Hubble, komşu Andromeda Galaksisi'nde çığır açıcı bir keşfe imza attı

Işık hızına yüzde 90 oranında yakın hızla seyahat edilse bile en yakın galaksi Andromeda’ya ulaşmak 1 milyon yıl sürüyor (NASA, ESA, J. DePasquale, E. Wheatley (STScI), Z. Levay)

Hubble Uzay Teleskobu'nun yeni gözlemleri sayesinde galaktik halelerin bilim insanlarının düşündüğünden daha büyük ve daha karmaşık olduğu ortaya çıktı.
Samanyolu'nan en yakın galaksi olan Andromeda'nın halesini haritalandırmak için bakışını bu galaksinin ötesindeki kuasarlara çevirdi.
M31 adıyla da bilinen Andromeda galaksisi barındırdığı yaklaşık 1 trilyon yıldızla Samanyolu'yla aynı boyutta bir sarmal galaksi.
Komşu galaksimiz Dünya'dan sadece 2 buçuk milyon ışık yılı uzakta olduğundan Hubble galaksiyi ayrıntılı şekilde inceleyebildi.
ABD Ulusal Uzay ve Havacılık Dairesi'nin (NASA) açıklamasında sözlerine yer verilen Indiana'daki Notre Dame Üniversitesi'nden astrofizikçi Nicolas Lehner, "Bu gerçekten özgün bir deney çünkü Andromeda'nın halesi hakkında sadece bir, iki görüş hattından değil 40'ın üzerinde görüş hattından elde edilmiş bilgilerimiz var. Bu, Samanyolu dışındaki bir galaksinin halesinin karmaşıklığını yakalamada çığır açıcı" dedi.
Bu görüş hatları Andromeda'nın merkezinin ötesindeki aktif kara delikler sayesinde var oluyor. Kuasarlar kara deliklerden güç alan aktif galaksilerin parlak çekirdeklerini oluşturuyor. Yoğun mikarda ışık üreten bu cisimler bilim insanlarının halenin bu ışığın bir kısmını nasıl emdiğini incelemesine olanak sağlıyor ve halenin kendisi hakkında bilgi sağlıyor. Hubble da Andromeda'nın ötesindeki 43 farklı kuasarın ışığını ultraviyole ışığı yakalayabilen kamerasıyla incleyerek karbon, silikon ve oksijen yüklü gaz kütlesini haritalandırdı.
Andormeda'nın halesi iki farklı katmandan oluşuyor
Bulguları 27 Ağustos'ta Astrophysical Journal adlı hakemli dergide yayımlanan çalışmada araştırmacılar, Andromeda'nın halesinin uzayda beklenenden çok daha uzağa, 1,3 milyon ışık yılı hatta bazı noktalarda 2 milyon ışık yılı uzaklığa kadar uzandığını keşfetti. Dahası bu hale, Samanyolu ve Andromeda arasındaki mesafenin yarısından fazla bir alanı kapsıyor, bu da iki galaksinin halelerinin birbiriyle karıştığı fikrini ortaya atıyor.
Yeni araştırma ayrıca Andromeda'nın halesinin beklenenden daha karmaşık olduğunu ve iki farklı katmandan oluştuğunu da ortaya koydu.
Lehner "İçteki kısmın yaklaşık yarım milyon ışık yılı uzaklığa ulaştığını ve daha karmaşık ve dinamik olduğunu bulduk. Dış kısımsa daha sıcak ve sakin" dedi.
 
Independent Türkçe, Space.com