Libya’da vatandaşlara karantina bölgelerini terk etmeme çağrısı yapıldı

Sağlık ekipleri, Trablus sokaklarındaki vatandaşları mobil araçlarla muayene ediyor. (Suq Aljuma Belediyesi)
Sağlık ekipleri, Trablus sokaklarındaki vatandaşları mobil araçlarla muayene ediyor. (Suq Aljuma Belediyesi)
TT

Libya’da vatandaşlara karantina bölgelerini terk etmeme çağrısı yapıldı

Sağlık ekipleri, Trablus sokaklarındaki vatandaşları mobil araçlarla muayene ediyor. (Suq Aljuma Belediyesi)
Sağlık ekipleri, Trablus sokaklarındaki vatandaşları mobil araçlarla muayene ediyor. (Suq Aljuma Belediyesi)

Libyalı sağlık yetkilileri ve yöneticiler, salgın izleme ve araştırma ekiplerinin enfekte vakalarla temas halinde olanları tespit edebilmesi ve salgını kontrol altına alabilmesi için Kovid-19 virüsünün hızlı bir biçimde yayıldığı bölgelerde ikamet eden vatandaşlara dün karantina alanlarından çıkmama çağrısında bulundu. Bu çağrı, günlük bulaş ve ölüm vakaların ülke genelinde artış gösterdiği bir zamanda geldi.
Hastalıklarla Mücadele Ulusal Merkezi dün yaptığı açıklamada, 169’u enfekte vakalarla temas kaynaklı olmak üzere 749 yeni vaka kaydedildiğini duyurdu. 438 yeni vaka ile Trablus tespit edilen vaka sayısı bakımından ilk sırada yer alırken ülkenin doğusundaki Bingazi şehrinde 54 kişinin virüsten etkilendiği bildirildi. Bazı bölgelerde ise daha az sayıda vak kaydedildi.
Libya genelindeki toplam vaka sayısı 19 bin 583’e, iyileşen sayısı 2 bin 247’ye, vefat sayısı ise 314’e yükselirken, vatandaşların büyük çoğunluğu Kovid-19 salgını sebebiyle hastaneler dışında yaşamını yitiren ve bu sebeple de koronavirüs istatistiklerine dahil edilemeyenlerin sayısının ilan edilenden çok daha üzerinde olduğuna inanıyor.
Başta ülkenin batısındakiler ve güneyindekiler olmak üzere dün birçok belediye meclisi, virüsün kontrol altına alınmasına katkıda bulunmak, izleme ve araştırma ekiplerinin temasta bulunan vakaları tarama işlemlerini kolaylaştırmak ve tespit edilen vakaların hastanelere sevk edilmesini sağlamak için virüsün yaygın olarak görüldüğü bölgelerdeki vatandaşları ikamet ettikleri bölgelerden ayrılmamaya çağırdı.
Ulusal Merkez, özellikle Trablus’ta vaka sayısındaki dikkat çekici artışın ışığında virüsün yayıldığı bölgelerdeki vatandaşların zaruri durumlar dışında bulundukları yeri terk etmemeleri gerektiği açıklamasını yaptı. Merkez, virüsün yayılma hızını düşürmek için önleyici tedbirler ve talimatlara uymanın gereğini vurguladığı açıklamasının yanı sıra yayınladığı bir bültenle de her türlü toplantının yasaklanması, ev karantinasına bağlı kalınması, fiziksel ve sosyal mesafenin korunması, maske kullanılması, tüm kurum ve tesislerde sterilizasyon ve dezenfeksiyon işlemlerinin sürdürülmesi ve kişisel hijyen tedbirlerine uyulmasının önemine dikkat çekti.
Hastalıklarla Mücadele Ulusal Merkezi, salgını kontrol altına almak ve salgını önlemeye yönelik çalışmalardan hızlı bir sonuç elde etmek için tüm yerel yetkilileri ve sivil toplum kuruluşlarına, salgın durumunu izleme ve araştırma ekipleri tarafından yürütülen çalışmalara tüm imkanlarını seferber etmeleri çağrısında bulundu.
Salgının giderek daha da yaygın hale gelmesi, Libya’da faaliyet gösteren Libya Ulusal Petrol Şirketi’ne (The National Oil Corporation NOC) bağlı iki şirketin faaliyetlerini kısmi olarak durdurmalarına neden oldu. Zaviye Petrol Rafineri Şirketi’nden (Al Zawiya Oil Refining Company) dün yapılan açıklamada, başkent Trablus’un batısındaki, ülkenin en büyük petrol rafinerisinin önceki akşam ofislerini kapattığı bildirildi. Açıklamada ayrıca şirketin 8-18 Eylül 2020 tarihleri arasında kapalı kalacağına, virüs nedeniyle acil durum iznine ayrılanlarla birlikte çalışan işçi sayısının toplamda yüzde 10 oranında azaldığına dikkat çekildi.
Ülkenin doğusunda faaliyet gösteren Arap Körfezi Petrol Şirketi de (Arabian Gulf Oil Company), güvenlik ve endüstriyel güvenlikle ilgili faaliyetler dışında şirkette çalışan petrol işçilerini koronavirüs salgınından korumak için tüm çalışmalara 30 gün ara verildiğini ve bu süre zarfında faaliyetlerin askıya alındığını duyurdu.
Söz konusu iki şirkette çalışan işçiler arasında herhangi bir enfete vaka kaydedildiğine dair açıklama yapılmazken şirketler, alınan bu tedbirin ihtiyati önlemler bağlamında geldiğini bildirdiler. Libya Ulusal Ordusu’nun ocak ayından bu yana uyguladığı ihracat kısıtlaması nedeniyle ülkedeki  petrol üretimi bu yıl neredeyse durma noktasına geldi.
Libya Hastalıklarla Mücadele Ulusal Merkezi’nin himayesinde dün sabah Souq Al Jum'aa bölgesinde Kovid-19 salgınını önlemeye yönelik “ulusal bir kampanya” başlatıldı. Souq Al Jum'aa İlçe Belediyesi’ndeki Kriz ve Acil Durum Yönetim Servisi, virüs tespit çalışmaları kapsamındaki kampanyanın hıız kesmeden devam ettiğini bildirdi.



Suveyda'daki olaylar SDG ile aşiretler arasındaki ittifaklara ışık tutuyor

Suveyda vilayetindeki Bedevi aşiret savaşçıları, 19 Temmuz (AFP)
Suveyda vilayetindeki Bedevi aşiret savaşçıları, 19 Temmuz (AFP)
TT

Suveyda'daki olaylar SDG ile aşiretler arasındaki ittifaklara ışık tutuyor

Suveyda vilayetindeki Bedevi aşiret savaşçıları, 19 Temmuz (AFP)
Suveyda vilayetindeki Bedevi aşiret savaşçıları, 19 Temmuz (AFP)

Suveyda'da yerel Dürzi gruplar ile Şam'daki hükümet güçlerini destekleyen Bedevi aşiretler arasında yaşanan kanlı olaylar ve Arap aşiretlerinin Bedeviler lehine savaşa girmesi, Suriye'nin güneyinde yaşananların ülkenin doğu ve kuzeyinde de tekrarlanabileceği ve ABD destekli Suriye Demokratik Güçleri'ne (SDG) karşı bir aşiret ayaklanması olasılığı spekülasyonlarına yol açtı.

Bu olasılık, Halep, Deyrizor ve Rakka vilayetlerinden gelen binlerce aşiret savaşçısının Suveyda'daki cephe hatlarına ulaşmasının ardından ortaya çıktı. Bu vilayetler, Kürt-Arap ittifakı bağlamında SDG ve Suriye hükümeti tarafından ortaklaşa kontrol ediliyor.

dfrgthyu7
Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ve Suriye Demokratik Güçleri (SDG), 2024 yılında Rakka kentindeki Arap aşiretlerinin şeyhleri ve liderleri için bir program düzenledi. (Şarku’l Avsat)

Arap Şammar aşiretinin şeyhi Şeyh Mani Hamidi Deham el-Cerba'ya göre Suveyda'daki olayların Cezire bölgesindeki durumla ilişkilendirilmesi söz konusu olamaz. Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan el-Cerba, “SDG'nin ve lideri Mazlum Abdi'nin bu zor ve son derece hassas aşamada siyasi uzlaşma ve dengelerin sağlanmasındaki rolüne değer veriyoruz. Ortaklığımız sayesinde bölgemiz ve tüm halkımız için tarihi bir başarı olarak kabul edilen mutabakatlara ulaşmayı başardık” ifadelerini kullandı.

Çoğunlukla Suriye'nin kuzeydoğusundaki Haseke vilayetinde bulunan Şammar aşireti, 2013 yılında kurulan ve doğudaki Irak sınırı boyunca Kamışlı'nın doğusundaki Tel Elo ve Tel Tahmis köylerinde konuşlanmış tahmini 7-10 bin savaşçısı olan es-Sanadid güçlerine bağlıdır. Aşiret, Rakka ve Deyrizor kentlerinden yerel Arap gruplarla birlikte SDG'nin kurucu ortakları arasında yer alıyor.

Şeyh el-Cerba sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu yıllar boyunca, kendimizi toprağın kardeşleri olarak adlandırdığımız bir aşamaya ulaştık. Çünkü bizler aynı bölgenin evlatlarıyız ve bu bölgenin tüm bileşenleri arasında kardeşlik ruhuyla birleşen ortak bir davanın sahipleriyiz.”

SDG Ekim 2015'te yayınladığı ilk bildiride kendisini ‘Arapları, Kürtleri, Suriyelileri ve Suriye coğrafyasındaki diğer tüm bileşenleri bir araya getiren, tüm Suriyeliler için ortak bir ulusal askeri güç’ olarak tanımladı. SDG lideri Mazlum Abdi, 10 Mart'ta Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile güçlerini ve sivil idareyi bu yılın sonuna kadar Savunma Bakanlığı ve devlet kurumlarının yapılarına entegre etmek üzere tarihi bir anlaşma imzaladı.

Raman Araştırma Merkezi'nde (Raman Center) Kürt meseleleri konusunda uzmanlaşmış bir araştırmacı olan Bedr Mulla Reşid, SDG'nin kuruluşundan bu yana aşiret niteliğindeki Arap askeri konseyleriyle ittifaklara dayandığını açıkladı. Şarku’l Avsat'a konuşan Reşid, “Suveyda'daki olaylar Suriye'nin kuzeydoğusundaki ittifakları kesinlikle etkileyecek. Şam hükümetinin, Cezire bölgesinde yerel bir aktörün yokluğunda SDG üzerindeki baskısını artırmak için yeni gerçeklikten yararlanmaya çalışması da dahil olmak üzere çeşitli senaryolar ortaya çıkabilir” dedi.

fghyjuı
Suriye'nin kuzeyindeki Rakka kenti el-Velde, Elbu Şaban ve el-Fedaile aşiretlerine ev sahipliği yapıyor. (Şarku’l Avsat)

Reşid, ABD'nin durumu istikrara kavuşturma çabaları, Suriye'ye yönelik ekonomik yaptırımların kısmen kaldırılması ve Türkiye'deki Kürtlerle yürütülen barış sürecine dikkat çekerek mevcut koşullar altında bir aşiret ayaklanması olasılığını dışladı. Reşid, ülkenin kuzeydoğusundaki Suveyda'da yaşananların tekrarlanmasını engelleyen başka faktörlerin de bulunduğuna işaret ederek, Suveyda'daki gibi yerel bir askeri grubun ve bu eğilimi destekleyen bölgesel bir tarafın bulunmadığına dikkat çekti. Reşid sözlerine şöyle devam etti: “ABD Suriye'nin istikrarını korumaya çalışıyor ve Türkiye şu anda PKK ile barış süreciyle meşgul; kendi iç sürecini etkilememek için SDG bölgelerinde tam ölçekli bir çatışmayı desteklemeyecektir.”

Aşiret liderleri, Suriye'nin birlik ve bütünlüğüne vurgu yaptı

Suriye'nin kuzeydoğusundaki Cezire ve Fırat bölgeleri, başta el-Bakara, Tay, Şammar, Cis, el-Akidat, el-Velde ve Elbu Şaban olmak üzere Arap aşiretleriyle doludur. Ancak bu aşiretler savaşın son yıllarında ciddi bölünmeler yaşadılar. Geçen yılın yaz aylarında, el-Akidat aşireti lideri Musab el-Hifl'in kardeşi İbrahim el-Hifl'in, eski Suriye rejimi ve İranlı milislerin desteğiyle SDG'ye karşı yerel aşiretler ve savaşçılarla ittifak kurarak askeri bir isyana öncülük etmesinin ardından kanlı çatışmalar yaşandı. Bu çatışmalarda yüzlerce sivil ve silahlı unsur öldürüldü.

sdfgthy
Suveyda vilayetindeki Bedevi aşiret savaşçıları, 19 Temmuz (AFP)

Ancak Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi İhtiyar Heyeti Başkanı ve Haseke'deki Arap Cabur aşiretinin danışmanı Ekrem Mahşuş ez-Zuba, ister Deyrizor'da ister Rakka'da olsun SDG ile yerel aşiretler arasında herhangi bir çatışma yaşanması ya da aşiret savaşçılarının Suveyda cephesinden Cezire bölgesine hareket etmesi ihtimaline ilişkin şunları söyledi: “Bu çağrılar ve hareketler Arap aşiretlerinin değerlerini temsil etmiyor. Burada Arap, Kürt ve Hıristiyan bölge bileşenlerinin kanı, tarihi direnişte ve DEAŞ terörünün yenilgiye uğratılmasında birbirine karıştı. Hepimiz tek bir halk olarak kalacağız ve ülkemize ve güçlerimize bağlı kalacağız”.

Ez-Zuba, SDG'nin tüm bileşenleri temsil ettiğini belirterek, “Birçok tarafın fitne çıkarma çabalarına rağmen kuzey ve doğu bileşenleri ile askeri güçler arasında çatlak yaratma çabalarını reddediyoruz” dedi. Özyönetim bölgelerini diğer bölge ve vilayetlere kıyasla en istikrarlı bölgeler olarak değerlendiren ez-Zuba, toprağın sahibinin kendileri olduğuna dikkat çekti. Ez-Zuba, “Kaderimizi biz belirleriz, sosyal medya sayfaları değil. Aşiret ya da kabile, bölge dışından kişiler tarafından değil, sahada kim varsa onlar tarafından temsil edilir. Biz Suriye topraklarının birlik ve bütünlüğünü vurguluyoruz… Hiç kimse vatanseverliğimize dil uzatamaz” şeklinde konuştu.

dfrgtyu
Arap el-Velde aşiretinin şeyhi Şeyh Hamid el-Ferac (Şarku’l Avsat)

Tabka ve Rakka vilayetindeki Arap el-Velde aşiretinin şeyhi Şeyh Hamid el-Ferac da Şeyh el-Cerba ve ez-Zuba’nın sözlerine katılarak, özerk yönetim bölgelerindeki Arap aşiret mensuplarının SDG'ye desteğini yineledi. “Buradaki tüm Arap aşiretleri ve bileşenleri, bölgelerimizin güvenlik ve istikrarını bozmaya çalışan tüm gündemlere karşı SDG ile dayanışma içindedir” diyen Şeyh el-Ferac, aşiret mensuplarına şu çağrıda bulundu: “Yönetim bölgelerindeki istikrarı her gün baltalamaya çalışan projelere karşı durmak için herkesin birleşmesi gerekiyor. SDG terörizmi ortadan kaldırdı, bölge halkının güvenliğini koruyor ve mevcut imkanlar doğrultusunda tüm hizmetleri sağlıyor.”

Elbette Arap aşiretlerinin SDG yanlısı tutumları ortak değil. Zira özerk yönetim bölgelerinin dışında yaşayan aşiret üyeleri arasında SDG'nin kontrolünü açıkça reddeden ve bölgelerinin Şam'daki Ahmed eş-Şera hükümetine devredilmesini destekleyenler de var.