı bir siyasi çözüme ulaşmak ve Kahire Bildirgesi'nde açıkça yansıtıldığı gibi terörizm, radikallik ve yıkıcı dış müdahalenin tüm tezahürlerine karşı koymaya katkıda bulunmak olduğuna değindi. Nitekim iki bakan, istikrarı sağlamaya, ateşkese varmaya ve ülkedeki krize kapsamlı bir siyasi çözüm bulmaya yönelik mevcut çabaları da görüştü.
Mısırlı ve Faslı bakanlar; aralarındaki istişare ve koordinasyonu sürdürme, Libya dosyasındaki aktif siyasi çevreler, uluslararası ortaklar, Birleşmiş Milletler (BM) temsilcisi, Afrika Birliği Libya Yüksek Komitesi ve Arap Birliği ile bu minvaldeki temasları yoğunlaştırma kararı aldı. Diğer yandan, Arap Birliği, Libya tarafları arasındaki siyasi diyaloğu ilerletmek için gösterilen çabaları memnuniyetle karşıladı. Dün yayınlanan resmi açıklamada, Suheyrat Anlaşması gereğince siyasi çözüm yolunda ilerlemek amacıyla Fas Krallığı'nın daveti üzerine Bouznika’da yürütülen Libya diyaloğunun ve barışçıl çözüme ulaşma yolundaki çeşitli girişimlerin birlik tarafından takip edildiği bildirildi. 
Arap Birliği Sekreterliği, tüm Libyalı taraflara, krize BM himayesinde güvenlik, siyasi ve ekonomik açıdan ulusal ve entegre bir çözüm sağlamak, geçiş aşamasını fikir birliğine varacak şekilde seçimler vasıtasıyla sona erdirmek için söz konusu çabalara iyi niyetle dahil olma çağrısında bulundu.
Burita, Pazar günü Libya diyaloğu açılış oturumunda yaptığı konuşmada, son zamanlarda kaydedilen, Libyalı tarafların başlattığı girişimlerde ve ateşkes adımında kendisini gösteren olumlu dinamizmin Libya krizine çözüm bulma yolunda ilerleme sağlayabileceğini vurgulamıştı.
Burita, Libya krizinden çıkış yolunun 3 temel ilkeye dayandığının altını çizdi: Libya ulusal ruhu, çözümün yalnızca siyasi nitelikte olabileceği ve Yüksek Danıştay ile Libya Temsilciler Meclisinin iki meşru kurum olarak zorlukların üstesinden gelebileceği, Libya çıkarına hizmet eden bir diyaloğa tam sorumlulukla dahil olacağına dair duyulan güven.
Söz konusu diyalog; Libya Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Halid el-Mişri ve Libya Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih’in Fas Temsilciler Meclisi Başkanı daveti üzerine Rabat’ı ziyareti sonrasında, aynı zamanda, BM Libya Özel Temsilcisi Stephanie Williams’ın Libya krizine çözüm bulmak amacıyla çeşitli Libya tarafları, bölgesel ve uluslararası ortaklarla yürüttüğü istişareler çerçevesinde bulunduğu Fas ziyaretinden haftalar sonra gerçekleşiyor.



Türkiye: Libya Genelkurmay Başkanı'nın uçağı düşmeden önce elektrik arızası bildirdi

Dibeybe hükümetine bağlı kuvvetlerin Genelkurmay Başkanı Korgeneral Muhammed el-Haddad, Ankara'da Savunma Bakanı ile yaptığı görüşmede, (Türk Savunma Bakanlığı)
Dibeybe hükümetine bağlı kuvvetlerin Genelkurmay Başkanı Korgeneral Muhammed el-Haddad, Ankara'da Savunma Bakanı ile yaptığı görüşmede, (Türk Savunma Bakanlığı)
TT

Türkiye: Libya Genelkurmay Başkanı'nın uçağı düşmeden önce elektrik arızası bildirdi

Dibeybe hükümetine bağlı kuvvetlerin Genelkurmay Başkanı Korgeneral Muhammed el-Haddad, Ankara'da Savunma Bakanı ile yaptığı görüşmede, (Türk Savunma Bakanlığı)
Dibeybe hükümetine bağlı kuvvetlerin Genelkurmay Başkanı Korgeneral Muhammed el-Haddad, Ankara'da Savunma Bakanı ile yaptığı görüşmede, (Türk Savunma Bakanlığı)

Türkiye Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Başkanı Burhanettin Duran, bugün yaptığı açıklamada, Libya Genelkurmay Başkanı'nı taşıyan özel uçağın Ankara yakınlarında düşmeden önce elektrik arızası bildirdiğini ve acil iniş talebinde bulunduğunu söyledi.

Açıklamada ayrıca, Dassault Falcon 50 tipi uçağın dün TSİ 17:17'de Ankara Esenboğa Havalimanı'ndan Trablus'a doğru havalandığı ve TSİ 17:33'te elektrik arızası nedeniyle hava trafik kontrolüne acil durum bildirdiği belirtildi.

Libya ve Türk yetkililer, kazada üç mürettebat da dahil olmak üzere 8 kişinin öldüğünü açıkladı.

Duran, hava trafik kontrolünün uçağı Esenboğa Havalimanı'na yönlendirdiğini ve acil durum prosedürlerinin uygulandığını, ancak uçağın iniş sırasında 17:36'da radar ekranlarından kaybolduğunu ve iletişimin kesildiğini söyledi.

gthyu
Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, dün Ankara'da Libya Genelkurmay Başkanı Muhammed Ali el-Haddad ile görüşmesi sırasında (Türkiye Savunma Bakanlığı- X)

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya daha önce yaptığı açıklamada, uçağın Ankara'nın Haymana ilçesi üzerinde uçarken acil iniş talebinde bulunduğunu ve enkazın daha sonra aynı ilçenin Kesik Kavak köyü yakınlarında bulunduğunu belirtmişti.

Duran, İçişleri Bakanlığı'nın operasyonu başlatmasının ardından arama kurtarma ekiplerinin kaza yerine ulaştığını ve kazanın nedenine ilişkin soruşturmanın tüm ilgili makamların katılımıyla devam ettiğini kaydetti.

Uluslararası alanda tanınan Libya hükümeti, ölenler arasında Ordu Genelkurmay Başkanı Muhammed Ali Ahmed el-Haddad, Kara Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı, Askeri Üretim Otoritesi Direktörü, Libya Ordusu Genelkurmay Başkanının danışmanı ve Genelkurmay Başkanının medya ofisinden bir fotoğrafçının bulunduğunu açıkladı.

Libyalı yetkililer, uçağın Malta'dan kiralandığını ve orada kayıtlı olduğunu belirterek, olayla ilgili soruşturma kapsamında uçağın sahipliği, önceki sorun kayıtları ve teknik özellikleri gibi bilgilerin inceleneceğini ifade etti.


Sudan hükümeti ‘bin günlük savaşı’ sona erdirmek için girişimde bulundu

TT

Sudan hükümeti ‘bin günlük savaşı’ sona erdirmek için girişimde bulundu

Sudan hükümeti ‘bin günlük savaşı’ sona erdirmek için girişimde bulundu

Birleşmiş Milletler’in (BM) ‘tarif edilemez ölçüde büyük insani acı’ uyarıları yaptığı bir dönemde, Sudan’da geçiş hükümetinin başbakanı Kâmil İdris, ülkesinde bin gündür süren savaşı sona erdirmeyi amaçlayan kapsamlı bir barış girişimini BM Güvenlik Konseyi üyelerine sundu. Aynı zamanda ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu’yu (Hamideti) derhal insani ateşkesi kabul etmeye çağırdı.

Burhan ile Hamideti’nin bu önerileri kabul edip etmeyeceği henüz netlik kazanmazken, HDK’nin geçtiğimiz kasım ayı başında bir insani ateşkesi kabul ettiği hatırlatıldı.

İdris, pazartesi akşamı New York’ta düzenlenen BM Güvenlik Konseyi oturumunda yaptığı konuşmada, “Sudan, savaş nedeniyle varoluşsal bir krizle karşı karşıya” dedi. Söz konusu girişimin ‘bir yanılsamadan değil, bir zorunluluktan; bir zaferden değil, bir sorumluluktan’ doğduğunu ifade eden İdris, planın BM, Afrika Birliği (AfB) ve Arap Birliği gözetiminde ateşkes ilan edilmesini, HDK’nin kontrol ettiği tüm bölgelerden çekilmesini, kamplara taşınmasını ve silahsızlandırılmasını öngördüğünü belirtti.

Zorunlu değil

ABD, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Mısır’dan oluşan Uluslararası Dörtlü’nün desteklediği ateşkese dolaylı bir gönderme yapan Kâmil İdris, hükümetin önerisinin ‘yerel olarak hazırlandığını ve dışarıdan dayatılmadığını’ vurguladı. HDK’nin kamplarla sınırlandırılmaması halinde ateşkesin ‘başarı şansının olmadığını’ belirten İdris, BM Güvenlik Konseyi’nin 15 üyesine girişimine destek çağrısında bulundu. İdris, “Bu girişim, Sudan’ın uçurumun kenarından geri döndüğü ve uluslararası toplumun tarihin doğru tarafında yer aldığı bir an olabilir” dedi. İdris, BM Güvenlik Konseyi’nin ‘çöküşün tanığı olarak değil, toparlanmanın ortağı olarak anılması gerektiğini’ ifade etti.

frgt
New York'taki Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi oturumundan (BM)

Öte yandan, İdris’ten önce BM Güvenlik Konseyi üyelerine hitap eden ABD’nin BM Daimî Temsilci Yardımcısı Jeffrey Bartos, Trump yönetiminin ilerlemenin yolu olarak insani ateşkes önerdiğini söyledi. Bartos, “Savaşan iki tarafı bu planı ön koşulsuz ve derhal kabul etmeye çağırıyoruz” dedi. Bartos, Trump yönetiminin Darfur ve Kordofan bölgelerindeki dehşet verici şiddeti ve Sudan ordusu ile HDK tarafından işlenen, hesap sorulması gereken vahşetleri şiddetle kınadığını belirtti.

Bu açıklamalar, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun geçtiğimiz cuma günü yaptığı değerlendirmeleri de hatırlattı. Rubio, yeni yılın Sudan’da insani ateşkes için bir fırsat sunduğunu belirterek, “Odaklanmamızın yüzde 99’u bu insani ateşkese ve ona mümkün olan en kısa sürede ulaşmaya yönelik” dedi. Yeni yılın iki taraf için de anlaşmaya varmak adına büyük bir fırsat oluşturduğunu ifade eden Rubio, bu yönde azami çaba gösterdiklerini söyledi. Rubio, “Orada yaşananlar dehşet verici, gerçekten korkunç” diye konuştu.

sxdcfg
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Washington'da düzenlediği basın toplantısında (AFP)

Silah tedariki konusunda Rubio, “Bu konuda bazı ilerlemeler kaydedebileceğimizi umuyoruz, ancak ilerleme kaydetmek için dış aktörlerin nüfuzlarını kullanmaları gerektiğini biliyoruz” dedi.

Silah tedariki

BM Siyasi İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Halid Hıyari, gelişmiş silahların kesintisiz sevkiyatıyla körüklenen Sudan’daki savaşa ilişkin artan endişelerini dile getirdi. Hıyari, silah tedarikini durdurmayı reddeden ülkeleri eleştirirken, uzlaşmaya yanaşmayan ve gerilimi düşürme iradesi göstermeyen hükümet güçleri ile yarı askerî unsurları da hedef aldı.

Hıyari, “Bu ülkeler petrol gelirlerini korumak için çatışmaları durdurmayı başarabildi, ancak kendi halklarını korumak söz konusu olduğunda bunu yapmayı başaramadı” dedi. Her iki tarafın destekçilerine nüfuzlarını ‘katliamı durdurmaya yardımcı olmak için kullanmaları’ çağrısında bulundu.

Son gelişmelerin, ‘çatışmanın giderek daha karmaşık bir nitelik kazandığını ve bölgesel boyutlarının genişlediğini’ gösterdiği uyarısında bulunan Hıyari, bu eğilimlere müdahale edilmemesi halinde Sudan’ın komşularının ülke içinde ve çevresinde bölgesel bir çatışmaya sürüklenebileceğini söyledi. Çatışmanın özellikle kaygı verici yönlerinden birinin, her iki tarafın da insansız hava araçlarını (İHA) yoğun şekilde kullanarak rastgele saldırılar düzenlemesi olduğunu belirten Hıyari, bunun çok sayıda sivil can kaybına yol açtığını ifade etti. Silah akışının, daha gelişmiş ve daha ölümcül hâle gelerek sürmesinin çatışmanın temel itici gücü olmaya devam ettiğini vurgulayan Hıyari, “Bu akışın durdurulması yönündeki çağrılar görmezden gelindi ve kimse hesap vermedi” dedi.

Hıyari, durumun daha fazla kötüleşmesini önlemek, Sudan’ın birliğini ve toprak bütünlüğünü korumak için ‘hızlı ve eşgüdümlü bir hareketin’ gerekli olduğunu kaydetti.

BM Genel Sekreteri’nin Sudan Özel Temsilcisi Ramtane Lamamra’nın, şiddeti azaltmaya ve sivillerin korunmasını güçlendirmeye yönelik somut ve uygulanabilir tedbirler üzerinde görüşmeler yapılması için çatışmanın taraflarıyla temas hâlinde olduğunu bildiren Hıyari, odağın şu anda AfB öncülüğünde yürütülecek kapsamlı bir Sudan diyaloğuna destek vermek olduğunu söyledi. Bu sürecin, sivil liderliğinde güvenilir ve kapsayıcı bir siyasi geçişin önünü açmasının hedeflendiğini ifade etti.

Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA) Operasyonlar ve Savunuculuk Bölümü Direktörü Edem Wosornu ise “Bu çatışmanın vahşeti sınır tanımıyor” diyerek, Kordofan eyaletinin şiddet ve acının yeni merkezi hâline geldiğine dikkat çekti. Wosornu, BM’nin, HDK’nin el-Faşir’i ele geçirmesi sırasında ve sonrasında uluslararası insancıl hukukun ağır ihlallerine ilişkin yeni raporlar almaya devam ettiğini, bunlar arasında toplu katliamlar ve cinsel şiddet vakalarının da bulunduğunu söyledi.

BAE'nin pozisyonu

BAE'nin BM Daimî Temsilcisi Muhammed Ebu Şihab, insani ateşkesin derhal hayata geçirilmesi ve buna en acil şekilde ihtiyaç duyan Sudanlı sivillere yardımların ulaştırılması için acil bir fırsat bulunduğunu söyledi. Tarihten çıkarılan dersler ile mevcut gerçeklerin, savaşan taraflardan herhangi birinin tek başına yürüteceği çabaların sürdürülebilir olmadığını ve yalnızca savaşın uzamasına yol açacağını ortaya koyduğunu vurguladı. Ebu Şihab, insani ateşkesin ardından kalıcı bir ateşkes sağlanması ve ‘çatışan taraflardan bağımsız, sivil yönetime giden bir sürecin’ başlatılması gerektiğini ifade etti.


Ukrayna'da esir alınan iki Kuzey Koreli savaş esiri Güney Kore'de "yeni bir hayat" arıyor

İki askerin Seul'deki bir insan hakları örgütüne yazdığı mektup, (AFP)
İki askerin Seul'deki bir insan hakları örgütüne yazdığı mektup, (AFP)
TT

Ukrayna'da esir alınan iki Kuzey Koreli savaş esiri Güney Kore'de "yeni bir hayat" arıyor

İki askerin Seul'deki bir insan hakları örgütüne yazdığı mektup, (AFP)
İki askerin Seul'deki bir insan hakları örgütüne yazdığı mektup, (AFP)

AFP'nin bugün gördüğü bir mektuba göre, Ukrayna'da esir tutulan iki Kuzey Koreli savaş esiri, Güney Kore'de "yeni bir hayata" başlama arzusunu dile getirdi.

İki asker, ekim ayı sonlarında Seul merkezli bir insan hakları örgütüne yazdıkları mektupta, "Güney Kore halkının desteği sayesinde yeni hayaller ve özlemler yeşermeye başlıyor" ifadelerine yer verdi.

Güney Kore ve Batı istihbarat teşkilatları, Kuzey Kore'nin, Rusya'nın yaklaşık dört yıldır süren Ukrayna işgalini desteklemek için binlerce asker gönderdiğini bildiriyor. Daha önceki haberler, ocak ayında Kiev tarafından savaşta yaralandıktan sonra gözaltına alınan iki kişinin Güney Kore'den sığınma talebinde bulunduğunu belirtmişti.

Mektupta, iki adam kendileri adına çalışanlara "bizi cesaretlendirdikleri ve bu durumu bir trajedi olarak değil, yeni bir hayatın başlangıcı olarak gördükleri için" teşekkür ettiler. "Yalnız olmadığımıza inanıyoruz ve Güney Kore'dekileri babalarımız ve kardeşlerimiz olarak görüyoruz ve onlara yönelmeye karar verdik" ifadelerini kullandılar.

Mektup, güvenlikleri için isimleri açıklanmayan iki asker tarafından imzalanmıştı.