15 yıldır çiftleşmeyen piton, eşeysiz üremeyle 7 yumurta yaptı

Dişi pitonun fotoğrafı (CNN, ABD)
Dişi pitonun fotoğrafı (CNN, ABD)
TT

15 yıldır çiftleşmeyen piton, eşeysiz üremeyle 7 yumurta yaptı

Dişi pitonun fotoğrafı (CNN, ABD)
Dişi pitonun fotoğrafı (CNN, ABD)

ABD’nin Missouri eyaletinin Saint-Louis kentindeki hayvanat bahçesinin bakıcıları, 15 yıldan daha uzun bir süredir herhangi bir erkek yılanla bir araya gelmemesine rağmen yumurtlayan yılanı gördüklerinde şaşkına döndüler.
St. Louis Hayvanat Bahçesi Jooloji Biliminin alt dalı olan herpetoloji (sürüngenler bilimi) Bölüm Müdürü Mark Wanner, CNN’e verdiği demeçte, pitonun 1961 yılından beri St. Louis hayvanat bahçesinde olduğunu ve 23 Temmuz’da 7 adet yumurta yumurtladığını ifade etti. Wanner, “Açıkçası bu bir sürpriz oldu, dürüst olmak gerekirse, bu yılanın artık yumurtlayabileceğini beklemiyorduk” dedi. 62 yaşında olduğuna inanılan yılan, 361003 sayısıyla kodlandığı için özel bir adı bulunmuyor.
Wanner, top pitonların ana vatanının orta ve batı Afrika olduğunu ve bu yılanların eşeysiz olarak üreyebildiklerini ve yöntemin bilim dilinde, “seçmeli eşeysiz üreme” olarak bilindiğini açıkladı. Wanner, komodo ejderleri ve diğer bazı yılanlar ve sürüngenlerin eşeysiz üreme yöntemiyle çoğalabildiklerini belirtti.
Yılanların bazı durumlarda döllenmeyi geciktirmek için sperm depolayabildikleri belirtilirken, Wanner böyle bir şeyin meydana gelmesinin mümkün olmadığını belirterek, “Böyle bir olay ancak 7 yıllık bir vakada tespit edildi ve bu örnekteki yılan 2009 yılında birkaç yumurta daha bıraktı. Ancak yumurtaların hiçbiri çatlamadı ve o zamandan beri de böyle bir şey olduğuna dair kayıt bulunmuyor” dedi.
Wanner, yumurtlayan yılanın 1980’lerin sonunda veya 1990’lı yılların başında bir erkekle birlikte taşınmış olabileceğini, çünkü yılanların bulunduğu kafesleri temizlerken bakıcıların yılanları kovalara yerleştirdiklerini ifade etti.



Araştırmacılar sinekleri kokain bağımlısı yapmak için genetiklerini değiştirdi

Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)
Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)
TT

Araştırmacılar sinekleri kokain bağımlısı yapmak için genetiklerini değiştirdi

Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)
Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)

Bilim insanları meyve sineklerinin genetiğini değiştirerek kokaini sevmelerini sağladı. Çalışmanın insanlardaki kokain bağımlılığını daha iyi anlama ve tedavi etmeye katkı sunması bekleniyor. 

Meyve sinekleri ve insanlar birbirlerine sanılandan daha fazla benziyor. Örneğin bu iki türde çeşitli hastalıklardan sorumlu genlerin yaklaşık yüzde 75'inin aynı olması, bilim insanlarının ilgisini çekiyor. Sinekler üzerindeki genetik incelemeler, bu hastalıkların daha iyi anlaşılmasına katkı sağlıyor.

Bu rahatsızlıklardan biri de kokain gibi maddelere karşı gelişen bağımlılıklar. Utah Üniversitesi'nden Dr. Adrian Rothenfluh, "Son yıllarda, sinekler ve insanların birçok açıdan sandığımızdan daha fazla birbirine benzediği ortaya çıktı" diyerek ekliyor: 

Örneğin sineklerin alkole verdiği tepkiyi düzenleyen genlerin, insanlardaki alkol bağımlılığında da rol oynadığını birçok kez gösterdik. Bu durumun kokain bağımlılığıyla bağlantılı genler için de geçerli olacağını ve bunların sineklerdeki etki mekanizmasını inceleyebileceğimizi düşünüyoruz.

Ancak sineklerin kokaini sevmemesi bu çalışmaların önünde engel teşkil ediyordu. Meyve sineklerinin bacaklarındaki tat reseptörleri, böceğin bir şeyi yemeden önce zararlı olup olmadığını algılamasını sağlıyor. 

Dr. Rothenfluh ve ekip arkadaşları yeni çalışmalarında kokainin acı tadı nedeniyle bu reseptörlere yakalandığını ve sineklerin maddeden bu yüzden uzak durduğunu doğruladı. Araştırmacılar daha sonra sineklerin genetiğini değiştirerek bu reseptörleri devre dışı bıraktı.

Bulguları hakemli dergi Journal of Neuroscience'ta 2 Haziran Pazartesi günü yayımlanan çalışmada genetiği değiştirilmiş sineklerin kokaini sevdiği gözlemlendi. Düşük seviyede kokain içeren şekerli su verilen sinekler 16 saat içinde bu içeceği tercih etmeye başladı.

Dr. Rothenfluh, "Düşük dozlarda, tıpkı insanlar gibi koşuşturmaya başlıyorlar" diyor: 

Çok yüksek dozlardaysa yine insanlar gibi hareket edemez hale geliyorlar.

Bilim insanları genetiğiyle oynanmış sinekleri üretmeyi artık öğrendiği için çalışmalarını daha kolay ve hızlı yürütmeyi umuyor. Meyve sineklerinin hızlı yaşam döngüsü ve nispeten basit genetik yapıları, üzerlerinde insanlara kıyasla daha kolay deney yapılmasına imkan tanıyor. 

Makalenin yazarlarından Travis Philyaw "Daha karmaşık organizmalarda ortaya çıkması zor olan riskli genleri tespit ederek bu bilgileri memeliler üzerinde çalışan araştırmacılara aktarabiliriz" diyor.

Ekip bu sayede insanlardaki kokain bağımlılığına yönelik yeni tedaviler geliştirmeyi umuyor. Dr. Rothenfluh şu ifadeleri kullanıyor:

Kokain tercihinin mekanizmalarını gerçekten anlamaya başlayabiliriz ve mekanizmayı ne kadar iyi anlarsak, o mekanizmaya etki edebilecek bir tedavi bulma şansımız o kadar artar.

Independent Türkçe, Popular Science, IFLScience, Journal of Neuroscience