Grip ve Kovid-19'u nasıl ayırt edersiniz?

Kış mevsimi yaklaşırken, koronavirüs ve grip salgının kesişmesinden endişeleniliyor (Unsplash)
Kış mevsimi yaklaşırken, koronavirüs ve grip salgının kesişmesinden endişeleniliyor (Unsplash)
TT

Grip ve Kovid-19'u nasıl ayırt edersiniz?

Kış mevsimi yaklaşırken, koronavirüs ve grip salgının kesişmesinden endişeleniliyor (Unsplash)
Kış mevsimi yaklaşırken, koronavirüs ve grip salgının kesişmesinden endişeleniliyor (Unsplash)

Kovid-19 salgını dünya çapında etkisini sürdürürken, grip sezonu da yaklaşıyor. Grip (influenza) genellikle yıl içerisinde Ekim'den başlayarak Mart sonu ve Nisan başına kadar sıklıkla görülüyor.
Grip ve koronavirüs belirtileri arasındaki benzerliğin de Kovid-19 testlerine yönelik talebi artıracağı tahmin ediliyor. Ayrıca halihazırda Kovid-19’a yakalanmaktan korkan kişilerin kaygı seviyesinin grip belirtileri gösterdikleri durumda artabileceği düşünülüyor.
Öte yandan bireylerin grip ve koronavirüsü ayırt etmesini ve henüz test yaptırmadan önce önlem almalarını sağlayacak iki belirti mevcut.
Michigan Üniversitesi Halk Sağlığı epidemiyologu Arnold Monto’ya göre, iki hastalığı birbirinden ayırt etmenin yolu Kovid-19 hastalarında gözlemlenen ani tat ve koku kaybına odaklanmak.
East Anglia Üniversitesi KBB uzmanı Carl Philpott, Kovid-19’a yakalandığından şüphelenenlerin, kahve ve portakal gibi ürünleri koklayarak kendilerini kontrol edebileceklerini belirtiyor.
Ancak bu belirtiler Kovid-19’a yakalanan hastaların tümünde ortaya çıkmıyor. Kısa süre önce Avrupa’da yapılan bir çalışmada, hastalığı hafif seyreden 417 kişinin yüzde 85'inin bu semptomları bildirdiği ortaya konmuştu.
Diğer yandan sorunun grip olmadığını (ya da sadece grip olmadığını) gösterebilecek başka bir Kovid-19 semptomu daha var: Nefes darlığı, yani nefes almada zorlanma.
ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri'nin internet sitesinde yer alan bir makaleye göre, Kovid-19'u şiddetli geçiren hastaların yarısı, belirtilerin görülmesinden yaklaşık bir hafta sonra nefes darlığı yaşayabiliyor.
Bu belirti, hastaların tamamlayıcı oksijen tedavisine ve hatta bir solunum cihazına ihtiyaç duyabileceği anlamına geliyor.
BGR'nin aktardığına göre bu ayırt edici iki belirti (nefes darlığıyla ani koku ve tat kaybı), tek başına görülmüyor. Grip ve koronavirüsün ateş, titreme, öksürük, vücut ağrıları, yorgunluk, kusma ve ishal gibi ortak belirtileriyle birlikte ortaya çıkıyor.
Bununla birlikte, her Kovid-19 hastası da aynı belirtileri taşımıyor. Vakaların koku kaybı ve nefes darlığı yaşamadığı durumlar da olabilir.
O yüzden bireylerin herhangi bir belirti görür görmez, ilk olarak Kovid-19'u düşünmesi ve kendilerini tecrite alması, dışarıda da sosyal mesafe uygulaması gerekiyor. Belirtiler şiddetlendiğinde ise grip ve Kovid-19 testlerine mutlaka öncelik verilmeli.



ABD'li gençlerin neredeyse üçte birinde prediyabet var

ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nden alınan yeni veriler, ABD'deki her üç ergenden birinin prediyabeti olduğunu gösteriyor. Bu durum, kalp hastalığı ve felç gibi diğer ciddi sağlık komplikasyonları riskini artırıyor (Unsplash)
ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nden alınan yeni veriler, ABD'deki her üç ergenden birinin prediyabeti olduğunu gösteriyor. Bu durum, kalp hastalığı ve felç gibi diğer ciddi sağlık komplikasyonları riskini artırıyor (Unsplash)
TT

ABD'li gençlerin neredeyse üçte birinde prediyabet var

ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nden alınan yeni veriler, ABD'deki her üç ergenden birinin prediyabeti olduğunu gösteriyor. Bu durum, kalp hastalığı ve felç gibi diğer ciddi sağlık komplikasyonları riskini artırıyor (Unsplash)
ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nden alınan yeni veriler, ABD'deki her üç ergenden birinin prediyabeti olduğunu gösteriyor. Bu durum, kalp hastalığı ve felç gibi diğer ciddi sağlık komplikasyonları riskini artırıyor (Unsplash)

ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nin yeni verilerine göre, ABD'li ergenlerin neredeyse üçte biri prediyabetten muzdarip.

Yapılan sayım, 2023'te 12 ila 17 yaşındaki tahmini 8,4 milyon ergenin (ya da yüzde 32,7'sinin) bu kategoriye girdiğini ortaya koydu.

Kurumun diyabetin önlenmesinden sorumlu üst düzey yetkilisi Dr. Christopher Holliday, ABC News'e yaptığı açıklamada bu endişe verici sonuçların "uyandırma çağrısı" olduğunu söyledi. Holliday, tip 2 diyabet riskinin gençlerin sağlığına yönelik "ciddi bir tehdit" oluşturduğunu belirtti.

Prediyabette kişinin kan şekeri seviyeleri normalin üzerinde olsa da tip 2 diyabet teşhisi için yeterince yüksek değildir. Prediyabetten muzdarip olmak, tip 2 diyabetin yanı sıra kalp hastalığı ve felç riskini de artırıyor. Diyabet, ABD'de önde gelen 7. ölüm nedeni.

Tip 2 diyabet, vücudun kan şekeri seviyelerini düzenlemesini ve yiyecekleri enerjiye dönüştürmesini sağlayan hayati öneme sahip insülin hormonunu kullanamadığı zaman ortaya çıkan kronik bir rahatsızlık. Yale Medicine'a göre insülinle ilgili sorunlar genellikle ergenlik döneminde başlıyor. Tedavi edilmezse böbrek hastalığı, felç ve kalp hastalığına neden olabiliyor.

Holliday, "Sağlıklı beslenme ve aktif kalma gibi yaşam tarzındaki basit değişiklikler, tip 2 diyabetin önlenmesinde veya geciktirilmesinde büyük bir fark yaratabilir" diyor.

Kurumun araştırması bulguları için bir neden belirtmiyor ancak önceki araştırmalar, 12-19 yaşındaki Amerikalılarda prediyabet oranının 1999-2002'den 2015-2018'e kadar iki kattan fazla artarak yüzde 12'den yüzde 28'e sıçradığını göstermişti. JAMA Pediatrics'te yayımlanan rapor ayrıca yoksulluk içinde yaşayan gençlerde prediyabet görülme olasılığının daha yüksek olduğunu ortaya koymuştu.

Pittsburgh Üniversitesi araştırmacılarına göre prediyabet, gıda güvensizliği, kamu sağlık sigortasının olmaması ve hane gelirinin federal yoksulluk seviyesinin yüzde 130'undan az olmasıyla bağlantılı.

Diğer risk faktörleri arasında aşırı kilolu olmak, ailede tip 2 diyabetli birinin bulunması, haftada üç kereden az fiziksel aktivite yapmak, ırk ve etnik köken var. Afrika kökenli Amerikalı, Hispanik/Latin, Kızılderili, Alaska Yerlisi, Pasifik Adalı ve bazı Asya kökenli Amerikalılar daha yüksek risk altında.

Yaşlı Amerikalıların üçte birinden fazlası prediyabetten muzdarip ancak her 10 kişiden en az 8'i hastalığının farkında değil. Sağlık yetkilileri, önlem alınmazsa bu kişilerin sadece 5 yıl içinde tip 2 diyabete yakalanabileceğini söylüyor.

Ancak Amerikan Diyabet Derneği'ne göre bu durum küçük değişikliklerle tersine çevrilebilir ya da geciktirilebilir.

Aşırı kiloluysanız, basit bir egzersiz rutini belirleyerek ve kırmızı et alımını sınırlamanın yanı sıra meyve ve sebze ağırlıklı yemekler yiyerek kilonuzu yönetebilirsiniz. Uyku süresi ve stres seviyeleri de önemli.

Yale Medicine'dan pediatrik endokrinoloğu Dr. Sonia Caprio, "Genellikle beslenme düzeninde yapılacak küçük değişiklikler ve minimum kilo kaybı, daha fazla fiziksel aktiviteyle birlikte diyabeti uzaklaştırmaya fayda sağlar" diyor.

Independent Türkçe