Mısır’da Mansure Üniversitesi’nin yer karosunda balina fosili bulundu

Mısır’daki Mansure Üniversitesi’nin zeminindeki balina fosili.
Mısır’daki Mansure Üniversitesi’nin zeminindeki balina fosili.
TT

Mısır’da Mansure Üniversitesi’nin yer karosunda balina fosili bulundu

Mısır’daki Mansure Üniversitesi’nin zeminindeki balina fosili.
Mısır’daki Mansure Üniversitesi’nin zeminindeki balina fosili.

Mısır’ın Dekahliye şehrindekiki Mansure Üniversitesi’nde omurgalı fosiller alanında çalışmalar yürüten Profesör Dr. Hişam Selam, üniversitede bir sürprizle karşılaştı. Dr. Hişam Selam yer karolarından birinde 40 ila 50 milyon yıl önceki bir dönemde yaşamış olan dişi bir balinanın fosilini buldu.
Karo üretiminde kullanılan kireç taşlarında milyonlarca yıl önce yaşamış canlıların fosillerinin bulunması ilk defa olmuyor. Daha önce de karo üretiminde çalışan bir işçi bütün bir balina fosili bulmuştu. Ardından Mansure Üniversitesi, buluşun yapıldığı mermer atölyesinin sahibi onuruna “Bereket Balina” ismini verdikleri fosil ile ilgili bir çalışma yayınlamıştı.
Dr. Selam’ın pazar günü Facebook hesabı üzerinden duyurduğu sürpriz tam ayaklarının altında duruyordu. Dikkatlice incelemeden önce üzerine basmıştı.
Dr. Selam, Şarkul Avsat'a verdiği demeçte şunları söyledi:
“Üniversite’deki yürüyüşlerim sırasında yer karolarının yapımında kullanılan kireç taşlarında sık sık deniz kabukları ve salyangozlar bulurum. Ancak bu yeni keşfin önemi, tarihi 40 ila 50 milyon yıl öncesine dayanan bir dişi balina fosili olması.”
Yeni keşfedilen fosil amfibi (Hem suda hem karada yaşayan hayvan) türlerinden biri. Balinanın bölgesinin Doğu Çölü olduğu belirtiliyor. Bulunduğu kano parçası da söz konusu bölgedeki kireç taşı tabakalarından kesilmişti.
Dr. Selam, balinanın köpek dişinin üst kısmının fosilde açık bir şekilde göründüğünü ve diş kökünün beyaza dönmüş olduğunu belirtti. Dr. Selam fosilin durumunun üzerinde yüründüğü için kötü olduğu bilgisini paylaştı.
Selam, yırtıcı bir tür olan söz konusu balinanın avıyla mücadelesi, sırasında kırılmaması için diş kökünün uzun olması gerektiğini ve diş kökünün dişten 3 kat daha büyük olduğunun tespit edildiğini kaydetti.
Dr. Selam bu keşfin bilimsel değeri ile ilgili olarak şunları aktardı:
“Bu fosilin türünden daha önce de birçok keşif yapıldı. Ancak bu keşif, fosillerin bazılarının paha biçilmez bilimsel değerleri olabileceğinden dolayı taş ocağı işçilerinin bu gibi fosiller bulduklarında bizi aramaları gerektiğinin anlaşılması için bir fırsattır.”



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT