Fas: Sağlık sektöründeki olağanüstü seferberlik bir ay daha uzatıldı

Pazartesi günü Sale’de okula giden çocuklara ebeveynleri eşlik etti (AFP)
Pazartesi günü Sale’de okula giden çocuklara ebeveynleri eşlik etti (AFP)
TT

Fas: Sağlık sektöründeki olağanüstü seferberlik bir ay daha uzatıldı

Pazartesi günü Sale’de okula giden çocuklara ebeveynleri eşlik etti (AFP)
Pazartesi günü Sale’de okula giden çocuklara ebeveynleri eşlik etti (AFP)

Fas hükümeti, yeni tip koronavirüs salgını ile mücadele etmek için olağanüstü sağlık seferberliğinin 10 Ekim’e kadar uzatılmasına karar verdi.
Hükümet Sözcüsü Said Amzazi, kabine toplantısının ardından düzenlediği basın toplantısında, hükümetin, İçişleri Bakanı Abdul Vafi Laftit’in sunduğu kararname tasarısını onayladığını belirtti. Laftit, Krallıkta salgının yayıldığı bölgelerde ve çeşitli şehirlerde alınan önlemlerin ve olağanüstü sağlık seferberliğinin koronavirüs ile mücadele için ülke topraklarının her yanında yürürlükte kalması gerektiğini söyledi.
Kararname taslağı, İçişleri Bakanı’nın sürmekte olan salgın durumu hakkında sağlanan veriler ışığında yetkili devlet makamları ile koordinasyon içinde ulusal düzeyde uygun gördüğü tüm önlemleri alması için kanunen yetkili hale getirilmesini içeriyor. Aynı şekilde semt, il ve bölge yöneticileri de veriler ışığında gerekli tüm tedbirleri almak için yetkili hale geliyor.
Fas’ta olağanüstü sağlık halinin uzatılması, koronavirüs vaka sayılarının artmaya devam etmesi sebebiyle geldi. Sağlık Bakanlığının Salı günü, son 24 saatte bin 941 yeni vakanın kaydedildiğini, bin 143 kişinin sağlığına kavuştuğunu ve 33 kişinin salgın sebebiyle hayatını kaybettiğini duyurdu.
Hükümet dün, Ulusal Sosyal Güvenlik Fonu’na katılan ve koronavirüs salgınının yansımalarından zarar gören bazı işverenler ve işçilerinin, bazı kategorilerdeki serbest meslek çalışanlarının ve Fon tarafından sigortalı olan bazı ücretsiz kişiler için istisnai önlemlerin çıkarılmasına ilişkin kanun hükmünde bir kararname taslağını onayladı.
Kararnamede, düzenleyici metinde belirtilen sektör ve sektör dallarının birinde faaliyet gösteren işverenler tarafından Ulusal Sosyal Güvenlik Fonu'nda Şubat 2020 vergisi ile yetkilendirilmiş entegrasyon eğitimi çalışanları ve stajyerler için düzenleyici metinde belirlenen süre içerisinde tazminat ödenmesi hedefleniyor.
Kararname, serbest çalışanlar ve Fon tarafından sigortalı olan ücretsiz çalışanlara ek olarak, temel zorunlu sağlık sigorta sistemi ile ilişkili kanun ve 9915 Sayılı Bireysel Emeklilik Sistemi’ne getirilen kanun gereğince salgın sebebiyle alınan önlemlerden etkilenen faaliyetlerde bulunan meslek sahipleri, serbest meslek çalışanları ve ücret almayan işçiler için bir maaş sistemini oluşturuyor.
Fas Kralı 6. Muhammed dün Başbakan Dr. Saadettin Osmani başkanlığındaki kabine toplantısında, çeşitli bölgelerde okula geri dönüş sürecinin başarılı olduğunu, öğrencilerin dönüşünün benimsenmesi için geniş kapsamlı yerel çabaların yanı sıra yenilikçi ve seçkin modellerin belirlendiğini söyledi.
Osmani meydana gelebilecek bazı istisnaların karışıklığa sebep olmayacağı, Sağlık Bakanlığı’nın herhangi bir eksiklik, sorun veya rahatsızlığı gidermek için duruma müdahale edeceğini ve önemli olanının sağlık önlemlerine ve ihtiyati tedbirlere uyulması olduğunu vurguladı.
Osmani bu aşamanın düzenlemesinin açık bir eğitim mantığına göre belirli aşamalar, tedbirler ve sorumluluklarla tamamlandığını belirtti. Yeni eğitim dönemi 5 Ekim’de başladı. İlk dönemde geçen sene elde edilen kazanımlar belirlenecek ve değerlendirilecek. Yarından (perşembe) itibaren televizyon kanalları, öğrencilerin derslerini takip etmelerine ve tekrar etmelerine yardımcı olmak için ders videoları yayınlamaya başlayacak.



Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
TT

Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)

Sudan'ın batısında bulunan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki sivillerin durumu, gıda, su ve tıbbi tedaviye erişimin giderek zorlaşmasıyla daha da kötüleşiyor. Açlık ve devam eden çatışmalar, Nisan 2024'ten bu yana şehirde mahsur kalan on binlerce insanın kaderini tehdit ediyor. Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) her geçen gün kötüleşen insani durumun ortasında, gıda maddelerinin şehre girdiği tüm geçitleri ve yolları kapatıyor; temel gıda maddeleri ve yakıt tedarik etme girişimlerini engelliyor.

El-Faşir'deki kaynaklar, HDK’nin her gün pazarları ve hayati tesisleri ağır topçu ateşine tutması nedeniyle büyük marketlerin kapılarını kapatmasının ardından sivillerin büyük zorluklarla gıda temin ettiğini söyledi. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, “Siviller, mısır unu, şeker, yağ ve sabun gibi temel gıda maddelerini satın almak için meskûn mahallelerdeki küçük marketlere güveniyor” dedi.

Devam eden kuşatmanın bir sonucu olarak, bölge sakinlerinin alım gücü azaldı ve yüksek fiyatlar nedeniyle az miktarda yiyecek bile alamaz hale geldiler.

Bir bölge sakini, banka yoluyla ödeme yapıldığında fiyatların iki katına çıktığını, nakit ödeme yapıldığında ise fiyatların düştüğünü ve çok sayıda bölge sakininin yüksek fiyatlar nedeniyle el-Faşir'den kaçtığını belirtti. Birçok sebze ve meyve türü bir yılı aşkın süredir şehrin pazarlarında bulunmuyor.

Gıda kaçakçılığı

Bazı kent sakinlerine göre, el-Faşir'e mal ve eşya sokmanın tek yolu eşek ve deve gibi hayvanları kullanarak kaçakçılık yapmak, ancak bu da riskli. Çünkü HDK militanları tarafından durduruluyorlar ve çoğu zaman mallara el konuluyor.

VFGHY
Sudanlılar savaştan kaçmak için Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’in eteklerinde bulunan Ebu Şuk Mülteci Kampı’na sığınıyor. (AP)

Şehir sakinlerinin çoğunluğu, günde darı unu ve mısırdan yapılan tek bir ana öğünle yetiniyor ve ellerinde başka bir şey olmayabiliyor.

Geleneksel yeraltı kuyularından yeterli miktarda içme suyu temin edilse de, bir varilin fiyatının 8 bin Sudan cüneyhini aşması vatandaşların sıkıntılarını artırıyor.

Günde bir öğün ücretsiz yemek sağlayan aşevlerine bağımlı hale gelen ailelerin sayısı her geçen gün artıyor; bazen bu yemekler ihtiyaç sahibi ailelerin sayısına yetmiyor. El-Faşir'deki bazı vatandaşlar, kuşatma altında bulunan kentteki insani durumun özellikle çocuklar, kadınlar ve yaşlılar için ciddi bir zorluk derecesine ulaştığını, yetersiz beslenme nedeniyle zayıf vücutlarının bunu kanıtladığını bildirdi.

Yerlerinden edilen insanlar HDK ve müttefikleri tarafından öldürmeye varan ciddi ihlallere maruz kaldıkları için el-Faşir'den kaçmak da güvenli değil. Bölge sakinleri, kuşatmanın devam etmesi ve el-Faşir'e insani erişimin açılmaması halinde, sonbahar mevsimine girilmesi ve vatandaşların tarım yapamaması nedeniyle durumun daha da kötüleşeceğinden korkuyor.

Saha durumu

El-Faşir'deki geniş alanlar, son birkaç gün içinde siviller arasında onlarca ölüm ve yaralanmaya neden olan, bazıları konutları hedef alan yoğun topçu bombardımanına ve insansız hava aracı (İHA) saldırılarına tanık oluyor.

Yerel kaynaklar, ordunun geçtiğimiz aylarda HDK tarafından el-Faşir'e düzenlenen onlarca saldırıyı püskürtmeyi başardığını bildirdi. El-Faşir sakinleri, Birleşmiş Milletler (BM) ve yardım kuruluşlarının insani yardımın ihtiyaç sahibi sivillere ulaşmasına izin vermesi için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmasını bekliyor.

Yerel bir gönüllü grubu olan el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, çatışmaların ortasında kalan on binlerce masum insanın çektiği acılara son vermek için orduyu şehir üzerindeki kuşatmayı kaldırmaya çağırıyor.

CDFG
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri mensupları (Arşiv - Telegram)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan kısa bir süre önce BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in talebi üzerine kentte bir hafta süreyle insani ateşkes yapılmasını kabul etti, ancak HDK bu konuda kendileriyle herhangi bir temas kurulmadığını belirtti.

HDK'ye göre el-Faşir kentinde şu anda siviller bulunmuyor; kentte bulunanlar ordu ve müttefik silahlı gruplara mensup savaşçılar.

Geçtiğimiz haziran ayında BM Güvenlik Konseyi, bir yıldan uzun bir süredir HDK tarafından kuşatma altında tutulan ve ordunun geniş ve yoğun nüfuslu Darfur bölgesindeki son kalesi olan el-Faşir üzerindeki kuşatmanın kaldırılması için bir karar almıştı.